حکایات عبرت آموز

حكايتى عجيب اندر مسأله تلبيه‏

برادر مؤمنى داشتم كه از هر جهت مورد اعتماد بود. از ايمان و اخلاص و عشق به محمد و آل محمد، نصيب فراوان داشت. نزديك به سى‏سال با عشق و علاقه خدمت زائران خانه حق را با جان و دل به عهده گرفته بود.
نيكان و پاكان و اهل تقوا به خاطر كمال معنوى او سعى داشتند اين راه را در معيت او باشند.
قبل از پيروزى انقلاب اسلامى زمانى كه طاغوت امور حج را به عهده گرفت، او از اين برنامه دست كشيد؛ زيرا تحمّل پذيرش و اجراى قوانين طاغوت در برنامه حج را نداشت.
روزى در محضرش از مقوله حج سخن به ميان آمد كه‏ با حالى خوش و حالتى الهى، اين واقعه را برايم تعريف كرد:
تعدادى زائر- حدود سى‏نفر- براى رفتن به حج از طريق عراق و عتبات عاليات، همراه من شدند. همه در اتوبوس قرار گرفتند تا عازم سفر شوند. در اين ميان، زن و شوهرى كه از چهره آنان آثار ايمان، وقار، ادب و نور عبوديت مى‏درخشيد، توجهم را جلب كرد. يكى از بدرقه كنندگان، سفارش هر دو را بالحنى خاص به من نمود.
زيارت عتبات طى شد و به مدينه رفتيم. پس از مدتى آماده رفتن به ميقات شديم. آن مرد و زن در بين مسافران حال ديگرى داشتند، انقلاب حال و اشك چشم به آنان مهلت نمى‏داد. به مسجد شجره كه رسيديم، جمعيت موج مى‏زد.
همه آماده محرم شدن و تلبيه گفتن بودند. آن مرد بزرگوار از من مهلت غسل خواست، وسائل غسل را- با تمام سختى كه داشت- برايش فراهم كردم. غسل نمود و دو پارچه سپيد را بر خود بست. او را براى تلبيه در وسط مسجد شجره آماده كردم، به من گفت: معناى «تلبيه» چيست؟ گفتم: يعنى اى خداى مهربان، مرا دعوت كردى و فرمودى بيا، بنگر كه اينك آمدم! دوبار در شدّت انقلاب حال و ريختن اشك چشم گفت: خدايا! آمدم، خدايا! آمدم و ناگهان نقش‏ زمين شد! با كمال حيرت ديدم كه از دنيا رفته است. همانجا همراه با همسفران، تلبيه گويان در بيرون مسجد شجره دفنش كرديم، و بادلى غمناك به سوى كعبه به حركت درآمديم!
انسان با گفتن لبيك مى‏تواند عقده‏هاى حقارتى را كه يك عمر روان او را مختل ساخته، در يابد و مرتفع نمايد. و ارزش و عظمت موجوديت خود را لمس كند؛ زيرا او با اين لبيك پاسخى به دعوت الهى به سوى خود مى‏دهد.
با اين ذكر روحانى سازنده، وابستگى خود را به خداوند تعالى، كه او را به سوى خود خوانده است، درك مى‏كند.
پس اين بى‏نهايت كوچك، شايستگى تماس با آن بى‏نهايت بزرگ را داراست كه اين ندا را در گوش او طنين انداز كرده است كه:
«بازآ بازآ، هر آنچه هستى بازآ

