احکام روان شناختی
تب‌های اولیه
[CENTER]در حوزه روان شناسی، نرم افزار احکام روانشناختی بدیع و جدید بوده است.[/CENTER]
[CENTER]البته کار جدیدی دیگر در قالب کتاب به نام مشاوره زیر گنبد فیروزه ای انجام شده است که زیر نظر مرکز مشاوره مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی قم در دست چاپ است. [/CENTER]
[CENTER]ویژگی این کتاب این است که بر اساس کتب کلاسیک روان شناسی است و جاهایی که در روش های درمانی و اضول مشاوره، مشاوره خانواده، مشاوره ژنتیک، خانواده درمانی، زوج درمانی، رابطه درمانی و....بین روان شناسی و فقه اصطکاک شده یا احساس اصطکاک است مورد استفتا قرار گرفته است.[/CENTER]
http://www.askdin.com/thread15618.html
http://www.askdin.com/thread26979.html#post331977
[CENTER]http://www.questia.com[/CENTER]
آیت الله گلپایگانی: اگر درمان منحصر به آن باشد، جواز بعيد نيست لكن اثبات انحصار درمان بان بسيار مشكل و بلكه غير ممكن است و در ساير موارد حرام است.[1]
.......................................
[1]. گلپايگانى، سيد محمد رضا موسوى، مجمع المسائل ، 5 جلد، ص 306.
[/COLOR]
هیپنوتیزم3
سؤال3 :آیا هیپنوتیزم از نظر اسلام جایز است؟
آیت الله فاضل لنکرانی: مشکل است.
*مشکل است = احتیاط واجب
.................................
آیت الله فاضل لنکرانی؛ جامع المسائل، ج1 ، ص590.
واقعیات و خرافات درباره هیپنوتیزم
افکار شیطانی
سؤال 4: چگونه بر افكار شيطاني خود پيروز شويم؟
آیت الله جوادی آملی: در روايات ما آمده است: براي انجام هر كار «بسم اللّه الرحمن الرحيم» بگوييد[1]؛ يعني كاري كه قصد انجام آن را داريد، بايد به گونهاي باشد كه در مدخل ورودي آن بتوان گفت: «خدايا به نام تو».
به اين ترتيب، ما هيچ كاري را بدون مطالعه، تفكر و عاقبت سنجي انجام نميدهيم؛ و علاوه بر اين، كارهايي را انجام ميدهيم كه بتوانيم در ابتداي آن بگوييم: «خدايا با نام تو آغاز ميكنم». چنين كاري يا واجب است يا مستحب. حرام و مكروه را نميتوان با نام خدا انجام داد. با اين تمهيد شيطان همواره در اسارت ماست.[2]
[FONT=Badr][FONT=Times New Roman][1][FONT=Badr] ـ وسائل الشيعه، ج 7، ص 170.
[FONT=Badr][FONT=Times New Roman][2]سایت آیت الله جوادی آملی تاریخ مراجعه بهمن 1391.
دعا درمانی ( Therapeutic Prayer )
سؤال5 :اگر کسى در قبال نوشتن دعاهایى که در بعضى کتب براى شفا و سردرد و غیره پول بگیرد، چه حکمى دارد؟
آیت الله فاضل لنکرانی: گرفتن پول در مورد امر مذکور مانعى ندارد، ولى لازم است قبلا معین شود یا بیش از اجرت المثل نباشد.[1]
چند نکته کاربردی
- همان گونه که اگر ماشین مان خراب شود نزد تعمیرکار حاذق می بریم اگر خواستیم از دعادرمانی کمک بگیریم باید از اسلام شناس کمک بگیریم نه رمال و افراد بی سواد.
- دعا درمانی باید براساس ضوابط شرعی باشد و با خلاف شرع سازگاری ندارد. به عنوان نمونه برخی از افراد شیاد روی شکم یا ران نامحرم دعا می نویسند که این با شرع سازگاری ندارد.
- دعا درمانی را می توانیم به عنوان درمان مکمل استفاده کنیم بنابراین منافاتی با استفاده از داروهای شیمیایی ندارد.
- در روایت آمده دعا بدون عمل مانند تیراندازی باکمان بدون زه است. امام حسن و امام حسین با این که معصوم بودند و محبوب خدا برای معالجه حضرت علی از طبیب کمک گرفتند.
- بسیاری از دعا ها متناسب با نیاز در
مفاتیح الجنان
یا مصابیح الجنان
یا مفــــــــــــــــاتیح نوین
و صحیفه سجادیه
آمده است و خودمان می توانیم به تناسب نیاز و خواسته از آن استفاده کنیم. مفــــــــــــــــاتیح نوین را می توانید از سایت آیت الله مکارم دانلود یا
[FONT=B Mitra]مطالعه کنید
رهنمود های امام راحل درباره دعا
امام خمینی(ره) در رفع شبهه ای که در مورد دعا طرح شده بود فرمود: "هیچ منافاتی بین به کار بستن اسباب طبیعت و رفتن پیش اطبا و کارمندان این جریانِ محکم طبیعت، با توسل به خدای عالم و طبیعت نیست، زیرا که جریان طبیعت نیز از مظاهر قدرت حق تعالی است و خدا است که به هر دارویی خاصیتی داده است. مگر آثاری که در داروی داروخانه ها می بینیم، از خودِ آن ها است. این آثاری است که خدای قادر عالم به این داروها داده است".
