جمع بندی هنگام حضور بر سر قبر مسلمان چه اعمالی را میتوان انجام داد؟

[=arial]بسم الله الرحمن الرحيم

عرض ادب و سلام خدمت شما دوست گرامي؛

اهل قبور نیازمند به استغفار و طلب رحمت و اهداء ثواب هستند. در همین زمینه امام جعفر صادق ـ علیه السّلام ـ می‎فرماید: «ثوابی که پس ازمرگ به انسان می‎رسد سه چیز است؛ 1. صدقه جاریه... 2. راه و رسم صحیحی که شخص در حال حیات بدان عمل می‎کرد و به گونه‎ای بوده که الگو برای دیگران می‎شد 3. فرزندی شایسته که برای او طلب مغفرت کند، و موجبات آمرزش پدر را فرهم سازد.»(مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، بیروت، داراحیاء تراث العربی، 1412 هـ ، ج 6، ص 293. )در جای دیگر می‎فرماید: «همان گونه که زندگان با هدایا، شاد می‎شوند اهل قبور و برزخیان نیز با ترحم و استغفار که نسبت به آنان می‎شود؛ شاد می‎گردند.»(طاهری، سیری پس از مرگ، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، قم، 1376، ص 326، نقل شده از: محجة البیضاء، ج 8، ص 292.)[=arial]بنابر این اهداء ثواب و طلب مغفرت برای اهل قبور نافع است و از طریق اهل بیت ـ علیهم السّلام ـ توصیه شده است.
[=arial]
انسان پس از مرگ دوستان و عزيزانش علاوه بر انجام مراسم هايي که در عرف به ياد بود آن فرد برگزار مي شود لازم هست تا به فکر عالم برزخ و انجام کارهايي جهت غفران فرد فوت شده باشد .که در پاسخ به سوال شما در مورد اين که کدام اعمال اولويت دارند بايد عرض کنم :

1- قرائت قرآن :
[=arial]در خصوص اثبات استحباب قرائت قرآن برای اموات دو نوع دلیل می توان بیان کرد: نوع اول روایاتی که به صورت کلی بیان می کند به یاد اموات و گذشتگان باشید و آنها از کارهای نیک شما بهره می برند؛ و روشن است که قرائت قرآن یکی از کارهای نیک و پسندیده است. در این مورد روایاتی وجود دارد که به بعضی اشاره می شود:

[=arial]حضرت امام رضا(علیه السلام) فرمودند: «هر کس قبر مؤمنی را زیارت کند و در کنار آن هفت مرتبه إنّا انزلناه بخواند، خداوند او را با صاحب قبر می آمرزد.» (مجلسی، محمدباقر ، بحار الأنوار، ج 82، ص 169، از منشورات چاپخانه اسلامیه، تهران).

[=arial]همچنين ر[=arial]وايتي از حضرت صادق (ع) نقل شده است که حضرت فرمودند:«هر کس نزد قبر مؤمني هفت مرتبه سوره إنّا أنزلنا را بخواند، خداوند فرشته‏اي مي‏فرستد که پيش قبر ميت، خدا را عبادت کند. خداوند ثواب عبادت فرشته را براي ميت و کسي که إنّا أنزلنا را خوانده مي‏نويسد، تا زماني که خداوند وي را به واسطه اين عمل وارد بهشت کند.بعد از سوره حمد، هفت مرتبه إنّ أنزلنا و هر يک از قل أعوذ بربّ الفلق، قل أعوذ بربّ الناس، قل هو الله أحد، و آيه الکرسي را سه مرتبه بخواند».(علامه مجلسي ، بحار الانوار، ج 6، ص 257، انتشارات اسلاميه تهران بي تا .[=arial])[=arial]

امام صادق ـ علیه السّلام ـ فرمودند: سوره «تبارک» بالای سر قبر میت خوانده شود تا موجب رفع عذاب قبر از او گردد.( اقبال اعمال، ص 651، نقل شده از سیری در جهان پس از مرگ، همان، ص 300)

