نظر قرآن در باره کشور دوستی و وطن چیست؟

با نام و یاد دوست

کارشناس بحث: استاد یاسین

بسم الله الرحمن الرحیم
با سلام و احترام

در قرآن کريم به طور مستقيم آيه اى درباره «حبّ وطن » موجود نيست ; ولى بعضى از مفسران در شأن نزول آيه 85 سوره قصص «إِنَّ الَّذِى فَرَضَ عَلَيْکَ الْقُرْءَانَ لَرَآدُّکَ إِلَى مَعَاد ; (قصص ، 85) آن کس که قرآن را بر تو فرض کرد ، يقيناً تو را به سوى وعدگاه باز مى گرداند .» از «ابن عباس » نقل کرده اند : «پيامبر اکرم(صلى الله عليه وآله) هنگام هجرت از مکه به مدينه در سرزمين جحفه ـ که فاصله چندانى از مکه ندارد ـ به ياد وطنش مکه ، حرم امن الهى افتاد . آثار اين شوق که با اندوه آميخته بود در چهره مبارکش نمايان گشت . در اين جا جبرئيل نازل شده و پرسيد : آيا به راستى به زادگاهت اشتياق دارى ؟ پيامبر فرمود : آرى ! جبرئيل عرض کرد : خداوند اين پيام را براى تو فرستاده است .»(آيه مذکور را تلاوت نمود)^₁.

دوستى وطن و شهر و کشورى که آدمى در آن جا زندگى مى کند ، امرى طبيعى است ; اما بايد توجه نمود که افراط در دوستى و حبّ وطن پيش نيايد و به حس ناسيوناليستى و ملى گرايى مذموم نينجامد . دوستى هيچ کسى يا چيزى سزاوار نيست در برابر دوستى خدا و رسول و امامان(عليهم السلام) و اسلام قرار گيرد . قرآن کريم در اين مورد مى فرمايد : «بگو : اگر پدران و فرزندان و برادران و همسران و طايفه شما و اموالى که به دست آورده ايد و تجارتى که از کساد شدنش مى ترسيد و خانه هايى که به آن علاقه داريد ، در نظرتان از خداوند و پيامبرش و جهاد در راهش محبوب تر است ، در انتظار اين باشيد که خداوند عذابش را بر شما نازل کند .» (سوره توبه ، آیه24)

منبع:

1.ر .ک : تفسير نمونه ، آيت الله مکارم شيرازى و ديگران ، ج 16 ، ص 184

با سلام
به نظر بنده بهتره این بحث در روایات جستجو کنیم . مسلما روایات جزیی اند و قرآن کلی
برای مثال یک حدیث فکر میکنم این باشه :
حب الوطن من الایمان
البته فکر میکنم این وطن وطن ابتدایی انسان یعنی انا لله و انا الیه راجعون باشد.

[="DarkSlateBlue"]

بنام او
باسلام..

{البته شما جناب پازوکی خیلی خوب مینویسید و بلکه قلم خوب و اعتقادات محترمی هم دارید لذا در تداوم بیان شیوا و گیرای شما فقط عرض مینمایم ..}

نظر فرآن را که دوستان کارشناس علوم قرآنی و اموردینی پاسخش را ارائه نمودند اما من نیز میتوانم یک اطلاعات شاید مهم و شاید حائز اهمیت و اما کاملا شخصی را دراختیارتان قرار دهم که شاید بکار شما یا سایر دوستان هموطن هم بیاید..انشاا...
احتمالا کشوردوستی یاعلاقه وافر به میهن یا آب و خاک ، یک فرآیند پیچیده اما و کاملا علمی و حتی معقولانه هم میباشد که شخص در آن کوچکترین نقش یا گناهی مرتکب نشده و نخواهدشد و بلکه این عناصر طبیعی موجود در طبیعت اند که موجب عشق یا علاقه انسانها {و البته به نسبت کم و زیاد} به قسمت یا بخشی ازاین سیاره یا خاک گردیده یا میگردند که دراین بین تنها زمان است که نقش اصلی را بازی یا ایفا نموده یا مینماید..بنابراین بطوربسیارخلاصه عشق به میهن یا کشور تنها بدست یک تن یا یک انسان یا یک ذهن بظاهر از یک موجود بنام انسان نخواهدبود و این امر از دایره توانایی خواست یا اراده یا درک یک ذهن فراتر رفته که بیش از فرد یا شخص عوامل دیگری دراین بین دخیل بوده یا خواهندبود و از آنجاییکه خالق قرآن نیز این موضوع را بخوبی میدانستند و بلکه خود ، خالق همه این علوم بسیار پیچیده بوده و میباشند لذا پیامبر بزرگوارشان را نیز مورد مواخظه قرار نداده و بلکه برعکس،ایشان را دلداری هم مینمایند که از اینرو به ایشان وعده میدهند انشاا...بزودی به مراد دلت خواهی رسید..{یا بزادگاهت بازخواهی گشت}