دعا انسان را به عدم وابستگی به تعلقات مادی سـوق میدهد و همین امر در مهار بسیاری از مشکلات روحی که ناشی از حـرص و دل بـسـتگی به دنیا است, موثر است . بر این اساس امام راحـل(ره) در سـخـنـان خـود به نقش مهم دعا در تقویت روح انسان اشـاره می‌کـردنـد و می‌فرمودند:
«این دعاها است که به تعبیر بـعـضـی از مـشـایخ ما قرآن صاعدند. می‌فرمودند که: قرآن, قرآن نـازل اسـت؛ آمـده اسـت به طرف پایین و دعا از پایین به بالا می‌رود, ایـن قـرآن صـاعد است... این ادعیه با یک زبان خاصی که در دعـاها هست, اینها این انسان را دستش را میگیرد و می‌بردش به بـالا, آن بـالایی که من و شما نمی‌توانیم بفهمیم, اهلش هستند... این دعاهایی که در ماه‌ها هست, در روزها هست, خصوصا در ماه رجب و شـعبان و ماه مبارک رمضان, اینها انسان را هم چو تقویت روحی می‌کـند و هم چو راه را برای انسان باز می‌کند و نورافکن است, بـرای ایـن کـه این بشر را از این ظلمت‌ها بیرون بیاورد و وارد نور بکند که معجزه آسا است.)( 6)
نظر دانشمندان درباره دعا
اگر چه دعا درماني براي مسلمانان بسيار قابل لمس تر است و در آموزه هاي ديني آنان به توسل و توكل الهي‌بسیار تاكيد شده. اما محققان در غرب و شرق كه به دوري مردم جوامع به اصطلاح مدرن از دعا و معنويت واقفند ، به تازگي به تحقيق در اين باره علاقمند گشته و اقدام به معرفی انواع معنویت درمانی نموده اند .
در سالهاى اخير مراكز تحقيقاتى مهمى در جهان تأسيس شده كه دستور كار آنها بررسى ارتباط بين دعا و سلامتى ، یا مذهب وسلامتی است و تاكنون صدها مطالعه در اين زمينه انجام شده که نتايج همه اين بررسىها بر يك امر واحد اشاره مى‌كند و آن این است که : «ميزان ابتلاء به بیماری ها و مرگ در افراد با ايمان كمتر از سايرين است و لذا اين افراد سلامتى جسمى، روانى و اجتماعى و همچنين، طول عمر و رضايت بيشترى از زندگى دارند.»
دکترویکتورفرانکل روانشناس آلمانی می گوید : این رنج و درد نیست که باعث ناراحتی و اندوه ما می شود بلکه فقدان معنا در زندگی باعث ناراحتی ماست . وی بنیانگذار جدیدترین مکتب روان شناسی، بنام معنا درمانی یا (لوگو تراپی= logo therapy ) است .(7) محققين به اين نتيجه رسيدهاند كه اصول مشتركى در دستورات مذهبى اديان عمده جهان وجود دارد كه از سلامتى پيروان آنها محافظت مى‌كند . این اصول مشترک ریشه در معنویت دارد . معنويت عبارت از اعتقاد به خداوند و يا قدرت برترو یا هدفی والا در زندگی است . در طب معنوي تلاش مي شود از طرق مختلفي قدرت دفاع بيمار و اعتماد به نفس او را افزوده و به کنار آمدن او با مشکلات و بيماريهاي مزمن کمک نمايند. یکی از این روشها ، دعا می باشد که باعث آرامش و اطمینان مي گردد .
از شاخصه های مهم سلامت روان، کیفیت صحیح ارتباط با چهار عامل محرک و حرکت آفرین است که ایجاد خلل ارتباط با این چهار عامل، حیات انسانی و سلامت روان او را به خطر میاندازد.
۱) ارتباط با خدا؛
۲) ارتباط انسان با دیگران؛
۳) ارتباط انسان با طبیعت؛
۴) ارتباط انسان با خویشتن خویش.
--- تحقيقات نشان مي‌دهد دعا خواندن و ذكر گفتن فشار خون را پايين مي‌آورد، ضربان قلب را آرام مي كند و از بيماري هاي مرتبط با سامانه دفاعي بدن پيشگيري مي كند. بيماري‌هايي همچون ديابت، بسياري از بيماريهاي پوست و مو ، برخي از بيماريهاي كليوي و ريوي و برخي بيماري هاي عفوني به شدت تحت تاثير سامانه دفاعي بدن هستند كه دعا درماني از تعداد موارد و شدت اين نوع بيماري ها در بدن ما مي كاهد. دعا حتي مي تواند در جراحي ها، به بهبودي زودتر بيماران و كاهش مقدار آنتي بيوتيك مورد نياز پس از عمل منجر شود.
همچنين در پزشكي مدرن امروز در تحقيقات متعدد ثابت شده است‌که دعا ، در درمان بيماران اعصاب و روان و پيشگيري از اين بيماري ها كه در عصر حاضر شيوع زيادي يافته است تاثير به سزايي دارد.
-- دکتر رندولف بايرد در بيمارستان عمومي شهر سان فرانسيسکو تحقيق جالبي انجام داده است. وي 393 بيمار را که در بخش مراقبت هاي قلبي بيمارستان بستري بوده اند در دو گروه قرار داد. در يک گروه به طور مرتب توسط افرادي خاص به عنوان دعا کننده، دعا مي شد و براي گروه دوم هيچگونه دعايي انجام نمي شد. هر دو گروه درمانهاي دارويي را به صورت مشابه دريافت مي کردند و از نظر سن، جنس، ميزان ابتلا به بيماري انسداد شرايين قلبي و... يکسان بودند.. ده ماه بعد نتايج شگفت انگيزي به دست آمد. بيماراني که برايشان دعا شده بود 5 برابر کمتر از بيماران دعا نشده به آنتي بيوتيک نياز پيدا کرده بودند. 2.5 برابر کمتر از بيماران دعا نشده دچار انسداد عروق قلب شده بودند و ميزان ايست قلبي در بيماران دعا شده کمتر بود.
--- دكتر دتلولينك استاد روان شناسي عصبي در دانشگاه بن آلمان و متخصص اختلالات و بي نظمي درخواب معتقد است كه به وسيله دعا و نيايش قبل از خواب افراد مبتلا به كابوسهاي مستمر شبانه مي توانند كنترل خواب خود را دردست گرفته و كابوس تلخ خود را به روياي شيرين مبدل كنند. به گفته دكتر لينك خواندن منظم دعا قبل از خواب مي تواند از طريق زدودن افكار پليد و ناپاك از ذهن به رهايي افرادي كه از كابوسهاي وحشتناك رنج مي برند، كمك بزرگي بكند. به گفته اين دانشمند آلماني، شماري از بيماران مستاصل وي با استفاده از اين روش دعا درماني موفق شده اند تا سلامتي نسبي و خواب راحت خود را مجددا بازيابند.
