خرید و فروش مکرر مال یک شرکت
تب‌های اولیه
شرکتی یک پراید دارد و مبلغ 20 میلیون تومان نیز دارد و امکان معاملات مکرر بر روی پراید را برای کسانی که میخواهند فراهم می کند و نیت این اشخاص هم سود بردن از تفاوت خرید و فروش است بنابراین شرط می کند که هیچ یک امکان تحویل را نخواهند داشت و معاملات به این صورت است که مثلا شخص الف میگوید که میخواهد پراید بخرد شرکت به او مبلغ 20 میلیون تومان را قرض میدهد و و شخص دیگری نیز می گوید که قصد دارد که پراید را بفروشد و شرکت به او پراید را قرض میدهد و این دو معامله می کنند و سپس شرکت هم پراید و هم 20 میلیون تومان را دوباره از آنها قرض میگیرد تا به کسان دگیری که میخواهد معامله کنند قرض دهد و کسی که پراید را خریده است میتواند بعد از مدتی اقدام به فروش آن به شخص دیگری کند که در این صورت شرکت پراید را به او قرض میدهد تا بفروشد و همچنین کسی که پراید را فروخته است میتواند بعد از مدتی اقدام به خرید پراید کند شرکت قرضش را(20 میلیون تومان را) به او پس میدهد تا بتواند پراید بخرد و قرض خود به شرکت را (پراید )تسویه کند و سود و ضرر خود را شناسایی کند و و به این شکل معاملات مکرری روی پراید صورت خواهد گرفت و اگر تفاضل سفارشات خرید و فروش صفر نبود یعنی مثلا به ازای هر خریداری یک فروشنده وجود نداشت معاملات به یک شرکت بزرگتری ارجا داده می شود که در آنجا سفارش انجام شود(به همین شکل) و اگر باز در آن شرکت هم امکان انجام سفارش وجود نداشت(سفارش معادل در مقابلش وجود نداشت) سفارش به صورت واقعی در بازار واقعی ارجا داده خواهد شد یعنی مثلا اگر سفارش مربوط به خرید یک پراید باشد مبلغ 20 میلیون تومان به شرکت سایپا داده می شود تا یک پراید تحویل دهدلطفا بفرمایید آیا این معاملات شرعی است و آیا صوری است یا خیر و لطفا دلایلش را توضیح بفرمایید همچنین بفرمایید که اگر مثال را عوض کنیم و به جای پراید دلار قرار دهیم (خرید و فروش دلار) چگونه می شود؟
شرکتی یک پراید دارد و مبلغ 20 میلیون تومان نیز دارد و امکان معاملات مکرر بر روی پراید را برای کسانی که میخواهند فراهم می کند و نیت این اشخاص هم سود بردن از تفاوت خرید و فروش است بنابراین شرط می کند که هیچ یک امکان تحویل را نخواهند داشت و معاملات به این صورت است که مثلا شخص الف میگوید که میخواهد پراید بخرد شرکت به او مبلغ 20 میلیون تومان را قرض میدهد و و شخص دیگری نیز می گوید که قصد دارد که پراید را بفروشد و شرکت به او پراید را قرض میدهد و این دو معامله می کنند و سپس شرکت هم پراید و هم 20 میلیون تومان را دوباره از آنها قرض میگیرد تا به کسان دگیری که میخواهد معامله کنند قرض دهد و کسی که پراید را خریده است میتواند بعد از مدتی اقدام به فروش آن به شخص دیگری کند که در این صورت شرکت پراید را به او قرض میدهد تا بفروشد و همچنین کسی که پراید را فروخته است میتواند بعد از مدتی اقدام به خرید پراید کند شرکت قرضش را(20 میلیون تومان را) به او پس میدهد تا بتواند پراید بخرد و قرض خود به شرکت را (پراید )تسویه کند و سود و ضرر خود را شناسایی کند و و به این شکل معاملات مکرری روی پراید صورت خواهد گرفت و اگر تفاضل سفارشات خرید و فروش صفر نبود یعنی مثلا به ازای هر خریداری یک فروشنده وجود نداشت معاملات به یک شرکت بزرگتری ارجا داده می شود که در آنجا سفارش انجام شود(به همین شکل) و اگر باز در آن شرکت هم امکان انجام سفارش وجود نداشت(سفارش معادل در مقابلش وجود نداشت) سفارش به صورت واقعی در بازار واقعی ارجا داده خواهد شد یعنی مثلا اگر سفارش مربوط به خرید یک پراید باشد مبلغ 20 میلیون تومان به شرکت سایپا داده می شود تا یک پراید تحویل دهدلطفا بفرمایید آیا این معاملات شرعی است و آیا صوری است یا خیر و لطفا دلایلش را توضیح بفرمایید همچنین بفرمایید که اگر مثال را عوض کنیم و به جای پراید دلار قرار دهیم (خرید و فروش دلار) چگونه می شود؟
سلام علیکم
به این توجه به مساله ای که مطرح نموده اید، این مساله فرض واقعی پیدا نمی کند، لطفا شرایط را به صورت واقعی به نحوی که امکان تطبیق خارجی داشته باشد مطرح بفرمایید.