و ..؟؟
وادامه این بحث ..؟؟

واما در مورد ایران دوستی و عشق به ایران..

در کلام آخر میتوان گفت یا مدعی شد که علاقه به آب و خاک اگر در وجود یک انسان وجود نداشته باشد عشق به هموطنان و انسانها نیز در وجود او بوجود نخواهدآمد و بلکه لازمه عشق به انسانها یا سایر مخلوقات خالق ، ابتدا علاقه و عشق به آب و خاک و میهن را طلب مینماید و اگر پیامبر بزرگوار اسلام {ص} هیچ وابستگی یا علاقه ای به آب و خاک یا زادگاه یا موطن خود نداشتند درواقع باید گفت که هیچ علاقه و عشقی به بندگان خدا نمیداشتند و کسی هم که عشق به بندگان خدا نداشته باشد هیچ علاقه و عشقی به خالق خود نخواهدداشت و سزاوار پیامبری نخواهندشد از اینرو بسیارطبیعی ست که پیامبر بزرگوار و بلکه همه انسانها عاشق زادگاه یا وطن خود بوده و میباشند که البته عدم علاقه هم امری ست بشدت محال .. {مگر آنکه انسان یا انسانهایی را از خارج از جو زمین بداخل جو زمین بیاورند که در آنصورت این امر قابل تحقق خواهدشد و البته احتمال نابودی سیاره زمین یا کشتاردسته جمعی انسانهای ساکن درزمین نیز بشدت قوت خواهدگرفت} .. بنابراین باید بدانیم که علائق بصورت سلسله وار لحاظ گردیده و میگردند که باید تقاضا نمایم به امر و پدیده سلسله مراتب اهمیت بیشتری قائل شویم و در صدد ابتدا کشف سلسله مراتب خلقت برآییم که بگمان شخصی خودم البته ، همه اسرار الهی یا مقدار بسیار زیادی از اسرار خالق و آفریدگار جهان در سلسله مراتب خلقت لحاظ و نهان گردیده اند که تا ما ایرانیان و شیعیان به دنبال کشف آن برنیاییم درواقع از دامنه و دنیای بسیار وسیع علم عقب مانده یا خواهیم ماند که البته این بخش ازاین سخن را فقط کسانی بهتر درک خواهندنمود که بدرستی بدانند در دریای متلاطم علم،نژادسفید و مسیحیت کجاقرارگرفته است و ما یا سایر نژادها کجا که.. ؟؟

که این امر بیانگر یا اثباتگر این واقعیت ناگفته یا ناشنیده خواهدشد که ..؟؟

{که البته ضمن عذرخواهی باید معترف گردم متن آماده شده بسیار طولانی میباشد که بدلیل آنکه خدایی نخواسته از حوصله خواننده گرامی نیز خارج نگردد فعلا از بیان ادامه آن صرف نظر مینمایم و امیداست همین مقدار مثمرثمرواقع گردد}

{باسپاس،درپناه حق}[/]

[="DarkSlateBlue"]بنام او

سلام مجدد..

ممنون ازاینهمه تعریف و تمجید که پرواضح است لایقش نبودم اما بازهم ممنون و سپاسگذار..

صدالبته که فرمایش شما صحیح ست و البته که دردنیای ماده همه چیز به مادیات بازمیگردد و این نیز شاید علتی مادی داشته باشد که شاید ریشه در اجداد پیشین یا باورهای فعلی هم داشته باشد که اجداد ما طی ادوار گذشته درکجا زندگی نموده و اینک ما کجا یا باورهای ما بکدام سمت بیشتر کشش پیدا نموده اند..