--- دکتر هوبرت بنسون نیز در کنفرانس ارزش هاي درماني دعا اعلام کرد : دعا خواندن مغز را بکار مي اندازد، عوارض ايدز را کاهش مي دهد ، از فشار خون مي کاهد ، نازايي را درمان مي کند. ....تکرار دعاها باعث کاهش ميزان تنفس و فعاليت موجي مغز مي شود و گاهي چنان قدرت درماني دارد که نياز به عمل جراحي يا درمان پر هزينه دارويي را از بين مي برد.
--- يک دانشمند ژاپني، به نام دکتر ( ماسارو ایموتو ) تحقیقات گسترده ای بر روی آب ، به وسيله فيزيک کوانتومي انجام داده ، و تاثیرات خارق‌العاده‌ي نيروي فکر و انديشه، الفاظ و کلمات، احساسات، دعا، و انواع صداها را بررسیکرده است . طبق اين کشفيات، نه تنها ما مي‌توانيم بسیاری از مشکلاتمان را از طريق اين نيروها، به خصوص نيروهاي معنوي و الهي، برطرف کنيم؛ بلکه مي‌توانيم بر ديگران و محيط پيرامونمان اثر گذاشته و زندگيمان را بهتر و شيرين‌تر کنيم. (8) در ایران هم دختر خانمی بنام (حمیده بی طرف) با اسما ءالهی و با خواندن قرآن ، این آزمایش را انجام میدهد و در جشنواره خوارزمی موفق به کسب رتبه میشود .
دکتر ایموتو این پروژه را با نام ( 99 نام خدا در اسلام ) دارند ادامه میدهند.
نقل قول مستقیم مطلبی از سایت آقای ماسارو ایموتو:
That project is the 99 names of God in Islam. We are hoping to create a photograph book of crystals showing 99 different names of God. Below is a sample of how it looks like. There are 99 of those and we spend two years going through all of them. We formally asked Masaya to edit the design and hopefully the book will be ready within this year. With this I will debut my work in the Islamic world. I feel the increasing need to keep myself physically healthy for this.
http://www.masaru-emoto.net/english/ediary.html#top
ترجمه: این پروژه در اسلام "99 نام خدا" نامیده می شود. ما امیدواریم كه یك كتاب تصویری از كریستال ها چاپ كنیم كه 99 تا از اسامی خدا را نشان می دهند، شكل زیر نمونه ای از این است كه این كریستال ها چطور به نظر می آیند. از این كریستال ها 99 تا وجود دارند و ما 2 سال از وقتمان را صرف جمع كردن آنها كردیم ، ما به طور رسمی از "ماسایا" درخواست كردیم كه این طرح ها را دوباره تصحیح كند و ما امیدواریم كه این كار تا آخر سال به اتمام برسد. با این امر من اولین كار خود در دنیای اسلام را به انجام خواهم رساند. فكر كنم نیاز دارم خودم را از لحاظ جسمی سالم نگه دارم تا بتوانم این كار را به اتمام برسانم. (14)
-- پیر کوری برنده جایزه نوبل میگوید : همۀ علو م و تحقیقات و دعا برای آنست که خدا رازهای ابدی اش را بر ما آشکار کند . خداوند رازهایی دارد و فقط زمانی پرده از آنها بر میدارد که انسان مشتاقانه در جستجوی گشودن انها باشد . (9)
--- الكسيس كارل ، فيزيولوژيست مشهور در اين باره مي‌گويد: «دعا و نماز قوي‌ترين نيرويي است كه انسان‌ها مي‌توانند ايجاد كنند؛ نيرويي است كه چون قوة جاذبة زمين، وجود حقيقي دارد. از راه دعا، بشر مي‌كوشد نيروي محدود خود را با متوسّل شدن به منبع نامحدودي چون خدا افزايش دهد. هنگام دعا، خود را به قوّة محركة پايان ناپذيري كه تمام كائنات را به هم پيوسته است، متصل مي‌کند و از او قدرت مي گیرد. آثار دعا و نيايش در فعاليت‌هاي مغزي انسان يك نوع شكفتگي و انبساط باطني و گاه قهرماني و دلاوري را تحريك مي‌كند . » (10)
پژوهش ها نشان داده اند؛ دعا و نيايش و نيروي شفابخش حاصل از آن موجب جلوگيري از رشد سلول هاي سرطاني، حفاظت از گلبول هاي قرمز خون، تغيير حالت شيميايي خون و افزايش اکسيژن رساني توسط خون به اندام ها و نيز بهبود سريع تر زخم ها و جراحات پوستي مي گردد.
مطالعاتي که در زمينه ي دعا درماني از راه دور بر روي افراد مبتلا به بيماري هاي قلبي، پُرفشاري خون، بيماري هاي ايدز وسرطان انجام گرفته نيز نشان دهنده ي تاثير مثبت دعا در سلامتي اين افراد است.
مطالعات همچنين حاکي از تاثير دعا از راه دور بر رشد ميکروارگانيسم ها مي باشد. دعا داراي قابليت مقابله با بيماري هاي مسري نيز هست. در صورتي که دعا قادر به ايجاد تغييرات ژنتيکي در باکتري ها باشد، به طور مسلم در مورد انسان نيز اين امکان وجود دارد و در اين صورت ما به ژنومي که با آن متولد مي شويم، محدود نخواهيم بود. برخي از دانشمندان نيز مواردي را ارائه داده اند که نشان مي دهد عواطف و هيجانات انسان بر الگوي DNA (ماده ژنتيکي) وي تاثير گذار است.
--- جک استاکي " Jack - Stucki " که يکي از پژوهشگران در زمينه دعا درماني است، تاثير دعا بر ميدان هاي الکترومغناطيسي بدن را بررسي نمود . او در اين مطالعه، ميزان فعاليت الکتريکي در مغز و سطح بدن افراد را در آزمايشگاه خود واقع در ايالت کلرادو اندازه گيري مي کرد. حدود 1000 مايل آن طرف تر در کاليفرنيا، گروه هاي معنوي براي تعدادي از اين افراد دعا مي کردند. نتيجه ي اين مطالعه نشان داد که بين ميزان فعاليت الکتريکي در بدن افرادي که براي شان دعا شده بود با افرادي که براي شان دعا نشده بود، اختلاف معني داري وجود دارد.
