جمع بندی آیا سکوتم باعث ظلم پذیری من نمی شود؟

سلام علیکم
سؤال شما از چند سؤال تشکیل شده است که برخی از آنها، فقهی است و باید در قسمت پاسخگویی فقه و احکام، جواب داده شود و برخی از آنها اخلاقی است که باید در قسمت پاسخگویی اخلاق جواب داده شود و برخی از آنها، کلامی است که در این قسمت، جواب داده می‌شود.

ظلم و ستم، به دو گونه است: گاهی، شخصی است و گاهی، عمومی.

در صورت ظلم شخصی
اگر ظلم و ستم، شخصی بود، در برخی مواقع، اقتضاء می‌کند که انسان در برابر آن ظلم بایستد و در برخی مواقع، اقتضاء می‌کند که انسان سکوت کند و به صورت کریمانه از آن در گذرد و یا به خداوند واگذار نماید.
در جایی که مصداق ظلم خصوصی، جسارت و اهانت باشد، در بیشتر مواقع، بهتر است که انسان، سکوت کند؛ مگر این که این جسارت و اهانت، ضرری را متوجه انسان کند که بهتر است، پاسخ محترمانه به شخص مقابل بدهد.
به عنوان مثال، اگر کسی به انسان جسارت کرده است و جاهل است، در این صورت، انسان باید با حالت کریمانه از آن بگذرد، همچنان که خداوند در آیه «و عباد الرحمن الذین یمشون علی الأرض هوناً و إذا خاطبهم الجاهلون قالوا سلاماً» (1) در وصف بندگان خود می‌فرماید که در برابر اعمال و گفتار جاهلان، ملایمت به خرج می‌دهند.
امام علی (علیه السلام) نیز در حدیث «لا عقل کالتجاهل» (2) می‌فرماید: هیچ عقلی مانند تجاهل و این که انسان خودش را به ندانستن بزند، نیست.
شخص با این که می‌بیند که فلانی به او اهانت می‌کند و می‌داند که او جاهل است، خودش را به ندانستن و فراموشی می‌زند و از او در می‌گذرد.
اگر سکوت در چند مورد نسبت به یک شخص، موجب پررویی و گستاخی و تجاوز بیش از حد او شود، در این جا نیز بهتر است که انسان، در مرحله اولیه، با زبان خوش و با ملایمت آن شخص را متوجه اشتباهش کند و در مراحل بعد، مرتبه‌های دیگر امر به معروف و نهی از منکر و احقاق حق شخصی را به اجرا در بیاورد.
اما اگر مصداق ظلم شخصی، تضییع مال یا چیز بسیار باارزش باشد، در بیشتر مواقع، بهتر است که انسان، احقاق حق خودش کرده و سکوت نکند.
البته گاهی مواقع، در این مورد هم امکان چشم پوشی وجود دارد؛ ولی کم است.

در صورت ظلم عمومی
ولی اگر ظلم، عمومی بود و زیان آن به کل جامعه یا تعداد فراوانی از افراد جامعه برگشت کند، در این صورت، دیگر سکوت جایز نیست و باید در برابر ظلم به اندازه توانایی، ایستاد و حق عموم افراد را گرفت. حق نیز در این جا، اعم از مادی و معنوی است.
این مسأله و تقسیم‌بندی در سیره و روش زندگانی چهارده معصوم (علیهم السلام) به روشنی، پدیدرا است. پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) و اهل بیت (علیهم السلام) وقتی که کسی به آنها جسارت شخصی می‌کرد، تحمل می‌کردند؛ ولی وقتی که حقوق عمومی مردم، مطرح بود، از پا نمی‌نشستند. این تاریخ به صورت شفاف، منعکس شده است.

منابع و مآخذ:
1. فرقان: 25/ 63.
2. لیثی واسطی، علی بن محمد، عیون الحکم و المواعظ، دارالحدیث، قم، 1376ش، یکم، ص 531، ح 9659؛ آمدی، عبدالواحد، غررالحکم و دررالکلم، دارالکتاب الإسلامی، قم، 1410ق، ص 769.

والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته

(وَلَن یَجْعَلَ اللّهُ لِلْکَافِرِینَ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ سَبِیلاً) (نساء/141)

و (‌مـادام که مـؤمنان دارای ایـمان راسـتین و کـردار شایسته و بایسته باشند) هرگز خداونـد کافران را بر مؤمنان چیره نخواهد ساخت‌.

از امام امیرالمؤمنین علیه السلام آمده است:
«اکثر صمتک یتوفر فکرک و یستنر قلبک و یسلم الناس من یدک.»

بسیار خاموشی برگزین تا فکرت زیاد شود، و عقلت نورانی گردد، و مردم از دست (و زبان) تو سالم بمانند!

از امام علی بن موسی الرضا علیه السلام :

سکوت نه تنها از اسباب علم و دانش است، بلکه راهنما به سوی هرخیر و نیکی است؛ فرمود: «ان الصمت باب من ابوااب الحکمة، ان الصمت یکسب المحبة انه دلیل علی کل خیر؛ سکوت دری از درهای دانش است، سکوت محبت می آورد، و دلیل و راهنمای همه خیرات است. »

:Gig:آیا حجابببب اجباری ظلم عمومیه؟؟؟؟؟؟؟؟؟:khaneh::read:

سلام
تو بحث، موقع عصبانیت یا مقابله با نظر مخالف باید سکوت کرد! باعث میشه که جواب عجولانه و نابخردانه داده نشه و منطق فردو زیر سوال نبره!
البته بعضی وقتا میشه با جواب [نسبتا] تند دادن آرامش حریف بحثو به هم زد و تو تله انداختش که البته روش ناجوانمردانه ایه!!:khandeh!:

با اجازه ی کارشناس محترم:

حجاب اجباری در جامعه ی ما قانون است و حقی از کسی ضایع نمی شود که ظلم باشد.

برای اینجانب هم سؤالی پیش آمده، آیا بهره های بسیار بالای بانکها در قبال دریافت وام حکم ربا دارد و آیا ظلم عمومی محسوب می شود؟

[="Tahoma"][="Black"]

سلام علیکم
خدمت شما عرض ادب، احترام و تحیت دارم.
می‌شود بگویید که حجاب اجباری، چگونه ظلم عمومی به حساب خواهد آمد؟
وقتی که حجاب، یک نعمت الهی بر انسان است و موجب حفظ امنیت اخلاقی، فرهنگی و اجتماعی در جامعه می‌گردد، یک خدمت به جامعه است. بنابراین، دیگر ظلمی در کار نیست.
بلکه این بی‌حجابی و بدحجابی برخی از افراد جامعه است که موجب ظلم به دیگر اعضاء جامعه می‌شود. آنان با این کار خودشان، فضای سالم جامعه را مسموم کرده و جامعه را آماده بسیاری از فسادها و پلیدی‌ها می‌نمایند. پس بی‌حجابی و بدحجابی، ظلم است.
موفق و مؤید باشید.[/]

[="Tahoma"][="Black"]

سلام علیکم
سؤال شما، مربوط به بخش احکام و مسائل فقهی می‌شود. جوابتان را از آن قسمت دریافت نمایید.
والسلام علیکم و علینا و علی عبادالله الصالحین.[/]

پرسش:
شخصی که در مقابل تندخویی‌های و عصبانیت‌های دیگران سکوت می‌کند و مقابله به مثل نمی‌کند، به فاصله کوتاهی، شخصی دیگر ،به طور دقیق، حرف های مورد نظر او را که بیان نکرده است، به آن شخص می‌زند. دلیل آن چیست؟ آیا خواست خداوند است که به این وسیله حق او استیفاد شود؟ آیا این سکوت، باعث ظلم‌پذیری او نمی‌شود؟ سکوت در چنین مواقعی جایز است یا باید جنگید؟

پاسخ:
سؤال پرسش‌گر از چند سؤال تشکیل شده است که برخی از آنها، فقهی است و باید در قسمت پاسخگویی فقه و احکام، جواب داده شود و برخی از آنها اخلاقی است که باید در قسمت پاسخگویی اخلاق جواب داده شود و برخی از آنها، کلامی است که در این قسمت، جواب داده می‌شود.

