جمع بندی هركس با همسان خود قرين شود

سوال:
در آيه هفتم سوره تكوير منظور از النفوس زوجت چيست؟ در ترجمه بيان نموده هركس با همسان خود قرين شود.

پاسخ:
زوجيت در آيه فوق در تفاسير به دو گونه مطرح شده است :
يكي زوجيت و ازدواج
و دوم همنشيني و قرين شدن
مرحوم علامه طباطبايي در تفسير شريف الميزان ، مورد اول را مطرح نموده اند :"اما نفوس سعيده با زنان بهشت تزويج مى شوند، همچنان كه فرمود: ((لهم فيها ازواج مطهره ))، و نيز فرمود: ((و زوجناهم بحور عين ))، و اما نفوس اشقياء با قرين هاى شيطاني شان ازدواج مى كنند، همچنان كه فرمود: ((احشروا الذين ظلموا و ازواجهم و ما كانوا يعبدون ))، و نيز فرموده : ((و من يعش عن ذكر الرحمن نقيض له شيطانا فهو له قرين ))."(1)
اما تفسير نمونه به قرينه آيات 7 تا 11 سوره واقعه، زوجيت در آيه 7 سوره مباركه تكوير را به معني دوم گرفته است :
"((و در آن هنگام كه هر كس با همسان خود قرين گردد)) (و اذا النفوس زوجت ).
صالحان با صالحان ، و بدكاران با بدكاران ، اصحاب اليمين با اصحاب اليمين ، و اصحاب الشمال با اصحاب الشمال ، بر خلاف اين دنيا كه همه با هم آميخته اند، گاه همسايه مؤ من ، مشرك است ، و گاه همسر صالح ، ناصالح ولى در قيامت كه يوم الفصل و روز جداييها است اين صفوف كاملا از هم جدا مى شوند.

در تفسير اين آيه احتمالات ديگرى نيز ذكر شده است از جمله اينكه : ارواح به بدنها بازمى گردند، يا نفوس بهشتى با حوريان تزويج و نفوس ‍ جهنمى با شياطين قرين مى شوند، يا اينكه هر انسانى با دوست و رفيقش قرين مى گردد، بعد از آنكه مرگ ميان آنها جدايى افكند، و يا هر انسانى با اعمالش قرين مى شود.
ولى تفسير اول از همه مناسبتر به نظر مى رسد، و آيه 7 تا 11 سوره واقعه گواه آن است : و كنتم ازواجا ثلاثه فاصحاب الميمنة ، ما اصحاب الميمنة و اصحاب المشئمة ما اصحاب المشئمة و السابقون السابقون اولئك المقربون :
((در آن روز شما به سه گروه تقسيم خواهيد شد: نخست اصحاب ميمنه هستند چه اصحاب ميمنه اى ؟ گروه ديگر اصحاب شمال و گروه شومند، و چه گروه شومى ؟ و سومين گروه پيشگامان پيشگامند و آنها مقربانند)).
در حقيقت اين آيه بعد از ذكر شش تحول عظيم كه از مقدمات رستاخيز است به نخستين طليعه آن روز بزرگ يعنى روزى كه هر كس با قرين خود همراه مى گردد اشاره مى كند"(2)

اما صاحب مجمع البيان دو مفهوم ديگر از زوجيت نفوس را كه برخي ديگر از مفسران بدان معتقدند را بيان مي كند:
"از ديدگاه پاره ‏اى ديگر، آن‏گاه كه روح‏ها به پيكرها نزديك شده و همه آنها به پا مى‏ خيزند.
به باور پاره ‏اى آن‏گاه كه مردم فريب ‏خورده و دنباله ‏رو به سوى رهبران فريب‏كار روند و حقوق پايمال ‏شده خود را بخواهند."(3)

منابع:
(1)- ترجمه الميزان ، ج 20 ، ص350
(2)- تفسير نمونه ، ج 26، صص 175و176
(3)- تفسير مجمع البيان ، ذيل آيه 7 سوره مباركه تكوير