جمع بندی چگونه از غیبت و تهمت توبه کنیم؟

[="Arial Black"][="Blue"]غیبت از جمله گناهانی است که مشتمل بر دو حق، یعنی حق الله و حق الناس می باشد؛ یعنی غیبت کننده از دو جهت مدیون است: اول، نسبت به خدای متعال که مخالفتش را مرتکب شده، دوم، نسبت به کسی که آبرویش به وسیله غیبت مورد حمله قرار گرفته است. لذا کسی که می خواهد از این گناه توبه کند باید از هر دو جهت تسویه حساب نماید.
برای ادای حق الله طبق قاعده عمومیِ توبه، بر غیبت کننده واجب است پشیمان شده از کردار خویش در پیشگاه خداوند استغفار نماید به این امید که بدین وسیله از حق خداوند پاک شود.
اما برای ادای حق الناس قاعده و نیز مفاد برخی از احادیث این است که از صاحب حق که غیبتش را کرده است طلب حلالیت کند. و از بعضی اخبار دیگر نیز چنین استفاده می شود که برای خروج از حق الناس، در صورتی که مفسده ای در طلب حلالیت وجود دارد و یا اصلا امکان حلالیت گرفتن موجود نمی باشد، استغفار برای کسی که غیبتش را کرده است کافی است.
مثلا امام صادق(ع) می فرماید: از نبی اکرم(ص) سؤال شد: کفاره غیبت چیست؟ فرمود: این است که هرگاه کسی را که غیبتش را کرده ای به یادآوری برای او طلب مغفرت کنی.
حال اگر نمیدانیم غیبت چه کسی را کرده ایم ویا در مودشان چه چیزی گفته ایم جهت احتیاط باید به طور عام و کلی دعاگوی همه کسانی باشیم که احتمال می دهیم روزی غیبت انها را کرده ایم و هر وقت حال خوشی داشتیم برای همه انها طلب مغفرت نماییم.
به منظور کفاره غیبت می توان صدقه داده و یا ثواب عمل نیکی را برای فرد مورد نظر هدیه کرد و اگر شخص غیبت شده مرده است عمل خیری را انجام داده و آن را به روح او هدیه نمود.[/]

من شنیدم امام خمینی فرموده اند برای غیبت لازم نیست حلالیت بگیریدچون امکان مفسده هست.آیادرسته؟
من شنیدم ایشون فرمودن برای شخص طلب مغفرت کنیدوحرفهایی که راجع بهش نزدغریبه هاگفتیداصلاح کنیدولی حلالیت لازم نیست.آیاهمینطوره؟

[="Arial Black"][="Blue"]حضرت امام مانند بسیاری از مراجع تقلید عظام دیگر بر اساس روایات موجود در این باب معتقدند در صورتى که شخص غیبت شونده زنده و در قيد حيات باشد، در صورت امكان و عدم مفسده، باید از خود او حلاليّت گرفته شود. اما اگر به او بگويد که: غيبت تو را کرده ام یا به تو تهمت زده ام، او ناراحت مى شود و ممکن است مفسده های بیشتری پیش بیاید، نبايد به او گفت. بلکه بايد بين خود و خداوند توبه کند. و برای آن شخص از خداوند طلب مغفرت نماید(1)
پینوشت:
1-امام خمینی، استفتائات، ج 2، ص 621، مسئله 21 و 15
[/]

سوال:
در صورتی که نام افرادی را که غیبتشان را کرده ایم یا به آنها تهمت زده ایم یادمان نمی آید چگونه باید از آنها حلالیت بطلبیم؟

پاسخ:
غیبت از جمله گناهانی است که مشتمل بر دو حق، یعنی حق الله و حق الناس می باشد؛ یعنی غیبت کننده از دو جهت مدیون است: اول، نسبت به خدای متعال که مخالفتش را مرتکب شده، دوم، نسبت به کسی که آبرویش به وسیله غیبت مورد حمله قرار گرفته است. لذا کسی که می خواهد از این گناه توبه کند باید از هر دو جهت تسویه حساب نماید.
برای ادای حق الله طبق قاعده عمومیِ توبه، بر غیبت کننده واجب است پشیمان شده از کردار خویش در پیشگاه خداوند استغفار نماید به این امید که بدین وسیله از حق خداوند پاک شود.

اما برای ادای حق الناس قاعده و نیز مفاد برخی از احادیث این است که از صاحب حق که غیبتش را کرده است طلب حلالیت کند. و از بعضی اخبار دیگر نیز چنین استفاده می شود که برای خروج از حق الناس، در صورتی که مفسده ای در طلب حلالیت وجود دارد و یا اصلا امکان حلالیت گرفتن موجود نمی باشد، استغفار برای کسی که غیبتش را کرده است کافی است.
مثلا امام صادق علیه السلام می فرماید: از نبی اکرم صلی الله علیه و آله و سلم سؤال شد: کفاره غیبت چیست؟ فرمود: این است که هرگاه کسی را که غیبتش را کرده ای به یادآوری برای او طلب مغفرت کنی.(1)
حال اگر نمی دانیم غیبت چه کسی را کرده ایم ویا در موردشان چه چیزی گفته ایم جهت احتیاط باید به طور عام و کلی دعاگوی همه کسانی باشیم که احتمال می دهیم روزی غیبت انها را کرده ایم و هر وقت حال خوشی داشتیم برای همه انها طلب مغفرت نماییم.
به منظور کفاره غیبت می توان صدقه داده و یا ثواب عمل نیکی را برای فرد مورد نظر هدیه کرد و اگر شخص غیبت شده مرده است عمل خیری را انجام داده و آن را به روح او هدیه نمود.

ایا درست است که می گویند: امام خمینی فرموده اند برای غیبت لازم نیست حلالیت بگیریدچون امکان مفسده وجود دارد؟
پاسخ
حضرت امام مانند بسیاری از مراجع تقلید عظام دیگر بر اساس روایات موجود در این باب معتقدند در صورتى که شخص غیبت شونده زنده و در قيد حيات باشد، در صورت امكان و عدم مفسده، باید از خود او حلاليّت گرفته شود. اما اگر به او بگويد که: غيبت تو را کرده ام یا به تو تهمت زده ام، او ناراحت مى شود و ممکن است مفسده های بیشتری پیش بیاید، نبايد به او گفت. بلکه بايد بين خود و خداوند توبه کند. و برای آن شخص از خداوند طلب مغفرت نماید(2)

پینوشت:
1-وسائل الشیعه، ج 22، ص 403
2-امام خمینی، استفتائات، ج 2، ص 621، مسئله 21 و 15