سؤال:
چرا در اسلام ختنه رد نشده است و از آیین یهودیان به اسلام منتقل شده است؟
پاسخ: در پاسخ به این شبهه گفتنی است:
اولا: نظیر این کارها وقتی دست بردن در خلقت، قلمداد می شود که بدون اجازه شارع مقدس باشد یا هیچ وجه عقلانی و ضرورت و مصلحتی نداشته باشد در حالیکه سنت انبیاء الهی که ریشه در اوامر و فرامین الهی دارد اجازه شارع و فواید و مصالح آن را نمایان می کند. ضمن آنکه، همه جا دست بردن در خلقت خدا بد نیست اتفاقا عقل انسان حکم می کند که باید درمواردی دست برد مثلا در مورد کوتاه کردن ناخن یا موی سر که هر عاقلی این کار را می کند دراین باره روایتی از امام صادق علیه السلام نقل شده؛ هنگامى كه شخصى از امام صادق (عليه السلام) پرسيد : آيا جائز است كه به كارهاى خدايى ودر خلقت او دست ببريم ؟ حضرت فرمود : نه، او گفت: پس چرا ختنه مى كنيد و پوستى را كه خدا خلق كرده جدا مى كنيد ؟ آيا خدا اين پوست را اضافه و بر اساس غير حكمت آفريده است؟ امام صادق (عليه السلام)فرمود : خلقت آن پوست بر اساس حكمت است و ازاله آن بر اساس حكمتى بالاتر، همان طورى كه وقتى بچه به دنيا مى آيد، ناف او به مادرش وصل است اين هم مخلوق خدااست وخدا اين طور قرار داده ولى براى نجات فرزند ومادر، خداوند حكيم دستور داده آن را قطع كنيم،(همان حکمت بالاتر) همين طور ناخن هاى انسان را خدا خلق كرده و بلند شدن آنها بر اساس قانون خداست و خدا مي توانست از اول ناخن ها را طورى بيآفريند كه هميشه به اندازه خاصى باشد ولى با اين حال چون بزرگ مى شود به ما دستور داده آن ها را كوتاه كنيم وهمين طور در مورد موهاى بدن. اين گونه دخالت ها در خلقت، منافاتى با حكمت الهى ندارد وبر اساس مصلحتى بالاتر صورت مى گيرد.(۱) روایتی دیگر از امیرالمومنین(علیه اسلام) که مي فرمايد: اخْتَتِنُوا أَوْلَادَكُمْ يَوْمَ السَّابِعِ لَا يَمْنَعْكُمْ حَرٌّ وَ لَا بَرْدٌ فَإِنَّهُ طَهُورٌ لِلْجَسَدِ وَ إِنَّ الْأَرْضَ لَتَضِجُّ إِلَى اللَّهِ مِنْ بَوْلِ الْأَغْلَف؛ فرزندان خود را روز هفتم ختنه كنيد و گرما و سرما شما را از اين كار باز ندارد كه باعث پاكيزگى بدن نوزاد است و همانا زمين از بول كسى كه ختنه نشده باشد بخداوند مينالد. (۲)
ثانیا: در خصوص فلسفه ختنه از نظر علمی گفته شده: ۱.از نظر پزشكي امروزه ختنه به عنوان نوعي واكسن و پيشگيري از سرطان محسوب مي شود, ولي در جاهايي كه ختنه نمي كنند, مانند آمريكا برخی ازتلفات ناشي از سرطان ها مربوط به سرطان اندام هاي تناسلي است .۲ .سرطان گردن رحم (محل تماس آلت با رحم (مهبل )) در كساني كه شوهرانشان مختون نبوده اند, هنگام نزديكي مخصوصاً در زماني كه زن به خاطر زايمان يا قاعدگي دچار التهاب ديواره مهبل بوده اند, بيشتر اتفاق افتاده است .۳ . سرطان پروستات نزد آنان كه ختنه مي كنند, كمتر است .