جمع بندی چرا دست دادن زنان با مردان اشکال دارد؟

بسم الله الرحمن الرحیم

با سلام و احترام

در این خصوص باید به چند نکته توجه بفرمایید:

نکته اول:
در اینگونه مسائل بحث زمان و ثانیه و اینها اصلا مطرح نیست!! خیلی از خطرات و مشکلاتی که آثار طولانی را به دنبال دارند ممکن است در در کوتاهترین زمان ممکن است اتفاق افتاده باشند، انسان یک لحظه خودکار به چشمش بزند یک عمر کور خواهد شد! بنابراین چنین قیاسی صحیح نیست که دست دادن یک ثانیه بیشتر طول نمی کشد، بلکه باید آثار آن را رصد کرد. همان طور که نگاه حرام هم یک لحظه اتفاق می افتد، اما آثار آن ادامه خواهد داشت، و به همین خاطر به تیر مسموم تشبیه شده است:
«النَّظَرُ سَهْمٌ مِنْ سِهَامِ إِبْلِيسَ مَسْمُومٌ وَ كَمْ مِنْ نَظْرَةٍ أَوْرَثَتْ حَسْرَةً طَوِيلَة»؛ نگاه تیری از تیرهای مسموم شیطان است، و چه بسیار نگاه هایی که حسرت های طولانی از خود بر جای گذارده اند.(کلینی، الکافی، ج5، ص559)

اینکه نگاه حرام به تیر مسموم تشبیه شده از این باب است که تیر مسموم تأثیرش تازه بعد از برخورد به هدف شروع میشود و ممکن است مدت ها ادامه داشته باشد، ولو آنکه اصل آن نگاه، یا اصل آن ارتباط فقط در یک ثانیه اتفاق افتاده باشد، اما این اثر سمّی آن بالاخره هدف را زمینگیر می کند.

نکته دوم:
اینکه می فرمایید اگر کسی چیزی در دلش نباشد با دست دادن اتفاقی نمی افتد نیز صحیح نیست، چرا را که پاکی دل اتفاقا در گرو همین چشم نگه داشتن ها و دست ندادن هاست، قرآن کریم همین حجاب بین زن و مرد را مایه پاکی دل آنها معرفی می کند: «ذلِكُمْ أَطْهَرُ لِقُلُوبِكُمْ وَ قُلُوبِهِن‏»؛ اين براى پاكى دلهاى شما و آنها بهتر است‏.(احزاب:53)
بالاخره کشش و گرایش به جنس مخالف امری غریزی و مطابق با طبیعت بشر است، کسی که این میل را در درون خودش نداشته باشد بیمار است، کنترل این غریزه هم در گرو کنترل مقدمات آن است، نمیشود انسان به هر کسی میخواهد نگاه کند، با هر کسی که میخواهد دست بدهد و تحت تأثیر هم قرار نگیرد!! آن کسانی که امیر بر شهوت خویش شده اند از راه کنترل آن بوده است، نه از راه رها سازی آن!!

بنابراین حتی اگر شخصی کاملا چشم پاک بوده و در درونش نییت سویی نداشته باشد خود این دست دادن امکان دارد زمینه را برای گام های بعدی و انحرافات عمیق تر باز کند، همانطور که امیرالمومنین(ع) در سوالی پیرامون بوسیدن همسر در حالت روزه داری علی رغم اینکه چنین کاری روزه را باطل نمیکند، می فرمایند این کار می تواند مقدمات باطل شدن روزه را فراهم کند:
«جَاءَ رَجُلٌ إِلَى أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ ع فَقَالَ يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ أُقَبِّلُ وَ أَنَا صَائِمٌ فَقَالَ لَهُ عِفَّ صَوْمَكَ فَإِنَّ بَدْوَ الْقِتَالِ اللِّطَام‏»؛ مردی از امیرالمومنین(ع) سوال کرد آیا میتوانم در حالی که روزه دارم همسرم را ببوسم؟ پس امام(ع) فرمود: روزه ات را حفظ کن، به درستی که هر جنگ و دعوایی با یک ضربه شروع میشود. (وسائل، ج10، ص100)