سلام علیکمبه این توجه به مساله ای که مطرح نموده اید، این مساله فرض واقعی پیدا نمی کند، لطفا شرایط را به صورت واقعی به نحوی که امکان تطبیق خارجی داشته باشد مطرح بفرمایید.
سلام علیکم
ببخشید منظورتون چیه فرض واقعی پیدا نمی کند؟ میشه بفرمایید کجاش گنگ بود یا به صورت واقعی امکان پذیر نیست؟
ببینید مثال دیگری در مورد ارز میزنم
فرض کنید بانک 100 هزار دلار و 100 هزار یورو داره حالا یکی پیدا میشه که میخواد یورو بخره بانک بهش 100 هزار دلار رو قرض میده که خرید کنه ولی شرطش اینه که فقط باید تو همین سیستم خودم خریدتو بکنی و همچنین چیزی که خریدی رو نمیتونی تحویل بگیری و باید بذاری پیش من بمونه و من ممکنه قرضش بدم به یکی دیگه که اونم خرید بتونه بکنه
حالا این نفر 100 هزار دلار رو میگیره با فرض برابری یک دلار با یک یورو سفارش خرید خودشو مبنی بر خرید 100 هزار یورو در سیستم بانک ثبت می کنه
از اون طرف ممکنه یکی دیگه پیدا بشه که قصد خرید دلار داره در این شرایط بانک بهش 100 هزار یورو قرض میده و با تمام شرایطی که قبلا عرض کردم و این شخص هم سفارش خرید خودش مبنی بر خرید 100 هزار دلار رو وارد سیستم بانک می کنه
حالا چون دو تا سفارش با هم مچ میشن با هم صاف میشن ولی ممکن هم هست که اینطور نباشه و مثلا تعداد سفارش های خرید دلار با تعداد سفارش های خرید یورو برابر نباشه که مچ بشن و یه تفاضلی حاصل بشه در این شرایط بانک این مقدار سفارش که در سیستم خودش در مقابلش سفارشی نیست که مچ بشه رو انتقال میده به بانک دیگری در این شبکه بانکی که اون انجام بده
مکرر بودن معامله هم اونجا اتفاق میافته که تو سیستم یک بانک ممکنه دو سفارش با هم مچ بشن و انجام بشن و وقتی انجام میشن یعنی شخص الف 100 هزار یورو خودش رو میخره و شخص ب نیز 100 هزار دلار خودش رو میخره و چون شرط کردن که آنچه خرید کرده اند دوباره به بانک قرض دهند بانک دوباره صاحب 100 هزار یورو و 100 هزار دلار میشه که به اشخاص دیگه قرض بده و اینطوری صرفا با 100 هزار دلار و 100 هزار یورو بانک میتونه برای n نفر معامله انجام بده و مثلا اگر گردش معاملات در بانک و در این سیستم رو ببینیم رقمی شاید بالای چند هزار میلیارد دلار و چند هزار میلیارد یورو رو نشون بده
شرکتی یک پراید دارد و مبلغ 20 میلیون تومان نیز دارد و امکان معاملات مکرر بر روی پراید را برای کسانی که میخواهند فراهم می کند و نیت این اشخاص هم سود بردن از تفاوت خرید و فروش است بنابراین شرط می کند که هیچ یک امکان تحویل را نخواهند داشت
سلام علیکم
امکان گذاشتن همچین شرطی در معامله هست؟
سلام علیکم
امکان گذاشتن همچین شرطی در معامله هست؟
سلام علیکم
فرض کنید که شرکت وکلات خرید و فروش به یه عده میده و نه چیز دیگه!