در هنگام دعا، آگاهي جمعي ( دعای دسته جمعی ) مي تواند نيروي شفابخش عظيمي را ايجاد نمايد.
-- دکتر پیرسل" Pearsall " فيزيک دان انگليسي، دعا و نيايش گروهي را به اشعه ليزر تشبيه مي کند که نيروي آن وابسته به هم زماني و حالت تجمعي امواج آن است.
بر اساس مطالعات دکتر "والتر وستون "، برآيند ميدان هاي انرژي که به طور همزمان توليد مي شوند، نسبت به تک تک اين ميدان ها، به صورت تصاعدي افزايش مي يابد. براي مثال نيرويي که با دعا کردن هم زمان دو نفر به وجود مي آيد چهار برابر(2×2) نيروي تک تک آن ها است، در صورتي که اگر ده نفر با هم دعا کنند، قدرت آن صد برابر(10×10) بيشتر از زماني مي شود که هر کدام به تنهايي دعا مي کنند.
دیـل کـارنگی میگوید: «دعا کردن سه احتیاج اصلی روان شناسی را کـه هـمـه کـس اعـم از مومن و مشرک در آن سهیم است, برآورده می‌کند:
الـف) در مـوقع دعا کردن چیزهایی را که باعث زحمت و ناراحتی مـا شده است بر زبان جاری می‌سازیم؛ دعا کردن همان عمل یادداشت کردن روی کاغذ را انجام میدهد.
ب) هـنـگام دعا کردن این احساس به ما دست میدهد که یک شریک غم پـیدا کرده‌ایم و تنها نیستیم. تمام پزشکان روان شناس تایید می‌کـنـند که وقتی ما گرفتار هیجان و غمهای فشرده در سینه و تالم روحـی هـستیم , برای معالجه لازم است مشکلات و گرفتاریهای خود را بـرای کسی بگوییم و به اصطلاح درد دل خود را خالی کنیم. وقتی که مـا نمی‌توانیم به هیچ کس دیگر بگوییم, همیشه می‌توانیم خداوند را محرم اسرار خود قرار دهیم.
ج) دعا کردن انسان را وادار به کار می‌کند».( 11)
در یک مطالعه بدون اینکه بیماران و کادر درمانی درباره مداخله و نحوه آن اطلاعی داشته باشند ، تاثیر دعا بر بارورسازی درون رحمی (IVF) را بررسی کردند. جالب اینکه بیماران در بیمارستانی در شهر سئول کشورکره بستری بودند ولی از عده ای در امریکا ،کانادا و استرالیا خواسته شده بود برای یک گروه از آنها دعا کنند. نتیجۀ ((میزان حاملگی دو برابر و جایگزینی تخمک به میزان دو برابر ))حیرت انگیز و از نظر آماری کاملا معنی دار بود .
تعدادی از مطالعات در دانشگاه دوک نشان دادکه ترکیب مشارکت فعال در یک جامعه مذهبی و دعای مکرر اثرات فوق العاده ای روی فشار خون دارد. در دانشگاه کالیفرنیا 393 بیمار قلبی را به دو دسته تقسیم کردند که یک گروه را عده ای دیگر دعا می کردند و نتیجه گرفتند که گروه مورد دعا مرگ و میر کمتر و نیاز به مداخلات پزشکی کمتر داشتند .(12)
چند نمونه از تحقیقات تجربی انجام شده در ایران
تحقیقات تجربی انجام شده در ایران حاکی از آن است که میان باورهاو رفتار های مذهبی همچون نماز ، دعا، زیارت و توکل با افسردگی رابطه ای منفی وجود دارد . برای درمان اسکیزوفرنی حاد ، حملات مانیک ، موارد قصد خودکشی ،واکنش به مرگ ،جامعه ستیزی و الکلیسم ،درمان از راه دعا ونیایش بسیار موثر است .
--- در پروژه ای بنام طرح ملی قلب سالم ، تاثیر روشهای کنترل استرس بر وقوع حوادث قلبی – عروقی بررسی شد.این تحقیق بر روی 12600 نفر از زنان و مردان ساکن شهرستانهای اصفهان – نجف آباد و اراک به تفکیک شهر و روستا با استفاده از مصاحبه انجام شد ، حدود 9/48 درصد زنان و 1/51 درصد مردان روستایی جهت مقابله با شرائط استرس زا از روش استمداد و کمک از خدا و ائمه اطهار و توسل به آنان استفاده کرده اند ، که این مقادیر برای زنان شهری 9/51 درصد و مردان شهری 1/48 درصد بوده که نشان میدهد موارد استفاده از این روش برای زنان و مردان چه در شهر و چه در روستا یکسان است . (*)
--- نتیجه یک تحقیق نیمه تجربی در بیمارستان دکتر شریعتی تهران در سال 1382 ، نشان داد که دو روش آرامسازی و تکرار اذکار مستحبی بر کاهش میزان اضطراب مؤثرند و میتوان از هر دو روش جهت کاهش اضطراب بیماران در روز قبل از عمل جراحی استفاده کرد .(**)
--- در مطالعه ای که به بررسی تاثیر دعا و نیایش بر کنترل حملات صرع(اپی لپسی ) در بیماران صرعی دشت آزادگان طی سالهای1387- 1388 پرداخته است نتیجه میگیرد که آموزش دعا و نیایش در کنترل حملات صرع در بیماران نقش زیادی دارد و میتواند کیفیت زندگی وسطح سلامت روان آنها را بالا ببرد . واین امر پیامدهای مثبت فردی ، اجتماعی ، خانوادگی و اقتصادی را برای آنها بدنبال دارد .(***)(13)
نتیجه
دعا بر قراري ارتباطی از سر آگاهی و عشق به کمال مطلق وخدای یگانه است ، هر چند ممکن است اين کمال مطلق نامهاي مختلفي داشته باشد. دعا گفت و گویی دو طرفه میان خداوند و بنده اوست . دعا اعلام یک نیاز به موجودی بی نیاز، قدرتمند و بخشنده است. دعا درماني، از ماقبل تاريخ سابقه داشته و نوعي شفابخشی باستانى است كه با متوجه كردن ذهن و قلب به سوى ذات پروردگار انجام مى‌شود. بايد دانست دعا درمانی يک روش جايگزين نيست بلکه مکمل ساير درمانهاست که اخیراً جزو اصلی ترین تحقیقات علمی قرارگرفته است.
