آینه

انسانها هر چقدر مؤمن‌تر و باتقوا تر باشند، هنگام مرگشان جان دادن راحتتری دارند. یعنی هر چقدر ایمان ضیعفتر باشد، فرشته ای که برای قبض روح انسان می آید با او سختتر برخورد میکند، اما وقتی درجه مومن بالاتر برود خودِ حضرت عزرائیل علیه السلام با صورتی زیبا برای قبض روح آن شخص حاضر میشود و کار به جایی میرسد که وقتی انسانی به درجه مخلَصین برسد، خودِ ذات مقدس پروردگار متعال قبض روح وی را انجام میدهد. روايت شده است كه إبراهيم خليل عليه السّلام به ملك الموت گفت: آيا ميتوانى با آن صورتيكه روح گنهکار را قبض ميكنى خودت را به من نشان دهی؟ ملك الموت عرض كرد: تو طاقت و تحمّل اين را ندارى. حضرت إبراهيم عليه السّلام فرمود: بلى؛ دارم! ملك الموت عرض كرد: صورت خود را از من بگردان و سپس مرا ببين. حضرت إبراهيم بدين طريق به ملك الموت نظر كرد، ناگهان ديد مرد سياه چهره‌‏اى با موهاى راست شده و بوى متعفّن و با لباسهاى سياه بطوريكه از دهان و از دو سوراخ بينى او دود و آتش زبانه مى‏كشد در مقابل او حاضر است. إبراهيم غش كرده، و سپس به هوش آمد و فرمود: اگر شخص گنهکار در هنگام موت غير از اين منظره (چهره تو) نبيند، هر آينه از نقطه نظر عذاب و شدّت براى او كافى است. (بحار الانوار،طبع آخوندی،ج 6، ص 143)
در این مورد که چرا حضرت عزرائیل علیه السلام در محضر انسان نیکوکار به چهره زیبا حاضر میشود برخلاف انسان گنهکار باید گفت: به این علت است که تصویر اعمال هر انسانی در لحظه جان دادنش به سراغش می آید. یعنی انسان تصویر اعمال خودرا در چهره آن فرشته ای که برای قبض روحش آمده میبیند. پس اگر گنهکار باشد آن فرشته به بدترین شکل ظاهر میشود و اگر شخص مومنی باشد فرشته مرگ به صورت شخصی زیبا حاضر میشود. البته باید در نظر داشت زشتی و زیبایی این فرشته بستگی به میزان اعمال بد و اعمال خوب انسان دارد، یعنی هرچقدر اعمال بد بیشتر باشد تصویری که از اعمال بر چهره فرشته ظاهر میشود زشت‌تر و کریه‌تر است و در طرف دیگر هرچقدر عمل نیک آن فرد بیشتر باشد آن فرشته زیباتر و خوشبوتر ظاهر میشود. بنابراین فرشته مرگ هر انسانی مانند آینه برای او عمل میکند و چهره واقعی اعمالش را به او نشان میدهد. به همین علت است که روایت داریم: هر كس از انسان‏ها به نحوى از این جهان رخت برمی‌بندد، بعضى با سخت‏‌ترین حالات و عدّه‏‌اى مثل بو كردن گلی. (بحار الانوار،ج6،ص152)(برگرفته از کتاب معاد شناسی،آیت الله حسینی تهرانی،ج1،ص241)