برتری شناخت شهودی و شناخت عقلی

سلام علیکم

شناخت شهودی یعنی شخصی از طریق دل و فطرت یقین کند ؟

اگر بله ، پس چرا در قران امده استدر ایه 14 سوره نمل :
وَ جَحَدُوا بِها وَ اسْتَيْقَنَتْها أَنْفُسُهُمْ ظُلْماً وَ عُلُوا، و آن را از روى ظلم و سركشى انكار كردند، در حالى كه در دل به آن يقين داشتند! پس بنگر سرانجام تبهكاران (و مفسدان) چگونه بود!

یعنی یقین دارند ولی عملی در کار نیست .
این یقین با ان یقین چه فرقی دارد ؟

ایا کسی میتواند از راه تصوف و عرفان و همین حالاتی که ذکر شد خداوند را برای خود اثبات نماید ؟
این حالاتی که ••ostad••گرامی ذکر کردند برای من شبیه عشق های اتشین امروزی است و تنها تفاوتی که در ان میبینم معشوق جایش را با خداوند عوض کرده است .
با این سوالم و جمله بعدی اش، این را میخواهم بگویم که شناخت شهودی که شما از ان نام بردید نمیتواند خدای یکتا را ثابت کند چون هر کسی میتواند عاشق هر چیزی و هر کسی باشد و همین حالات بر او عارض شود .مثلا من بنا به میل و فطرتم خواستار این هستم که کسی را عبادت و تسبیح و تقدیس کنم ،ان وقت میتوانم خورشید یا بت و یا هر نماد دیگری را بپذیرم و در عشق فراق ان مثل اتش بسوزم .این حالات اشراق و جذبه و بیخودی و فنا از حالات درونی من است که خودم در درون خودم ایجاد میکنم .

ان وقت چطور شما فرمودید که برتر از شناخت عقلی است .

Quote=سمیع;262429]باسمه تعالی
در این آیه حق تعالی می خواهد بیان بفرماید که حقیقت ايمان واقعيتى غير از علم و يقين دارد، و ممكن است كفر از روى جحود و انكار در عين علم و آگاهى سر زند.

و به تعبير ديگر حقيقت ايمان" تسليم در ظاهر و باطن" در برابر حق است، بنا بر اين اگر انسان به چيزى يقين دارد اما در باطن يا ظاهر تسليم در مقابل آن نيست ايمان ندارد، بلكه داراى كفر جحودى است‏(1)
لذا در حديثى از امام صادق ع مى‏خوانيم كه ضمن برشمردن اقسام پنجگانه كفر يكى از اقسام آن را" كفر جحود" مى‏شمرد، و يكى از شعبه‏هاى جحود را چنين بيان مى‏فرمايد:
هو ان يجحد الجاحد و هو يعلم انه حق قد استقر عنده"
:" آن عبارت از چيزى است كه انسان آن را انكار كند در حالى كه مى‏داند حق است و نزد او ثابت است" سپس به آيه مورد بحث استشهاد مى‏كند(2)
پی نوشت:
1-تفسیر نمونه ج15-ص412
2-کافی ج2ص287

و می فرماید « فَلَمَّا جاءَهُمْ ما عَرَفُوا كَفَرُوا بِهِ » (3) .
ارتداد ، نفاق و کفر با معرفت سازگار است .یعنی ممکن است کسی حقیقت را بداند اما با این حال کفر بورزند . شیطان خداوند را به عنوان رب می شناخت اما با این حال تسلیم نبود «َ رَبِّ بِما أَغْوَيْتَني‏ لَأُزَيِّنَنَّ لَهُمْ فِي الْأَرْضِ وَ لَأُغْوِيَنَّهُمْ أَجْمَعين‏»(4)
2-درایه شریه صحبت از یقین شهودی نیست که برای شما سوال مطرح شدبا یقین شهودی کسی هم میتواند انکار یقین شهودی اش را بکند؟
چون می دانید که اهل معرفت به برکت قرآن کریم سه نوع یقین درست کرده اند:
الف:علم الیقین
ب:عین الیقین
ج:حق الیقین
(کَلا لَو تَعلَمُونَ عِلمَ الیَقِینِ * لَتَرَوُنَّ الجَحِیمَ * ثُمَّ لَتَرَوُنَّهُا عَینَ الیَقِینِ.(5)
انَّ هَذَا لَهُوَ حَقُّ الیَقِینِ(6).)
مانند اينکه انسان مي‏داند، در نقطه‏اي از شهر آتش سوزي اتفاق افتاده و دود ناشي از سوختگي، فضاي شهر را پوشانده است در اين حال ترديدي ندارد که آتش‏سوزي اتفاق افتاده است، اما منشاء علم او، تنها دود متصاعد بر اثر آتش‏سوزي است.