۴ . پيلونفريت و آلودگي هاي چركي مجاري ادراري از مثانه و محالب و كليه , در ختنه شدگان كمتر است , چون قطع پوست سبب مي شود دفع ترشحات به آساني صورت گيرد, ولي اگر ختنه نشده باشد, چون آلت تناسلي در حالت نعوظ و سفت شدن در فشار آن پوسته قرار مي گيرد و سطح داخلي پوسته رشته هاي عصبي فراواني فرا گرفته و لذا آن را فوق العاده حساس ساخته و در آن قسمت كه به تنهء آلت مي چسبد, غدد مترشّعه فراواني موجود است كه ترشحات شيري رنگ و غليظ (چذخ حذت ) را بر روي حشفه پخش مي كند و همين ترشحات است كه توانسته اند واكنش هاي سرطاني ايجاد نمايد. در اغلب موارد اين پوست بر حشفه و آلت فشار وارد مي آورد و از خارج شدن ادرار به طور كامل جلوگيري نموده , باعث حبس بول مي شود و قطره قطره بول خارج مي گردد و سبب التهاب وتورّم شده , تجمع تشرحات غددي و التهاب و گرد و غبار و... با توجه به تاريكي و رطوبت آن جا محل بسيار مناسبي براي ايجاد عفونت مي شود و به تدريج عفونت را به داخل مجاري ادرار وكليه ها مي رساند. ۵. در حالت نعوظ پوست روي حشفه باعث مزاحمت و درد و سوزش مي شود. ۶. آميزش براي ختنه شدگان لذّت بخش تر است و براي زن نيز لذّت بخش تر است .۷. وجود شبكهء عصبي و التهاب و خارش در ختنه نشدگان سبب مي شود كه همواره دستشان را براي خاراندن به آن جا بمالند و باعث آلودگي شود.(۳) لذا از نظر بهداشتي نيز ختنه كردن به صلاح انسان است. اين دستور بهداشتي از پيامبران الهي بر توجه آنان به زندگاني همراه با سلامت انسان ها دلالت مي كند.
ثالثا: در باره تاريخچه ختنه در بين اقوام گذشته آمده است، درميان مصريان واقوام قديم جنوب آفريقا ختنه رواج داشته در بين يهوديان و برخى از مسيحيان از جمله مقررات مذهبى محسوب مى شود در بين يهود ختان واجب است وغالباً پسران خود را در هشت روزگى ختنه مى كنند، به موجب روايات ما رسم ختنه از قديم بين اعراب وجود داشته است، شيعيان وشافعى آن را واجب شمرده ومالكى آن را سنت شمرده و نزد عامه مسلمانان مهمترين نشانه مسلمانى شناخته مى شود (۴). آيت الله خويى فرموده اند : (يستحب فى اليوم السابع ختانه ويجب الختان بعد البلوغ لو لم يختن قبله)(۵) مستحب است پسر را در روز هفتم از ولادت ختنه كنند و اگر او را ختنه نكرده باشيد بعد از بلوغ برخودِ او واجب است .آيت الله سيستانى (مد ظله ) نيز فرموده است : شرط صحت طواف در مردان ختنه كردن است(۶).
رابعاً: گفتیم که همه احکام و دستورات دین مستقیماً در قرآن نیامده بلکه سنت قولی و عملی پیامبر در راستای دستورات شارع مقدس است و خداوند بر اساس آیات متعددی بر آن صحه گذاشته چنانکه پیامبر را اسوه معرفی کرده و با بیاناتی از این دست (لا ینطق عن الهوی*ان هو الا وحی یوحی) سنت پیامبر را تأیید نموده است. بنابراین گرچه در قرآن در مورد ختنه آيه اى نداريم ولى ضمن آنکه سنت پیامبر(ص) امری جدای از احکام الهی در قرآن نیست، بعلاوه به صورت كلى خطاب به پيامبر(صلى الله وآله عليه)در مواردى مى فرمايد : از دين ابراهيم پيروى كن. (سوره نحل آيه ۱۲۳) و در سوره آل عمران آيه ۹۸ آمده است : (فاتبعوا ملة ابراهيم حنيفاً) از كيش ابراهيم كه همان آئين پاك وبى آلايش بوده پيروى كنيد. و می دانیم که از سنت هاى ابراهيمى(صلى الله وآله عليه) يكى همين ختنه بوده كه در روايات بدان اشاره شده است.