..........................................
[FONT=Calibri][1] . آیت الله فاضل لنکرانی؛ جامع المسائل، ج1، ص590، سؤال 2204.
[FONT=B Mitra]ساقط شدن تکالیف با اختلالات روانی
[FONT=B Mitra]سؤال6:[FONT=B Mitra]تا چه حد از بيمارى‌ها و اختلالات روحى و روانى، باعث ساقط شدن نماز و روزه مى‌شود؟ تشخيص آن بر عهدۀ كيست؟
[FONT=B Mitra]آیت الله مکارم شیرازی:[FONT=B Mitra] در صورتى كه عرفاً به او ديوانه و مجنون بگويند، و يا اينكه نتواند وقت نماز را تشخيص دهد، نماز از او ساقط مى‌شود.[FONT=B Mitra][FONT=Noor_Titr][1]
.......................
[FONT=B Mitra][FONT=Calibri][1]. آيت الله مكارم، احكام پزشكى، ص 207.
.................................................
[FONT=Calibri][1] . آیت الله مکارم شیرازی، احكام بانوان ؛ ص147.
مزمن مبتلا به جنون دائم يا ادوارى
[FONT=B Lotus]در يک تقسيم کلي، دو نوع بيمار رواني وجود دارد:
[FONT=B Zar]روان‌نژندي (نِوروز)
[FONT=B Lotus]اين اصطلاح شامل اختلالات خفيف رواني مي‌شود و علايم آن خستگي بسيار و شکايت‌هاي بدني، اختلال در حافظه و کنش‌هاي حسي‌ـ‌حرکتي، پريشاني و اضطراب مرضي است.[FONT=B Lotus] نِوروز فقط بخشي از شخصيت بيمار را تحت تأثير قرار مي‌دهد و علايم آنها معمولاً با اضطراب بروز مي‌کند. در اين مورد، رابطة بيمار با واقعيت قطع نمي‌شود[FONT=B Lotus] و علت اختلالات نوروتيک کارکردي است، نه عضوي؛ يعني نِوروز علت مشخص بدني ندارد و عضو مربوط سالم به نظر مي‌رسد؛ اما کارکرد آن داراي اختلال و بي‌نظمي است.
[FONT=B Zar]روان‌پريشي (سايکوز)
[FONT=B Lotus]اين اصطلاح شامل انواع اختلالات شديد رواني، مانند اختلالات رواني‌ـ عضوي[FONT=B Lotus] و اسکيزوفرني و برخي اختلالات خلقي است. اين اختلالات کل شخصيت فرد را فرا‌مي‌گيرد. بيماران روان‌پريش به بيماري خود بينش ندارند. به همين دليل، در پي درمان نيستند و نسبت به ترغيب ديگران به درمان مقاومت مي‌کنند و جبهه مي‌گيرند. تکلم پريشان (سخنان بي‌معنا و بي‌ربط) و رفتار آشفته (مانند آتش زدن خانه) دارند. آنها قادر به تفکيک تجربيات ذهني (توهم و هذيان) خود از واقعيت نيستند.[FONT=B Lotus] بنابراين، ممکن است دچار «توهم» شوند؛ يعني بدون اينکه منشأ خارجي داشته باشد، صداهايي بشنوند يا چيزهايي ببينند و يا دچار «هذيان» شوند و خود را [FONT=B Lotus]خدا، پيامبر يا مسئول يک مؤسسة بزرگ بدانند و گمان کنند که تحت تعقيب‌اند و افرادي قصد دارند که غذايشان را مسموم کنند. [FONT=B Lotus]سايکوزها علت کارکردي (افسردگي دو‌قطبي و اسکيزوفرني و مانند اينها) و عضوي (فلج عمومي و جنون پيري و جنون الکلي) دارند.
[FONT=B Lotus]سايکوتيک‌ها غالباً براي خود و اطرافيان خود خطرناک‌اند. بنابراين، بايد به‌اجبار آنها را در بيمارستان بستري کرد. برخي از اين بيماران در بيمارستان بهبود مي‌يابند و برخي را تا مدت‌ها در آنجا نگاه مي‌دارند. در امريکا، تعداد تخت‌هايي که بيماران رواني اشغال کرده‌اند، بيش از همة تخت‌هايي است که بيماران ديگر در آنها بستري شده‌اند.
[FONT=B Lotus][FONT=B Lotus]سايکوزها به دو نوع ادواري و اطباقي(دائم العمر) [FONT=B Lotus]تقسيم مي‌شوند. بسياري از اسکيزوفرني‌ها اطباقي هستند؛ اما مانيک‌ـ دپرسيو1 و اختلالاتي مانند اسکيزوفرني عودکننده، سَندرُم‌هاي غيرعادي مانند کاتاتوني دوره‌اي و سايکوزهاي آتيپيکِ عودکننده، سايکوز سيکلوئيد[FONT=B Lotus](ادواري) هستند.2
بیشتر بدانیم
اختلال دوقطبی چیست؟ قسمت اول
علل وعلائم اختلال دوقطبی قسمت دوم
علائم شیدائی اختلال دوقطبی قسمت سوم
درمان اختلال دو قطبی: قسمت چهارم
درمان اختلال دو قطبی: قسمت پنجم
...........................................
پیشگیری از اسکیزوفرنی - روش کاهش ریسک
تاثیرگذاری الکتروشوک در اسکیزوفرنیا
عوارض جانبی مصرف داروهای ضدروان پریشی
روشهای درمانی برای اسکیزوفرنی-2
روشهای درمانی برای اسکیزوفرنی-1
علائم اسکيزوفرنيا ـ قسمت دوم
علل اسکیزوفرنیا
علائم اسکيزوفرنيا
[FONT=B Lotus]........................................................
