رحلت

اللهم صل علی محمد و آل محمد

با سخنرانی آیات صافی گلپایگانی و آملی لاریجانی؛
کنگره بین‌المللی بزرگداشت آخوند خراسانی در قم کلید خورد
کنگره بین‌المللی بزرگداشت آخوند ملامحمد کاظم خراسانی با هدف تجلیل از شخصیت علمی و نقش وی در دوران مشروطیت آغاز ‌شد.

مراسم افتتاحیه کنگره بین‌المللی بزرگداشت یکصدمین سالگرد ارتحال ملامحمد کاظم خراسانی مشهور به آخوند خراسانی، عصر امروز 23 آذرماه با سخنرانی حضرت آیت‌الله لطف‌الله صافی گلپایگانی از مراجع تقلید و آیت‌الله صادق آملی لاریحانی، رییس قوه قضائیه در سالن همایش‌های مرکز فقهی ائمه اطهار‌(ع) آغاز شد.

حضرت آیت‌الله صافی گلپایگانی بزرگداشت شخصیت عالیقدری مانند مرحوم آخوند خراسانی را بسیار ارزشمند دانست و با بیان این‌که هر روز بر مقام علمی این عالم بزرگوار افزوده و توجه علما و فضلا به تألیفات و تصنیفات وی بیشتر می‌شود، استقلال حوزه‌، ‌ترویج معارف اهل بیت‌(ع)، اعتلای کلمه دین و مبارزه با ظلم و ستم را از جمله اقدامات اصلی مرحوم آخوند خراسانی برشمرد.

وی تصریح کرد: حوزه‌های علمیه بیش از یک قرن است بر اساس فضایل، تألیفات، تحقیقات و تصنیفات آخوند خراسانی سیر می‌کنند و همه علما و فضلا مدیون این مرد بزرگ هستند و باید قدرشناس باشند و فراموش نکنند این حرکت علمی و فقاهتی که در اثر وجود مبارک و تدریس ایشان فراهم شده یک حرکت بسیار ارزنده است.

این مرجع تقلید اظهار داشت: مرحوم آخوند خراسانی در رشته‌های مختلف مواضع بسیار بالایی داشت که نسبت به هر کدام آن اگر انسان بخواهد توضیح دهد مجال کلام باید بسیار وسیع باشد و این مواضع ایشان از جوانب اخلاقی و مکارم اخلاقی وجود مبارک ایشان، زهد، عبادت بسیار با اهمیت است، اما همه اینها در جنب مقام علمی این بزرگوار تحت‌الشعاع است.

همچنین آیت‌الله صادق آملی لاریحانی، رییس قوه قضائیه در این مراسم و در بخشی از سخنان خود با اشاره به این‌که مرحوم آخوند خراسانی از شخصیت‌های بسیار بزرگ تاریخ شیعه است، همت در تکریم، تبلیغ و ترویج شخصیت، روش و منش مرحوم آخوند بر همه فرض دانست.

شایان ذکر است، محمدکاظم کوچک‌ترین پسر ملا‌حسین واعظ هراتی بود که در سال 1255 قمری در مشهد متولد شد. وی در دوازده سالگی وارد حوزه علمیه مشهد گردید و بیش از شش سال به فراگیری ادبیات عرب، منطق و اصول فقه نزد استادان آن حوزه مشغول شد.

در سال 1277 قمری برای تکمیل تحصیلات؛ مشهد را به قصد نجف ترک کرد، ولی در سبزوار به مدت سه ماه در محضر حاج ملاهادی سبزواری فلسفه خواند. حکیم سبزواری درباره او گفت: «وی در آینده در علم و دانش نابغه خواهد شد و از انوار نبوغ او هزاران نفر به بزرگی خواهند رسید و از فرمان او سرنوشت ملتی تغییر خواهد کرد.»

پس از آن به تهران سفر کرد و در یکی از حجره‌های مدرسه صدر سکنی گزید. وی نزد ملاحسین خویی و میرزا ابوالحسن جلوه به تحصیل فلسفه ادامه داد. بعد از گذشت سیزده ماه و بیست روز به نجف اشرف رفت. در سال 1279 قمری به درس فقه و اصول شیخ مرتضی انصاری وارد شد و تا زمان درگذشت استاد از درس او استفاده کرد.

افزون بر شیخ انصاری، در دروس میرزا محمد‌حسن شیرازی سید علی شوشتری، شیخ راضی نجفی و سید‌مهدی قزوینی نیز شرکت جست. بیش از سیزده سال نزد میرزا حسین شیرازی فقه و اصول آموخت و از زبده‌ترین شاگردان او بود.

میرزای شیرازی در 1291 ق حوزه درسی خود را از نجف به سامرا انتقال داد. آخوند نیز همانند بیشتر شاگردان میرزا، همراه ایشان به سامرا رفت. اما پس از مدتی، به توصیه‌ی میرزا به نجف بازگشت و به تدریس پرداخت. میرزا، آخوند را به فضل می‌ستود و طلبه‌ها را به استفاده از درس وی تشویق می‌کرد. پس از رحلت میرزا حسن شیرازی، آخوند خراسانی به عنوان جانشین وی مشخص شد.

علما و فضلا از همه نقاط جهان به سوی نجف روی آوردند و در مجلس درس وی شرکت جستند. تعداد شرکت‌کنندگان در درس اصول او تا آن زمان بی‌سابقه بوده است. این تعداد را در آخرین دوره‌ی درسی اصول وی، از هشتصد تا هزار نفر هم گفته‌اند که بنابر اقوال گوناگون بیش از چهارصد تن از ایشان، مجتهد مسلّم بوده‌اند.

گفتنی است، نشست‌های علمی در زمینه‌های فقهی،‌ اصولی، سیاسی و اجتماعی این همایش در روز پنج شنبه 24 آذرماه از ساعت 8 تا 12 و اختتامیه کنگره نیز از ساعت 14:30 تا 17 همان روز با حضور حضرت آیت‌الله جوادی آملی در مرکز همایش‌های بین‌المللی دفتر لی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم برگزار خواهدشد.
منبع