عين‏اليقين، مانند اين است که علاوه بر ديدن و مشاهده‏ي دود، خود آتش را نيز مي‏بيند و عينيت خارجي آن را تماشا مي‏کند.

حق‏اليقين، مانند اينکه علاوه بر مرتبه‏ي فوق، يعني مشاهده‏ي دود و آتش خود را نيز، در محاصره‏ي آتش مي‏بيند وسوزش وحرارت آتش را احساس می کند
در اين مراتب سه‏گانه، حق‏اليقين از عين‏اليقين برتر و عين‏اليقين از علم‏اليقين بالاتر است
مثال دیگر آنکه علم الیقین مانند آن است که ما شخصی را که چندی قبل تشنه از اتاق خارج شده بود ببینیم که سیراب برگشته و ما را ز وجود آبی گوارا که در بیرون از اتاق است خبر می کند در این صورت ما با مشاهده ی سیراب شدن خودِ او علم و یقین به وجود آبی در بیرون از اتاق پیدا می کنیم.
عین الیقین مثل آن است که ما به بیرون رفته و جرم آن آب گوارا را با چشم خود مشاهده کنیم. و حق الیقین آن است که ما دست دراز کرده و از آب بنوشیم و بچشیم
پی بردن به مجهولی از راه عقلی وبرهان واستدلال همان علم الیقین است که مرتبه نازله این سه مرتبه است و کشف وشهود در مرحله عین الیقین است
پس راز اینکه معرفت شهودی بالاتر از معرفت عقلی است در تفاوت مراتب یقین خوابیده است
موفق باشید
پی نوشت
1-بقره ، 146
2-نمل ، 14
3-بقره ، 89
4-حجر39
5-تکاثر/6-
6-واقعه/96)؛
-

از دیدگاه جامعه گرا ، قطعا برتری شناخت شهودی بر شناخت عقلی سخنی باطل و گزاف است زیرا شناخت شهودی به فرض وجود و به فرض اصالت و صحت ، محصولی فردی است که به هیچ روی امکان انتقال آن به دیگری وجود ندارد در حالی که با فرض صحت آورده های ادیان ، هدف ارشاد و تربیت و انتقال معارف دینی به عامه ی مردم و نه فقط خواص بوده است .

از این رو ، این دیدگاه که در صدد برتری بخشیدن چنین شناختی بر عقل است ، نتیجه اش جز نخبه پرستی و خاص پروری و بی توجهی به عامه نخواهد بود و در دراز مدت چنین مکاتبی محکوم به زوال و یا محدود شدن در دایره ی حلقه های ویژه است ( که همین اتفاق هم افتاده است )