خامساً: بعلاوه در باره علت آفرینش این عضو باید گفت: یقینا برای این عضوی که خداوند آفریده در دوران جنینی فوایدی است که اگر فرض را بر آن قرار دهیم که تا کنون فائده ای برای آن شناخته نشده، یقینا با پیشرفت هایی که اتفاق خواهد افتاد بشر به راز آن پی خواهد برد. در این باره گفته شده است: این عضو باعث خواهد شد که آن قسمت از جنین حفظ گردد اگرچه پس از تولد عضو زایدی محسوب می گردد مانند بند ناف بچه که پس از تولد بریده می شود.(7) در این خصوص گفتنی است: بعضی دردها فقط صرفا جنبه ی درد ندارد بلکه جنبه ی بیدار شدن اعصاب و یا اکتیو شدن سلسه اعصاب نقطه ای از بدن رو دارد، مثل قضیه ی عادت ماهیانه و یا زایمان در خانمها . خانمها این دردها رو بارها و بارها در طول زندگی شان تجربه میکنند اما همه اینها حکمتی دارد، درد زایمان باعث بیدار شدن و ترشح هورمونهای خاص در بدن مادر میشود و باید باشد یعنی بدن، شأنیتش اینگونه است که به این صورت دچار یک تحول بشود.
سادساً: همه زندگی از آغاز تا انتها آزمون الهی است و بخش زیادی از امتحانات الهی نیز در قالب تکلیف نمایان می شود و مستحضرید که تکلیف از ریشه کلفتی و تکلف می آید که معمولاً توأم با مشقت و دشواری است، در حقیقت، ختنه نیز یکی از تکالیف مسلمانی است که بر عهده فرد فرد مسلمانان است و از آنجاییکه این امر در مقطع سن تکلیف، توأم با سختی و دشواری و تکلف بیشتری است شارع مقدس به جهت سهولت کار، آن را بعنوان عملی مستحب، بر عهده والدین در سنین نوزادی نهاده است. چنانکه در پاسخ اول گفتیم: آيت الله خويى(ره) فرموده اند: مستحب است پسر را در روز هفتم از ولادت ختنه كنند و اگر او را ختنه نكرده باشيد بعد از بلوغ برخودِ او واجب است.
سابعاً: نقش حفاظ بودن پوستی که در ختنه برداشته می شود طبق تحقیقات، فقط مربوط به دوران جنینی است و پس از تولد تا روز هفتم نیز بعید نیست منشأ فوایدی باشد اما اینکه در روایات توصیه شده مستحب است در روز هفتم برداشته شود حاکی از آنست که نقش و فایده ای بر آن مترتب نیست وگرنه در کلام معصوم(ع) به آن اشاره می شد. اتفاقا این تأکید گویای فایده بخشی آن عمل است، که علاوه بر آنکه سنت ابراهیم و سنتی دینی است و ملت اسلام باید تابع آن باشند واجد فواید بیشماری است که عموم احکام الهی دارا هستند که ممکن است علوم بشری را یارای درک همه آن مصالح و فواید نباشد مگر بقدر محدود.