البته این بحث کالا رو شاید به مشکل بخوره از این جنبه که وقتی شما یه پولی بهت قرض داده شده که پراید شرکت رو بخری دیگه شرکت آیا میتونه اون پراید رو از شما بگیره به کسی دیگه قرض بده که بفروشه؟!
البته در مورد پول قضیه فرق می کنه چون شما پول رو میتونی از کسی قرض بگیری و به کسی دیگه قرض بدی ولی مثلا پراید رو نمیتونی قرض کنی و بفروشیش!
بنده استفتائی از دفتر آیت الله مکارم شیرازی انجام دادم به این شکل:
سلام و عرض ادب
شرکتی 100 هزار دلار و 100 هزار یورو دارد و امکان معاملات ارز را برای افرادی که مایل باشند فراهم می کند به این صورت که مثلا شخص الف میخواهد 100 هزار دلار بفروشد و 100 هزار یورو بخرد در این صورت 100 هزار دلار قرض در اختیارش قرار میدهد و شخص اقدام به خرید 100 هزار یورو میکند و سپس یورو را به شرکت قرض می دهد حال در این شرایط شرکت 200 هزار یورو دارد و شخص ب میخواهد که 100 هزار دلار بفروشد و 100 هزار یورو بخرد در این شرایط شرکت با توجه به دارا بودن 200 هزار یورو و نداشتن دلار از اعتباری که دارد به او 100 هزار دلار قرض میدهد (مثلا مقداری از یوروهای شرکت رو تبدیل به دلار می کنند به صورت اعتباری) و شخص میتواند دستور خود را عملی کند و 100 هزار یورو میخرد و آن را به شرکت قرض میدهد در این شرایط شرکت با فرض برابری نرخ یورو و دلار 200 هزار یورو دارد و به همین شکل امکان بی نهایت تکرار معاملات روی دارای شرکت وجود دارد حال سوالی که پیش می آید این است که آیا این معاملات صوری محسوب میشود؟ توضیح اینکه خیلی از این درخواست ها درون شرکت ممکن است با هم تسویه شود و تفاضل آن مقدار ناچیزی باشد که بین این شرکت و یک شرکت بزرگتر ممکن است معامله صورت گیرد و به همین شکل چندین شرکت کوچک به آن شرکت بزرگ متصل هستند و به مانند رابطه بین مشتری و شرکت که عرض کردم همچین رابطه ای بین این شرکت ها و آن شرکت بزرگتر برقرار است و نیز به همین شکل بین آن شرکت های بزرگتر و شرکت خیلی بزرگتر و دارایی های فوق العاده زیادتر
| width: 620 | |
|---|---|
| [CENTER] بسم الله الرحمن الرحيم | |
کد رهگیری: 9608240083 | |
| :: با اهداء سلام و تحيت؛ | |
| پاسخ: اگر منظور این است که مثلا شخصی به صرافی مراجعه کرده و تقاضای جدی بر تبدیل صد یورو خود را به صد دلار دارد و چون صراف سرمایه ای برای این مبادله ندارد به صراف دیگری مراجعه و صد دلار قرض می کند و مبادله را صورت داده و به جای اینکه قرضی که گرفته را به صورت دلار تسویه کند به جای آن یورو می دهد و از اختلاف قیمت خرید و فروش بهره مند می شود، این معامله صحیح است و اشکال ندارد و این معامله و مبادله می تواند به دفعات تکرار شود. | |
| کاربر گرامی برای تایید دریافت این نامه، کلیک کنید. | |
همیشه موفق باشید | |
| دفتر آيت الله العظمی مکارم شيرازی / استفتائات | |
| با توجه به اهمیت و حساسیت سوالات کاربران محترم، خواهشمند است فقط از طریق ارسال سوالات سایت اقدام فرمایید و از پاسخ به این ایمیل خودداری فرمایید. | |
| پاسخگویی آنلاین به سوالات شرعی، اعتقادی و ... | |
[/CENTER]
[/HR]
استفتاء از دفتر آیت الله نوری همدانی
سوال شما از دفتر: سلام و عرض ادب آیا بانک میتواند شرط کند که به شرطی دلار به شخص قرض میدهد که یورو بخرد که یوروی خریداری شده را به بانک قرض دهد و حق دریافت ارز خریداری شده را ندارد؟
[/HR] جواب معظم له:
بسمه تعالي
سلام عليكم
در بانکداری اسلامی باید بر طبق قوانین نظام اسلامی عمل شود.