باسمه تعالی
باسلام
اینکه بیان شد معرفت و علم شهودی بر غیر خود برتری دارد معرفت شهودی با همه زیر مجموعه خود است یعنی معرفت شهودی بصری ،سمعی ،ذوقی،لمسی.......
که معرفت شهودی از قسم دارایی است و غیر آن از قسم دانایی وطبیعتا دارایی بر دانایی ترجیح دارد
یعنی هرانسان چه باسواد و چه بی سواد می داند که دیدن یک منظره زیباو شهود آن از حیث معرفت قابل قیاس با گزارش و توصیف آن منظره نیست و یا احساس چشیدن حلوای شیرین با توصیف شیرینی آن تفاوت دارد
به تعبیر چناب سنایی:
آن شنیدی که رفت نادانی
به عیادت به درد دندانی
گفت باد است زین مباش غمین
گفت آری ولی به نزد تو این
نزد من این درد کوه پولاد است
چون تویی بی خبر تو را باد است
در این تعبیر جناب سنایی هم صاحب دندان درد و هم عیادت کننده معرفت نسبت به درد دندان داشتند اما صاحب دندان درد با تمام وجودش آن درد را حس وشهود می کرد که از قبیل دارایی بود ولی عیادت کننده معرفتش از قبیل دانایی بود که این دو علم از حیث ارزش قابل قیاس باهم نیستند پس اذعان می فرماید که برتری شهود با تمام اقسامش بر غیر خود ،اختصاص به افراد خاصی ندارد و اصلا هیچ ارتباطی به نخبه پروری ندارد
موفق باشید

آقای سمیع

معرفت و علم شهودی ، دربرگیرنده ی محدودیت ها و شاید بشود گفت ویژگی هایی ست که آن را در مرتبه ی پایین تری نسبت به معرفت عقلی قرار می دهد :

1. معرفت شهودی قابل انتقال ، آموزش و درک توسط دیگران نیست ( مگر این که آن دیگران هم یه چنان مدلی از معرفت دست پیدا کنند ) و چون کسب معرفت های این چنینی نیاز به شکل خاصی از زندگی را دارد که بی گمان پیروی از آن تنها برای بخش اندکی از مردم قابل حصول است

2. این نوع خاص از معرفت ، غیر قابل استاندارد سازی ، غیر قابل کلاسه بندی ، غیر قابل پیش بینی است و فاقد هیچ نوع تضمینی برای دسترسی به مقصود است . مشاهده می شود که دو نفر با وجود طی مراحل یکسان از این نظر زمین تا آسمان با هم تفاوت دارند که این به خاطر اختلاف در ذات و طبایع انسان هاست

3. معرفت شهودی قابل اثبات نیست و به عنوان دلیل و برهان برای برتر شمردن یا اثبات چیزی قابل کاربرد نیست . قبول ندارید ؟ همین جا یک نفر ادعا کند که یک امر شهودی را برای هر کسی که مایل باشد آشکار خواهد کرد

4. جهت گیری کلی دین به سمت هدایت آحاد جامعه ی بشری بوده و بنابراین تنها و بهترین راه ، ارائه ی مدلی از معرفت و دانش است که نواقص و کم و کاستی های معرفت شهودی را که در بندهای پیش به آن اشاره شد نداشته باشد

باسمه تعالی
باسلام:
اما عوامل برتری شهود قلبی بر غیر خود

ادامه دارد.......
پی نوشت:

[/font][/color]

معرفت عرفانى، معرفتي است شهودي و حقيقي كه در باطن ذات عالم مستقر شده است و عرض ذايل چون علوم رسمي (علوم حاصل از برهان و نتيجه ترتيب مقدمات و تنظيم قياسات) نيست.(13).
ادامه دارد....
پی نوشت:-

[/color][/font]

[/font][/color]

موفق باشید
پی نوشت

برای توضیح بیشتر ،ر.ک
معرفت شناسي عرفاني، سيد حسين ابراهيميان

عرض بنده به خلاصه ترین شکل ممکن این است :

معرفتی استثنایی ، خاص ، غیر قابل تعمیم ، عیر قابل استانداردسازی ، غیر قابل تضمین ، غیر قابل اندازه گیری هرگز ارزش معرفتی را که بر خلاف موارد فوق قابل تعمیم به آحاد بشر است ندارد . برای انسان های عاقل ، نیکبختی و بهزیستی " نوع بشر " ملاک است نه درک شهودی فلان کس در پستوی خانه اش .