(1) به این بیماری اختلال بای پلار،افسردگی دو قطبی و یا افسردگی - شیدایی نیز گفته می شود.
(2)محمدتقی علوی و محمدحسین قدیری، مشاوره زیر گنبد فیروزه ای، مؤسسه آموزشی وپژوهشی امام خمینی، قم
دعا درمانی ( therapeutic prayer ) سؤال5 :اگر کسى در قبال نوشتن دعاهایى که در بعضى کتب براى شفا و سردرد و غیره پول بگیرد، چه حکمى دارد؟ آیت الله فاضل لنکرانی: گرفتن پول در مورد امر مذکور مانعى ندارد، ولى لازم است قبلا معین شود یا بیش از اجرت المثل نباشد.[1]
چند نکته کاربردی
همان گونه که اگر ماشین مان خراب شود نزد تعمیرکار حاذق می بریم اگر خواستیم از دعادرمانی کمک بگیریم باید از اسلام شناس کمک بگیریم نه رمال و افراد بی سواد.
دعا درمانی باید براساس ضوابط شرعی باشد و با خلاف شرع سازگاری ندارد. به عنوان نمونه برخی از افراد شیاد روی شکم یا ران نامحرم دعا می نویسند که این با شرع سازگاری ندارد.
دعا درمانی را می توانیم به عنوان درمان مکمل استفاده کنیم بنابراین منافاتی با استفاده از داروهای شیمیایی ندارد.
در روایت آمده دعا بدون عمل مانند تیراندازی باکمان بدون زه است. امام حسن و امام حسین با این که معصوم بودند و محبوب خدا برای معالجه حضرت علی از طبیب کمک گرفتند.
بسیاری از دعا ها متناسب با نیاز در مفاتیح الجنان یا مصابیح الجنان یا [FONT=arial]مفاتیح نوین و صحیفه سجادیه آمده است و خودمان می توانیم به تناسب نیاز و خواسته از آن استفاده کنیم.
پیشگیری از وسواس([FONT="]اسراف آب در وضو)
[FONT="]سؤال8: آيا اسراف آب در وضو باعث بطلان مى شود؟
[FONT="]همه مراجع: خير موجب بطلان نمى‌شود؛
[FONT="]ولى اگر دست چپ را بيش از اندازه آب بريزد كه براى مسح، آب وضو صدق نكند و آب جديد و خارج محسوب شود، وضو باطل مى شود.[FONT="][1]
...............
[FONT="][1][FONT="]( العروة الوثقى، افعال الوضو، م 45 و 47؛ مكارم، استفتاءات، ج 1، س 63 و تعليقات على العروة، افعال الوضو، م 45 و فاضل، جامع المسائل، ج 2 س 132 ؛ مكارم، استفتاءات، ج 1، س 63 و تعليقات على العروة، افعال الوضو، م 45.) (احكام وضو غسل و تيميم، سيدمجتبي حسيني، ص34.
کاهش استرس شهوت با مشاهده فیلم های شهوت انگیز
سؤال11: اگر با مشاهده فيلمهاى شهوتانگيز، مقدارى از شهوت انسان فروكش كند و در جلوگيرى از ارتكاب حرام مؤثر باشد ؛ آيا مشاهده آن جايز است؟
همه مراجع: نگاه به اين فيلمهاى شهوت انگيز، جايز نيست و توجيه ياد شده، مجوز ارتكاب حرام ديگر نمى‌شود.[1]
نکته روان شناختی
مشاهده فیلم مانند نوشیدن آب شور دریا برای رفع عطش است هر چه انسان می نوشد تشنه تر می شود.
[1]. خامنهاى، اجوبة الاستفتاءات، س1192 ؛ تبريزى، صراطالنجاة، ج5، س1129 ؛ سيستانى، Sistani.org،(تصوير )، س 4 ؛ دفتر: همه مراجع. (رساله دانشجويي، سيد مجتبي حسيني، ص206.
[FONT=B Morvarid]استمنا با نظر پزشك
سؤال12: برخى از روانشناسان، استمنا را در شرايطى كه امكان حفظ تعادل روحى سالم وجود ندارد، توجيه مى‌كنند؛ نظر مراجع چيست؟
همه مراجع: استمنا در هر شرايطى حرام است؛ مگر در جايى كه براى معالجه و درمان بوده و درمان آن نيز تنها منحصر به استمنا باشد.[1]
[FONT=Calibri][1][FONT=B Mitra]دفتر: همه مراجع.به نقل از رساله دانشجويي، سيد مجتبي حسيني، [FONT=B Mitra]ص 84.
پیشگیری از وسواس(اسراف آب در وضو) سؤال8: آيا اسراف آب در وضو باعث بطلان مى شود؟ همه مراجع: خير موجب بطلان نمى‌شود؛ ولى اگر دست چپ را بيش از اندازه آب بريزد كه براى مسح، آب وضو صدق نكند و آب جديد و خارج محسوب شود، وضو باطل مى شود.[1]
نکته1: شستن( نه صرف آب ریختن) اعضای وضو بار اول واجب بار دوم جایز و بار سوم حرام است. سه بار شستن اعضای وضو علاوه بر آن که حرام است، گاهی موجب بطلان وضو می شود و آن در صورتی است که آب مسح سر از آب شستن سوم باشد، چون مسح باید با آب وضو باشد. اگر چندمرتبه آب بریزیم ولی به تمام جاهای عضو نرسد یکبار محسوب نمی شود و اگر با یک بار فرو بردن در آب تمام عضو را فرا گیرد یک بار شستن به حساب می آید.
امام خمینی، توضیح المسائل، م 248.
نکته 2: اسرف در همه حال حرام است.
زیبایی و احساس ارزشمندی
نکته: غیر از موارد محدودی که واقعا جراحی نیاز ندارند اغلب به «جراحی جهان بینی» نیاز داریم نه «جراحی بینی.»
....................................................
[FONT=Calibri][1] . استفتاءات (امام خمينى)؛ ج3، ص629.