ثامناً: اینکه خداوند انسان را به بهترین شکل ممکن خلق نموده و آیاتی نیز بدان تصریح دارند مقصود کمال خلقت در یک خلقت آنی نیست بلکه چنانکه مستحضرید کمال خلقت انسان در یک پروسه تدریجی مورد نظر است، این طرح حکیمانه که 9 ماه و اندی از این طرح و پروسه در رحم مادر تعریف شده، مراحلی از این تکامل را رقم می زند و الباقی پس از تولد در دوران کودکی با مراقبت والدین و در نوجوانی و جوانی؛ میانسالی و بزرگسالی با بکارگیری قوای عقل و فطرت و اختیار و دیگر استعدادهای وجودی انسان رقم می خورد. که همه اینها داخل در این طرح حکیمانه و تکامل بخش خلقت انسان قرار می گیرد. از اینرو چنانکه گفتیم بخشی از این طرح حکیمانه در قالب تکالیف و برنامه های تکامل دهنده و تعالی بخش رقم می خورد نظیر طهارت و نماز و روزه، حج و جهاد و ... که باقتضای تکلیف بودن توأم با مشقت و سختی در فرایند تکامل انسانی است. از اینرو مسأله ختنه در مردان، نیز مستثنی از طرح حکیمانه الهی در خلقت انسان که رابطه مستقیمی با تکالیف و برنامه های تکامل بخش انسانی دارد نبوده و داخل در آنست، انسان با عمل به این تکلیف، به کمالاتی از جمیع جهات انسانی دست می یابد که در صورت احتراز از آن، فاقد آنهاست. بنابر این، دردی که باید در خصوص ختنه تحمل کنیم، دردی تکامل بخش در فرایند پروسه تکامل خلقت (جسم و روح) است.
تاسعاً: اگر هم به فرض، بین درد زایمان که یک فرایند تکاملی برای انسان و جامعه انسانی است با درد ناشی از ایجاد جرح در ختنه رابطه و یکسانی نباشد، دلیلی بر انکار ضرورت آن بمنزله یک فرایند تکاملی انسان که پس از خلقت در قالب تکلیف دینی بیان شده نیست. ضمن آنکه هر دو در تکامل انسان مؤثرند، گفتیم که ختنه تکلیفی الهی است تا انسان مؤمن با تن دادن به آن در شرایطی بهتر برای سیر کمالی جسم و روحش قرار گیرد همان سیری که در همه تکالیف الهی نهفته است.
عاشراً: گرچه در حقیقت، ختنه حکمی است که در سن تکلیف وجوب می یابد و قبل از آن مستحب است و در واقع تکلیفی است همچون دیگر تکالیف الهی که موجب کمال روحی انسان می شوند لکن با توجه به اینکه اولاً بین تکالیف الهی و کمال جسمانی (رابطه جسم و روح) رابطه برقرار است و در هم تأثیر و تأثر دارند و ثانیاً از لحاظ پزشکی و بهداشتی هم ثابت شده که ختنه کردن، آثار و فواید بهداشتی بسیاری برای جسم دارد، رابطه و فواید آن در جهت تکامل جسم را نمی توان نادیده گرفت.
نتیجه
عمل ختنه در اسلام تکلیفی از طرف شارع مقدس و سنت انبیاء الهی بوده و دقیقاً داخل در برنامه امتحان الهی است و ضمن آنکه برای تکامل جسم و روح تشریع شده، برای هر دو جهت نیز مفید و سودمند است. بی شک؛ این حکم، حکمت های بسیاری دارد که دستیابی به همه انها در توان عقل محدود بشری نیست.
