جمع بندی چه کار کنیم که بعد از مرگمان هر روز بر کارهای خوبی که در پرونده عمل مان داریم، اضافه شود؟

در این زمینه لازم است به دو نکته توجه کنید:

1- به طور کلی، در سنت های الهی این گونه نیست که شخصی به جهت گناه دیگری عقوبت شود. قرآن کریم به صراحت می فرماید: «و لا تزر وازرة وزر اخری». (1)بنابراین نتیجه اعمال انسان به طور مستقیم متوجه او خواهد بود. اوست که باید پاسخگوی اعمال خویش باشد و تبعات منفی آن را تحمل کند.
البته به این معنا نیست که کسی که فراهم کننده زمینه یک گناه است، مجازات نشود؛ بلکه این فرد نیز به جهت قصور در انجام وظیفه، عقاب می شوند؛ اما نه به دلیل گناه دیگران.

2- بی تردید عوامل محیطی اگرچه زمینۀ مناسبی را براى پرورش فضایل یا رذایل اخلاقى فراهم مى­کند، اما درحقیقت اراده انسان بر عوامل محیطی غلبه دارد. افراد نسبت به تمام اعمال خود در هر حال مسئولیت کامل داشته و دارند. انسان در هر محیطی که زندگی نماید ، زمینه هدایت و ضلالت در او وجود دارد و با اختیار خود می‌تواند راه صحیح یا فساد را انتخاب کند. قرآن می‌فرماید: «انا هدیناه السبیل امّا شاکراً و امّا کفوراً».(2)

با توجه به این دو نکته می گوییم:
مراد از این که در روایت می گوید برای او گناهی است همانند گناه دیگران، این است که در اصل گناه از باب ایجاد زمینه گناه، همانند یکدیگرند نه این که گناه فرد مرتکب برای فرد زمینه ساز نیز ثبت شود.
انسان به جهت انسان بودنش از ساختار و ویژگی خاصی برخوردار است كه موجب تاثيرگذاري اعمال و اخلاق و عقاید انسان برسرنوشت خود مي شود. یعنی مکانیزم وجود آدمی به صورتی است که به دلیل وجود آگاهی، انتخاب، آزادی و اراده در آدمی، وي می تواند به رغم قرار گرفتن در یک فشار مستقیم از عوامل مادی و فرامادی، مقاومت کرده و روند اثرگذاری آن ها را خنثی نماید و از آن ها متأثر نگردد، بلکه جلوی روند تأثیرگذاری آن ها را بگیرد. و این به معنای آن است که رشته هدایت و ضلالت انسان مطلقا به دست ديگري نیست و خود تصمیم گیرنده است.
قرآن می فرماید:«ما أَصابَكَ مِنْ حَسَنَةٍ فَمِنَ اللَّهِ وَ ما أَصابَكَ مِنْ سَيِّئَةٍ فَمِنْ نَفْسِكَ (3)[اى انسان!] آنچه از نيكى به تو رسد، از سوى خداست و آنچه از بدى به تو رسد، از سوى خود توست.

برای توضیحات بیشتر در این زمینه می توانید با همکاران بخش کلام صحبت کنید

پی نوشت ها :
1. اسراء (17) آیه 15.
2. نمل (16)، آیه 93.
3. نساء (4)، آیه 79.

پرسش :
در روایتی نقل شده که پيغمبر صلی الله علیه و آله و سلّم فرمود:" كسى كه سنت نيكى بگذارد و ديگران به او اقتدا كنند پاداش خود را دارد، و همانند پاداش كسانى كه از او پيروى كرده‏ اند، بى‏ آنكه از اجر آنها كاسته شود، و كسى كه سنت بدى بگذارد و از آن پيروى كنند، گناه خود را دارد و همانند گناهان كسانى كه از او پيروى كرده‏ اند، بى‏ آنكه از گناهان آنها چيزى كاسته شود"
بر اساس این روایت آیا افراد به خاطر گناه دیگران عقوبت می شوند ؟

پاسخ :
در این زمینه لازم است به دو نکته توجه کنید:

1- به طور کلی، در سنت های الهی این گونه نیست که شخصی به جهت گناه دیگری عقوبت شود. قرآن کریم به صراحت می فرماید: «و لا تزر وازرة وزر اخری». (1)بنابراین نتیجه اعمال انسان به طور مستقیم متوجه او خواهد بود. اوست که باید پاسخگوی اعمال خویش باشد و تبعات منفی آن را تحمل کند.
البته به این معنا نیست که کسی که فراهم کننده زمینه یک گناه است، مجازات نشود؛ بلکه این فرد نیز به جهت قصور در انجام وظیفه، عقاب می شوند؛ اما نه به دلیل گناه دیگران.
2- بی تردید عوامل محیطی اگرچه زمینۀ مناسبی را براى پرورش فضایل یا رذایل اخلاقى فراهم مى­کند، اما درحقیقت اراده انسان بر عوامل محیطی غلبه دارد. افراد نسبت به تمام اعمال خود در هر حال مسئولیت کامل داشته و دارند. انسان در هر محیطی که زندگی نماید ، زمینه هدایت و ضلالت در او وجود دارد و با اختیار خود می‌تواند راه صحیح یا فساد را انتخاب کند. قرآن می‌فرماید: «انا هدیناه السبیل امّا شاکراً و امّا کفوراً».(2)

با توجه به این دو نکته می گوییم:
مراد از این که در روایت می گوید برای او گناهی است همانند گناه دیگران، این است که در اصل گناه از باب ایجاد زمینه گناه، همانند یکدیگرند نه این که گناه فرد مرتکب برای فرد زمینه ساز نیز ثبت شود.
انسان به جهت انسان بودنش از ساختار و ویژگی خاصی برخوردار است كه موجب تاثيرگذاري اعمال و اخلاق و عقاید انسان برسرنوشت خود مي شود. یعنی مکانیزم وجود آدمی به صورتی است که به دلیل وجود آگاهی، انتخاب، آزادی و اراده در آدمی، وي می تواند به رغم قرار گرفتن در یک فشار مستقیم از عوامل مادی و فرامادی، مقاومت کرده و روند اثرگذاری آن ها را خنثی نماید و از آن ها متأثر نگردد، بلکه جلوی روند تأثیرگذاری آن ها را بگیرد. و این به معنای آن است که رشته هدایت و ضلالت انسان مطلقا به دست ديگري نیست و خود تصمیم گیرنده است.
قرآن می فرماید:«ما أَصابَكَ مِنْ حَسَنَةٍ فَمِنَ اللَّهِ وَ ما أَصابَكَ مِنْ سَيِّئَةٍ فَمِنْ نَفْسِكَ (3)[اى انسان!] آنچه از نيكى به تو رسد، از سوى خداست و آنچه از بدى به تو رسد، از سوى خود توست.

برای توضیحات بیشتر در این زمینه می توانید با همکاران بخش کلام صحبت کنید.

پی نوشت ها :
1. اسراء (17) آیه 15.
2. نمل (16)، آیه 93.
3. نساء (4)، آیه 79.