به صورت کلی هر شرطی در قرض که منجر به منفعتی برای قرض دهنده شود، موجب ربوی شدن قرض خواهد شد.
فرض کنید بانک 100 هزار دلار و 100 هزار یورو داره حالا یکی پیدا میشه که میخواد یورو بخره بانک بهش 100 هزار دلار رو قرض میده که خرید کنه ولی شرطش اینه که فقط باید تو همین سیستم خودم خریدتو بکنی و همچنین چیزی که خریدی رو نمیتونی تحویل بگیری و باید بذاری پیش من بمونه و من ممکنه قرضش بدم به یکی دیگه که اونم خرید بتونه بکنه
سلام علیکم
این بخش از متن ارسالی دارای اشکال است،
یک شی را به دو نفر هم زمان قرض دادن که صحیح نمی باشد.
مکرر بودن معامله هم اونجا اتفاق میافته که تو سیستم یک بانک ممکنه دو سفارش با هم مچ بشن و انجام بشن و وقتی انجام میشن یعنی شخص الف 100 هزار یورو خودش رو میخره و شخص ب نیز 100 هزار دلار خودش رو میخره و چون شرط کردن که آنچه خرید کرده اند دوباره به بانک قرض دهند بانک دوباره صاحب 100 هزار یورو و 100 هزار دلار میشه که به اشخاص دیگه قرض بده و اینطوری صرفا با 100 هزار دلار و 100 هزار یورو بانک میتونه برای n نفر معامله انجام بده و مثلا اگر گردش معاملات در بانک و در این سیستم رو ببینیم رقمی شاید بالای چند هزار میلیارد دلار و چند هزار میلیارد یورو رو نشون بده
یعنی فقط یک معاملات صوری؟
سلام علیکماین بخش از متن ارسالی دارای دو اشکال است،
الف: شرط خلاف مقتضای عقد که صحیح نیست، و آن شرط عدم تحویل دادن کالا باشد.
ب: یک شی را به دو نفر هم زمان قرض دادن که صحیح نمی باشد.یعنی فقط یک معاملات صوری؟
سلام علیکم
در مورد الف
آیا اصولا تحویل باید صورت بگیرد؟ یا قابلیت تحویل داشته باشد؟ چون برای بانک قابلیت تحویل وجود دارد ولی برای مشتری خیر
همچنین آیا مواردی که در مورد یک کالا در معامله بهش مترتبه در مورد پول هم اینچنین است؟ یعنی تحویل یا عدم تحویل پول اصلا معنا دارد؟ چون پول یعنی قدرت خرید ولی کالا خودش منافعی دارد که اگر آن منافع به خریدارش تعلق نگیرد یعنی معامله ای صورت نگرفته و قبضی صورت نگرفته ولی در مورد پول مساله به نظرم فرق میکند(اگر این مور را توضیح بفرمایید ممنون میشوم)
در مورد ب
خیر یک شی به دو نفر قرض داده نشده است
بانک 100 دلار به من قرض میدهد که با آن 100 یورو بخرم و پس از اینکه من 100 یورو خریدم بانک 100 یورو بنده را به کسی دیگه قرض میده که اونم بتونه معامله کنه
در مورد جنبه صوری بودن یا نبود به نظرم اول باید روشن بشه که این شرط عدم تحویل رو چطور میشه بهش نگاه کرد تا قابل حل باشه همچنین این امکان معاملات مکرر روی مال بانک رو چطور میشه دید البته به عنوان یک قاعده که نظر شخصیه به نظرم معامله ای صوریه که یکی از جنبه های زیر رو نداشته باشه
خریدار- فروشنده - ثمن - مثمن - قصد جدی
در حالی که هر چهار مورد وجود داره
به عنوان سوال اول:
چطور میشه به این کار بانک که برای بنده ارز میخرد ولی به بنده تحویل نمیدهد جنبه شرعی داد؟
یعنی طبق چه عقد یا شرط یا وکالتی همچنین چیزی شرعی میشه؟مثلا در قالب صلح یا وکالت برای انجام معامله و یا ...؟
به عنوان سوال دوم:
آیا میشه من دلار بخرم و دلار رو به بانک قرض بدم که اون بتونه به کسی دیگه قرض بده؟ چون فکر می کنم در مورد هیچ کالای دیگری جز پول نشه همچین کاری کرد یعنی من نمی تونم ماشین بخرم به کسی قرض بدم که اون به کسی دیگه بفروشه!