موفق باشید ...:Gol:
پاورقی_____________________________________________
1)وسائل الشيعه : ۱۵ / ۱۶۳ باب ۵۲ از ابواب احكام اولاد
2) الخصال، ج۲، ص: ۶۳۶
3) پاك نژاد, سید رضا، اولين دانشگاه و آخرين پيامبر, ج ۱۶ ص ۱۴۹به بعد, با تلخيص
4) دائره المعارف بزرگ فارسى ( مصاحب) : ۱ / ۸۸۴
5) منهاج الصالحين ج ۲ / ۲۸۴ ، مسئله ۱۳۸۲
6) مناسك محشى : ص ۲۱۲
7) (بنقل از پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی)
کاربر مهمان خوش آمدید
سلام علیکم:Gol:
سؤال:
چرا در اسلام ختنه رد نشده است و از آیین یهودیان به اسلام منتقل شده است؟
پاسخ:
در پاسخ به این شبهه گفتنی است:
اولا: نظیر این کارها وقتی دست بردن در خلقت، قلمداد می شود که بدون اجازه شارع مقدس باشد یا هیچ وجه عقلانی و ضرورت و مصلحتی نداشته باشد در حالیکه سنت انبیاء الهی که ریشه در اوامر و فرامین الهی دارد اجازه شارع و فواید و مصالح آن را نمایان می کند. ضمن آنکه، همه جا دست بردن در خلقت خدا بد نیست اتفاقا عقل انسان حکم می کند که باید درمواردی دست برد مثلا در مورد کوتاه کردن ناخن یا موی سر که هر عاقلی این کار را می کند دراین باره روایتی از امام صادق علیه السلام نقل شده؛ هنگامى كه شخصى از امام صادق (عليه السلام) پرسيد : آيا جائز است كه به كارهاى خدايى ودر خلقت او دست ببريم ؟ حضرت فرمود : نه، او گفت: پس چرا ختنه مى كنيد و پوستى را كه خدا خلق كرده جدا مى كنيد ؟ آيا خدا اين پوست را اضافه و بر اساس غير حكمت آفريده است؟ امام صادق (عليه السلام)فرمود : خلقت آن پوست بر اساس حكمت است و ازاله آن بر اساس حكمتى بالاتر، همان طورى كه وقتى بچه به دنيا مى آيد، ناف او به مادرش وصل است اين هم مخلوق خدااست وخدا اين طور قرار داده ولى براى نجات فرزند ومادر، خداوند حكيم دستور داده آن را قطع كنيم،(همان حکمت بالاتر) همين طور ناخن هاى انسان را خدا خلق كرده و بلند شدن آنها بر اساس قانون خداست و خدا مي توانست از اول ناخن ها را طورى بيآفريند كه هميشه به اندازه خاصى باشد ولى با اين حال چون بزرگ مى شود به ما دستور داده آن ها را كوتاه كنيم وهمين طور در مورد موهاى بدن. اين گونه دخالت ها در خلقت، منافاتى با حكمت الهى ندارد وبر اساس مصلحتى بالاتر صورت مى گيرد.(۱) روایتی دیگر از امیرالمومنین(علیه اسلام) که مي فرمايد: اخْتَتِنُوا أَوْلَادَكُمْ يَوْمَ السَّابِعِ لَا يَمْنَعْكُمْ حَرٌّ وَ لَا بَرْدٌ فَإِنَّهُ طَهُورٌ لِلْجَسَدِ وَ إِنَّ الْأَرْضَ لَتَضِجُّ إِلَى اللَّهِ مِنْ بَوْلِ الْأَغْلَف؛ فرزندان خود را روز هفتم ختنه كنيد و گرما و سرما شما را از اين كار باز ندارد كه باعث پاكيزگى بدن نوزاد است و همانا زمين از بول كسى كه ختنه نشده باشد بخداوند مينالد. (۲)
ثانیا: در خصوص فلسفه ختنه از نظر علمی گفته شده: ۱.از نظر پزشكي امروزه ختنه به عنوان نوعي واكسن و پيشگيري از سرطان محسوب مي شود, ولي در جاهايي كه ختنه نمي كنند, مانند آمريكا برخی ازتلفات ناشي از سرطان ها مربوط به سرطان اندام هاي تناسلي است .۲ .سرطان گردن رحم (محل تماس آلت با رحم (مهبل )) در كساني كه شوهرانشان مختون نبوده اند, هنگام نزديكي مخصوصاً در زماني كه زن به خاطر زايمان يا قاعدگي دچار التهاب ديواره مهبل بوده اند, بيشتر اتفاق افتاده است .۳ . سرطان پروستات نزد آنان كه ختنه مي كنند, كمتر است .