بهرحال کلام زیبا و گهربارتان حق مطلبی را هم بنوعی ادا نمود که بدرستی گاهی انسانها دربین اعضا خانواده یا عزیزان یا هموطنان خود نیز احساس غریبی و غربت مینمایند یا گاهی کشش بسویی غیر ، بیش از حد انتظار خواهدبود {والبته این دوره نیز موقتی و گذرا هم خواهدبود و احتمالا با یک یا چند حس ازحواس چندگانه آدمی ممکن است دچار یک جهش ژنتیکی شده و تغییر نماید و البته بسته به بسیاری از عوامل ممکن است چندین سال هم بطول بیانجامد که یک انسان وابستگی شدیدی نسبت به چیزی پیدا مینماید که بظاهر برایش عجیب و غیرمنتظره هم خواهدآمد..اما با اینحال ممکن است موقتی و گذر باشد}

{باسپاس}[/]

سلام
لطفا به وبلاگ شخصی ام سر بزنید و نظرات خود را برای بهتر شدن وبلاگم را بفرمایید
www.s-m-a-h.blogfa.com
مادر جان یا زهرا سلام الله علیها

[="Tahoma"][="Blue"]

سلام
ممنون از مطلب خوبتون
ولی من متوجه نشدم شما واقعا این مطلب رو می دونستید و پرسیدین یا می خواستین دانش کارشناسای اسک دین رو محک بزنین؟[/]

[="Navy"]با عرض سلام

بنده مطالب دوستان را یک مروری کردم مفید بود، و این مسأله یکی از مسائل حسّاسی است که دشمنان روی اون خیلی مانور می‌دهند،
و همانطور که «همفر» -جاسوس انگلیسی در ممالک اسلامی- در خاطرات خود می‌نویسد:
اختلافات قبیله‌ای و قومی و اختلافات ارضی سه مورد از پنج اختلافی است که وظیفه‌ی مهمّ دشمنان اسلام، عبارت است از دامن زدن به آتش این اختلافات تا سر حدّ انفجار! (خاطرات همفر، ص32)
بنابراین باید حواسّمان را خیلی جمع کنیم. یک نکته مهمّی که در مطالب اشاره نشده بود اینه که:
اصلاً معنی و مفهوم کشور و وطن از منظر قرآن مجید چیست؟
دائره و وسعت وطن برای یک فرد با ایمان تا کجاست؟
آیا وطن و کشور را این مرزهای مصطلح جغرافیایی تعیین می‌کند یا چیز دیگر؟

آخرین آیه کریمه از سوره مبارکه آل عمران چنین است: «یا أیّها الّذین ءامَنوا اصبِروا و صابروا و رابِطوا و اتّقوا الله لعلّکم تفلحون»
(ای کسانی که ایمان آورده‌اید صبر پیشه کنید و همدیگر را به صبر فراخوانید و مرابطه کنید، امید که رستگار شوید)

از این آیه کریمه چند مطلب استفاده میشه که مرحوم علاّمه طباطبایی(ره) 15 مطلب را به تفصیل بیان فرموده،
مطلب سیزدهم اینه که: «ثغرُ المملکة الإسلامیّة هو الاعتقاد دونَ الحدود الطّبیعیّة و الاصطلاحیّه»
(مرز مملکت اسلامی عبارت است از ایمان و اعتقاد، نه مرزهای جغرافیایی و اصطلاحی) (المیزان، جلد 4 صفحه 125)

اسلام مساله تاثیر انشعاب قومی، در پدید آمدن اجتماع را لغوکرده،
(یعنی اجازه نمی دهد صرف اینکه جمعیتی در قومیت، واحدند باعث آن شود که آن قوم از سایر اقوام جدا گردند
و برای خود مرز و حدود جغرافیائی معین نموده و از سایرین متمایز شوند)،
برای اینکه عامل اصلی در مساله قومیت، بَدَویت و صحرانشینی است، که زندگی در آنجاقبیله ای وطایفه ای است
و یا عاملش اختلاف منطقه زندگی و وطن ارضی است و این دو عامل، یعنی «بدَویت» و «اختلاف مناطق زمین» از جهت آب و هوا،
یعنی حرارت و برودت و فراوانی نعمت ونایابی آن، دو عامل اصلی بوده اند تا نوع بشر را به شعوب و قبائل منشعب گردانند،
که در نتیجه زبانها و رنگ پوست بدنها و...مختلف شد. و سپس باعث شده که هر قومی قطعه ای از قطعات کره زمین را بر حسب تلاشی که در زندگی داشته اند به خود اختصاص دهند،
اگر زورشان بیشتر و سلحشور تربوده قطعه بزرگتری، و اگر کمتر بوده، قطعه کوچک تری را خاص خود کنند،
و نام وطن بر آن قطعه بگذارند، وبه آن سرزمین عشق بورزند، و با تمام نیرو از آن دفاع نمودند.