سؤال15: شخص جنب كه وقت براى غسل يا پول براى حمّامى نداشته باشد و خجالت مى‌كشد به حمّامى اظهار نسيه نمايد آيا مى‌تواند بيرون از مسجد تيمّم كند و براى نماز جماعت به مسجد برود چه در حال اختيار، و چه در حال اضطرار يا نه؟
[FONT=B Mitra]
گلپایگانی: اگر به واسطۀ عذر شرعى مثل مرض، تكليفش تيمّم باشد مى‌تواند حتّى در حال اختيار با تيمّم براى نماز جماعت يا فرادى داخل مسجد بشود ولى اگر عذرش ضيق وقت بوده بايد فوراً پس از نماز از مسجد خارج شود و اگر پول ندارد به حمّامى بدهد و نسيه قبول مى‌كند يا قرض ممكن است بايد نسيه كند و يا قرض نمايد و خجلت در اينجا بى‌مورد است و عذر شرعى نمى‌شود.[1]
[FONT=B Mitra][FONT=Calibri][1][FONT=B Mitra] گلپايگاني، مجمع المسائل ج1، ص 167.
[FONT=Noor_Lotus][FONT=Noor_Lotus]امام: عذرهاى ذكر شده مجوز تيمم نيست و بايد غسل كند ولى اگر غسل كردن به واسطۀ نبودن آب يا دور بودن آب و دسترسى نداشتن به آن ميسور نبود بايد براى نماز تيمم كند.[1]
سؤال18: آيا شخص جنب مى‌تواند به بهانة اين كه از نزديكان خود يا همسرش خجالت مى‌كشد، تيمّم بدل از غسل نمايد؟
بهجت: نمى‌تواند، ولى اگر غسل را تا آخر وقت تأخير انداخت و تيمّم كرد، اعمالش صحيح است و قضا ندارد. [2]
[RIGHT][FONT=B Mitra][FONT=Calibri][3][FONT=B Mitra] گلپايگاني، مجمع المسائل ج1، ص 123.[/RIGHT]
سؤال23: اگر كسى در شب ماه مبارك رمضان جنب شود، و از روى خجالت نتواند غسل كند، و عوض غسل تيمم هم نكرده بخاطر جاهل بودن به مسأله، آيا قضا و كفاره دارد يا خير؟
گلپایگانی: در فرض سؤال اگر جاهل قاصر بوده كفاره ندارد و فقط قضاى آن را بايد انجام دهد.[3]
تذکر: جاهل دو نوع است:
الف: جاهل قاصر
جاهلى كه در جهلش مقصر نيست يعنى در شرائطى است كه امكان دسترسى حكم خدا براى او وجود ندارد و يا اصلا ًخود را جاهل نمىداند.
ب: جاهل مُقصِّر
جاهلى كه در جهلش مقصر است يعنى امكان آموختن مسائل را داشته ولى كوتاهى نموده است
[2] بهجت،استفتائات، ج1، ص: 217.
[3] گلپايگاني، مجمع المسائل ج4، ص 167.
[/COLOR]
حفظ حرمت نفس فقیر
سؤال24: هنگام دادن صدقه یا زکات به فقیر برای این که احساس شرم نکند چه کنیم آیا لازم است به او بگوییم صدقه یا زکات است؟
امام خمینی: چيزى را كه انسان بابت زكات به فقير مى‌دهد لازم نيست به او بگويد كه زكات است بلكه اگر فقير خجالت بكشد، مستحبّ است به طورى كه دروغ نشود به اسم پيشكش بدهد ولى بايد قصد زكات نمايد.
اراكى، گلپايگانى، صافى: چيزى را كه انسان بابت زكات به فقير مى‌دهد لازم نيست به او بگويد كه زكات است بلكه اگر فقير خجالت بكشد، مستحبّ است به اسم پيشكش بدهدولى بايد قصد زكات نمايد.
خوئى، فاضل، تبريزى، سيستانى، زنجانى: مستحبّ است مال را به قصد زكات به او داده و زكات بودنش را اظهار ننمايد.
بهجت: موقع دادن زكات به فقير لازم نيست به او بگويد كه زكات است.
مكارم: مسأله لازم نيست به فقير بگويند كه اين مال زكات است بلكه مى‌توان زكات را به صورت هديه به او داد (البتّه به طورى كه دروغ نشود) ولى در هر حال بايد قصد زكات كند.[1]
........................
[FONT=Calibri][1]توضيح المسائل (محشى - امام خمينى)؛ ج2، ص146 ،مسأله 1935.
خجالت و غسل صبح سؤال14: هنگامى كه شروع به انجام واجبات كردم گاهگاهى جنب مى‌شدم ولى چون از خانواده شرم داشتم براى غسل به حمام نمى‌رفتم و با همان حالت جنب البته با تيمم نمازم را مى‌خواندم حال چه دستورى مى‌فرمائيد؟ امام خمینی: خجالت كشيدن عذر نيست و اگر عذرى نداشته‌ايد بايد نمازهاى مذكور را قضاء كنيد.[1] نوری همدانی: خجالت کشيدن عذر نيست بايد نمازهاي مذکور را قضاء کنيد.[2] بهجت: اگر آن قدر غسل را به تأخير انداخته تا اين كه وقت تنگ شده و ديگر براى غسل وقت نداشته و در اين وقت تيمّم كرده است، نمازهايش قضا ندارد، اگر چه معصيت كرده است؛ و در غير اين صورت بايد قضا شود.[3] [1] . امام خمينى، استفتائات، ج1، ص: 177. [2] . نوری همدانی، استفتائات، ج1، س147. [3] بهجت، استفتائات، ج2، ص225.
خجالت و غسل صبح
سؤال14: هنگامى كه شروع به انجام واجبات كردم گاهگاهى جنب مى‌شدم ولى چون از خانواده شرم داشتم براى غسل به حمام نمى‌رفتم و با همان حالت جنب البته با تيمم نمازم را مى‌خواندم حال چه دستورى مى‌فرمائيد؟
امام خمینی: خجالت كشيدن عذر نيست و اگر عذرى نداشته‌ايد بايد نمازهاى مذكور را قضاء كنيد.[1]
نوری همدانی: خجالت کشيدن عذر نيست بايد نمازهاي مذکور را قضاء کنيد.[2]
بهجت: اگر آن قدر غسل را به تأخير انداخته تا اين كه وقت تنگ شده و ديگر براى غسل وقت نداشته و در اين وقت تيمّم كرده است، نمازهايش قضا ندارد، اگر چه معصيت كرده است؛ و در غير اين صورت بايد قضا شود.[3]
.................