حكايتى عجيب از اهل باطن‏

خدا مرحوم آيت اللّه العظمى حاج آقا رحيم ارباب را رحمت كند. من خدمت ايشان رسيدم. يك‏بار كه خيلى سرحال بود فرمود: در اصفهان استادى داشتم به نام بديع. (از ايشان خيلى تعريف مى‏كرد). آن وقت من حدود بيست سالم بود (جريان مربوط به صد سال قبل است). يك روز، به اتفاق مرحوم آيت اللّه العظمى بروجردى و آقا شيخ مرتضى طالقانى، كه آن زمان با هم همدرس بوديم، در محضر جناب بديع نشسته بوديم و ايشان حكايت عجيبى را براى ما تعريف كردند.
مرحوم بديع فرمودند: زمانى كه من در اصفهان طلبه بودم، استادى داشتم به نام حاج ميرزا حسن نائينى كه شنيده بودم صاحب ديد باطن است.
يك‏بار كه با ايشان تنها بودم، گفتم: آقا، از آن چيزها كه مى‏دانيد و به كسى نمى‏گوييد يك كلمه به ما مرحمت كنيد! گفت: خودت مى‏گويى از آن‏ها كه مى‏دانى و به كسى نمى‏گويى! خب، تو هم يكى از آن افراد هستى كه به تو هم نبايد بگويم. گفتم: چشم استاد! و رفتم.
در اين‏جا، حاج آقا رحيم چه نفس‏هايى مى‏كشيد، معلوم بود كه باطن دارد مى‏جوشد. ايشان ادامه داد: استادم بديع مى‏گفت: مرحوم نائينى را رها نكردم و آن‏قدر رفتم تا استاد را خسته كردم. گفتم: استاد، من شما را رها نمى‏كنم تا يك كلمه از آن‏ها كه مى‏دانيد و به كسى نمى‏گوييد به من بفرماييد! گفت: باشد، اما تو تحمل آن را ندارى! به من هم كه دادند، اول تحملش را دادند، ضمن اين كه من از آن استفاده نمى‏كنم. بعد، يك خط نوشته به من داد كه در هيچ كتاب دعايى آن را نديده بودم. گفتم:
استاد، اين را چه زمانى بخوانم؟ در نماز شب، در سجده؟ گفت: نه، عصر پنج‏شنبه برو روبه ‏روى تخت فولاد بايست و آن را بخوان.
دست‏هاى حاج آقا رحيم در اين جا مى‏لرزيد و لب‏ها و چانه ايشان مى‏لرزيد. فرمود: بديع براى ما تعريف كرد كه من عصر پنج‏شنبه به تخت فولاد رفتم. وقتى آن نوشته را خواندم، ديدم تمام تخت فولاد پر از سگ و خوك و خرس و حيوانات عجيب و غريب شد. دو سه‏ تا آدم خيلى عصبانى هم در ميان آن‏ها بودند. مدتى بعد، يكى از آن‏ها كه به شكل آدم بود جلو آمد و گفت: بديع، با ما چه كار داشتى؟
من همان‏ جا غش كردم. نمى‏دانم چقدر در حالت غش بودم، ولى وقتى بيدار شدم، ديگر توان راه رفتن نداشتم. به زحمت آمدم اصفهان و فردا نزد استاد رفتم و سلام كردم. به من گفت: من كه گفتم تو طاقت ندارى.
بيخود رفتى و ديدى آن‏ها كه در دنيا عوضى بودند آن طرف چه شكلى هستند. حالا، همين مقدار تو را بس، تا مواظب باشى و مانند آنان نشوى.