نکته سوم:
حتی اگر بپذیریم که دست دادن موجب آلوده شدن درون انسان ها نشده و نقشی در این رابطه ندارد، و فقط آنهایی که در درونشان مشکل دارند را تهییج می کند، باز هم ما توان تشخیص چنین اشخاصی را نداریم، ما چطور میتوانیم بفهمیم کسی که با ما دست می دهد با چه قصد و چه نیتی است، و در درون او چه اتفاقی می افتد؟

بنابراین همواره باید حرمت نگه داریم تا مبادا کسی که ضعیف النفس بوده و در دلش مریض است به انحراف کشیده شود، همانطور که قرآن کریم می فرماید: «فَلا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ فَيَطْمَعَ الَّذي في‏ قَلْبِهِ مَرَضٌ وَ قُلْنَ قَوْلاً مَعْرُوفا»؛ پس به گونه‏اى هوس‏انگيز سخن نگوييد كه بيماردلان در شما طمع كنند، و سخن شايسته بگوييد.(احزاب:32)
از آنجا که بیماردلان برای ما قابل تشخیص نیستند، ما همواره در رفتارهایمان باید شایسته و چارچوب مند رفتار کنیم تا زمینه انحراف این بیمار دلان را فراهم نکرده باشیم.

قضاوت ما در خصوص یک حکم که آیا سخت گیرانه است یا خیر در گرو میزان اطلاعات و شناخت ما از موضوع برمی گردد، یعنی در خصوص این حکم دست دادن، قضاوت ما به میزان آگاهی ما در خصوص جنس مذکر و مونث برمی گردد، لذا با این اطلاعات محدود نمیتوانیم یک حکم معصومانه را که خالق مرد و زن قرار دااده است زیر سوال ببریم.
مثل این است که پزشکان نسبت به رعایت برخی امور هشدار می دهند اما بعضی از مردم آن را سخت گیرانه میدانند، خب طبیعی است که چنین قضاوتی به خاطر آن است که مردم آگاهی پزشکان در خصوص آن مسئله را ندارند.

ثانیا: مشکل هم در هر مسئله ای فرق می کند، این که ما بگوییم دست داده ایم و مشکلی پیش نیامده، خب باید دید ما مشکل را چه می بینیم!! مشکلاتی که از این ارتباطات شکل می گیرد مشکلاتی درونی است که در بسیاری از موارد برای طرفین آشکار نمیشود؛ نباید توقع داشته باشیم ناگهان بیماری پوستی بگیریم، یا دستمان کهیر بزند، یا حوادثی از این سنخ اتفاق بیفتد که می گویید مشکلی پیش نیامد؟

ثالثا: همان طور که دوستان گفتند حتی احتمال اینکه مشکل پیش بیاید هم برای ضرورت مراعات کافیست.

پرسش:
چرا دست دادن زنان با مردان اشکال دارد؟ مگر در این یک ثانیه چه اتفاقی می افتد؟ اگر کسی چیزی در دلش نباشد که دست دادن مشکلی پیش نمی آورد، و اگر هم کسی در دلش بیمار باشد خب از دور هم که نگاه کند آن اتفاق بدی که باید در ذهنش بیفتد، می افتد؛ پس حکمت این حرمت چیست؟

پاسخ:
در این خصوص باید به چند نکته توجه بفرمایید:

نکته اول:
در اینگونه مسائل بحث زمان و ثانیه و اینها اصلا مطرح نیست!! خیلی از خطرات و مشکلاتی که آثار طولانی را به دنبال دارند ممکن است در در کوتاهترین زمان ممکن است اتفاق افتاده باشند، انسان یک لحظه خودکار به چشمش بزند یک عمر کور خواهد شد! بنابراین چنین قیاسی صحیح نیست که دست دادن یک ثانیه بیشتر طول نمی کشد، بلکه باید آثار آن را رصد کرد. همان طور که نگاه حرام هم یک لحظه اتفاق می افتد، اما آثار آن ادامه خواهد داشت، و به همین خاطر به تیر مسموم تشبیه شده است:
«النَّظَرُ سَهْمٌ مِنْ سِهَامِ إِبْلِيسَ مَسْمُومٌ وَ كَمْ مِنْ نَظْرَةٍ أَوْرَثَتْ حَسْرَةً طَوِيلَة»؛ نگاه تیری از تیرهای مسموم شیطان است، و چه بسیار نگاه هایی که حسرت های طولانی از خود بر جای گذارده اند.(1)

اینکه نگاه حرام به تیر مسموم تشبیه شده از این باب است که تیر مسموم تأثیرش تازه بعد از برخورد به هدف شروع میشود و ممکن است مدت ها ادامه داشته باشد، ولو آنکه اصل آن نگاه، یا اصل آن ارتباط فقط در یک ثانیه اتفاق افتاده باشد، اما این اثر سمّی آن بالاخره هدف را زمینگیر می کند.

