اختيار؛ اراده، شيطان، تكويني، تشريعي

سلام.
انسان مسیری را طی می کند در اثر جهالت می فهمد مسیر به کل اشتباه بوده است.تصمیم به بازگشت مسیر می کند.افکاری در ذهنش شکل می گیرد:
۱- این جهالت از بی عقلی او بوده و آیا بی عقلی مادرزادی است؟
۲- این مسیر اشتباه حاصل گمراه کردن شیطان است؟
۳- این مسیر اشتباه حاصل اجتماع است ؟
۴- این مسیر اشتباه خواست خداوند بوده ؟

در هر حالت بالا فرض کنیم یکی برقرار باشد.انسان محدود و ناآگاه به آینده که توانایی فهمیدن نتایج را نداشته چگونه می تواند مسیر اشتباهی که باعث تباهی استعداد ها ، کاهش عمر ، سلامت روحی و ... شده را جبران و به عقب برگردد؟ آیا مرگ تنها چاره است ؟؟