برگرفته از سایت عرفان - استاد ارجمند حسین انصاریان

حكايت ذونواس‏

در زمان حضرت عيسى، عليه السلام، پادشاهى زندگى مى‏كرد به نام ذونواس كه يهود متعصبى بود. وقتى حضرت عيسى به رسالت مبعوث شد، دين حضرت موسى تحريف شده بود، لذا حضرت دين واقعى را به مردم ابلاغ مى‏كرد و آنان كه در پى حقيقت بودند به او مى‏گرويدند.
ذانواس كه از اين مساله ناراحت بود دستور داد در شهر نجران عده‏اى از مردم با ايمان را كه به حضرت مسيح پيوسته بودند دستگير كنند. عمّال حكومت نيز عده‏اى زن و مرد و كودك و جوان را بازداشت كردند (قرآن درباره تعداد اين افراد سخنى نمى‏گويد). سپس، ذونواس دستور داد در يك گودال بزرگ مواد آتش‏زا بريزند، و اين همان است كه قرآن در وصفش مى‏گويد:
«النار ذات الوقود».
وقتى شعله‏هاى آتش زبانه كشيد، ذونواس به اين گروه مومن گفت: يا از دين مسيح برگرديد و يهودى شويد، يا زنده‏زنده در آتش بسوزيد! وقتى همه آن‏ها به او پاسخ منفى دادند، دستور داد آن‏ها را در آتش بياندازند.
اين نص صريح قرآن است. روايت و قصه و داستان نيست. خداوند مى‏فرمايد كه همه آن مردم مومن را در آتش انداختند و خودشان دور آتش نشستند و سوختن آن‏ها را تماشا كردند:
«و هم على ما يفعلون بالمؤمنين شهود».
يعنى با چشم‏هاى ناپاك خود نگاه مى‏كردند و مى‏ديدند كه چه بلايى بر سر اين بندگان خوب خدا مى‏آيد. آن هم به جرم اين‏كه خدا را پذيرفته بودند:
«ما نقموا منهم إلا أن يؤمنوا باللّه العزيز الحميد».
نه گفتن براى آنان به قيمت زنده‏زنده سوزانده شدنشان تمام شد. و اين در حالى است كه ما وقتى نه مى‏گوييم، هم آبرويمان بيشتر مى‏شود و هم احتراممان! مردم هم مى‏گويند: اين جوان عجب جوان پاكى است، يا اين كاسب از اولياى خداست، يا آن كارمند چه آدم مؤمنى است! نه زنده‏زنده آتشمان مى‏زنند و نه خانه‏مان را سرمان خراب مى‏كنند.
امام صادق، عليه السلام، در روايتى مى‏فرمايند: اين عده را كه زنده‏زنده در آتش سوزاندند. عده‏اى از مؤمنين را در روزگارى ديگر گرفتند و گفتند: از دين برگرديد! و آن‏ها را زنده‏زنده با ارّه دوسر ارّه كردند.
در قيامت، ما جواب اين انسان‏ها را چه مى‏توانيم بدهيم؟ خدا اصحاب اخدود و اين اره شده‏ها را حاضر مى‏كند و مى‏گويد: چطور اين‏ها توانستند نه بگويند، اما شما براى دو روز زندگى كثيف و رسيدن به شهوتى حيوانى، و مقدارى پول كه از تقلب در مى‏آوريد، نتوانستيد نه بگوييد؟ عذرتان قابل قبول نيست!

حكايت تلخ‏

در كتاب «مقاتل الطالبيين» آمده است:

«علت خروج محمد بن ابراهيم در زمان زمامداران پليد عباسى اين بود كه:
روزى در كوچه‏اى مى‏رفت، پيره زنى را ديد كه دنبال حمال‏ها به راه افتاده و رطب‏هايى كه دانه دانه از بار آنها مى‏ريخت جمع‏آورى كرده و در جامه ژنده خود مى‏ريخت! وقتى محمد علت آن را پرسيد، گفت: من نان‏آورى ندارم و براى معيشت فرزندم چاره‏اى جز اين ندارم»!!
در چنين زمانى، كه در سايه حكومت بنى‏عباس مردم داراى حالاتى از اين قبيل بودند، مسعودى مورخ بزرگ در «مروج الذهب» مى‏نويسد:
«در ضيافتى كه «ابراهيم عباسى» به افتخار برادر خود هارون ترتيب داد، قالبى از خوراك ماهى نزد او آوردند كه ورقه‏هاى ماهى پخته در آن بسيار نازك و ظريف بود، معلوم شد غذاى مزبور از زبان ماهى تدارك شده و متجاوز از هزار درهم خرج برداشته بود، تا از زبان يكصد و پنجاه ماهى آن خوراك را براى هارون تهيه كنند».
در مراسم عروسى «مأمون» با دختر 18 ساله وزير خود «حسن بن سهل» چنان پولى خرج شد كه خاطره آن تا چند نسل باقى بود.
از جمله در روز عروسى، داماد و عروس بر حصيرى كه از زرناب بافته و با جواهرات گرانبهاتر تزيين شده بود ايستادند و هزار دانه مرواريد غلطان از ميان سينى‏هايى كه از طلاى مرصع ساخته شده بود، بر سر آنها به عنوان شادباش ريختند.
در شب عروسى آنقدر شمع كافورى روشن كرده بودند كه، سراسر شهر همچون روز روشن بود، به هنگام عرض تهنيت، هزارها گلوله مشك و عنبر كه در ميان هر يك قباله ملكى يا سند غلام و كنيزى بود، به پاى عروس و داماد نثار كردند