ظلم و ستم به شخص دیگر، به دو گونه است: گاهی، شخصی است و گاهی، عمومی.

_ ظلم شخصی:
اگر ظلم و ستم، شخصی بود، در برخی مواقع، اقتضاء می‌کند که انسان در برابر آن ظلم بایستد و در برخی مواقع، اقتضاء می‌کند که انسان سکوت کند و به صورت کریمانه از آن در گذرد و یا به خداوند واگذار نماید.
در جایی که مصداق ظلم خصوصی، جسارت و اهانت باشد، در بیشتر مواقع، بهتر است که انسان، سکوت کند؛ مگر این که این جسارت و اهانت، ضرری را متوجه انسان کند که بهتر است، پاسخ محترمانه به شخص مقابل بدهد.
به عنوان مثال، اگر کسی به انسان جسارت کرده است و جاهل است، در این صورت، انسان باید با حالت کریمانه از آن بگذرد، همچنان که خداوند در آیه «و عباد الرحمن الذین یمشون علی الأرض هوناً و إذا خاطبهم الجاهلون قالوا سلاماً»(1) در وصف بندگان خود می‌فرماید که در برابر اعمال و گفتار جاهلان، ملایمت به خرج می‌دهند.

امام علی (علیه السلام) نیز در حدیث «لا عقل کالتجاهل»؛ می‌فرماید: هیچ عقلی مانند تجاهل (این که انسان خودش را به ندانستن بزند) نیست.(2)
شخص با این که می‌بیند که فلانی به او اهانت می‌کند و می‌داند که او جاهل است، خودش را به ندانستن و فراموشی می‌زند و از او در می‌گذرد.
اگر سکوت در چند مورد نسبت به یک شخص، موجب پر رویی و گستاخی و تجاوز بیش از حد او شود، در این جا نیز بهتر است که انسان، در مرحله اولیه، با زبان خوش و با ملایمت آن شخص را متوجه اشتباهش کند و در مراحل بعد، مرتبه‌های دیگر امر به معروف و نهی از منکر و احقاق حق شخصی را به اجرا در بیاورد.

اما اگر مصداق ظلم شخصی، تضییع مال یا چیز بسیار با ارزش باشد، در بیشتر مواقع، بهتر است که انسان، احقاق حق خودش کرده و سکوت نکند. البته گاهی مواقع، در این مورد هم امکان چشم پوشی وجود دارد؛ ولی کم است.
_ ظلم عمومی:
اگر ظلم، عمومی بود و زیان آن به کل جامعه یا تعداد فراوانی از افراد جامعه برگشت کند، در این صورت، دیگر سکوت جایز نیست و باید در برابر ظلم به اندازه توانایی، ایستاد و حق عموم افراد را گرفت. حق نیز در این جا، اعم از مادی و معنوی است.
این مسأله و تقسیم‌بندی در سیره و روش زندگانی چهارده معصوم (علیهم السلام) به روشنی، پدیدرا است. پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) و اهل بیت (علیهم السلام) وقتی که کسی به آنها جسارت شخصی می‌کرد، تحمل می‌کردند؛ ولی وقتی که حقوق عمومی مردم، مطرح بود، از پا نمی‌نشستند. و این در تاریخ به صورت شفاف، منعکس شده است.

_______
(1) فرقان/ 63.
(2) لیثی واسطی، علی بن محمد، عیون الحکم و المواعظ، دارالحدیث، قم، 1376ش، یکم، ص 531، ح 9659؛ آمدی، عبدالواحد، غررالحکم و دررالکلم، دارالکتاب الإسلامی، قم، 1410ق، ص 769.