[=arial]مرحوم نوری در مستدرک الوسائل باب اموات، از سید بن طاوس در مصباح الزائد نقل کرده و فرمود: طریق زیارت میت این است که رو به قبله و دست بر قبر نهاده و بگو: «اللّهم ارحم غربته وصل وَحْدَته... ثمَّ اقر "أنا انزلناه فی لیلة القدر" سبع مرّات» پروردگارا! بر غربت او ترحم نما و تنهایی او را به مقام جمع خودت ارتباط بده و موجبات انس را بر وحشت او قرار بده و ترس او را تبدیل به ایمنی گردان و از رحمت خود برای او رحمتی بفرست که از رحمت غیر تو بی‎نیاز گردد و او را به کسی که او دوست داشت و در تحت ولایت او (ائمه اطهار ـ علیهم السّلام ـ ) بود؛ ملحق گردان! و سپس سوره مبارکه «انا انزلناه» راهفت مرتبه بخوان.(به نقل از سیری در جهان پس از مرگ، همان، ص 326)

[=arial]در نتیجه می‎توان گفت: سوره‎های؛ فاتحه، یس، صافات، تبارک، احزاب، آیة الکرسی، هفت مرتبه اناانزلناه... را می توان خواند و ثوابش را به اهل قبور اهداء کرد.
[=arial]
[=arial]همچنين خواندن سوره‎هایی از قرآن در حالت احتضار مانند سوره‎های؛ یس، صافات، احزاب، آیة الکرسی، آیه 54 سوره اعراف، و سه آیه آخر سوره بقره در روایات توصیه شده است( کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، قم، انتشارات اسوه، چاپ سوم، 1375ش، ج 3، ص 125 )

سئوالی که باهاش مواجه هستم اینه:
طبیعتاً تعداد درگذشتگان ، متععد و زیاد است. اگر ملزم باشیم که در ادای حق همه ذوی الحقوق ،تلاش کنیم طبیعتاً انجام اعمال عبادی برای آنها وقت زیادی میگیرد و حتی به انجام اعمال عبادی مستحب برای خودمان هم نمیرسیم و محذورات دیگر...

سئوالات بنده اینه:
1- میشه به نیت جمعی از افراد ، یک عمل را انجام داد و به همه آنها هدیه نمود؟ آیا در این حالت ، ثواب آن عمل بین همه آنها "تقسیم" می شود و به هر یک ، قسمتی از ثواب میرسد؟ یا اینکه ثواب کامل ، به هر کدام از آنها عطا می شود؟

2- اگر یک عمل مستحبی انجام دهیم و ثوابش را به افرادی هدیه کنیم ، آیا ثوابش به خودمان هم میرسد؟ یا باید در حوزه شخصی ، برای خودمان جداگانه عمل مستحبی انجام دهیم؟

ان شاء الله ادامه دارد...

بسم الله الرحمن الرحيم

اما در ادامه سوال شما دوست گرامي بايد عرض کنم :

2- استغفار خواستن و طلب رحمت براي فرد فوت شده:

دومين عملي که مي توان به عنوان هديه و پيشکشي براي اهل قبور فرستاد تقاضاي استفار و رحمت براي ايشان است.

در متون روايي ما در کتب اصلي شيعه بيان شده است که به زيارت اهل قبور که وارد مي شويد اولا با سلام و طلب راحتي بر ايشان

وارد شويد و در بدو ورود به قبرستان اين عبارت ها رو بخوانيد :

«السَّلَامُ عَلَيْكُمْ مِنْ دِيَارِ قَوْمٍ مُؤْمِنِينَ‏ وَ إِنَّا إِنْ شَاءَ اللَّهُ بِكُمْ لَاحِقُونَ»؛‌ « سلام بر ديار قوم مومنان و به خواست خدا ما نيز به شما ملحق مي شويم» [=arial](الكافي (ط - الإسلامية)، ج‏3، ص: 229)
[=Traditional Arabic]

و يا بگوييد:

