جمع بندی توطئه قتل پیامبر(ص) پس از واقعه ی غدیر

توطئه ترور رسول خدا(صلی الله علیه و آله)

در رابطه با ماجرای نقشه ترور رسول خدا(صلی الله علیه و آله) توسط عده ای از منافقین،طبق برخی نقل ها این حادثه هنگام برگشت آن حضرت از حجة الوداع بوده است و طبق نقلهایی دز رمان برگشت از غزوه تبوک بوده است.

هنگامى كه پيامبر(ص) به همراه كاروان از تبوك به مدينه باز مى‌گشت در بين راه گروهى از اصحاب توطئه كردند که هنگام عبور حضرت از عقبه که راه باريکي بوده است شتر حضرت را رم دهند تا حضرت به دره سقوط کند و کشته شود. پيامبر (ص) از اين توطئه مطلع شد لذا به عمّار فرمود تا زمام شترش را بگيرد و "حذيفه" نيز آن را براند. در همان حال كه مى‌رفتند صداى هجوم آن گروه را که صورت خود را پوشانده بودند از پشت سر شنيدند كه ايشان را محاصره كرده بودند. پيامبر(ص) خشمگين شد و به "حذيفه" دستور داد تا آنها را شناسايى كند حذيفه با عصاى سر كجى که داشت به سر و صورت شترهاى منافقين حمله ور گرديد. آنها ترسيدند لذا با شتاب گريختند و خود را در ميان مردم انداختند.

حذيفه بازگشت و به رسول خدا ملحق شد. پيامبر فرمود: «اى حذيفه آيا كسى از آنها را شناختى؟ حذيفه گفت شتر فلانى و فلانى را شناختم و تاريكى شب زياد بود و آنها روى خود را پوشانده بودند.»

پيامبر فرمود: «آيا دانستى كه ماجراى آنها چيست و چه مى‌خواهند؟ عرض کرد نه يا رسول الله(ص). حضرت فرمود آنها تصميم داشتند تا با من حركت كنند و هر وقت به گردنه وارد شدم مرا از آن به پايين بيندازند و بکشند. حذيفه گفت آيا وقتى مردم رسيدند آنها را مجازات نمى‌فرمايى؟ پيامبر فرمود خوش ندارم كه مردم هر جا نشستند بگويند محمّد (ص) اصحاب خود را كشت. آنگاه رسول خدا آنان را يك يك نام برد.» [1]

بدين جهت حذيفه «صاحب سِرّ» رسول خدا بود و هر گاه شخصى مى‌مُرد عمر دنبال حذيفه مى‌فرستاد و اگر حذيفه بر او نماز مى‌خواند عمر هم نماز مى‌خواند و اگر حذيفه بر او نماز نمى‌خواند عمر هم نماز نمى خواند[2] زيرا قرآن از نماز خواندن بر منافقين نهى فرموده است:
«ولا تصلِّ على اَحَد مِنهُم مات ابدا وَلا تَقم على قَبره.»[3]

اسامی صحابه ای که قصد اینکار را داشتند چندان مشخص نیست اما “ابن حزم اندلسی” از بزرگان اهل سنت در کتاب المحلی جلد ۱۱ صفحه ۲۲۴ مینویسد که « ابوبکر، عمر، عثمان، طلحه، سعد بن أبی وقاص و ... قصد کشتن پیامبر (صلی الله علیه وآله وسلم ) را داشتند و می‌خواستند آن حضرت را از گردنه‌ای در تبوک به پایین پرتاب کنند».

پی نوشتها:
[1] - الحلبي الشافعي، علي بن برهان الدين؛ السيرة الحلبية، بيروت – لبنان، دارالمعرفة، 1400ـ ج 3، ص 120.دلائل نبوه،بیهقی، جلد ۴ صفحه ی ۲۵۶ و ۲۵۷ و نیز الدر المنثور، ج ۴، ص ۲۴۳
[2] - ابن الاثير، اسد الغابة في معرفة الصحابه، بيروت – لبنان، دارالکتب العربي [انتشارات اسماعيليه – تهران]، ج1، ص 391. ابن کثیر دمشقی، البدایه و النهایه، همان ج ۵، ص ۲۴ و ۲۵.
[3] - سوره توبه، آيه 84.

با عرض سلام و ادب

اینکه تصور کنیم با بیان این مطلب و ماجرا از سوی پیامبر(صلی الله علیه و آله)مردم به راحتی می پذیرفتند،با توجه به دیگر حوادث آن دوره،تصوری نادرست است.آنحضرت بارها و به شیوه های متفاوت جانشینی امام علی(علیه السلام) را بیان کرده بودند،ولی بلافاصله بعد از رحلت آن حضرت،انگار نه انگار که توصیه و سفارشی در مورد امر جانشینی رسول الله(صلی الله علیه و آله) صورت گرفته بود.

توجه به حوادث تاریخی نشان دهنده این موضوع است که این اقدام رسول خدا(صلی الله علیه و آله)،اقدامی کاملاً منطقی و مدبرانه بوده است.قطعاً در صورت برخورد فیزیکی با این افرادی که مخفیانه دست به چنین کاری زده بودند و جز یکی-دو نفر کسی از آن اطلاع نداشت،همفکران آنها و نیز دشمنان اسلام ساکت نمی نشستند و با راه انداختن جو تبلیغاتی گسترده،مردم را بر ضد رسول الله(صلی الله علیه و آله) تحریک می کردند.

