جمع بندی آیا تهمت زدن در ذهن گناه است؟
تب‌های اولیه
سلام
کسی می دونه که تهمت زدن تو ذهن هم گناه داره یانه؟؟
با تشکر
باسمه تعالی
با عرض سلام و تشکر از سوالی که مطرح فرمودید:
تهمت زدن در ذهن مانند حسادت، سوء ظن تا به عمل حرامى منجر نشود، حرام نيست؛ و گناهی ندارد ولى بايد در نظر داشت كه شيطان با همين انحرافات كوچك انسان را به تباهى مىكشاند. فكر گناه، گناه نيست؛ ولى ممكن است زمينه گناه را فراهم ساخته و مقدمه اي براي فعل حرام شود.
حضرت علی علیه السلام در این زمینه می فرمایند:
«مَن کَثُرَ فِکرُهُ فی المَعاصی دَعَتهُ إلَیها»[1]؛ «کسی که زیاد درباره گناهان فکر کند گناهان او را به سوی خود بکشاند.»پی‌نوشت:
1-تصنیف غرر الحکم و درالکلم ص186،ح3543
![تصویر "متحیر"](http://askdin.ir/sites/default/files/customavatars/avatar32049_1.gif "تصویر "متحیر""){kind=avatar}
[=Times New Roman]مراقب افکارت باش که گفتارت میشود.
مراقب گفتارت باش که اعمالت میشود.
مراقب اعمالت باش که شخصیتت میشود.
مراقب شخصیتت باش که سرنوشتت میشود
امیرالمومنین حضرت امام علی (علیه السلام)
سلام علیکم
ببخشید ولی کی گفته که سوء ظن تا منجر به عمل حرام نشه گناه نیست؟سوء ظن از گناهان قلبیه در قرآن هم از ظن و گمان نهی شده
(49) الحجرات : 12
يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا كَثيراً مِنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ وَ لا تَجَسَّسُوا وَ لا يَغْتَبْ بَعْضُكُمْ بَعْضاً أَ يُحِبُّ أَحَدُكُمْ أَنْ يَأْكُلَ لَحْمَ أَخيهِ مَيْتاً فَكَرِهْتُمُوهُ وَ اتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ تَوَّابٌ رَحيم
سلام علیکم
ببخشید ولی کی گفته که سوء ظن تا منجر به عمل حرام نشه گناه نیست؟سوء ظن از گناهان قلبیه در قرآن هم از ظن و گمان نهی شده
(49) الحجرات : 12
يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا كَثيراً مِنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ وَ لا تَجَسَّسُوا وَ لا يَغْتَبْ بَعْضُكُمْ بَعْضاً أَ يُحِبُّ أَحَدُكُمْ أَنْ يَأْكُلَ لَحْمَ أَخيهِ مَيْتاً فَكَرِهْتُمُوهُ وَ اتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ تَوَّابٌ رَحيم
باسمه تعالی
با سلام
نظر شما را به فرازهایی از تفسیر المیزان در این زمینه جلب می نمایم:
«اينكه فرمود بعضى از ظن ها گناه است، باز خود ظن را نمىگويد، (چون ظن به تنهايى چه خوبش و چه بدش گناه نيست، براى اينكه گفتيم اختيارى نيست)، بلكه ترتيب اثر دادن به آن است كه در بعضى موارد گناه است، (مثل اينكه نزد تو از كسى بدگويى كنند، و تو دچار سوء ظن به او شوى و اين سوء ظن را بپذيرى، و در مقام ترتيب اثر دادن بر آمده او را توهين كنى، و يا همان نسبت را كه شنيده اى به او بدهى و يا اثر عملى ديگرى بر مظنه ات بار كنى كه همه اينها آثارى است بد و گناه و حرام)[1]
در تفسیر نمونه هم در ذیل این آیه شریفه آمده است:
«منظور از اين نهى، نهى از ترتيب آثار است، يعنى هر گاه گمان بدى نسبت به مسلمانى در ذهن شما پيدا شد، در عمل كوچكترين اعتنايى به آن نكنيد، طرز رفتار خود را دگرگون نسازيد، و مناسبات خود را با طرف تغيير ندهيد، بنابر اين آنچه گناه است ترتيب اثر دادن به گمان بد مى باشد.»