[=arial black]«ُ السَّلَامُ عَلَى أَهْلِ الدِّيَارِ مِنَ الْمُسْلِمِينَ وَ الْمُؤْمِنِينَ رَحِمَ اللَّهُ الْمُسْتَقْدِمِينَ مِنَّا وَ الْمُسْتَأْخِرِينَ وَ إِنَّا إِنْ شَاءَ اللَّهُ بِكُمْ لَاحِقُونَ» ؛

« سلام بر ديار قوم از مسلمين و مومنان . خداوند قديم و جديد شما را مورد رحمت قرار دهد و به خواست خدا ما نيز به شما ملحق
مي شويم» (الكافي (ط - الإسلامية)، ج‏3، ص: 229)
[=arial black]
[=Traditional Arabic][=arial black]در متن اين سلام ،‌ فردي که به زيارت اهل قبور رفته است از خداوند متعال براي ميت طلب رحمت و استغفار دارد .

مي‌توان دعاي 24 صحيفه سجاديه را براي پدر و مادر که داراي مضامين عالي آموزشي و تربيتي است، در شب يا روز خواند، همچنين

اين آيه دعاي خوب و تحفه‌‌اي زيبا براي گذشتگان است:

«ربّنا اغفر لي و لوالديّ و للمؤمنين يوم يقوم الحساب؛ ( ابراهيم:41)پروردگارا ! روزى که حساب برپا مى‏شود، بر من و پدر و مادرم و بر مؤمنان ببخشاى».
[=arial black]
حضرت امام صادق(علیه السلام ) می فرمایند: «مرده به خاطر طلب رحمت و آمرزشی که برای او می شود شادمان می گردد، همان گونه که زنده بوسیله هدیه ای که به او می دهند، خوشحال می گردد.»[(محجة البیضاء، ج 8، ص 292)[=Traditional Arabic]

[=Traditional Arabic]

با سلام

از روايت استفاده مي شود خيرات و طلب آمرزش براي اموات در وضعيت آن ها در آخرت تاثير خواهد داشت. براي اموات از هر چيز بهتر و مفيدتر صدقه و احسان به فقرا و اهداي ثواب آن براي مردگان است. رسول گرامي اسلام (ص) فرمود: «صدقه حرارت قبرها را از بين مي‌برد».
براي اموات بهترين دعا اين است که انسان براي آنان از خداي مهربان طلب عفو و مغفرت کند . بخواهد خداوند رحمت و بخشش و نعمت‌هايش را بر آنان نازل فرمايد. مي‌توان دعاي 24 صحيفه سجاديه را براي پدر و مادر که داراي مضامين عالي آموزشي و تربيتي است، در شب يا روز خواند، همچنين اين آيه دعاي خوب و تحفه‌‌اي زيبا براي گذشتگان است:
«ربّنا اغفر لي و لوالديّ و للمؤمنين يوم يقوم الحساب؛ پروردگارا ! روزى که حساب برپا مى‏شود، بر من و پدر و مادرم و بر مؤمنان ببخشاى».
روايتي از حضرت صادق (ع) نقل شده:«هر کس نزد قبر مؤمني هفت مرتبه سوره إنّا أنزلنا را بخواند، خداوند فرشته‏اي مي‏فرستد که پيش قبر ميت، خدا را عبادت کند. خداوند ثواب عبادت فرشته را براي ميت و کسي که إنّا أنزلنا را خوانده مي‏نويسد، تا زماني که خداوند وي را به واسطه اين عمل وارد بهشت کند.بعد از سوره حمد، هفت مرتبه إنّ أنزلنا و هر يک از قل أعوذ بربّ الفلق، قل أعوذ بربّ الناس، قل هو الله أحد، و آيه الکرسي را سه مرتبه بخواند»

[=arial black]بسم الله الرحمن الرحيم

عرض سلام و ادب مجدد خدمت شما دوست گرامي ؛

اما در ادامه پاسخ سوال شما:

بايد عرض کنم که يکي ديگر از اعمالي که سفارش شده است تا براي شادي و تسلي خاطر ارواح مومنان انجام

شود عبارت است از :

