۷ صفر؛ روز ماتم یا شادی شیعیان؟ + فتاوای مراجع
تب‌های اولیه
از دیرباز در حوزه هزار ساله نجف اشرف هفتم صفر را روز شهادت امام مجتبی علیه السلام می دانند و شیعیان عراق و سایر کشورها نیز در این روز برای سبط اکبر؛ امام مجتبی علیه السلام اقامه عزا می کنند اما در ایران شهادت سبط اکبر بیست و هشتم صفر است همزمان با رحلت پیامبر اعظم. چرا؟ به دلیل اختلاف روایت؛ دو قول برای روز شهادت امام حسن مجتبی نقل شده است:
۱. بیست و هشتم صفر؛ بر اساس نقل شیخ کلینی و شیخ مفید و شیخ طبرسی. رضوان الله علیهم
۲. هفتم صفر ؛بر اساس نقل شهید اول ، کفعمی ، شیخ بهایی ، علامه مجلسی ، مرحوم صاحب جواهر ، شیخ کاشف الغطاء و محدث قمی. رضوان الله علیهم
هر چند حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی موسس معظم حوزه علمیه قم فقط هفتم صفر برای امام مجتبی اقامه عزا می کردند و به امر ایشان در آن روز بازار هم برای اقامه عزا تعطیل می شده و هنوز هم در برخی از بیوت مراجع در قم روز هفتم صفر برای امام مجتبی روضه برپا می شود اما همچنان در تقویم رسمی کشور هفتم صفر روز ولادت امام موسی بن جعفر علیهما السلام درج می شود که بنابر برخی پژوهش های انجام شده قطعا ماه ولادت ایشان ذی الحجه است و هفتم صفر ولادت آقا موسی بن جعفر سلام الله علیه نیست!
و اگر هم ولادت باشد نکته مهم این است که محرم و صفر ماه حزن اهل بیت است و بسیاری از بزرگان ما مانند استاد فقید ما آقای مجتهدی رحمه الله تقیّد داشتدند که در روز هفتم صفر مجلس روضه تشکیل شود و روضه امام مجتبی یا امام کاظم خوانده شود و تاکید می کردند این روزها حتی اگر تولد امام معصوم هم باشد، روز سرور نیست، روزهای اسارت اهل بیت امام حسین و ماه حزن است! و نکته جالبی که می فرمودند این بود که "چون ناصرالدین شاه تولدش در این روز بود و برای اینکه روز تولدش مصادف با شبِ وفات امام جسن مجتبی نباشد تا بتوانند جشن بگیرند این دست کاری را در تقویم کرده اند." که در حد یک احتمال می شود پذیرفت اما قابل تامل است چون واقعا تولد او در همین روز بوده ششم صفر و قبل از آن قول بیست و هشتم مرسوم نبوده و الان هم فقط منحصر به ایران است!
به هر حال سیره مراجع عظام و نظرشان در مورد جشن در ماه صفر همین است و عموم آنها با برگزاری مجلس شادی در ماه صفر که ماه حزن اهل بیت است مخالف هستند.
چقدر خوب است که فقط یک روز یعنی هفتم صفر -با توجه به قوت این قول- به شهادت امام مجتبی اختصاص داده شود تا هم با سایر شیعیان هماهنگ شویم و هم در ایام آخر صفر مجال کافی برای طرح مباحث هویتی و اعتقادی در مورد رسول خدا صلی الله علیه و آله باشد و هیچ یک از دو مناسبت، در یک روز، تحت الشعاع دیگری قرار نگیرد.
این موضوع در دو جلسه اخیر خطبای برتر کشور با حضور معاریف اهل منبر و رسانه در حوزه علمیه قم مطرح و بحث شد و مقرر شد تا مراتب از سوی حوزه جهت طی مراحل قانونی به شورای فرهنگ عمومی منعکس شود. البته اصلاح این قبیل موارد بیشتر به اهتمام همه ما خصوصا اهالی منبر و هیئتی ها برمی گردد که لازم است به این موضوع و اهمیت آن توجه کنند.
منبع : افکارنیوز
نقل از سبطین
روز هفتم ماه صفر در تقویم های رسمی کشور به عنوان روز ولادت امام موسی کاظم(ع)نامگذاری شده است. اما هفتم ماه صفر در میان مراجع و علمابه خصوص در شهر قم به عنوان روز شهادت امام حسن مجتبی(ع) روز عزا و تعزیه است.
پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :
روز هفتم ماه صفر در تقویم های رسمی کشور به عنوان روز ولادت امام موسی کاظم(ع)نامگذاری شده است. اما هفتم ماه صفر در میان مراجع و علمابه خصوص در شهر قم به عنوان روز شهادت امام حسن مجتبی(ع) روز عزا و تعزیه است.
