خداوند ؛ فیاض یا وهاب؟
ارسال شده توسط navid69 در پنجشنبه, ۱۳۹۴/۰۶/۰۵ - ۲۱:۴۹سلام
خواهشأ دقیق جواب دهید که بعد از کلی تحقیق دچار تشویش شدم سوالم درباره فیاض بودن خداست خداوند فاعل مختار است یعنی مجبور نـیست ، بلکه اگر بخواهد خلق می کند و می بخشد ، و اگر نخواهد خلق نمی کند و نمی بخشد ، البته هرگز ظلم نمی کند . و اعتقاد ما این است که خداوند بر هر چیزی که محال عقلی نباشد قادر است و از اون طرف هم فَیَّاض در لغت : یعنی رودخانه ی خروشان و پر از آب که سر ریز کرده باشد . فَیَّاض در استعاره : برای شخصی به کار برده می شود که مانند رودخانه ای خروشان بسیار سخاوتمند است و از او بخشش هایش مانند همان رودخانه تراوش می کند تفاوت فیّاض با وهّاب : چرا فیّاض گفته می شود نه وهّاب ؟ وهاب هم مبالغه است برای کسی که زیاد هبه هدیه و بخشش می نماید و یکی از اسماء خداوند است . اما فرق فیاض و وهاب در این است که رودخانه ی خروشان فیّاض نمی تواند از تراوشات و بخشش خویش ، خودداری نماید ولی وهّاب که بدون استعاره بلکه مستقیماً در مورد انسان و هر فاعل مختاری به کار می رود ، می تواند از بخشش خویش خودداری نماید : لِلَّهِ مُلْکُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ یخْلُقُ مَا یشَاءُ یهَبُ لِمَنْ یشَاءُ إِنَاثًا وَیهَبُ لِمَنْ یشَاءُ الذُّکُورَ شوری/۴۹ مالکیت و حاکمیت آسمانها و زمین از آن خداست؛ هر چه را بخواهد میآفریند؛ به هر کس اراده کند دختر میبخشد و به هر کس بخواهد پسر، واژه وهّاب سه بار در قرآن آمده و هر سه مورد برای خدا می باشد اما واژه ی فیّاض در قرآن نیامده : رَبَّنَا لَا تُزِغْ قُلُوبَنَا بَعْدَ إِذْ هَدَیتَنَا وَهَبْ لَنَا مِنْ لَدُنْکَ رَحْمَهً إِنَّکَ أَنْتَ الْوَهَّابُ آل عمران/۸ راسخان در علم، میگویند: «پروردگارا دلهایمان را، بعد از آنکه ما را هدایت کردی، از راه حق منحرف مگردان و از سوی خود، رحمتی بر ما ببخش، زیرا تو بخشندهای . أَمْ عِنْدَهُمْ خَزَائِنُ رَحْمَهِ رَبِّکَ الْعَزِیزِ الْوَهَّابِ ص/۹ مگر خزائن رحمت پروردگار توانا و بخشندهات نزد آنهاست تا به هر کس میل دارند بدهند ؟ می گویم عزیز یعنی شکست ناپذیر و این که در کنار وهّاب آمده یعنی کسی نمی تواند خدا را مجبور به هبه دادن بخشش نماید بلکه این رحمت پروردگار است که شامل حال ما می شود نه نتیجه ی اعمال ما و شدت درخواست ما. اگر خدا فیِاض باشد یعنی جبراً بخشنده باشد درخواست کردن از او کاری بیهوده است زیرا خودش می بخشد . با این تفاسیر ایا با بکار بردن کلمه فیاض برای خداوند به این معنی نمیشود که خدا نعوذبالله جبرأبخشنده است وناتوان از اینکه از بخشندگی خود جلوگیری کند در حالی حضرت حق خود از این کلمه در قرآن برای خودش استفاده نکرده است؟ باتشکر