به عنوان سوال اول:
چطور میشه به این کار بانک که برای بنده ارز میخرد ولی به بنده تحویل نمیدهد جنبه شرعی داد؟
یعنی طبق چه عقد یا شرط یا وکالتی همچنین چیزی شرعی میشه؟مثلا در قالب صلح یا وکالت برای انجام معامله و یا ...؟
به عنوان سوال دوم:
آیا میشه من دلار بخرم و دلار رو به بانک قرض بدم که اون بتونه به کسی دیگه قرض بده؟ چون فکر می کنم در مورد هیچ کالای دیگری جز پول نشه همچین کاری کرد یعنی من نمی تونم ماشین بخرم به کسی قرض بدم که اون به کسی دیگه بفروشه!
سلام علیکم
شما وقتی دلار را قرض می گیرد و با آن یورو می خرید، الان که می خواهید قرض را پس بدهید باید دلار بخرید، فلذا این امر را چگونه عمل می کنید، و از طرفی شخص مقابل که یورو قرض می کند باید یورو پس بدهد ؟
سلام علیکمشما وقتی دلار را قرض می گیرد و با آن یورو می خرید، الان که می خواهید قرض را پس بدهید باید دلار بخرید، فلذا این امر را چگونه عمل می کنید، و از طرفی شخص مقابل که یورو قرض می کند باید یورو پس بدهد ؟
سلام علیکم
وقتی من مثلا 100 دلار قرض گرفتم که 100 یورو بخرم(با فرض نرخ برابری یورو و دلار) در این حال من صاحب 100 یورو هستم و برای اینکه قرض 100 دلاریم رو پس بدم باید اقدام به فروش 100 یورو خود بکنم( هر زمان که خواستم ولی اگر بیشتر از یک روز طول بکشد باید بهره قرض هم پرداخت نمایم-که البته این قسمت را فعلا کنار میگذاریم تا بهش برسیم-)
شخص دیگری که اقدام به قرض 100 یورو و خرید 100 دلار کرده نیز باید قرض خود را پس بدهد پس باید 100 دلار خود را بفروشد تا یورو بدست آورد و قرض صاف شود در این شرایط فرض کنید قیمت دلار گران شده باشد و فرضا لازم نباشد همه 100 دلار فروخته شود تا 100 یوروی قرضی پس داده شود و با 90 دلار می شود 100 یورو خرید
در این شرایط شخص فقط 90 دلار خود را کافی است بفروشد و قرض 100 یورویی خود را تسویه کند و 10 دلار باقی مانده می شود سود شخص
البته نکته ای که احتمالا شما هم بهش رسیدید اینه که چه تضمینی وجود داره که مشتری روی اون مقدار قرضی که بانک بهش داده ضرر نکنه که اگه ضرر کنه در این صورت بانک هم ضرر کرده!