روز هفتم ماه صفر در تقویم های رسمی کشور به عنوان روز ولادت امام موسی کاظم(ع) پیشوای هفتم شیعیان نامگذاری شده است.اما هفتم ماه صفر در میان کلیه شیعیان جهان به خصوص در شهر قم به عنوان روز شهادت امام حسن مجتبی (ع) است و علمای شیعه بیش از 5 قرن است که به این موضوع ملتزم بوده اند.سابقه این موضوع در شهر قم از زمان حضرت آیت الله حائری شیرازی است و هنوز هم علما و مراجع بر اساس همان سنت، روز هفتم صفر را روز شهادت امام حسن مجتبی (ع) می دانند.در کلیه دفاتر مراجع در قم از جمله دفتر آیت الله مکارم، دفتر آیت الله وحید خراسانی و دفتر آیت الله نوری همدانی، مجلس عزاداری برپا می شود و جلسات درس آیات عظام وحید خراسانی و نوری همدانی در این روز تعطیل است.در این میان نکته قابل تامل این است که طبق نظر برخی بزرگان و صاحب نظران مسایلی تاریخ اسلام، در هیچ یک از تقویم های رسمی کشور تا پیش از وفات آیت الله بروجردی و مخالفت علما با حکومت پهلوی، سوم و هفتم صفر به عنوان روز ولادت امام محمد باقر و امام موسی کاظم (ع) ثبت نشده است.آیت الله محمد غروی عضو شورای عالی حوزه، در این رابطه بیان کرد که آنچه در میان عامه مردم در رابطه با سالروز شهادت امام حسن مجتبی (ع) مشهور و معروف است روز 28 صفر است. اما بزرگان و علما روز 7 صفر را به عنوان روز شهادت این امام همام، روز عزا و تعزیه می دانند.7 صفر از سال ها پیش در میان بزرگان و علمای حوزه به عنوان روز شهادت قوی تر بوده است و جنبه عزا و سوگواری در آن بیشتر است تا جنبه شادی و گرامیداشت ولادت امام موسی کاظم(ع) و این سیره همچنان تا امروز ادامه دارد. حتی در 7 صفر در شهر قم هیئت های عزاداری در خیابان های شهر به حرکت در می آیند.
نظر آیت‌الله صافی درباره عزاداری هفتم صفر
حضرت آیت‌الله صافی گلپایگانی در پاسخ به استفتائی، نظر خود را درباره عزاداری روز هفتم صفر اعلام کردند.به گزارش حوزه، متن استفتاء و پاسخ این مرجع تقلید بدین شرح است:بسمه تعالیمحضر مبارک مرجع عالیقدر شیعه حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی مدظله العالیسلام علیکم؛احتراماً با توجه به تقارن میلاد مبارک حضرت موسی بن جعفر علیه السلام با شهادت امام حسن مجتبی علیه السلام و نیز ماه محرم و صفر، بفرمایید وظیفه و تکلیف شیعیان در برپایی مراسم این روز چیست؟با احترام/جمعی از مؤمنینبسم الله الرحمن الرحیمعلیکم السلام و رحمة‌اللهبرپایی مجلس میلاد ائمه علیهم صلوات الله اجمعین، بسیار خوب و مناسب است، امّا چون هفتم صفر بنابر بعض اقوال مصادف با سالروز شهادت امام حسن مجتبی علیه السلام مى‌باشد، و از طرفی تمام ماه محرّم و صفر، ایام حزن آل الله و کاروان داغدار و مصیبت‌زده حضرت سیدالشهداء علیه السلام است، سزاوار است مؤمنین در این دو ماه، مجالس روضه و عزا بر پا نمایند و از برپایی مجالس جشن و سرور اجتناب کنند. خداوند همگان را در اظهار ارادت به خاندان عصمت و طهارت علیهم السلام موفق بدارد.لطف الله صافی
حجت‌الاسلام فرحزاد:
هفتم صفر تاریخ شهادت امام حسن / مسؤولان با اصلاح تقویم نظر مراجع را تأمین کنند خبرگزاری رسا ـ کارشناس برنامه تلویزیونی «سمت خدا» با تأکید بر اینکه قول قوی در ولادت امام کاظم(ع) ماه ذی الحجه و قول قوی در شهادت امام حسن مجتبی(ع) هفتم صفر است و مراجع تقلید بر این امر تأکید دارند از مسؤولان خواست تا با اصلاح تقویم، نظر مراجع را تأمین کنند.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام حبیب الله فرحزاد، استاد حوزه علمیه، بعد از ظهر امروز در برنامه «سمت خدا» که از شبکه سوم صدا و سیمای جمهوری اسلامی پخش شد، در بیان شرح خطبه 218 نهج‌البلاغه گفت: خداوند حلال تمام مشکلات است و انبیا و اهل‌بیت(ع) هم بدون اذن خدا نمی‌توانند مشکلی حل کنند؛ معنی توحید واقعی همین است.
تنها خدا است که کفایت همه امور را می‌کند
وی در ادامه افزود: با توجه به خطبه 218 نهج‌البلاغه، انس به خداوند، از انس به همه انیس‌های عالم آرامش‌بخش‌تر است؛ تنها خدا است که کفایت همه امور را می‌کند و از سر ظاهر و باطن ما آگاه است؛ حتی اگر اولیای خدا هم دچار غربت شوند با خدا ارتباط می‌گیرند تا آرامش پیدا کنند.
کارشناس برنامه تلویزیونی «سمت خدا» با بیان اینکه ارتباط با خداوند در فقر، ثروت، عزت و ذلت به انسان آرامش می‌دهد، اظهار داشت: وقتی بدانیم که مشیت خداوند خواسته است تا گرفتاری برای ما پیش آید، حتی اگر آن بلا بر اهل آسمان‌ها و زمین سنگینی کند، برای ما زیبا بوده و در برابر خداوند به خضوع می‌نشینیم.
وی تأکید کرد: اصحاب امام حسین(ع) به خاطر ارتباط با خدا بود که در شب عاشورا با اوج آرامش با یکدیگر شوخی کرده و نیز به عبادت می‌ایستادند؛ ابتلائات هرچه فراوان باشد، انسانی که با خدا ارتباط دارد را به سوی خودکشی نمی‌کشاند.