3- صدقه و دعا ؛

يکي از صحابه از حضرت رسول(ص) نقل کرده :

«براي مردگان خود هديه بفرستيد»، گفتم: هديه مردگان چيست؟ فرمود: «صدقه و دعا.ارواح مؤمنان هر جمعه به

آسمان دنيا مقابل خانه‌هاي خود مي‌آيند و فرياد مي‌کنند... اي خانواده من، پدر ، فرزندان و خويشان من، بر ما

مهرباني کنيد. آن چه در دست ما بود، عذاب و حساب آن ها بر ما است . نفعش براي غير ما. اي خويشان ما، به

درهمي يا قرص ناني يا جامه‌اي ما را کمک کنيد تا خداوند شما را از جامه‌هاي بهشت بپوشاند»(محدث قمي، مفاتيح

الجنان ، بخش زيارت قبور مؤمنين)

از روايت برداشت مي‌شود که لازم نيست به زيارت قبر مردگان برويد، بلکه در هر کجا براي آنان صدقه بدهيد و دعا و

فاتحه بخوانيد، ثوابش به آن ها مي‌رسد. البته رفتن سر قبر بهتر است، چون اثرات ديگري غير از فاتحه نيز دارد.البته در

کنار قبور اموات قرائت قرآن و اهداي ثواب آن به روح ميت بسيار خوب است.

در روايتي ديگر مي‌فرمايد:«هر صدقه‌اي که براي مرده داده مي‌شود، فرشته‌اي آن را مي‌گيرد . در طبقي از نور

مي‌گذارد . بر لب قبر مي‌ايستد . با صداي بلند مي‌گويد: اي اهل قبور، درود بر شما، بگيريد اين هديه را که بستگان

تان براي شما فرستاده‌اند». (محدث قمي، مفاتيح الجنان ، بخش زيارت قبور مؤمنين)اگر به احاديث ذکر شده دقت

شود، متوجه خواهيم شد که مرده‌ها چشم به راه و چشم انتظار هديه، دعا و... فرزندان و خانواده خود هستند.

سعد بن عباده مي گويد:يکي از افراد بني ساعده در سفر بود که مادرش از دنيا رفت، به رسول خدا (ص) عرض کرد:

در غياب من، مادرم از دنيا رفته، اگر برايش چيزي صدقه بدهم، نفعش عايد وي مي‌گردد؟ حضرت فرمود: «بلي».

گفت : شما را شاهد مي‌گيرم که محوطه درخت خرمايم را که به ثمر نشسته ، براي او صدقه قرار دادم.(مجموعه

ورام، ج2 ، ص 110 طبق نقل معاد فلسفي، ج1، ص 291)

نيز از پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) نقل شده است: «مردگانتان را که در قبرها آرمیده اند از یاد نبرید. مردگان شما

امید احسان شما را دارند. مردگان شما زندانی هستند و به کارهای نیک شما رغبت دارند. آنها خود، قدرت انجام

کاری را ندارند، شما صدقه و دعائی به آنها هدیه کنید.( یزدی، شیخ حسن بن علی، انوار الهدایة، ص 115، چاپخانه نعمان، نجف)

[="Purple"]

با سلام و شرمنده که من جواب دادم

در باره آب ریختن بر قبر میت باید گفت: یکی از مستحبات پس از دفن میّت، آب ریختن روی قبر است، بدین ترتیب که رو به قبله بایستی و از طرف سر میت دور تا دور قبر را آب بریزی و بقیة آب را به وسط قبر بریزی.)
در مورد کم شدن عذاب میت روایاتی وارد شده است. امام صادق(ع) فرمود: "تا وقتی که خاک های قبر بر اثر پاشیدن آب نم داشته باشد، عذاب از میّت برداشته می شود. البته نمی توان چنین روایتی را قطعی و یقینی دانست و شاید این روایت ناظر به شخص خاصی باشد ، اما استحباب این عمل به جای خود باقی است.