پی‌نوشت:
[1].المیزان،ج18ص483
[2] .تفسیر نمونه،ج32،ص182
سلام علیکم ممنون از توجه شما
اما روایت داریم که امام صادق(ع) فرمودند که امام علی (ع) ضمن سخن خود فرمودند: کار برادر دینی خود را بر بهترین وجه مقرر دار تا دلیلی به دست آری که بر تو چیره شود و راه توجیه را بر تو ببندد و به هیچ سخنی که از برادرت برآید بدگمان مباش تا محمل خوبی برای آن توانی یافت)(اصول کافی باب التهمة و سوء الظن
علامه مجلسی در شرح این حدیث می فرمایند :یعنی هر گفتار و کرداری از برادرت صادر شود آن را بر وجه احسن حمل کن گرچه به ظاهر خوب نباشد و از آن بازرسی مکن تا دلیل قطعی بدست آری زیرا گمان بسا خطا باشد و وارسی کردن هم قدغن است چنانچه خداوند فرموده:«راستی بعض گمان ها گناه است»و سپس فرمود «وارسی نکنید»لا تجسسوا
قلب سلیم،آیة الله دستغیب،باب سوء ظن ص582
متشکرم
سلام
خواهش می کنم بله به این میگن تهمت برا همینه که به کسی که غیبت میکنه و میگه غیبت نیست حقیقته میگن اگر حقیقت نباشه که دیگه غیبت نیست تهمته
در کتاب«آداب معاشرت-ترجمه جلد شانزدهم بحار الانوار ج2 124 »اومده که:
كافى: بسندش از امام ششم (ع) كه فرمود: چون مؤمن ببرادرش تهمت زند ايمان در دلش آب شود چنانى كه نمك در آب.
سلام علیکم ممنون از توجه شما
اما روایت داریم که امام صادق(ع) فرمودند که امام علی (ع) ضمن سخن خود فرمودند: کار برادر دینی خود را بر بهترین وجه مقرر دار تا دلیلی به دست آری که بر تو چیره شود و راه توجیه را بر تو ببندد و به هیچ سخنی که از برادرت برآید بدگمان مباش تا محمل خوبی برای آن توانی یافت)(اصول کافی باب التهمة و سوء الظن
علامه مجلسی در شرح این حدیث می فرمایند :یعنی هر گفتار و کرداری از برادرت صادر شود آن را بر وجه احسن حمل کن گرچه به ظاهر خوب نباشد و از آن بازرسی مکن تا دلیل قطعی بدست آری زیرا گمان بسا خطا باشد و وارسی کردن هم قدغن است چنانچه خداوند فرموده:«راستی بعض گمان ها گناه است»و سپس فرمود «وارسی نکنید»لا تجسسوا
قلب سلیم،آیة الله دستغیب،باب سوء ظن ص582
متشکرم
باسمه تعالی
روایتی که را که شما مطرح کردید منافاتی با عرایض بنده نداشت و برای تایید مطلب به این روایت نبوی توجه بفرمایید:
ثلاث فى المؤمن لا يستحسن، و له منهن مخرج، فمخرجه من سوء الظن ان لا يحققه:
" سه چيز است كه وجود آن در مؤمن پسنديده نيست، و راه فرار دارد، از جمله سوء ظن است كه راه فرارش اين است كه به آن جامه عمل نپوشاند[1]
در آن واقع آن روایتی را که شما مطرح فرمودید راهکاری است برای غلبه بر سوء ظن، چون « انسان مىتواند با تفكر روى مسائل مختلفى، گمان بد را در بسيارى از موارد از خود دور سازد، به اين ترتيب كه در راههاى حمل بر صحت بينديشد و احتمالات صحيحى را كه در مورد آن عمل وجود دارد در ذهن خود مجسم سازد و تدريجا بر گمان بد غلبه كند. بنا بر اين گمان بد چيزى نيست كه هميشه از اختيار آدمى بيرون باشد.