۴ . پيلونفريت و آلودگي هاي چركي مجاري ادراري از مثانه و محالب و كليه , در ختنه شدگان كمتر است , چون قطع پوست سبب مي شود دفع ترشحات به آساني صورت گيرد, ولي اگر ختنه نشده باشد, چون آلت تناسلي در حالت نعوظ و سفت شدن در فشار آن پوسته قرار مي گيرد و سطح داخلي پوسته رشته هاي عصبي فراواني فرا گرفته و لذا آن را فوق العاده حساس ساخته و در آن قسمت كه به تنهء آلت مي چسبد, غدد مترشّعه فراواني موجود است كه ترشحات شيري رنگ و غليظ (چذخ حذت ) را بر روي حشفه پخش مي كند و همين ترشحات است كه توانسته اند واكنش هاي سرطاني ايجاد نمايد. در اغلب موارد اين پوست بر حشفه و آلت فشار وارد مي آورد و از خارج شدن ادرار به طور كامل جلوگيري نموده , باعث حبس بول مي شود و قطره قطره بول خارج مي گردد و سبب التهاب وتورّم شده , تجمع تشرحات غددي و التهاب و گرد و غبار و... با توجه به تاريكي و رطوبت آن جا محل بسيار مناسبي براي ايجاد عفونت مي شود و به تدريج عفونت را به داخل مجاري ادرار وكليه ها مي رساند. ۵. در حالت نعوظ پوست روي حشفه باعث مزاحمت و درد و سوزش مي شود. ۶. آميزش براي ختنه شدگان لذّت بخش تر است و براي زن نيز لذّت بخش تر است .۷. وجود شبكهء عصبي و التهاب و خارش در ختنه نشدگان سبب مي شود كه همواره دستشان را براي خاراندن به آن جا بمالند و باعث آلودگي شود.(۳) لذا از نظر بهداشتي نيز ختنه كردن به صلاح انسان است. اين دستور بهداشتي از پيامبران الهي بر توجه آنان به زندگاني همراه با سلامت انسان ها دلالت مي كند.
ثالثا: در باره تاريخچه ختنه در بين اقوام گذشته آمده است، درميان مصريان واقوام قديم جنوب آفريقا ختنه رواج داشته در بين يهوديان و برخى از مسيحيان از جمله مقررات مذهبى محسوب مى شود در بين يهود ختان واجب است وغالباً پسران خود را در هشت روزگى ختنه مى كنند، به موجب روايات ما رسم ختنه از قديم بين اعراب وجود داشته است، شيعيان وشافعى آن را واجب شمرده ومالكى آن را سنت شمرده و نزد عامه مسلمانان مهمترين نشانه مسلمانى شناخته مى شود (۴). آيت الله خويى فرموده اند : (يستحب فى اليوم السابع ختانه ويجب الختان بعد البلوغ لو لم يختن قبله)(۵) مستحب است پسر را در روز هفتم از ولادت ختنه كنند و اگر او را ختنه نكرده باشيد بعد از بلوغ برخودِ او واجب است .آيت الله سيستانى (مد ظله ) نيز فرموده است : شرط صحت طواف در مردان ختنه كردن است(۶).
رابعاً: گفتیم که همه احکام و دستورات دین مستقیماً در قرآن نیامده بلکه سنت قولی و عملی پیامبر در راستای دستورات شارع مقدس است و خداوند بر اساس آیات متعددی بر آن صحه گذاشته چنانکه پیامبر را اسوه معرفی کرده و با بیاناتی از این دست (لا ینطق عن الهوی*ان هو الا وحی یوحی) سنت پیامبر را تأیید نموده است. بنابراین گرچه در قرآن در مورد ختنه آيه اى نداريم ولى ضمن آنکه سنت پیامبر(ص) امری جدای از احکام الهی در قرآن نیست، بعلاوه به صورت كلى خطاب به پيامبر(صلى الله وآله عليه)در مواردى مى فرمايد : از دين ابراهيم پيروى كن. (سوره نحل آيه ۱۲۳) و در سوره آل عمران آيه ۹۸ آمده است : (فاتبعوا ملة ابراهيم حنيفاً) از كيش ابراهيم كه همان آئين پاك وبى آلايش بوده پيروى كنيد. و می دانیم که از سنت هاى ابراهيمى(صلى الله وآله عليه) يكى همين ختنه بوده كه در روايات بدان اشاره شده است.