واین معنا هر چند در رابطه با حوائج طبیعی بشر پیدا شده، یعنی حوائج او که فطرتش به سوی رفع آن سوقش می دهد، وادارش کرده که این مرزبندیها را بکند،
(و از دیگران هم بپذیرد) ولی امری غیر فطری هم در آن راه یافته است و آن این است که فطرت اقتضا دارد که تمامی نوع بشر در یک مجتمع گرد هم آیند،
زیرا این معنا ضروری و بدیهی است، که طبیعت دعوت می کند به اینکه قوای جدای از هم دست به دست هم دهند، و با تراکم یافتن تقویت شوند وهمه یکی گردند، تا زودتر و بهتر به هدفهای صالح برسند و این امری است که(حاجت به استدلال ندارد و)در نظام طبیعت می بینیم که ماده اصلی، در اثر متراکم شدن عنصری با عنصردیگر عنصری را تشکیل می دهد و سپس چند عنصر در اثر یکجا جمع شدن فلان جماد را وسپس نبات و آنگاه حیوان و سر انجام در آخر انسان را تشکیل می دهد.

درحالی که انشعابات وطنی درست عکس این را نتیجه می دهد، یعنی اهل یک وطن هر قدر متحدتر و در هم فشرده تر شوند، از سایر مجتمعات بشری بیشتر جدامی گردند،
اگر متحدمی شوند واحدی می گردند که روح و جسم آن واحد از واحدهای وطنی دیگر جدا است،
ودرنتیجه انسانیت وحدت خود را از دست می دهد و تجمع جای خود را به تفرقه می دهد و بشر به تفرق و تشتتی گرفتار می شود که از آن فرار می کرد
و به خاطر نجات از آن دور هم جمع شده جامعه تشکیل داد، و واحدی که جدیدا تشکیل یافته شروع می کند به اینکه با سایر آحاد جدیدهمان معامله ای را بکند که با سایر موجودات عالم می کرد،
یعنی سایرانسانها و اجتماعات رابه خدمت می گیرد، و از آنها چون حیوانی شیرده بهره کشی می کند
و چه کارهائی دیگر که انجام نمی دهدو تجربه دائمی از روز اول دنیا تا به امروز(که عصر ما است) شاهد بر صدق گفتار ما است.

و نتیجه اینکه: ملاک در وطن بودن، ایمان است،
هرچا که ایمان و مؤمن هست آنجا وطن ما است و در برابر کفّار و دشمنان باید مرابطه و دفاع کنیم، نه صرفاً آنجا که محلّ زندگی و آب و خاک ما است،
با این حساب، همانطور که ایرانِ با ایمان، وطن ما است، افغانستانِ مؤمن و عراقِ مؤمن نیز وطن ما است،
و اگر روزی همین ایران -خدای نکرده- به محلّی بی‌ایمان تبدیل شود به حدّی که نتوانیم وظائف شرعی‌مان را در آن انجام دهیم از وطن بودن خارج می‌شود و درنگ در آن جایز نخواهد بود، چرا که «تعرّب بعد از هجرت» یکی از گناهان کبیره است.

و امّا تمسّک به شوق رسول گرامی اسلام -صلّی الله علیه وآله- نسبت به مکّه مکرّمه، اون نه به جهت این بود که صرفاً زادگاه آن حضرت بود بلکه به جهت خصوصیّتی است که در مکّه مکرّمه و بیت الله الحرام وجود دارد و نمی‌شود از آن الغای خصوصیّت کرد.

و امّا تمسّک به حدیث «حبّ الوطن من الإیمان» این حدیث دارای سند معتبری نیست، اگر هست دوستان بفرمایند استفاده کنیم،

و اللهُ یقول الحقّ و هو یهدی السّبیل.[/]