همه چیز درباره کلمه الله(الله شناسی)
تب‌های اولیه
کلمه الله در اصل الاله بوده است و همزه به خاطر کثرت استعمال حذف گردیده است.
درباره ریشه لغت الله چند نظر وجود دارد. بعضی گفته اند این کلمه از اله مشتق شده است و بعضی دیگر گفته اند این کلمه از وله گرفته شده است. و اله فعال به معنای مفعول است مانند کتاب به معنای مکتوب.
اگر از اله مشتق شده باشد یعنی عبد پس الله یعنی ذات شایسته پرستش که کامل از جمیع جهات است. چون موجودی که خودش مخلوق دیگری است و یا دارای نقص است، شایسته پرستش نخواهد بود، پس همینکه گفته می شود الاله یعنی آن ذاتی که به گونه ای است که او را باید پرستش کرد و قهرا این معانی در این کلمه نهفته است، ذات مستجمع جمیع صفات کمالیه و مبرا (بری شده) از هر گونه سلب و نقص.
و اگر از وله مشتق شده باشد، وله یعنی تحیر، و اله یعنی حیران و یا به معنی عاشق و شیداست و از این جهت خداوند را الله گفته اند که عقل ها در مقابل ذات مقدسش حیران و یا متوجه و عاشق او و پناهنده به اویند.
سیبویه از علمای صرف و نحو ادبیات عرب از طرفداران این نظر است که ریشه کلمه الله «ولد» به معنای حیرت در مقابل عظمت و یا وله و عشق است؛ مثنوی مولوی نظر او را نقل کرده و می گوید:
معنی الله گفت آن سیبویه *** یولهون فی الحوائج هم لدیه
گفت الهنا فی حوائجنا الیک *** و التمسناها وجدناها لدیک
ترجمه: سیبویه درباره معنی الله گفت: الله کسی است که مردم در حوائج خود به حالتی واله به سوی او می روند. گفت خدای ما در نیازهایمان به سوی تو روی می آوریم و از تو می خواهیم و آنها را نزد تو می یابیم.
مولوی آن حالتی را یادآوری می کند که انسان دردی پیدا کرده و بیچاره گشته و بی اختیار به سوی نقطه ای روی می آورد و پناهنده می شود، او الله است.
احتمال قوی دارد که اله و وله دو لهجه از یک لغت باشد، یعنی اول وله بوده و بعد آن را به صورت اله استعمال کرده اند؛ و وقتی آن را به صورت اله تلفظ نمودند معنی پرستش هم پیدا کرده؛ بنابراین معنی الله چنین می شود: آن ذاتی که همه موجودات ناآگاهانه واله او هستند و او تنها حقیقتی است که شایستگی پرستش دارد.
می توان گفت که در فارسی لغتی مترادف کلمه الله که بشود جای آن گذارد نداریم، و هیچکدام رساننده تمام معنی الله نیستند.
زیرا اگر به جای الله «خدا» بگذاریم رسا نخواهد بود، چون خدا مخفف «خودآی» است و رساننده تعبیری است که فیلسوفان می کنند، یعنی واجب الوجود و یا شاید به کلمه غنی که در قرآن آمده است نزدیک تر باشد تا به الله.
و اگر خداوند استعمال شود باز رسا نخواهد بود زیرا خداوند یعنی صاحب، و اگرچه الله خداوند هم است ولی مرادف با خداوند نیست؛ خداوند یک شأن از شؤون الله است.
«کلمه اللّه» و «کلمات الله» اصطلاحاتی قرآنی هستند، که در موارد متعدد و به معانی گوناگونی به کار رفته‌اند.
معنای «کلمه الله» سخن، وعده و عمل خداوند، و معنای «کلمات الله» سخنان خداوند، مخلوقات و .... است.
گاه به یکی از افعال برجسته الهی نیز کلمه الله گفته شده است؛ همانند عیسی بن مریم که در قرآن چنین لقبی دارد؛ بدان جهت که خلقتش با سایر بنی آدم متفاوت بود، بدون پدر متولد شد، از کودکی پیامبر بود و در گهواره سخن می‌گفت.
منابع:
قاموس قرآن، ج 6، ص 141.
الله نام خدا در زبان عربی است و مسلمانان الله را تنها خدای عالم می‌دانند. این کلمه توسط عرب زبانان مسیحی و یهودی نیز در اشاره به خدا استعمال میشود ولی در مغرب زمین، این کلمه بدلیل استفاده مسلمانان از آن شهرت یافته‌است.[۱][۲][۳]
این کلمه توسط اعراب بت‌پرست پیش از اسلام نیز برای اشاره به خدای خالق استعمال می‌شده‌است. [۴] مفاهیمی که به کلمه الّله نسبت داده شده در بین مکاتب مختلف تفاوت‌هایی با هم دارد. قبل از اسلام الّله تنها خدا نبود، بلکه یاران و همراهانی، پسران و دخترانی داشت]. این مفاهیم با ظهور اسلام به شدت مورد انتقاد قرار گرفت. در اسلام، الّله نام برتر خداوند بوده؛ باور مسلمانان این است که تمامی نامهای دیگر الهی به این نام اشاره می‌کنند.[۵] الّله یکتاست، تنها خدا بوده، و خالق توانای جهان می‌باشد. [۱][۲] اعراب مسیحی جز الله کلمه دیگری برای اشاره به خدا ندارند. آنها به عنوان مثال از کلماتی مانند الّله الاب (به معنی خدای پدر) استفاده می‌کنند.[۶]
ریشه‌یابی
نقش الّله بر روی مدال بزرگی در مسجد اياصوفيه در شهر استانبول ترکيه.
در ریشه‌یابی واژه آن را تشکیل شده از دو بخش ال (الف و لام تعریف) + اله (ایزد یا معبود) می‌دانند.[۴] خویشاوندهای کلمه الّله در بین زبان‌های سامی دیگر مانند عبری و آرامی موجود است. برخی فرهنگها، کلمه‌های معادل آرامی الّله در زبان آرامی کتب مقدس را אֱלָהָא Ĕlāhā و فرم سریانی آن را ܐܰܠܳܗܳܐ ˀAlâhâ یا Ālōho دانسته اند.[۷] به هم چسبندن ال و اله در تشکیل الّله (خدا، فرم مذکر) مشابه به هم چسباندن ال و الهه در تشکیل «اللات» (خدا، فرم مؤنث) است.[۸] . در عمده دست نوشته‌های قدیمی اعراب مسیحی یا یهودی پیش از اسلام، کلمه "الله" به صورت "الاله" ثبت شده است.
استعمال
دوران پیش از اسلام
در دوران پیش از اسلام نیز تازیان به الله باور داشتند. اما راه رسیدن و نزدیکی به او را پرستش بت‌ها می‌دانستند.الله خداوند نادیده بود و دارای دو فرزند دختر به نام لات و عزا بود.
در اسلام
واژه «الله» به شکل مکتوب در رسم‌الخط عربی از احترام ویژه‌ای نزد مسلمانان برخوردار است و بسیاری از ایشان دست زدن به این واژه را بدون وضو جایز نمی‌شمارند. از این رو بسیاری از مسلمانان هنگام نوشتن به جای این کلمه «ا...» می‌نویسند. مثلاً «آیت‌ا...» به جای «آیت‌الله». این رسم در میان یهودیان نیز برای نوشتن واژه‌هایی که به خدا باز می‌گردند رایج است.
بقیه اعراب
دستونشته Mussai Borg از انجیل دیاتسرون عربی
پیش از اسلام، اعراب مسیحی و یهودی خدای خود را الله می‌نامیدند، همچنین دیگر نامهای خدا در کتاب مقدس یهودیان و مسیحیان، اِل، الوهیم، یهوه و یهوه صبایوت است. پیشتر "الله" فقط برای جانشینی یهوه به کار می‌رفت. ابن میمون یهودی آن را تنها برای یهوه و نه برای الوهیم به کار برده است. اما در قرون اخیر و در ترجمه‌های عربی موجود کتاب مقدس "الله" تنها برای ترجمه "الوهیم" به کار رفته است و "یهوه" بدون ترجمه گذاشته شده، یا با "رب" جایگزین شده است. همچنین مشرکان پیش از اسلام هم، یکی از خدایان و خالق اصلی هستی را الله می‌دانستند.[۹]
قدرت ذكر يا اللّه از اميرالمومنين علي عليه السلام است كه فرمود: كسي كه بخواهد صد آيه از قرآن را از هر جاي آن، و بعد از آن هفت مرتبه بگويد (يا اللّه) پس اگر نفرين كند بر سنگي، هر آينه آن سنگ را از جاي خود جدا مي نمايد.
نتايج اين كار به ويژه روي افرادي كه داراي افسردگي و يا تنش روحي بودند عالي بود. روزنامه الوطن به نقل از يك روان‌شناس نوشت كه مسلماناني كه
خواندن عربي را بلد هستند و مرتب قرآن مي‌خوانند مي‌توانند خود را از مشكلات رواني و روحي حفظ كنند.
يك روان‌شناس هلندي به تازگي نتايج تحقيقاتي‌اش درباره تأثيرات خواندن قرآن و تكرار كلمه الله بر بيماران روحي و افراد عادي را منتشر كرده است.
به نقل از الوطن، پروفسور "فاندر هوفن" هلندي تحقيقات خود را در طول مدت 3 سال و روي تعداد زيادي از بيماران انجام داده است.
عده‌اي از بيماران او غير مسلمان بوده و عده‌اي نيز زباني عربي را بلد نبودند و تلفظ كلمه «الله» به آنها آموزش داده شده بود.
اين روان‌شناس معتقد است كه هر حرف كلمه «الله» بر بهبود مشكلات روان‌شناسي تأثير دارد. تلفظ «اَ» در ابتداي كلمه از دستگاه تنفسي باعث كنترل تنفس مي‌شود.
وي ادامه كه تلفظ «ل» با لهجه عربي باعث وقفه‌اي كوتاه مدت در تنفس مي‌شود و سپس آن را آزاد مي‌كند.
تلفظ حرف «ه» در آخر كلمه هم باعث ارتباط ريه و قلب مي‌شود و به تنظيم ضربان قلب كمك مي‌كند.
نكته جالبي در اين تحقيق مسلمان نبودن اين پروفسور هلندي است كه البته علاقمند به علوم اسلامي و جست‌وجوي رازهاي قرآن مجيد است.
شخصی نقل کرد که گرفتار وسواس شدیدی شدم؛ به طوری که توانایی تکبیرة الاحرام گفتن نماز را نداشتم.
روزی در منزل استاد بزرگوار، علامه (ره)، خدمتشان مشرف شدم و ناراحتی خود را به عرض آن واصل به حق رساندم. مرحوم علامه فرمودند:
« هرگاه می خواهی نماز بخوانی، یک یا الله بگو، سپس نماز را شروع کن. »
به منزل رفتم؛ هنگام نماز فرا رسید و آماده به جا آوردن این واجب شدم. در آن حال دیدم اثری از آن بیماری وسواس که مانع از به جا آوردن نماز بود در من نیست و نیازی [هم] به گفتن یا الله پیدا نکردم. فهمیدم همان یا الله آقا طباطبائی باعث شفایم شده است.
ذکر الله
در کتاب هزارو یک ختم امده هرکس درهر شبانه روز هزار بار این ذکر را بگویدیا الله یا هو خدای متعال اورا از اهل یقین گرداند و به مقام
اهل تحقیق و توحید برساند انچه خواهد بر او کشف کند
و همان طور که می دانید این ذکر را باید با اجازه استاد انجام داد زیرا به اصطلاح عرفا بعضی از اذکار چوب دارند برای مثال موجب کشف
میشود ولی فقر را به همراه دارد.
و در مورد کشف در عرفان صحبت خواهیم کرد که یعنی اطلاع از امری بدون حضور و هم چنین در کتاب گوهر شبچراغ امده برای رفع
حاجت در شب جمعه سر را برهنه کند در ثلث اخر شب رو به قبله با حالت تضرع این ذکر را ۶۶ بار با وضو بخواندکه اثر عظیم دارد یا الله
امام صادق علیه السلام فرمودند: هر کس ۱۰ بار بگوید یا الله ندا می اید لبیک چه حاجتی داری
این اسم مبارک 980 بار درقرآن کریم امده است که همه
صفات جلال و جمال و کمال در این اسم جمع شده است و
اختصاص به ذات مقدسه الهی دارد.پس هر گاه الله> گفته
شود گویا همه اسما حسنی گفته شده است.
حضرت علی(ع)در تفسیراین اسم مبارک می فرماید:الله
بزرگترین اسم الهی است که بر دیگری سزاوار نیست که
خود را به ان بخواند.
کفعمی در کتاب شریف مصباح درباره امتیاز این اسم به
سائر اسما الهی می فرماید :این اسم شریف از دیگر اسما حسنی
با ده دلیل امتیاز می یابد.
1- الله مشهور ترین اسما الهی است
2- جایگاهش در قران در بالاترین مرتبه است
3- جا یگاهش در دعا در بالاترین مرتبه است
4- بر دیگر اسما خداوند پیشقدم است
5- کلمه اخلاص به ان اختصاص دارد
6- شهادت بوسیله ان واقع می شود
7- اختصاص بر ذات مقدس دارد و بر احدی چه
حقیقتا وچه مجازا اطلاق نمی شود.
8- این اسم شریف بر ذات مقدس که موصوف به
همه کمالات است دلالت میکند وبقیه اسما الهی جزبریکی
از معانی ان دلالت نمی کند
مانندقادربرقدرت الهی
9- الله اسمی غیر صفت است برخلا ف سایر اسما که
صفات واقع می شوند
10- همانا همه اسما الحسنی به این اسم نامیده می شود
ولکن الله به انها نامیده می شود پس گفته نمی شود که
الله اسمی از اسما رحیم یا شکوریا... است و لکن گفته
می شود که صبوریا رحیم و...اسمی از اسما الله است
حال که اینها را شناختی ،بدانکه گفته می شود که این
اسم مبارک مقدس ،اسم اعظم است حال انکه ب این
اسم شریف معرفت یافتی وهمه چیز را الله دیدی و او
را محیط بر هرچیزی دانستی ، اگر با جان دل بخوانی
امید است که به حاجات دنیوی و اخروی خود برسی