بسم الله الرحمن الرحيم

عرض سلام و ادب خدمت شما دوست گرامي؛

خير من در بررسي روايات و آداب ثوابي براي ريختن آب بر روي قبر پيدا نکردم .

بسم الله الرحمن الرحيم

عرض ادب و سلام خدمت شما دوست عزيز؛

در مورد مطلبي که فرموده بوديد:

دوست گرامي لطفا در مورد مطلبي که بزرگواري کرديد و گذاشتيد امکان داره منبع مطالب رو بفرماييد ممنون مي شويم.

با سلام

منبع=====http://www.niksalehi.com/goonagoon/archives/050836.php

بسم الله الرحمن الرحيم

عرض ادب و سلام خدمت شما دوست گرامي؛

در آدرسي که در زير آورده ايد:

چنين مطلبي آمده است:

یکی از مستحبات پس از دفن میت، آب ریختن روی قبر است؛ بدین ترتیب که رو به روی قبله بایستیم و از طرف سر میت دور تا دور قبر را آب پاشی نمائیم و بقیه آب را وسط قبر بریزیم. طبق احادیث تا وقتی که خاک های قبر بر اثر پاشیدن آب نم داشته باشد، عذاب از میت برداشته می شود.(سفینة البحار، ج2، ص396)
البته مستحب بودن آب پاشی موجود در روایات مربوط به پس از دفن میت است. در روایتی از امام رضا(علیه السلام) آمده است که روی قبر یونس بن یعقوب تا چهل ماه یا چهل روز آب بریزند.(وسائل الشیعه، ج2، ص860).
به هر صورت، آب پاشی قبر مؤمن و شستن سنگ روی قبر، خود نوعی احترام به صاحب قبر است.

اگر اجازه بدهيد من مطالب فوق را تحليل مي کنم :

ابتدا پاراگراف اول:

«یکی از مستحبات پس از دفن میت، آب ریختن روی قبر است؛ بدین ترتیب که رو به روی قبله بایستیم و از طرف سر میت دور تا دور قبر را آب پاشی نمائیم و بقیه آب را وسط قبر بریزیم. طبق احادیث تا وقتی که خاک های قبر بر اثر پاشیدن آب نم داشته باشد، عذاب از میت برداشته می شود.(سفینة البحار، ج2، ص396)»

منبع اين روايت و اصل آن در کتب اصلي شيعه عبارت است از:

مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ بِإِسْنَادِهِ عَنْ سَالِمِ بْنِ مُكْرَمٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع أَنَّهُ قَالَ: يُجْعَلُ لَهُ وِسَادَةٌ مِنْ تُرَابٍ وَ يُجْعَلُ خَلْفَ ظَهْرِهِ مَدَرَةٌ لِئَلَّا يَسْتَلْقِيَ وَ يُحَلُّ عُقَدُ كَفَنِهِ كُلُّهَا وَ يُكْشَفُ عَنْ وَجْهِهِ ثُمَّ يُدْعَى لَهُ وَ يُقَالُ اللَّهُمَّ عَبْدُكَ وَ ابْنُ عَبْدِكَ وَ ابْنُ أَمَتِكَ نَزَلَ بِكَ وَ أَنْتَ خَيْرُ مَنْزُولٍ بِهِ اللَّهُمَّ افْسَحْ لَهُ فِي قَبْرِهِ وَ لَقِّنْهُ حُجَّتَهُ وَ أَلْحِقْهُ بِنَبِيِّهِ وَ قِهِ شَرَّ مُنْكَرٍ وَ نَكِيرٍ- ثُمَّ تُدْخِلُ يَدَكَ الْيُمْنَى تَحْتَ مَنْكِبِهِ الْأَيْمَنِ وَ تَضَعُ يَدَكَ الْيُسْرَى عَلَى مَنْكِبِهِ الْأَيْسَرِ وَ تُحَرِّكُهُ تَحْرِيكاً شَدِيداً وَ تَقُولُ يَا فُلَانَ بْنَ فُلَانٍ اللَّهُ رَبُّكَ وَ مُحَمَّدٌ نَبِيُّكَ وَ الْإِسْلَامُ دِينُكَ وَ عَلِيٌّ وَلِيُّكَ وَ إِمَامُكَ وَ تُسَمِّي الْأَئِمَّةَ ع وَاحِداً وَاحِداً إِلَى آخِرِهِمْ أَئِمَّتُكَ أَئِمَّةُ هُدًى أَبْرَارٌ- ثُمَّ تُعِيدُ عَلَيْهِ التَّلْقِينَ مَرَّةً أُخْرَى فَإِذَا وَضَعْتَ عَلَيْهِ اللَّبِنَ فَقُلِ اللَّهُمَّ ارْحَمْ غُرْبَتَهُ وَ صِلْ وَحْدَتَهُ وَ آنِسْ وَحْشَتَهُ وَ آمِنْ رَوْعَتَهُ وَ أَسْكِنْ إِلَيْهِ مِنْ رَحْمَتِكَ رَحْمَةً يَسْتَغْنِي بِهَا عَنْ رَحْمَةِ مَنْ سِوَاكَ وَ احْشُرْهُ مَعَ مَنْ كَانَ يَتَوَلَّاهُ- وَ مَتَى زُرْتَ قَبْرَهُ فَادْعُ لَهُ بِهَذَا الدُّعَاءِ وَ أَنْتَ مُسْتَقْبِلُ الْقِبْلَةِ وَ يَدَاكَ عَلَى الْقَبْر فَإِذَا خَرَجْتَ مِنَ الْقَبْرِ فَقُلْ وَ أَنْتَ تَنْفُضُ يَدَيْكَ مِنَ التُّرَابِ‏ إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَيْهِ راجِعُونَ‏- ثُمَّ احْثُ التُّرَابَ عَلَيْهِ بِظَهْرِ كَفَّيْكَ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ وَ قُلِ اللَّهُمَّ إِيمَاناً بِكَ وَ تَصْدِيقاً بِكِتَابِكَ هَذَا مَا وَعَدَنَا اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ صَدَقَ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ- فَإِنَّهُ مَنْ فَعَلَ ذَلِكَ وَ قَالَ هَذِهِ الْكَلِمَاتِ كَتَبَ اللَّهُ لَهُ لِكُلِّ ذَرَّةٍ حَسَنَةً فَإِذَا سُوِّيَ قَبْرُهُ فَصُبَّ عَلَى قَبْرِهِ الْمَاءَ وَ تَجْعَلُ الْقَبْرَ أَمَامَكَ وَ أَنْتَ مُسْتَقْبِلُ الْقِبْلَةِ وَ تَبْدَأُ بِصَبِّ الْمَاءِ عِنْدَ رَأْسِهِ وَ تَدُورُ بِهِ عَلَى قَبْرِهِ مِنْ أَرْبَعِ جَوَانِبِهِ حَتَّى تَرْجِعَ إِلَى الرَّأْسِ مِنْ غَيْرِ أَنْ تَقْطَعَ الْمَاءَ فَإِنْ فَضَلَ مِنَ الْمَاءِ شَيْ‏ءٌ فَصُبَّهُ عَلَى وَسَطِ الْقَبْرِ ثُمَّ ضَعْ يَدَكَ عَلَى الْقَبْرِ وَ ادْعُ لِلْمَيِّتِ وَ اسْتَغْفِرْ لَهُ.(وسائل الشيعة، ج‏3، ص: 179و180)

ترجمه قسمتي از عبارت که در منبع مورد نظر شما اشاره شده است اين لست که:

«...............و هنگامى كه قبر پر و درست شد بر آن قبر آب بريز در حالى كه آن را پيش روى قرار داده باشى و روى به قبله دارى، شروع كن بريختن آب از قسمت سر قبر و آب را چهار سوى آن بگردان تا دوباره بقسمت سر قبر بازگردى بدون اينكه آب را قطع كرده باشى و اگر چيزى از آب‏ زياد آمد آن را وسط قبر بريز، بعد از آن دست خود را بر روى قبر بگذار و براى ميّت دعا كن و از خداوند آمرزش بخواه.»