مؤمنان از لحظه ایمان رستگار می‌شوند
حجت‌الاسلام فرحزاد تصریح کرد: با دقت در آیات ابتدایی سوره مؤمنون درمی‌یابیم که خدا با تمام اطمینان و استوارانه می‌گوید «قد افلح المؤمنون» مؤمنان هم‌اکنون رستگار شدند؛ رستگاری که مؤمن از لحظه ایمان به دست می‌آورد چیزی جز آرامش مطلق نیست.
رستگاری همان آرامش حقیقی است
وی ادامه داد: با توجه به آیات ابتدایی سوره مؤمنون، کسانی به درجه رستگاری و ایمان می‌رسند که در نمازهایشان خشوع دارند؛ خاشع کسی است که خویش را خورد کرده و منیت را شکسته است؛ هرچه منیت بشکند محبت به خدا زیاد می‌شود و هرچه محبت زیاد شود، منیت بیش از پیش می‌شکند.
استاد حوزه علمیه تأکید کرد: نماز خوان واقعی کسی است که منیت خویش را بشکند و همه خوارها را گل کند و مهم‌ترین راه برای شکستن منیت نیز نماز خواندن است؛ بنابراین کسی که می‌خواهد به درجه خشوع در مقابل خداوند برسد باید برای نماز اهمیت قائل شده و با نماز اول وقت و توجه کافی در نماز، خود را در صف خاضعین قرار دهد.
سهل‌انگاری در نماز مانع خشوع در مقابل خداوند است
حجت‌الاسلام فرحزاد تصریح کرد: نمازی که با سهل‌انگاری همراه باشد، انسان را به خشوع در مقابل خداوند نمی‌رساند اما اگر جلوی لغویات و کارهای بیهوده گرفته شود، حضور قلب در نماز افزوده می‌شود؛ خروجی‌های لغویات را باید برای رسیدن به خشوع بست.
وی در بخشی دیگر از سخنان خود با بیان اینکه اختلاف نظر در تاریخ ولادت‌ها و شهادت‌های اهل‌بیت(ع) امری طبیعی بوده و در ولادت رسول اکرم(ص) هم میان هر دو قشر شیعه و تسنن اختلاف وجود دارد، گفت: با توجه به تحقیق محققان و بزرگان حوزه علمیه در تواریخ و روایات فراوان، قول صحیح‌تر در ولادت امام هفتم حضرت موسی بن جعفر(ع) اواخر ذی الحجه بوده و تنها قول ضعیفی به ولادت امام کاظم(ع) در هفتم صفر دلالت می‌کند.
کارشناس برنامه تلویزیونی «سمت خدا» تأکید کرد: تکریم امام موسی کاظم(ع) در هر تاریخی که باشد مانعی ندارد اما از آنجایی که ماه صفر، ماه عزا و اسارت اهل‌بیت(ع) است، تمسک به روایات معتبر و قول قوی در ولادت امام کاظم(ع) که آن را ماه ذی الحجه می‌داند، شایسته‌تر است.
وی با بیان اینکه تبریک گفتن در ماه صفر تناسبی با ایام عزاداری اهل‌بیت(ع) ندارد، تصریح کرد: وقتی امر خیر ازدواج و وفات یکی از نزدیکان با یکدیگر قرابت پیدا می‌کند، کسی مجلس ختم را برای ازدواج تعطیل نمی‌کند بلکه شادی را فدای عزاداری می‌کنند. هفتم صفر تاریخ شهادت امام حسن مجتبی
حجت‌الاسلام فرحزاد ادامه داد: در شهادت امام حسن مجتبی(ع) نیز دو قول وجود دارد که قول به 28 صفر ضعیف‌تر از قول به 7 صفر است چراکه 12 منبع از کتب معتبر تاریخی و روایی به شهادت امام حسن مجتبی(ع) در هفتم ماه صفر دلالت دارند.
وی خاطرنشان کرد: با توجه به استفتائات فراوان از بزرگان و مراجع حوزه علمیه، همگی قول معتبر در شهادت امام حسن مجتبی(ع) را هفتم صفر می‌دانند و آیت‌الله عبدالکریم حائری یزدی نیز به مناسبت عزای این روز حوزه علمیه قم را تعطیل کرد و تا به امروز نیز حوزه علمیه و بازار قم در روز هفتم صفر تعطیل است.
استاد حوزه علمیه بیان داشت: در نجف، کویت و عربستان، روز هفتم صفر را شهادت امام حسن مجتبی(ع) دانسته و تنها برای ایشان عزاداری می‌کنند؛ ایران نیز می‌تواند با تمسک به قول معتبر در شهادت امام حسن مجتبی(ع) روز هفتم صفر را برای ایشان عزاداری کند و ولادت امام کاظم(ع) را به قول معتبر خود در ماه ذی الحجه بسپارد و در آن موعد برای میلاد امام هفتم جشن بگیرد.
وی تصریح کرد: عزاداری و تجلیل از امام حسن مجتبی(ع) در دو روز 28 صفر و 7 صفر نیز امری مطلوب و عالی است چراکه می‌توان برای این امام مظلوم نیز همانند برخی از ائمه دیگر دو روز عزاداری کرد تا غربت ایشان را به عالم شناساند.