برای همین یک مبلغی به عنوان وجه التزام برای دادن وام از مشتری گرفته میشه که فرضا میزانش یک صدم مبلغ وامه و خود این وجه تضمین می کنه که اگه مشتری ضرر کرد اون میزانی که روی قرض ضرر کرده از این وجه التزام برداشته بشه حالا باز سوال پیش میاد که اگه ضرر بیشتر از این مبلغ شد چی؟! در این شرایط بانک چون قیمت های لحظه ای ارز ها رو داره به صورت لحظه ای حساب می کنه که ضرر شخص چقدر شده و اگه ضررش بیشتر از وجه التزام شده بود به صورت اتوماتیک و بدون درخواست مشتری ارزی که مشتری خریده رو میفروشه تا قرضش رو برداره و از خطر ضرر بانک جلوگیری کنه!
سلام علیکم
وقتی من مثلا 100 دلار قرض گرفتم که 100 یورو بخرم(با فرض نرخ برابری یورو و دلار) در این حال من صاحب 100 یورو هستم و برای اینکه قرض 100 دلاریم رو پس بدم باید اقدام به فروش 100 یورو خود بکنم( هر زمان که خواستم ولی اگر بیشتر از یک روز طول بکشد باید بهره قرض هم پرداخت نمایم-که البته این قسمت را فعلا کنار میگذاریم تا بهش برسیم-)شخص دیگری که اقدام به قرض 100 یورو و خرید 100 دلار کرده نیز باید قرض خود را پس بدهد پس باید 100 دلار خود را بفروشد تا یورو بدست آورد و قرض صاف شود در این شرایط فرض کنید قیمت دلار گران شده باشد و فرضا لازم نباشد همه 100 دلار فروخته شود تا 100 یوروی قرضی پس داده شود و با 90 دلار می شود 100 یورو خرید
در این شرایط شخص فقط 90 دلار خود را کافی است بفروشد و قرض 100 یورویی خود را تسویه کند و 10 دلار باقی مانده می شود سود شخص
سلام علیکم
با توجه به مطالبی که فرمودید، و کلامی که بنده از این صحبت ها شما متوجه می شوم، این است که این عملا یک سری معاملات صوری است که فقط مثل یک شانس بازی است،
که اکل مال بالباطل است، که حرام می باشد.
ما واقع را بررسی می کنیم و نه تصورات ذهنی را؛ این عمل در واقع چیزی جزء همان شانس بازی نیست.
سلام علیکمبا توجه به مطالبی که فرمودید، و کلامی که بنده از این صحبت ها شما متوجه می شوم، این است که این عملا یک سری معاملات صوری است که فقط مثل یک شانس بازی است،
که اکل مال بالباطل است، که حرام می باشد.
ما واقع را بررسی می کنیم و نه تصورات ذهنی را؛ این عمل در واقع چیزی جزء همان شانس بازی نیست.
سلام علیکم
آیا منظورتون اینه که اون تصورات ذهنی که عرض کردم باشه درست نیست باز؟
فرض بگیریم که اون تصورات ذهنی که عرض کردم درست باشه حقیقتا همانطور باشه در اینصورت از نظر شرعی مشکلی داره؟
استفتاء از دفتر آیت الله بیات زنجانی
متن استفتاء:
"سلام و عرض ادب
فرض کنیم بانک 100 هزار دلار و 100 هزار یورو دارد حالا یک نفر پیدا می شود که می خواهد یورو بخرد بانک به این شخص 100 هزار دلار را قرض میدهد که خرید کند ولی شرطش این است که فقط باید در همین سیستم خودم خریدتو انجام بدهی و همچنین چیزی که خریدی را نمی توانی تحویل بگیری و باید بگذاری پیش من بماند و من ممکن است قرضش بدهم به کسی دیگه که اونم خرید بتونه انجام بده (شاید در قالب یک وکالت که شخص فقط وکالت از طرف بانک داره که خرید و فروش کنه اونم با پولی که بانک بهش قرض داده و حق تحویلشو نداره)
حالا این نفر 100 هزار دلار را دریافت می کند و با فرض برابری یک دلار با یک یورو سفارش خرید خودش مبنی بر خرید 100 هزار یورو را در سیستم بانک ثبت می کند