لذا در روايات دستور داده شده كه اعمال برادرت را بر نيكوترين وجه ممكن حمل كن، تا دليلى بر خلاف آن قائم شود، و هرگز نسبت به سخنى كه از برادر مسلمانت صادر شده گمان بد مبر، ما دام كه مىتوانى محمل نيكى براى آن بيابی»[2]
پی‌نوشت:
1-محجة البیضا،ج5،ص 269
2-تفسیر نمونه،ج22،ص183
سلام متشکرم
اما علت سفارش به حسن ظن در روایات حرمت سوء ظن بیان شده در کتاب قلب سلیم و بسیاری از کتب اخلاقی دیگه این بحث مفصل بیان شده و فرموده اند که سوء ظن حرام است و از گناهان قلبی است یعنی درسته که عملی رو در پی سوء ظن انجام نمیدی اما با قلب خودت دچار گناه شدی
خیلی ببخشید اگر فکر گناه گناه نیست پس چرا مردی که در رابطه با همسرش زن دیگه ای رو تصور میکنه مرتکب زنا شده و بچه ی این رابطه زنازاده است؟
بنده اصلا قصد عناد ندارم اما روایات و کتبی که خوندم حاکی از حرمت سوء ظنه اما شما می فرمایید سوء ظن حرام نیست خداوند در قرآن از سوء ظن نهی فرموده و نهی هم دلالت بر حرمت می کنه؟!!
سلام متشکرم
شما می فرمایید سوء ظن حرام نیست خداوند در قرآن از سوء ظن نهی فرموده و نهی هم دلالت بر حرمت می کنه؟!!
باسمه تعالی
کاربر محترم :
بنده به طور مطلق عرض نکردم که سوء ظن حرام نیست، بلکه عرض کردم «تا به عمل حرامى منجر نشود، حرام نيست » و شواهدی هم از بعضی مفسرین در ذیل آن آیه شریفه ارائه دادم تا منظور از نهی حق تعالی روشن گردد.
[="Arial Black"][="Blue"]سلام
اگر به کسی صفت بدی را نسبت بدهیم و مطمئن نباشیم که آن صفت در او وجود دارد یا نه، این تهمت است؟
یا اگر به شوخی به کسی مثلا بگوییم: دروغ نگو! اگر او دروغ نگفته باشد، ما تهمت زده ایم؟[/]
[=Arial Black]سلام
اگر به کسی صفت بدی را نسبت بدهیم و مطمئن نباشیم که آن صفت در او وجود دارد یا نه، این تهمت است؟
یا اگر به شوخی به کسی مثلا بگوییم: دروغ نگو! اگر او دروغ نگفته باشد، ما تهمت زده ایم؟
باسمه تعالی
در مورد سوال اولتان:
باید عرض کنم که بله تهمت است چون تهمت آن است که بر پایه حدس و گمان بد در حقّ کسی ،به او رفتار یا حالت ناپسندی را نسبت دهند[1]
و اما در مورد سوال دومتان :
اولا چون شما نسبتی به او نداده اید
و ثانیا چون شوخی کرده‌اید بنابراین از بحث تهمت زدن خارج است.
پی‌نوشت:
[1].کتاب اخلاق الهی ، آیة الله مجتبی تهرانی
خداوندا! دستان خسته ام را به تمنای قلب شکسته ام
به سوی تو آورده ام!
اگر تو نیز دست هایم را نادیده بگیری چه کنم؟!
بار الها غم در وجودم لانه کرده و وجودم را ویرانه کرده!
معبودا! کاش مرحمتی جلوه بر من زار کنی و این ویرانه را آباد سازی!
کاش آبی بر آتش درونم بریزی و وجود خسته ام را تسلی بخشی!
محبوبم! درد هجران تو از طرفی و درد بودن در میان آدمیان از سویی دیگر
قلب نیمه جانم را می فشارد!
معشوقم! وقت است که این عاشق خسته دل را ز غم هجر خود برهانی....
پرسش:
آیا تهمت زدن در ذهن هم گناه دارد؟
پاسخ:
تهمت زدن در ذهن مانند حسادت، تا به عمل حرامى منجر نشود، حرام نيست و گناهی ندارد؛ ولى بايد در نظر داشت كه شيطان با همين انحرافات كوچک انسان را به تباهى مىكشاند. فكر گناه، گناه نيست؛ ولى ممكن است زمينه گناه را فراهم ساخته و مقدمه‌ای برای فعل حرام شود.
حضرت علی (علیه السلام) در این زمینه می فرمایند: «مَن کَثُرَ فِکرُهُ فی المَعاصی دَعَتهُ إلَیها(1)کسی که زیاد درباره گناهان فکر کند گناهان او را به سوی خود بکشاند.»
پی نوشت:
1.آمدی، عبدالواحد، تصنیف غرر الحکم و درالکلم، ص 186، ح 3543،دفتر تبلیغات،ایران قم، 1366.