شدت غربت امام حسن مجتبی
حجت‌الاسلام فرحزاد ادامه داد: از غربت امام حسن(ع) همین بس که همه عالم برای اباعبدالله(ع) گریه می‌کنند و ایشان برای غربت برادرشان اشک می‌ریختند؛ امام حسین(ع) قدری به برادرشان علاقه داشتند که هیچوقت پیش از امام حسن(ع) قدمی برنداشته و فرمودند برادر من از من بهتر است.
صدا و سیما با عمل به قول قوی در شهادت امام حسن، فرهنگ سازی کند
وی با بیان اینکه مظلومیت امام حسن(ع) مخفی مانده است، اظهار داشت: از آنجایی که مظلومیت امام حسین(ع) ظاهر و روشن بود، جهان شیعه به غربت ایشان آگاه است اما کسی دقت ندارد که امام حسین(ع) باوفاترین یاران را داشتند و حال آن‌که یاران امام حسن(ع) سجاده از زیر پای ایشان کشیده، خنجر به حضرت زدند و ایشان را مجبور به صلح کردند، در آخر نیز همسر امام مجتبی(ع) این حضرت را به شهادت رساند.
وی با تأکید بر اینکه قول قوی در ولادت امام کاظم(ع) ماه ذی الحجه و قول قوی در شهادت امام حسن مجتبی(ع) هفتم صفر است، گفت: فرهنگ عزاداری در هفتم ماه صفر در قم جا افتاده است اما شایسته است که صداوسیما نیز در این روز به قول قوی‌تر عمل کند و تا این فرهنگ به یک فرهنگ عمومی تبدیل شود.
کارشناس برنامه تلویزیونی «سمت خدا» همچنین از مسؤولان خواست تا با اصلاح تقویم و تغییر تاریخ شهادت امام حسن مجتبی(ع) به هفتم صفر، نظر مراجع تقلید را به خود جلب کنند./997/پ201/ی
/ پايان خبر /
[h=1]۷ صفر؛ روز ماتم یا شادی شیعیان؟ + فتاوای مراجع[/h] خبرگزاری تسنیم: در منابع تاریخی برای هفتم صفر دو مناسبت مهم نقل شده است: نخست ولادت امام کاظم(ع) و دیگری روایتی غیرمشهور مبنی بر شهادت امام حسن مجتبی(ع)؛ حال شیعیان چه باید بکنند؟ مسرور باشند یا ماتم بگیرند؟
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، گرچه به پا کردن مراسم عزاداری برای حضرات معصومین(ع)، از جهت مظلومیت آنان و فضیلت این آیین‌ها در تمام اعصار پسندیده است، اما حقیقت آن است که درباره تاریخ دقیق ولادت و شهادت برخی معصومین(ع) به دلایل مختلف، اختلافات بسیاری در نقل‌ها به چشم می‌خورد.
درباره هفتم ماه صفر دو قول مشهور وجود دارد: قول مشهورتر حاکی از ولادت امام موسی کاظم(ع) در چنین روزی است که به دلیل آن‌که در تقویم رسمی کشور ثبت شده و رسانه‌ای‌تر است، نسبت به قول دیگر یعنی شهادت امام حسن مجتبی(ع)، بیشتر توجه مردم را به خود جلب می‌کند؛ برخی از منابع برخلاف قول مشهور 28 صفر، روز هفتم این ماه را روز شهادت امام حسن مجتبی(ع) برشمرده‌اند.
واقعیت آن است که از هیچ‌یک از این دو مناسبت نمی‌توان گذشت. در شهر قم که اکنون قطب حوزه‌های علمی جهان تشیع محسوب می‌شود، از سالها پیش رسم بوده که در هفتم صفر، گذشته از گرامیداشت روز ولادت امام موسی کاظم(ع)، برای شهادت امام حسن مجتبی(ع) نیز مراسم سوک و ماتم برگزار می‌شود، برخی از اماکن و معابر سیاهپوش شده و هیئاتی برای عزاداری به راه می‌افتد.
گفته می‌شود، معمول شیعیان غیر ایرانی و به‌ویژه شیعیان عراق هفتم صفر را شهادت امام حسن(ع) دانسته و در این مناسبت عزاداری می‌کنند. ظاهراً پیش از روی کار آمدن دولت صفوی، سایر شیعیان و عمدتاً شیعیان عراق، بر خلاف منابع مستند و موثق تاریخی، روز هفتم صفر را روز شهادت امام حسن مجتبی(ع) اعلام و در آن روز عزاداری می‌کردند.
همچنین نقل است که مرحوم آیت‌الله‌العظمی شیخ عبدالکریم حائری یزدی که در کربلا و نجف درس خوانده بود، بعد از هجرت از نجف به ایران، این روش را از علمای نجف و کربلا به ایران و قم انتقال داد و از آن زمان به بعد، علما در این روز برای امام حسن مجتبی(ع) عزاداری می‌کنند.
حجت‌الاسلام و المسلمین یدالله مقدسی، پژوهشگر پژوهشکده تاریخ و سیره پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در مقاله‌ای با عنوان «بررسی و نقد گزارش‌های شهادت امام حسن مجتبی(ع)» که در شماره 49 فصل‌نامه تاریخ اسلام منتشر کرده، بر آن است که مشهورترین قول درباره شهادت امام حسن مجتبی(ع) 28 صفر است؛ گرچه در برهه‌ای از تاریخ، هفتم صفر نیز به عنوان روز شهادت مطرح شده است.
به باور حجت‌الاسلام مقدسی قول مبنی بر شهادت امام حسن(ع) در روز هفتم صفر، پیش‌تر از کفعمی و از زمان شهید اول به بعد، مطرح شده و پیش از آن در هیچ یک از منابع تاریخی به چشم نمی‌خورد.