خامساً: بعلاوه در باره علت آفرینش این عضو باید گفت: یقینا برای این عضوی که خداوند آفریده در دوران جنینی فوایدی است که اگر فرض را بر آن قرار دهیم که تا کنون فائده ای برای آن شناخته نشده، یقینا با پیشرفت هایی که اتفاق خواهد افتاد بشر به راز آن پی خواهد برد. در این باره گفته شده است: این عضو باعث خواهد شد که آن قسمت از جنین حفظ گردد اگرچه پس از تولد عضو زایدی محسوب می گردد مانند بند ناف بچه که پس از تولد بریده می شود.(7) در این خصوص گفتنی است: بعضی دردها فقط صرفا جنبه ی درد ندارد بلکه جنبه ی بیدار شدن اعصاب و یا اکتیو شدن سلسه اعصاب نقطه ای از بدن رو دارد، مثل قضیه ی عادت ماهیانه و یا زایمان در خانمها . خانمها این دردها رو بارها و بارها در طول زندگی شان تجربه میکنند اما همه اینها حکمتی دارد، درد زایمان باعث بیدار شدن و ترشح هورمونهای خاص در بدن مادر میشود و باید باشد یعنی بدن، شأنیتش اینگونه است که به این صورت دچار یک تحول بشود.
سادساً: همه زندگی از آغاز تا انتها آزمون الهی است و بخش زیادی از امتحانات الهی نیز در قالب تکلیف نمایان می شود و مستحضرید که تکلیف از ریشه کلفتی و تکلف می آید که معمولاً توأم با مشقت و دشواری است، در حقیقت، ختنه نیز یکی از تکالیف مسلمانی است که بر عهده فرد فرد مسلمانان است و از آنجاییکه این امر در مقطع سن تکلیف، توأم با سختی و دشواری و تکلف بیشتری است شارع مقدس به جهت سهولت کار، آن را بعنوان عملی مستحب، بر عهده والدین در سنین نوزادی نهاده است. چنانکه در پاسخ اول گفتیم: آيت الله خويى(ره) فرموده اند: مستحب است پسر را در روز هفتم از ولادت ختنه كنند و اگر او را ختنه نكرده باشيد بعد از بلوغ برخودِ او واجب است.
سابعاً: نقش حفاظ بودن پوستی که در ختنه برداشته می شود طبق تحقیقات، فقط مربوط به دوران جنینی است و پس از تولد تا روز هفتم نیز بعید نیست منشأ فوایدی باشد اما اینکه در روایات توصیه شده مستحب است در روز هفتم برداشته شود حاکی از آنست که نقش و فایده ای بر آن مترتب نیست وگرنه در کلام معصوم(ع) به آن اشاره می شد. اتفاقا این تأکید گویای فایده بخشی آن عمل است، که علاوه بر آنکه سنت ابراهیم و سنتی دینی است و ملت اسلام باید تابع آن باشند واجد فواید بیشماری است که عموم احکام الهی دارا هستند که ممکن است علوم بشری را یارای درک همه آن مصالح و فواید نباشد مگر بقدر محدود.