دوست عزيز!

[=arial]اگر دقت بفرماييد؛ در متن روايتي که در کتب اصلي شيعه آمده است اين جمله ؛ «[=arial]طبق احادیث تا وقتی که خاک های قبر بر اثر پاشیدن آب نم داشته باشد، عذاب از میت برداشته می شود» موجود نيست اما به نظر مي رسذ که اصل ريختن آب به شکل اشاره شده از آداب است بدون تصريح به ثواب آن .

بسم الله الرحمن الرحيم

عرض سلام و ادب خدمت شمادوست گرامي ؛

اما در ادامه مطالبي که در آدرس سايتي که شما ارسال کرده بوديد در دست بررسي بود به روايت دوم مي رسيم:

در روایتی از امام رضا(علیه السلام) آمده است که روی قبر یونس بن یعقوب تا چهل ماه یا چهل روز آب بریزند.

جالبه بدونيد در کتاب حديثي وسائل الشيعه عنوان باب و يا بخشي از کتاب اين است که « شستن قبر بدين ترتیب که رو به روی قبله بایستیم و از طرف سر میت دور تا دور قبر را آب پاشی نمائیم و بقیه آب را وسط قبر بریزیم و اين کار 40 روز تکرار شود در هر روز يک بار»

در اين بخش کتاب که همان باب 32 از جلد سوم کتاب و سائل الشيعه است 6 روايت در اين موضوع آورده شده است ، روايت اول شستن قبر ميت را به اين شکل سنت مي داند، روايت دوم که به مضمون مطلب موجود در سايت اشاره دارد چنين است:

«مُحَمَّدُ بْنُ يَعْقُوبَ عَنْ عَلِيٍّ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِهِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع‏فِي رَشِّ الْمَاءِ عَلَى الْقَبْرِ قَالَ يَتَجَافَى عَنْهُ الْعَذَابُ مَا دَامَ النَّدَى فِي التُّرَابِ.»

اين روايت همان مضموني است که اشاره دارد مادام که خاک قبر از آبي که بر آن ريخته شده است تر باشد عذاب از آن برداشه مي شود . سند اين روايت از نظر دانشمندان علم حديث صحيح است .

روايات بعدي نيز به استحباب مرطوب نمودن قبر اشاره دارند و در نهايت آخرين روايت اين بخش مربوط است به روايت يونس بن يعقوب که امام رضا عليه السلام دستور فرمود به آب ريختن به شکل بالا بر روي قبر وي تا 40 روز .

جمع بندي : از روايات بالا به اين نتيجه مي رسيم که اولا آب ريختن بر مزار ميت استحباب دارد و سنت است ، دوم اين که از برخي روايات اين به دست مي آيد که اين سنت شکل خاصي دارد و هر نوع آب ريختني سنت نيست ؛ علاوه بر اين بهتر است تا 40 روز پس از تدفين ميت صورت گيرد و سوم اين که اين عمل داراي اثراتي است از جمله اين که گفته شده است سبب برداشتن عذاب مي گردد.[=arial black]

جمع بندی
سوال: چه اعمالی اعم از دعا؛ ذکر و یا نماز و سایر موارد بر اساس متون روایی توصیه شده است تا بر سر قبور مومنان انجام شود؟