مرحوم شیخ کلینی در «کافی»، مرحوم شیخ مفید در «الارشاد» و«مسارالشیعه»، نوبختی در «فرق‌الشیعه»، سعد بن عبدالله اشعری در «المقالات و الفرق»، شیخ طوسی در «مصباح‌المتجهد»، مرحوم طبرسی در «اعلام‌الوراء» و «تاج‌الموالید»، فتاح نیشابوری در «روضة الواعظین»، اربلی در «کشف‌الغمه» و...همگی مستندات مربوط به دوران پیش از شهید اول هستند که روز 28 صفر را به عنوان تاریخ شهادت امام حسن مجتبی(ع) نقل کرده‌اند.
این پژوهشگر در توضیح این نکته که شهید اول با استناد به چه منبعی هفتم صفر را سالروز شهادت امام حسن مجتبی(ع) دانسته، معتقد است که این نکته برای اولین بار در مستندات تاریخی، در کتابی به نام «تثبیت‌الامامة» اثر قاسم بن ابراهیم رسّی، متوفای 246 هجری و از نوادگان امام مجتبی(ع) به چشم می‌خورد که بعدها در طی زمان، صفحات غیرمعتبری از سوی نسخه‌نویسان بدان افزوده شده است.
هرچند که قول شهادت امام حسن مجتبی(ع) در روز هفتم صفر نسبت به قول مشهور 28 صفر بسیار ضعیف است و از سوی دیگر این روز (7 صفر) در میان تواریخ ذکر شده برای تولد حضرت امام موسی کاظم(ع) قول قوی‌تری است، با این حال برپایی مراسم عزاداری و ذکر مصیبت اهل بیت(ع) در چنین روزی اصلاً محل اشکال نیست.
بنابراین ضرورتی ندارد در روزی که بسیاری از علمای جهان تشیع به سوک امام حسن مجتبی(ع) نشسته‌اند، مراسم جشن و سرور برپا شود و هیچ‌کس نمی‌تواند با استناد به منابع تاریخی نشان بدهد که شیعه از همان ابتدا بنا را بر جشن گرفتن تمام موالید معصومین(ع) داشته است و از همین روی به طریق اولی نباید جشن و سروری در زمان سیاهپوشی جامعه دینی برای عزای امام حسین(ع) صورت گیرد.
عزاداری برای امام حسن(ع) در روز هفتم صفر، علاوه بر اینکه نشانه احترام به شیعیان غیر ایرانی و به‌ویژه عراق و برخی از علماست، اما هرچند همچنان که گفته شد از مرحوم شیخ کفعمی، شهادت امام حسن(ع) در چنین روزی نقل شده و این نقل هرچند نسبت به 28 صفر ضعیف‌تر است، اما قابل اعتناست و علما اصطلاحاً عمل را اقوی از سند می‌دانند.
آیت‌الله صافی گلپایگانی: برپائی مجلس میلاد ائمه علیهم السلام بسیار خوب و مناسب است، اما چون هفتم صفر بنا بر بعضی اقوال مصادف با سالروز شهادت امام حسن مجتبی علیه السلام می‌باشد و از طرفی تمام ماه محرم و صفر ماه‌های حزن آل الله و کاروان داغدار و مصیبت زده حضرت سیدالشهداء علیه السلام است، سزاوار است در این دوماه مجلس روضه و عزا برپا نموده و از مجالس جشن و سرور جدا اجتناب نمود.
آیت‌الله میرزا جوادآقای تبریزی: محرم و صفر ماه‌های حزن بر سیدالشهداء و خاندان اهل بیت علیهم السلام می‌باشد و باید به مجالس عزاداری روضه خوانی بگذرد، والله العالم.
آیت‌الله فاضل لنکرانی: در این که باید یک روز اختصاص به حضرت امام مجتبی علیه السلام داشته باشد، تردیدی نیست و با توجه به اینکه روز 28 صفر روز رحلت خاتم الانبیا (صلی الله علیه و آله) هم هست و بدین لحاظ شهادت سبط اکبر علیه السلام تحت الشعاع قرار می گیرد، لذا خوب است که روز هفتم صفر را به این عنوان اختصاص دهند که (( مشهور )) هم همین است.
آیت‌الله بهجت: مناسب است در جمع بین دو قول (مشهور) در روز هفتم صفر به شهادت سبط اکبر امام مجتبی (علیه الاف التحیة والثناء) و تولد امام موسی کاظم علیه السلام ترتیب مجالس برای هر دو امام بزرگوار داده شود؛ به این صورت که مصائب امام دوم (علیه السلام) و مناقب امام هفتم (علیه السلام) را متذکر و یادآور باشند و همین احتیاط حاصل می‌شود؛ والسلام.
آیت‌الله شبیری زنجانی: عزاداری روز هفتم ماه صفر به عنوان سوگواری سبط (علیه السلام) و تعطیل بازار که سنت شیعیان بوده از شعائر دینی است که باید محفوظ بماند و با ذکر مناقب امام هفتم (علیه السلام) منافات ندارد.
آیت‌الله مکارم شیرازی: البته نظر مشهور طبق آنچه مرحوم کلینی در کافی آورده این است که شهادت آن حضرت در آخر ماه صفر است، ولی با توجه به روایت دیگری که مربوط به هفتم ماه صفر است، سزاوار است نسبت به آن روز نیز احترام رعایت شود.
آیت‌الله سید عزالدین حسینی زنجانی: ترک شادی و سرور در روز میلاد حضرت امام موسی بن جعفر(ع) ـ بر فرض صحت روایت ـ به احترام روز شهادت حضرت امام حسن مجتبی(ع) یا به احترام ایام عزای حسینی اشکالی ندارد؛ چرا که بدل دارد و مؤمنین می‌توانند در روز دیگری مجلس سرور و شادی بر پا کنند و بهتر این است که در این ایام و در روز هفتم صفر مجلس سرور بر پا نشود؛ اما در مدح فضائل حضرت امام موسی بن جعفر(ع) اشعاری قرائت شود و وعاظ محترم سخنرانی کنند.
آیت‌الله وحید خراسانی: به آنچه فقیه محقق، مؤسس حوزه علمیه فرموده‌اند، باید عمل شود.
آیت‌الله سیستانی: بزرگداشت شهادت سبط اکبر امام حسن مجتبی علیه السلام و ترتیب مجالسی برای آن حضرت و ذکر مصائب و یادآوری مناقب آن امام از مصادیق تعظیم شعائر است؛ «و من یعظم شعائرالله فانها من تقوی القلوب».
انتهای پیام/
[h=3][/h]
آیت الله محمد غروی عضو شورای عالی حوزه، در این رابطه بیان کرد که آنچه در میان عامه مردم در رابطه با سالروز شهادت امام حسن مجتبی (ع) مشهور و معروف است روز 28 صفر است. اما بزرگان و علما روز 7 صفر را به عنوان روز شهادت این امام همام، روز عزا و تعزیه می دانند.
یوسفی غروی با بیان این که تمام شیعیان در دنیا به غیر ایران هفتم صفر را به عنوان روز شهادت امام حسن مجتبی(ع) عزاداری می کنند، می گوید: در کشور ما این روز به عنوان سالروز میلاد امام هفتم(ع) تبریک گفته می شود در حالی که در کل عالم اسلام، شیعیان در این روز عزادار هستند. من در سفرهای تبلیغی که به کشورهای مختلف اروپایی، آسیایی و حاشیه خلیج فارس داشته ام، دریافتم که شیعیان این مناطق از این مسئله ناراحت هستند و اعتراض می کردند که چرا وقتی همه ما در عزا هستیم ایران این روز را جشن می گیرد و تبریک می گوید. در تاریخ روایتی مبنی بر شهادت امام حسن مجتبی(ع) در هفتم صفر وجود دارد که از زمان صفویه تصمیم گرفته شد این روایت به ۲۸ صفر منتقل شود تا در این روز دو مناسبت رحلت رسول ا...(ص) و شهادت امام حسن مجتبی(ع) و در ۲۹ صفر هم شهادت امام رضا(ع) واقع شود.
این مسئله در عصر صفویه ترویج شد که برخلاف واقعیت های تاریخی است. به همین دلیل تمام شیعیان به غیر از شیعیان ایران در روز هفتم صفر به عزاداری می پردازند. در گذشته تمام شیعیان دنیا، هفتم صفر را به عنوان سالروز شهادت امام حسن مجتبی(ع) عزاداری می کردند اما در عصر صفویه در ایران مناسبت هفتم صفر را به ۲۸صفر تغییر دادند.
در منابع کهن تنها به سال تولد امام کاظم(ع) در سال ۱۲8ه. ق اشاره شده است بعدها در منابع دست دوم قید ماه صفر اضافه شد و در منابع بسیار متاخر نزدیک به قرن دهم به بعد از جمله در کتاب بحرالانساب قید هفتم صفر ذکر شده است و بنابر تتبعی که شده تنها کتابی که میلاد امام را به هفتم صفر نسبت می دهد همین کتاب است و تمام کتاب های بعد به این کتاب استناد نموده اند حتی در اصول کافی فقط سال تولد امام ذکر شده است.
تاریخ واقعی تولد امام موسی کاظم(ع) : در جلد دوم این کتاب در صفحه ۳۰، در حدیث ۱۱۳۰ آمده است که ابی بصیر نقل می کند که من سال ۱۲۸ ه. ق همراه با امام صادق(ع) به حج مشرف شدم. وقتی از حج برگشتیم و به شهرک ابواء (بین مکه و مدینه) رسیدیم، مادر امام کاظم(ع) درد زایمانشان گرفت و آن حضرت، آن جا به دنیا آمدند. بنابراین وقتی در راه بازگشت از موسم حج حضرت به دنیا آمده باشند بسیار بعید است که ایشان در ماه صفر به دنیا آمده باشند؛ پس تاریخ هفتم صفر به عنوان سالروز میلاد امام کاظم(ع) اصلا صحت ندارد و علمای شیعه بنا را به این گذاشته بودند که دو ماه محرم و صفر عزا باشد و همان طور که حسینیه ها و مساجد همه سیاهپوش می شوند و این سیاهپوشی تا آخر ماه صفر ادامه یابد.
در مقابل ماه شعبان تمام یادبودهایش جشن و سرور و تولد باشد و یادبود عزا در شعبان گرفته نشود این ماه برای سرور و شادی و ماه محرم و صفر هم برای یادبودهای عزا باشد.
بنابر این میلاد امام کاظم(ع) یا ۱۷ ماه ذی الحجه یا ۲۷ ذی الحجه سال ۱۲۸ ه. ق بوده است. چون ذی الحجه آخرین ماه سال قمری است و میلاد امام(ع) هم در روزهای آخر این ماه واقع شده است به همین دلیل گاهی در تاریخ اشتباه شده و به جای سال ۱۲۸ ه.ق سال ۱۲۹ ه. ق نوشته شده است.