[1] . امام خمينى، استفتائات، ج1، ص: 177. [2] . نوری همدانی، استفتائات، ج1، س147. [3] بهجت، استفتائات، ج2، ص225.
خب جناب آس و پاس اون که چیزی نیست این را می گذاشتید:
حنظله (غسیل الملائکه)
- حنظله، جوانی از انصار رسول الله در مدینه و مقتول جنگ احد،
- پدرش "ابوعامر" از دشمنان اسلام و در میان لشگر قریش بود و تا پایان عمر هم کافر ماند.
- پسرش عبدالله بن حنظله (از شهیدان روز عاشورا) و در رکاب امام حسین علیه السلام بود. حنظله از مسلمانان پرشور و فداکار انصار بود.
- زمانی که مسلمانان برای جنگ احد، آماده شدند و میخواستند حرکت کنند، مصادف شد با شب زفاف و عروسی او، لذا خدمت پیغمبر رفت و نظر حضرت را برای ماندن در مدینه و یا رفتن همراه سپاه مسلمانان به جنگ خواست و رسول الله اجازه رفتن به او داد که شب را در مدینه بماند و عروسی کند و بعد به جنگ برود. حنظله آن شب را در مدینه ماند و مراسم عروسی انجام گرفت و فردا صبح زود، از ایمان و عشقی که به جهاد در راه دین و دفاع از پیامبر اسلام داشت، قبل از آنکه غسل کند، شتابان به سوی احد رفت و با سرعت به میدان جنگ آمد و با شجاعت و شهامت جنگید و سرانجام یکی از کفار به نام "شدادبن اوس" سر راه بر حنظله گرفت و بعد از زد و خوردی که با هم کردند، حنظله به قتل رسید و چون جنگ تمام شد، رسول خدا درباره او فرمود: حنظله را فرشتگان غسل دادند و بعد که وضع حال او را از همسرش پرسیدند گفت: وقتی که حنظله از خانه بیرون میرفت، غسل برگردن داشت و طاهر نبود، از آن به بعد در تاریخ به "حنظله غسیل الملائکه" معروف شد.
سؤال: لطفاً در مورد چگونگى تعليم مسألۀ استبراء و غسل جنابت به كودك و يا نوجوان، بنده را راهنمايى فرماييد. (منظور از نظر فقهى و شرعى نيست بلكه از نظر مسائل شرم و حيا و مسائل روحى و معنوى كودك است).
تبريزى: بسمه تعالى به رسالۀ عمليه رجوع شود و خود مسأله براى آنها خوانده شود، و الله العالم.[FONT="][1]
[FONT="][FONT="][1] .[FONT="] تبريزى، استفتائات جديد، ج2، ص: 27
نکته: کمرویی گاهی برای خود فرد دردسر درست می کند گاهی برای دوستان او.
[FONT="][FONT="][1] . خامنه ای، أجوبة الاستفتائات ، س777.
نکته:کمرویی برای افراد که مسئولیت های اجتماعی دارند آفت بدتری است و باید آن را رفع کند.
[FONT="][FONT="][1] .[FONT="] فاضل، جامع المسائل، ج2، ص: 151.
[FONT="][FONT="][1] . فاضل، جامع المسائل،ج2، ص 226.
نکته:افراد در رویایی با مشکل به شکل های مختلف عمل می کنند فرار و مخف کردن و تظاهر بدترین شیوه و پذیرش و کنار آمدن و کم کردن عوارش آن بهترین شیوه است. روان شناسی در سمیناری فردی را دعوت کرد آمد روی صحن. سر آن فرد مثل سر روان شناس بی مو و طاس بود. سؤالی از او پرسید در مقام تشویق او با شوخی گفت ببینم شما تنها این قدر با حالید یا همه کچل ها باحال اند. شوخی به موقع می تواند استرس را کم کند. جدی بودن زیاد انسان را خشک و ترد و شکننده می کند.
ضرر کمرویی
سؤال: اگر زوج سالها مال زوجه را صرف كند و زوجه كراهت داشته باشد، ولى در اثر كم‌رويى يا براى حفظ حيثيت و آبروى خود يا ترس يا جهات ديگر در محذور بماند و نتواند عدم رضايت خود را نسبت به صرف مالش اظهار كند، آيا صرف مال مزبور براى زوج جايز بوده يا نه؟ و آيا زوجه پس از چند سال مى‌تواند نسبت به مال خود كه در سالهاى گذشته حيف و ميل شده ادعا كند؟
[FONT="][FONT="][1] . فاضل، جامع المسائل،ج1، ص312.
[FONT="][FONT="]1] امام خمينى، توضيح المسائل، ص: 642
×××××××××××××××
[FONT="][FONT="][1] . امام خمينى، استفتائات، ج3، ص 169.
ضرر کمرویی
سؤال: اگر شخصى را به طور ناقص ختنه كرده باشند، به اين معنى كه قسمت بالاى آلت كاملًا هويدا نيست، ولى در حال نعوظ آشكار مى‌گردد. آيا چنين شخصى ختنه شده محسوب، و طوافهايش صحيح است؟ اگر پاسخ منفى است، و ختنه بر آن شخص براى بار ديگر لازم باشد، و او به علّت سنّ بالا از انجام اين كار خجالت بكشد، حكم مسأله چيست؟
ضرر کمرویی
سئوال: طلاقى كه از روى اكراه و تهديد باشد و بدون اجازه همسر، صحيح است؟
تبریزی: بسمه تعالى اگـر طـلاق بـه جهت خوف از ديگران كه ضرر به او برسانند بوده است طلاقش صحيح نيست و اگـر ديـگـران بـه او گـفـته اند طلاق بده و از روى خجالت طلاق داده، طلاقش صحيح است، واللّه العالم.[FONT=Noor_Lotus][1][FONT="]