از اون طرف ممکنه یکی دیگه پیدا بشود که قصد خرید دلار داره در این شرایط بانک بهش 100 هزار یورو قرض می دهد و با تمام شرایطی که قبلا عرض کردم و این شخص هم سفارش خرید خودش مبنی بر خرید 100 هزار دلار را وارد سیستم بانک می کند
حالا چون دو تا سفارش با هم مچ میشن با هم صاف میشن ولی ممکن هم هست که اینطور نباشد و مثلا تعداد سفارش های خرید دلار با تعداد سفارش های خرید یورو برابر نباشد که مچ بشوند و یک تفاضلی حاصل بشود در این شرایط بانک این مقدار سفارش که در سیستم خودش در مقابلش سفارشی نیست که مچ بشود را انتقال میدهد به بانک دیگری در این شبکه بانکی که آن انجام بدهد
مکرر بودن معامله هم آنجا اتفاق میافتد که در سیستم یک بانک ممکن است دو سفارش با هم مچ بشوند و انجام بشوند و وقتی انجام می شوند یعنی شخص الف 100 هزار یورو خودش را میخرد و شخص ب نیز 100 هزار دلار خودش را میخرد و چون شرط کرده اند که آنچه خرید کرده اند دوباره به بانک قرض دهند بانک دوباره صاحب 100 هزار یورو و 100 هزار دلار می شود که به اشخاص دیگری قرض بدهد و به این شکل صرفا با 100 هزار دلار و 100 هزار یورو بانک میتونه برای n نفر معامله انجام دهد و مثلا اگر گردش معاملات در بانک و در این سیستم را ببینیم رقمی شاید بالای چند هزار میلیارد دلار و چند هزار میلیارد یورو را نشان بدهد
حال سوال این است که آیا این معاملات شرعی است؟ لطفا با توضیحات علت را بفرمایید
با تشکر"
پاسخ:
"با سلام و تحیت؛ در فرض سؤال در صورتی که دلار قرض داده شده به دست مقترض برسد(قبض و اقباض صورت گیرد) و مقترض پس از تحویل گرفتن، طبق قرار مابین طرفین متعهد شود معاملاتش را با یان مبلغ، صرفا در سیستم همین بانک انجام دهد، و نیز خود مقترض متعهد شود شیء خریداری شده را تحت ضوابطی در اختیار بانک قرار دهد ظاهراً اشکالی ندارد."
بسمه تعالى
اشكال ندارد.
موفق باشید
www.sistani.org
دفتر مرجع عالیقدر آقای سید علی سيستانى - بخش استفتائات
کد استفتاء: 679601
موضوع: معاملات مکرر ارز بانک
————————— پرسش: سلام و عرض ادب
فرض کنیم بانک 100 هزار دلار و 100 هزار یورو دارد حالا یک نفر پیدا می شود که می خواهد یورو بخرد بانک به این شخص 100 هزار دلار را قرض میدهد که خرید کند ولی شرطش این است که فقط باید در همین سیستم خودم خریدتو انجام بدهی و همچنین چیزی که خریدی را نمی توانی تحویل بگیری و باید بگذاری پیش من بماند و من ممکن است قرضش بدهم به کسی دیگه که اونم خرید بتونه انجام بده (شاید در قالب یک وکالت که شخص فقط وکالت از طرف بانک داره که خرید و فروش کنه اونم با پولی که بانک بهش قرض داده و حق تحویلشو نداره)
حالا این نفر 100 هزار دلار را دریافت می کند و با فرض برابری یک دلار با یک یورو سفارش خرید خودش مبنی بر خرید 100 هزار یورو را در سیستم بانک ثبت می کند
از اون طرف ممکنه یکی دیگه پیدا بشود که قصد خرید دلار داره در این شرایط بانک بهش 100 هزار یورو قرض می دهد و با تمام شرایطی که قبلا عرض کردم و این شخص هم سفارش خرید خودش مبنی بر خرید 100 هزار دلار را وارد سیستم بانک می کند
حالا چون دو تا سفارش با هم مچ میشن با هم صاف میشن ولی ممکن هم هست که اینطور نباشد و مثلا تعداد سفارش های خرید دلار با تعداد سفارش های خرید یورو برابر نباشد که مچ بشوند و یک تفاضلی حاصل بشود در این شرایط بانک این مقدار سفارش که در سیستم خودش در مقابلش سفارشی نیست که مچ بشود را انتقال میدهد به بانک دیگری در این شبکه بانکی که آن انجام بدهد
مکرر بودن معامله هم آنجا اتفاق میافتد که در سیستم یک بانک ممکن است دو سفارش با هم مچ بشوند و انجام بشوند و وقتی انجام می شوند یعنی شخص الف 100 هزار یورو خودش را میخرد و شخص ب نیز 100 هزار دلار خودش را میخرد و چون شرط کرده اند که آنچه خرید کرده اند دوباره به بانک قرض دهند بانک دوباره صاحب 100 هزار یورو و 100 هزار دلار می شود که به اشخاص دیگری قرض بدهد و به این شکل صرفا با 100 هزار دلار و 100 هزار یورو بانک میتونه برای n نفر معامله انجام دهد و مثلا اگر گردش معاملات در بانک و در این سیستم را ببینیم رقمی شاید بالای چند هزار میلیارد دلار و چند هزار میلیارد یورو را نشان بدهد
حال سوال این است که آیا این معاملات شرعی است؟ لطفا با توضیحات علت را بفرمایید
با تشکر
آیت الله گرامی
سلام و عرض ادب فرض کنیم بانک 100 هزار دلار و 100 هزار یورو دارد حالا یک نفر پیدا می شود که می خواهد یورو بخرد بانک به این شخص 100 هزار دلار را قرض میدهد که خرید کند ولی شرطش این است که فقط باید در همین سیستم خودم خریدتو انجام بدهی و همچنین چیزی که خریدی را نمی توانی تحویل بگیری و باید بگذاری پیش من بماند و من ممکن است قرضش بدهم به کسی دیگه که اونم خرید بتونه انجام بده (شاید در قالب یک وکالت که شخص فقط وکالت از طرف بانک داره که خرید و فروش کنه اونم با پولی که بانک بهش قرض داده و حق تحویلشو نداره) حالا این نفر 100 هزار دلار را دریافت می کند و با فرض برابری یک دلار با یک یورو سفارش خرید خودش مبنی بر خرید 100 هزار یورو را در سیستم بانک ثبت می کند از اون طرف ممکنه یکی دیگه پیدا بشود که قصد خرید دلار داره در این شرایط بانک بهش 100 هزار یورو قرض می دهد و با تمام شرایطی که قبلا عرض کردم و این شخص هم سفارش خرید خودش مبنی بر خرید 100 هزار دلار را وارد سیستم بانک می کند حالا چون دو تا سفارش با هم مچ میشن با هم صاف میشن ولی ممکن هم هست که اینطور نباشد و مثلا تعداد سفارش های خرید دلار با تعداد سفارش های خرید یورو برابر نباشد که مچ بشوند و یک تفاضلی حاصل بشود در این شرایط بانک این مقدار سفارش که در سیستم خودش در مقابلش سفارشی نیست که مچ بشود را انتقال میدهد به بانک دیگری در این شبکه بانکی که آن انجام بدهد مکرر بودن معامله هم آنجا اتفاق میافتد که در سیستم یک بانک ممکن است دو سفارش با هم مچ بشوند و انجام بشوند و وقتی انجام می شوند یعنی شخص الف 100 هزار یورو خودش را میخرد و شخص ب نیز 100 هزار دلار خودش را میخرد و چون شرط کرده اند که آنچه خرید کرده اند دوباره به بانک قرض دهند بانک دوباره صاحب 100 هزار یورو و 100 هزار دلار می شود که به اشخاص دیگری قرض بدهد و به این شکل صرفا با 100 هزار دلار و 100 هزار یورو بانک میتونه برای n نفر معامله انجام دهد و مثلا اگر گردش معاملات در بانک و در این سیستم را ببینیم رقمی شاید بالای چند هزار میلیارد دلار و چند هزار میلیارد یورو را نشان بدهد حال سوال این است که آیا این معاملات شرعی است؟ لطفا با توضیحات علت را بفرمایید با تشکر
بسمه تعالی
اگر در قرض شرط شود که خرید را در سیستم مربوط به آن بانک انجام دهد ربا می باشد و حرام و باطل است ؛ شرط هر چیز که به نفع قرض دهنده باشد ربا می باشد .
والسلام