اين مدرس حوزه علميه قم با اشاره به اين که ذکر روز هفتم صفر به عنوان ميلاد امام کاظم(ع) پس از درگذشت مرحوم بروجردي و در زمان پهلوي در تقويم ها ثبت شد، مي گويد: من تاکنون در هيچ تقويمي قبل از رحلت مرحوم آيت ا...بروجردي، نديدم که ميلاد امام باقر(ع) و امام کاظم(ع) در اوايل ماه صفر ذکر شود و اين ماجرا پس از درگذشت مرحوم بروجردي(ره) که علما عليه شاه قيام کردند، انجام شد. شاه تصميم گرفت عليه حوزه اقدامي کند و چون حوزه هفتم ماه صفر را شهادت امام حسن مجتبي(ع) مي دانست، در مقابل ، شاه در تقويم ها اين روز را به عنوان ميلاد امام کاظم(ع) مطرح کرد که ثبت شد. هنوز هم پس از گذشت سال ها از اين موضوع، دفاتر مراجع و علما هفتم صفر را به عنوان شهادت امام حسن مجتبي(ع) مي دانند و عزاداري مي کنند. اما صداوسيما و رسانه ها اين روز را به عنوان روز ميلاد مطرح مي کنند. حتي در قم در صحن حرم حضرت معصومه(س) دعوايي پيش آمد سخنران کاروان کربلايي ها که براي عزاداري به حرم آمده بود، در سخنانش گفته بود از مظلوميت هاي امام دوم (ع) اين است که در مهد تشيع در ايران در روز شهادت ايشان جشن مي گيرند و تبريک مي گويند.
وی همچنین اظهار کرد: از لحاظ اسناد تاریخی، مرحوم شیخ کفعمی در قرن 9 در کتاب «مصباح بلدالامین»، هفتم صفر را زمان شهادت امام حسن مجتبی(ع) اعلام کرده و لذا معمول شیعیان غیر ایرانی، مخصوصا شیعیان عراق این است که هفتم صفر را شهادت امام حسن(ع) می‌دانند و عزاداری می‌کنند.
ظاهرا قبل از تشکیل دولت صفوی، سایر شیعیان و عمدتا شیعیان عراق، 7 صفر را شهادت امام حسن مجتبی(ع) اعلام می‌کردند و اینکه شهادت امام حسن(ع) 28 ماه صفر اعلام شده، البته از لحاظ منابع تاریخی درست است؛ یعنی هم مرحوم شیخ کلینی در «کافی» و هم مرحوم شیخ مفید در «الارشاد» 28 صفر را اعلام کرده‌اند و شیخ تبریزی صاحب «اعلام‌الوری» گرچه خمیر‌مایه اصلی‌اش از «الارشاد» شیخ مفید است، اما همه این بزرگان 28 صفر را شهادت امام حسن(ع) اعلام کرده است.
یوسفی غروی در مورد ثبت شهادت امام حسن(ع) در دوران صفویه گفت: در زمان صفویه چون تشیع مذهب رسمی شده بود، با مشورت علما برای اینکه اعلام عزا و تعطیل رسمی کنند، لذا وفات پیامبر(ص)، شهادت امام حسن(ع) و امام رضا(ع) را در یک روز در آخر ماه صفر جمع کردند تا هم عزاداری شکوه‌مند‌تری برگزار شود و هم از تعدد تعطیلی جلوگیری شود و این باعث شد که سایر شیعیان به خصوص شیعیان عراق مخالفت خود را با این تقویم اعلام کنند. این استاد حوزه علمیه قم در ادامه خاطرنشان کرد: مرحوم آیت‌الله‌العظمی شیخ عبدالکریم حائری یزدی که درس خوانده نجف و کربلا بود، بعد از هجرت از نجف به سوی ایران، این روش را از علمای نجف و کربلا به ایران و قم انتقال داد و از آن وقت به بعد، علما در این روز برای امام حسن(ع) عزاداری می‌کنند.
وی در مورد میلاد امام کاظم(ع) و امام باقر(ع) هم اظهار کرد: اعلام میلاد امام کاظم(ع) در هفتم صفر در میان شیعیان سابقه ندارد و از زمان صفویه و بعد از مشورت با علما قرار شد که در دو ماه محرم و صفر تمام حسینیه‌ها و مساجد، سیاهپوش باشد. زمانی که برای تبلیغ به کشورهای خارجی می‌رفتیم، با این مشکل مواجه بودیم؛ یعنی آنجا، هفتم صفر برای شهادت امام حسن(ع) عزاداری می‌کردند، در حالی که رسانه‌های ایران تبریک و جشن و سرور داشتند و این دو رفتار متناقض، برای آنها سؤال‌برانگیز بود.
وی در مورد تاریخ تولد امام کاظم (ع) نیز گفت: علامه شوشتری صاحب «قاموس‌الرجال» گفته است که «لم یعین احد شهره»؛ یعنی هیچ‌کس ماه تولد امام کاظم(ع) را تعیین نکرده است، چه برسد به روز تولد! و در منابع تاریخی فقط سال تولد ذکر شده است؛ ولی شیخ تبریزی در کتاب «إعلام‌الوری» و «تاج‌الولید» و همچنین مرحوم «ابن شهرآشوب» در کتاب «مناقب آل ابی‌طالب » روز تولد امام کاظم(ع) را 7 صفر اعلام کرده‌اند و هیچ نقل دیگری در این زمینه نیست، اما قبل از قرن 5 و 6 هجری؛ یعنی مرحوم «شیخ کلینی» در «کافی» یا مرحوم «شیخ مفید» در«الارشاد» هیچ روز و ماهی را برای تولد امام کاظم(ع) اعلام نکرده‌اند، لذا کلام علامه شوشتری به بعد از قرن 6 مربوط می‌شود، بالاخره تعیین تولد امام کاظم(ع) مربوط به متأخرین است.
وی در مورد عزاداری یا جشن در 7 صفر اعلام کرد: برنامه‌‌هایمان با سایر شیعیان جهان باید هماهنگی داشته باشد و آن بنای 500 ساله علمای شیعه که از زمان صفویه پایه‌گذاری شده بود را هم برهم نزنیم، لذا تولد امام باقر(ع) در سوم صفر و تولد امام کاظم(ع) در هفتم صفر را از مراسم‌های جشن در محرم و صفر خارج کنیم، مخصوصا، تولد امام باقر(ع) که در ماه رجب گرفته می‌شود.
یوسفی غروی درباره جشن و سرور در 7 صفر گفت: چه لزومی دارد که این روز جشن گرفته شود، در حالی که در این روز تمام علما در قم و جهان عزادار هستند و آنچه از ابتدای رسمیت یافتن تشیع رخ داد بنا بر این نبوده است که برای هر معصومی جشنی برپا کنند، بلکه فقط برای میلاد حضرت رسول(ص)، امام علی(ع)، امام حسین(ع) و البته امام صادق(ع)، امام رضا(ع) و امام زمان(عج) جشن و سرور گذاشته شود و هیچ‌کس نمی‌تواند از منابع تاریخی نشان بدهد که شیعه از ابتدا بنا بر جشن گرفتن تمام موالید معصومین(ع) داشته است، لذا به طریق اولی نباید جشن و سروری در زمان سیاه پوشی جامعه دینی برای عزای امام حسین(ع) رخ دهد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: اینکه در 7 صفر عزاداری برای امام حسن(ع) داشته باشیم، علاوه بر اینکه احترام به شیعیان غیر ایرانی و علماست، بلکه همان‌طور که گفته شد، از مرحوم شیخ کفعمی نقل به شهادت امام حسن(ع) در 7 صفر وجود دارد، لذا گرچه نقل شهادت در 7 صفر نسبت به 28 صفر ضعیف‌تر است، ولی اگر 2 روایت داریم، که یکی روایت نقل سندی بلااشکال است و دیگری روایتی ضعیف است، اما عمل علما طبق آن روایت ضعیف است نه آن روایت قوی، لذا عمل را مرجح می‌دانند، فلذا علما مبنایشان در مسائل فقهی هم این‌گونه است؛ یعنی عمل را اقوی از سند می‌دانند.
منبع: سایت عقیق aghigh.ir
[="Arial"]اما همچنان در تقویم رسمی کشور هفتم صفر روز ولادت امام موسی بن جعفر علیهما السلام درج می شود که بنابر برخی پژوهش های انجام شده قطعا ماه ولادت ایشان ذی الحجه است و هفتم صفر ولادت آقا موسی بن جعفر سلام الله علیه نیست!
[=arial]بنده هم همین مطلب رو از عده‌ای از علما شنیدم، می‌فرمودند که طبق روایات حضرت در راه بازگشت از سفر حج متولد شدند و تولد ایشان در ذی الحجة بوده و اصلا میلاد حضرت ربطی به ماه صفر نداره! اما چرا صدا و سیما اصرار داره تولد بگیره خدا میدونه!
.در مورد میلاد حضرت امام محمد باقر (ع) در یکی از پست ها اومده بود و به قولی تو ماه صفر هست. با یه محاسبه ساده ریاضی می شه ثابت کرد که اشتباه هست. قبلا جایی خونده بودم که حضرت امام حسین (ع) ، حضرت امام سجاد (ع) و حضرت زینب (س) دقیقا به یه اندازه عمر کردن یعنی اگه روزهای عمرشون رو بشماریم دقیقا تعداد سال (57 سال) و تعداد ماه و روزای عمرشون به اندازه هم هست. که در مورد امام سجاد (ع) کاملا مشخص هست چون میلادشون دو روز بعد امام حسین (ع) و شهادت حضرت هم دو روز بعد عاشورا هست. اما در مورد امام باقر (ع) هم که دقت کردم اگه روایت مربوط به میلاد ایشون در ماه رجب رو درست در نظر بگیریم ، فاصله تولد حضرت تا سه شعبان که تولد امام حسین (ع) هست برابر فاصله شهادت ایشون در ماه ذی الحجه تا عاشورا هست یعنی حضرت امام باقر (ع) هم دقیقا به اندازه حضرت امام حسین (ع) ، حضرت امام سجاد (ع) و حضرت زینب (س) عمر کردن. (البته به خاطر این که تعداد روزهای ماه قمری ثابت نیست ، ممکنه برخی سالها یکی دو روز این تعداد جا به جا بشه)
سلام علیکم
باعرض ادب و احترام
از آنجایی که هفتم صفر است و این تاپیک نیز موضوعیت دارد ،این پیام را ارسال کردم تا تاپیک مجدد بالا بیاید و کاربران بتوانند از مطالب مفید آن بهره علمی ومعنوی ببرند
اللهم اجعل عواقب امورنا خیرا
یازهراسلام الله علیها