نکته دوم:
اینکه می فرمایید اگر کسی چیزی در دلش نباشد با دست دادن اتفاقی نمی افتد نیز صحیح نیست، چرا را که پاکی دل اتفاقا در گرو همین چشم نگه داشتن ها و دست ندادن هاست، قرآن کریم همین حجاب بین زن و مرد را مایه پاکی دل آنها معرفی می کند: «ذلِكُمْ أَطْهَرُ لِقُلُوبِكُمْ وَ قُلُوبِهِن‏»؛ اين براى پاكى دلهاى شما و آنها بهتر است‏.(2)
بالاخره کشش و گرایش به جنس مخالف امری غریزی و مطابق با طبیعت بشر است، کسی که این میل را در درون خودش نداشته باشد بیمار است، کنترل این غریزه هم در گرو کنترل مقدمات آن است، نمیشود انسان به هر کسی میخواهد نگاه کند، با هر کسی که میخواهد دست بدهد و تحت تأثیر هم قرار نگیرد!! آن کسانی که امیر بر شهوت خویش شده اند از راه کنترل آن بوده است، نه از راه رها سازی آن!!

بنابراین حتی اگر شخصی کاملا چشم پاک بوده و در درونش نییت سویی نداشته باشد خود این دست دادن امکان دارد زمینه را برای گام های بعدی و انحرافات عمیق تر باز کند، همانطور که امیرالمومنین(علیه السلام) در سوالی پیرامون بوسیدن همسر در حالت روزه داری علی رغم اینکه چنین کاری روزه را باطل نمیکند، می فرمایند این کار می تواند مقدمات باطل شدن روزه را فراهم کند:
«جَاءَ رَجُلٌ إِلَى أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ ع فَقَالَ يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ أُقَبِّلُ وَ أَنَا صَائِمٌ فَقَالَ لَهُ عِفَّ صَوْمَكَ فَإِنَّ بَدْوَ الْقِتَالِ اللِّطَام‏»؛ مردی از امیرالمومنین(علیه السلام) سوال کرد آیا میتوانم در حالی که روزه دارم همسرم را ببوسم؟ پس امام(علیه السلام) فرمود: روزه ات را حفظ کن، به درستی که هر جنگ و دعوایی با یک ضربه شروع میشود. (3)

نکته سوم:
حتی اگر بپذیریم که دست دادن موجب آلوده شدن درون انسان ها نشده و نقشی در این رابطه ندارد، و فقط آنهایی که در درونشان مشکل دارند را تهییج می کند، باز هم ما توان تشخیص چنین اشخاصی را نداریم، ما چطور میتوانیم بفهمیم کسی که با ما دست می دهد با چه قصد و چه نیتی است، و در درون او چه اتفاقی می افتد؟

بنابراین همواره باید حرمت نگه داریم تا مبادا کسی که ضعیف النفس بوده و در دلش مریض است به انحراف کشیده شود، همانطور که قرآن کریم می فرماید: «فَلا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ فَيَطْمَعَ الَّذي في‏ قَلْبِهِ مَرَضٌ وَ قُلْنَ قَوْلاً مَعْرُوفا»؛ پس به گونه‏اى هوس‏انگيز سخن نگوييد كه بيماردلان در شما طمع كنند، و سخن شايسته بگوييد.(4)
از آنجا که بیماردلان برای ما قابل تشخیص نیستند، ما همواره در رفتارهایمان باید شایسته و چارچوب مند رفتار کنیم تا زمینه انحراف این بیمار دلان را فراهم نکرده باشیم.

پی نوشت ها:
1. کلینی، محمد، الكافي، دار الكتب الإسلامية، تهران، چاپ چهارم، 1407ق، ج5، ص559.
2. احزاب:53/33.
3. حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، مؤسسة آل البيت‏(علیهم السلام)، قم، چاپ اول، 1409ق، ج10، ص100.
4. احزاب:32/33.