هر چند قصد بیان مباحث سیاسی را ندارم،ولی از باب نمونه به ماجرای فتنه سال 88 اشاره می کنیم.در آن ماجرا با اینکه همه نسبت به توطئه دشمن و تلاش دشمن و نیروهای داخلی اش برای ضربه زدن به نظام اسلامی آگاهی داشتند و بارها این امر توسط رهبر انقلاب و علما بیان شده بود،ولی خیلی ها عکس العملی نشان ندادند و حتی برخورد با آشوبگران را برخورد نظام با منتقدان معرفی می کردند.تا کی؟؟ تا ماجرای هتک حرمت عاشورای حسینی.که همه به این اطمینان رسیدند که توطئه فراتر از بحث انتخابات است.

جمع بندی

پرسش:
آیا این نقل تاریخی که عده ای از اصحاب پیامبر خدا(صلی الله علیه و آله) تصمیم داشتند آن حضرت راترور کنند،صحت دارد؟ در صورت مثبت بودن جواب چرا پیامبر(صلی الله علیه و آله) آنها را مجازات نکردند؟

پاسخ:
در رابطه با ماجرای نقشه ترور رسول خدا(صلی الله علیه و آله) توسط عده ای از منافقین،طبق برخی نقل ها این حادثه هنگام برگشت آن حضرت از حجة الوداع بوده است و طبق نقلهایی دز رمان برگشت از غزوه تبوک بوده است.
هنگامى كه پيامبر(صلی الله علیه و آله) به همراه كاروان از تبوك به مدينه باز مى‌گشت در بين راه گروهى از اصحاب توطئه كردند که هنگام عبور حضرت از عقبه که راه باريکي بوده است شتر حضرت را رم دهند تا حضرت به دره سقوط کند و کشته شود. پيامبر (صلی الله علیه و آله) از اين توطئه مطلع شد لذا به عمّار فرمود تا زمام شترش را بگيرد و "حذيفه" نيز آن را براند. در همان حال كه مى‌رفتند صداى هجوم آن گروه را که صورت خود را پوشانده بودند از پشت سر شنيدند كه ايشان را محاصره كرده بودند. پيامبر(صلی الله علیه و آله) خشمگين شد و به "حذيفه" دستور داد تا آنها را شناسايى كند حذيفه با عصاى سر كجى که داشت به سر و صورت شترهاى منافقين حمله ور گرديد. آنها ترسيدند لذا با شتاب گريختند و خود را در ميان مردم انداختند.
حذيفه بازگشت و به رسول خدا ملحق شد. پيامبر فرمود: «اى حذيفه آيا كسى از آنها را شناختى؟ حذيفه گفت شتر فلانى و فلانى را شناختم و تاريكى شب زياد بود و آنها روى خود را پوشانده بودند.»
پيامبر فرمود: «آيا دانستى كه ماجراى آنها چيست و چه مى‌خواهند؟ عرض کرد نه يا رسول الله(صلی الله علیه و آله). حضرت فرمود آنها تصميم داشتند تا با من حركت كنند و هر وقت به گردنه وارد شدم مرا از آن به پايين بيندازند و بکشند.
حذيفه گفت آيا وقتى مردم رسيدند آنها را مجازات نمى‌فرمايىد؟ پيامبر(صلی الله علیه و آله) فرمود خوش ندارم كه مردم هر جا نشستند بگويند محمّد (صلی الله علیه و آله) اصحاب خود را كشت. آنگاه رسول خدا آنان را يك يك نام برد.» [1]
بدين جهت حذيفه «صاحب سِرّ» رسول خدا بود و هر گاه شخصى مى‌مُرد عمر دنبال حذيفه مى‌فرستاد و اگر حذيفه بر او نماز مى‌خواند عمر هم نماز مى‌خواند و اگر حذيفه بر او نماز نمى‌خواند عمر هم نماز نمى خواند[2] زيرا قرآن از نماز خواندن بر منافقين نهى فرموده است:
«ولا تصلِّ على اَحَد مِنهُم مات ابدا وَلا تَقم على قَبره.»[3]
اسامی صحابه ای که قصد اینکار را داشتند چندان مشخص نیست اما “ابن حزم اندلسی” از بزرگان اهل سنت در کتاب المحلی جلد ۱۱ صفحه ۲۲۴ مینویسد که « ابوبکر، عمر، عثمان، طلحه، سعد بن أبی وقاص و ... قصد کشتن پیامبر (صلی الله علیه وآله وسلم ) را داشتند و می‌خواستند آن حضرت را از گردنه‌ای در تبوک به پایین پرتاب کنند».

پی نوشت ها:
[1] - الحلبي الشافعي، علي بن برهان الدين؛ السيرة الحلبية، بيروت – لبنان، دارالمعرفة، 1400ـ ج 3، ص 120.دلائل نبوه،بیهقی، جلد ۴ صفحه ی ۲۵۶ و ۲۵۷ و نیز الدر المنثور، ج ۴، ص ۲۴۳
[2] - ابن الاثير، اسد الغابة في معرفة الصحابه، بيروت – لبنان، دارالکتب العربي [انتشارات اسماعيليه – تهران]، ج1، ص 391. ابن کثیر دمشقی، البدایه و النهایه، همان ج ۵، ص ۲۴ و ۲۵.
[3] - سوره توبه، آيه 84.