پاسخ:اهل قبور نیازمند به استغفار و طلب رحمت و اهداء ثواب هستند. در همین زمینه امام جعفر صادق ـ علیه السّلام ـ می‎فرماید: «ثوابی که پس ازمرگ به انسان می‎رسد سه چیز است؛ 1. صدقه جاریه... 2. راه و رسم صحیحی که شخص در حال حیات بدان عمل می‎کرد و به گونه‎ای بوده که الگو برای دیگران می‎شد 3. فرزندی شایسته که برای او طلب مغفرت کند، و موجبات آمرزش پدر را فرهم سازد.»(مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، بیروت، داراحیاء تراث العربی، 1412 هـ ، ج 6، ص 293.) در پاسخ به سوال در مورد اين که کدام اعمال اولويت دارند بايد بیان کرد :
1-قرائت قرآن :
در خصوص اثبات استحباب قرائت قرآن برای اموات دو نوع دلیل می توان بیان کرد: نوع اول روایاتی که به صورت کلی بیان می کند به یاد اموات و گذشتگان باشید و آنها از کارهای نیک شما بهره می برند؛ و روشن است که قرائت قرآن یکی از کارهای نیک و پسندیده است. در این مورد روایاتی وجود دارد که به بعضی اشاره می شود:
حضرت امام رضا(علیه السلام) فرمودند: «هر کس قبر مؤمنی را زیارت کند و در کنار آن هفت مرتبه إنّا انزلناه بخواند، خداوند او را با صاحب قبر می آمرزد.» (مجلسی، محمدباقر ، بحار الأنوار، ج 82، ص 169، از منشورات چاپخانه اسلامیه، تهران(
2-استغفار خواستن و طلب رحمت براي فرد فوت شده:
دومين عملي که مي توان به عنوان هديه و پيشکشي براي اهل قبور فرستاد تقاضاي استفار و رحمت براي ايشان است.
در متون روايي ما در کتب اصلي شيعه بيان شده است که به زيارت اهل قبور که وارد مي شويد اولا با سلام و طلب راحتي بر ايشان وارد شويد و در بدو ورود به قبرستان اين عبارت ها رو بخوانيد : «السَّلَامُ عَلَيْكُمْ مِنْ دِيَارِ قَوْمٍ مُؤْمِنِينَ‏ وَ إِنَّا إِنْ شَاءَ اللَّهُ بِكُمْ لَاحِقُونَ»؛‌ « سلام بر ديار قوم مومنان و به خواست خدا ما نيز به شما ملحق مي شويم»(الكافي (ط - الإسلامية)، ج‏3، ص: 22)
3- صدقه و دعا ؛
يکي از صحابه از حضرت رسول(ص) نقل کرده :
«براي مردگان خود هديه بفرستيد»، گفتم: هديه مردگان چيست؟ فرمود: صدقه و دعا.ارواح مؤمنان هر جمعه به آسمان دنيا مقابل خانه‌هاي خود مي‌آيند و فرياد مي‌کنند... اي خانواده من، پدر، فرزندان و خويشان من، بر ما
مهرباني کنيد. آن چه در دست ما بود، عذاب و حساب آن ها بر ما است . نفعش براي غير ما. اي خويشان ما، به درهمي يا قرص ناني يا جامه‌اي ما را کمک کنيد تا خداوند شما را از جامه‌هاي بهشت بپوشاند»(محدث قمي، مفاتيح الجنان ، بخش زيارت قبور مؤمنين(
نيز از پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) نقل شده است: «مردگانتان را که در قبرها آرمیده اند از یاد نبرید. مردگان شما امید احسان شما را دارند. مردگان شما زندانی هستند و به کارهای نیک شما رغبت دارند. آنها خود، قدرت انجام
کاری را ندارند، شما صدقه و دعائی به آنها هدیه کنید.( یزدی، شیخ حسن بن علی، انوار الهدایة، ص 115، چاپخانه نعمان، نجف)
4- آب ریختن بر قبر؛ یکی از مستحبات پس از دفن میت، آب ریختن روی قبر است؛ بدین ترتیب که رو به روی قبله بایستیم و از طرف سر میت دور تا دور قبر را آب پاشی نمائیم و بقیه آب را وسط قبر بریزیم. طبق احادیث تا وقتی که خاک های قبر بر اثر پاشیدن آب نم داشته باشد، عذاب از میت برداشته می شود.(سفینة البحار، ج2، ص396).
البته مستحب بودن آب پاشی موجود در روایات مربوط به پس از دفن میت است. در روایتی از امام رضا(علیه السلام) آمده است که روی قبر یونس بن یعقوب تا چهل ماه یا چهل روز آب بریزند.(وسائل الشیعه، ج2، ص860).