توفیق نماز شب

بدان که اول وقت نافله ی شب ، بعد از گذشتن نیمی از شب است ، و آخر آن طلوع فجر دوم است ، که صبح صادق باشد ، و آن سفیدی و روشنایی است که در کنار آسمان در سمت مشرق ظاهر می شود ، و هر چه به او نگاه کنی روشنائی او زیاد تر می شود ، و مشهور است بلکه این است بلکه نقل اتّفاق علماء شده که هر چه به طلوع فجر نزدیکتر باشد افضل است . اما زیاد تأخیر نیندازد ، که به عجله به جا آورده شود .

و هر گاه شخص عذری داشته باشد از به جا آوردن نماز شب در وقت آن ، مثل آن که مسافر باشد یا پیر باشد ، که آخر شب بر او مشقّت داشته باشد ، یا آن که خوف بیدار نشدن آخر شب را داشته باشد ، چنان چه در شبهای تابستان بسیار اتفاق می افتد ، یا آن که جوان است و خوابش زیاد می باشد ، می ترسد بیدار نشود ، یا آن که هوا خیلی سرد باشد ، که مشقّت و صدمه برایش داشته باشد ، یا آن که ترس از محتلم شدن داشته باشد ، یا اراده جماع داشته باشد و صبر کردن برایش دشوار باشد ، و مانند این ها در جمیع این صورت ها ، جایز است که نافله ی شب را پیش از نصف شب ، بعد از نماز مغرب و عشاء به جا آورد به نیت تقدیم ، یعنی پیش انداختن1 ، اما خوب نیست که این را عادت خود قرار دهد ، بلکه تا ممکن باشد خوب است که نماز را در وقت فضیلت آن به جا آورد .

و اگر نافله ی شب از او فوت شد ، مستحب مؤکد است که روز ، قضای آن را به جا آورد ، و اگر آن روز نشد ، وقت دیگری قضایش را به جا آورد . و وقت نماز شفع و وتر بعد از هشت رکعت نافله ی شب است ، و وقت فضیلت آن وقتی است که صبح کاذب ، که او را عوام ( دمگرگی ) می گویند طلوع می کند و آن سفیدی است که تخمیناَ نیم ساعت پیش از طلوع صبح صادق ظاهر می شود در مشرق و طول او رو به میان آسمان است ، و هر چه به او نگاه می کنی روشنائیش کمتر می شود .2

پی نوشت :
1 – بحار الانوار ج87ص206 و ذیل آن .
2 – سراج القبور مرحوم آیت الله سید محمد تقی موسوی اصفهانی صاحب کتاب شریف مکیال المکارم .