حكايت شنيدنى از يكى از اولياء خدا

از مرحوم حاج ملّا آقاجان زنجانى متخلص به مجنون نقل شده است كه براى تبليغ راهى منطقه‏اى شدم، اول مغرب به مركز يك بخش نسبتاً پر جمعيت رسيدم، جهت اداى نماز به مسجد رفتم، پس از نماز با اجازه امام جماعت بر عرشه منبر نشستم، در هنگام ذكر مصيبت، خود و همه مستمعان غرق در گريه بوديم ولى امام جماعت از گريه ساكت بود و اين سكوت براى من مايه تعجب و شگفتى شد، پس از منبر كنارش نشستم و پس از گفتگويى مختصر مرا به خانه‏اش دعوت كرد.
در خانه از محضرش اجازه خواستم سبب سكوتش را هنگام ذكر مصيبت بپرسم، خيلى آرام در پاسخ من گفت: كسيكه بايد مرا بگرياند تو نيستى! در هر صورت چون غذايى در خانه نبود من و خانواده‏اش گرسنه سر به بالين خواب گذاشتيم.
پس از نماز صبح و تعقيبات نماز فرزندش آمد و گفت: بابا! بسيار گرسنه هستيم، پاسخ داد: مى‏دانم، چند جلد از كتاب‏هايم را نزد نانوا ببر گرو بگذار و نانى چند بگير و به خانه بياور، او هم چند جلد كتاب برداشت و به سوى نانوايى رفت تا نانى چند فراهم كند.
من به محضر او كه بسيار آرام و با شخصيت مى‏نمود گفتم:
نمى‏دانستم شما هم خيلى گرفتار هستيد، او هم آرام به من نگريست و گفت: من هم نمى‏دانستم شما آدم نيستى! مگر نداشتن نان و محروميت از امور مادى گرفتارى است؟! انسان اگر از كرائم انسانى برخوردار باشد و در عرصه مقامات معنوى زندگى كند اين امور را هرگز گرفتارى و بلا نمى‏بيند.

حكايت مرد ثروتمند بنى‏اسرائيلى‏

مردى از بنى‏اسرائيل كاخى زيبا و محكم ساخت و سفره‏اى بسيار رنگين در آن آماده كرد و از توانگران و ثروتمندان دعوت نمود تا بر آن سفره گرد آيند و ساعتى را به لذّت و خوشى بگذرانند و تهيدستان فقير و نيازمندان محتاج را وا نهاد.
هنگامى كه برخى از مستمندان، بى‏دعوت براى استفاده كردن از آن سفره آمدند به آنان گفتند: اين غذا براى امثال شما نيست.
خدا دو فرشته را به شكل دو مستمند فقير فرستاد تا سر آن سفره قرار گيرند ولى آنان را راندند، به دو فرشته فرمان رسيد در قيافه توانگران به آن مجلس بروند.
هنگاميكه در قيافه توانگران وارد مجلس شدند، آنان را گرامى داشتند و در صدر مجلس نشاندند، خدا به هر دو فرشته دستور داد: آنان را به عذاب فرو رفتن در زمين- همان عذابى كه گريبان قارون را گرفت- دچار كنند