ثامناً: اینکه خداوند انسان را به بهترین شکل ممکن خلق نموده و آیاتی نیز بدان تصریح دارند مقصود کمال خلقت در یک خلقت آنی نیست بلکه چنانکه مستحضرید کمال خلقت انسان در یک پروسه تدریجی مورد نظر است، این طرح حکیمانه که 9 ماه و اندی از این طرح و پروسه در رحم مادر تعریف شده، مراحلی از این تکامل را رقم می زند و الباقی پس از تولد در دوران کودکی با مراقبت والدین و در نوجوانی و جوانی؛ میانسالی و بزرگسالی با بکارگیری قوای عقل و فطرت و اختیار و دیگر استعدادهای وجودی انسان رقم می خورد. که همه اینها داخل در این طرح حکیمانه و تکامل بخش خلقت انسان قرار می گیرد. از اینرو چنانکه گفتیم بخشی از این طرح حکیمانه در قالب تکالیف و برنامه های تکامل دهنده و تعالی بخش رقم می خورد نظیر طهارت و نماز و روزه، حج و جهاد و ... که باقتضای تکلیف بودن توأم با مشقت و سختی در فرایند تکامل انسانی است. از اینرو مسأله ختنه در مردان، نیز مستثنی از طرح حکیمانه الهی در خلقت انسان که رابطه مستقیمی با تکالیف و برنامه های تکامل بخش انسانی دارد نبوده و داخل در آنست، انسان با عمل به این تکلیف، به کمالاتی از جمیع جهات انسانی دست می یابد که در صورت احتراز از آن، فاقد آنهاست. بنابر این، دردی که باید در خصوص ختنه تحمل کنیم، دردی تکامل بخش در فرایند پروسه تکامل خلقت (جسم و روح) است.
تاسعاً: اگر هم به فرض، بین درد زایمان که یک فرایند تکاملی برای انسان و جامعه انسانی است با درد ناشی از ایجاد جرح در ختنه رابطه و یکسانی نباشد، دلیلی بر انکار ضرورت آن بمنزله یک فرایند تکاملی انسان که پس از خلقت در قالب تکلیف دینی بیان شده نیست. ضمن آنکه هر دو در تکامل انسان مؤثرند، گفتیم که ختنه تکلیفی الهی است تا انسان مؤمن با تن دادن به آن در شرایطی بهتر برای سیر کمالی جسم و روحش قرار گیرد همان سیری که در همه تکالیف الهی نهفته است.
عاشراً: گرچه در حقیقت، ختنه حکمی است که در سن تکلیف وجوب می یابد و قبل از آن مستحب است و در واقع تکلیفی است همچون دیگر تکالیف الهی که موجب کمال روحی انسان می شوند لکن با توجه به اینکه اولاً بین تکالیف الهی و کمال جسمانی (رابطه جسم و روح) رابطه برقرار است و در هم تأثیر و تأثر دارند و ثانیاً از لحاظ پزشکی و بهداشتی هم ثابت شده که ختنه کردن، آثار و فواید بهداشتی بسیاری برای جسم دارد، رابطه و فواید آن در جهت تکامل جسم را نمی توان نادیده گرفت.
نتیجه
عمل ختنه در اسلام تکلیفی از طرف شارع مقدس و سنت انبیاء الهی بوده و دقیقاً داخل در برنامه امتحان الهی است و ضمن آنکه برای تکامل جسم و روح تشریع شده، برای هر دو جهت نیز مفید و سودمند است. بی شک؛ این حکم، حکمت های بسیاری دارد که دستیابی به همه انها در توان عقل محدود بشری نیست.
موفق باشید ...:Gol:
پاورقی_____________________________________________
1)وسائل الشيعه : ۱۵ / ۱۶۳ باب ۵۲ از ابواب احكام اولاد
2) الخصال، ج۲، ص: ۶۳۶
3) پاك نژاد, سید رضا، اولين دانشگاه و آخرين پيامبر, ج ۱۶ ص ۱۴۹به بعد, با تلخيص
4) دائره المعارف بزرگ فارسى ( مصاحب) : ۱ / ۸۸۴
5) منهاج الصالحين ج ۲ / ۲۸۴ ، مسئله ۱۳۸۲
6) مناسك محشى : ص ۲۱۲
7) (بنقل از پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی)