جمع بندی آیات ۲۲ تا ۲۵ سوره الإنشقاق
تب‌های اولیه
آیات ۲۲ تا ۲۵ سوره الإنشقاق
بسم الله الرحمن الرحیم
با سلام
در این آیات آمده است که :
بَلِ الَّذِينَ كَفَرُوا يُكَذِّبُونَ ﴿٢٢﴾ وَاللَّـهُ أَعْلَمُ بِمَا يُوعُونَ ﴿٢٣﴾ فَبَشِّرْهُم بِعَذَابٍ أَلِيمٍ ﴿٢٤﴾ إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَهُمْ أَجْرٌ غَيْرُ مَمْنُونٍ ﴿٢٥﴾
بلکه کافران پیوسته آیات الهی را انکار می‌کنند! (۲۲) و خداوند آنچه را در دل پنهان می‌دارند بخوبی می‌داند! (۲۳) پس آنها را به عذابی دردناک بشارت ده! (۲۴) مگر کسانی که ایمان آورده و اعمال صالح انجام داده‌اند، که برای آنان پاداشی است قطع‌نشدنی! (۲۵)
حال سوال اینجاست که آیا در اینجا استثنا نامعقول به کار رفته ؟ چرا که کافران، کافر هستند و در بین آنها کسانی که ایمان آورده و اعمال صالح انجام داده اند وجود ندارد ؟
پرسش:در این آیات آمده است که :
بَلِ الَّذِينَ كَفَرُوا يُكَذِّبُونَ ﴿٢٢﴾ وَاللَّـهُ أَعْلَمُ بِمَا يُوعُونَ ﴿٢٣﴾ فَبَشِّرْهُم بِعَذَابٍ أَلِيمٍ ﴿٢٤﴾ إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَهُمْ أَجْرٌ غَيْرُ مَمْنُونٍ ﴿٢٥﴾
بلکه کافران پیوسته آیات الهی را انکار می‌کنند! (۲۲) و خداوند آنچه را در دل پنهان می‌دارند بخوبی می‌داند! (۲۳) پس آنها را به عذابی دردناک بشارت ده! (۲۴) مگر کسانی که ایمان آورده و اعمال صالح انجام داده‌اند، که برای آنان پاداشی است قطع‌نشدنی! (۲۵)
حال سوال اینجاست که آیا در اینجا استثنا نامعقول به کار رفته ؟ چرا که کافران، کافر هستند و در بین آنها کسانی که ایمان آورده و اعمال صالح انجام داده اند وجود ندارد ؟
پاسخ:
این مساله یک قاعده دستوری در زبان عربی است .
"اين استثنا به اصطلاح استثناى منقطع است، يعنى داخل در مستثنى منه نبوده، تا خارج شود، چون مستثنى منه آن ضمير در (فبشرهم ) است كه به كفار تكذيب گر بر مى گردد، و (كسانى كه ايمان آورده اعمال صالح مى كنند) جزو آنان نبودند تا با استثنا خارج شوند"(1)
"ايـن آيـه راه بـازگشت را به روى كفار مى گشايد، و مى فرمايد: اين عذاب اليم ازكسانى كه توبه كـنند و ايمان آورند و اعمال صالح انجام دهند قطعا برداشته شده وپاداش دائم و نقصان ناپذير به آنها داده مى شود."(2)
بنابراین "الذین آمنو و عملو الصالحات " استثنای منقطع بوده و جزء گروه کفار نیستند تا از آنها جدا شوند بلکه این بخش آیه بیانگر حال و مشخص کننده تکلیف کسانی است که از کفر توبه نموده و ایمان آورند و عمل صالح انجام دهند که در اینصورت عذاب الیمی که جزای کفار است در انتظار آنان نخواهد بود بلکه پاداش دائم و بی نقص به آنان عطا خواهد شد .
پی نوشت ها:
1. ر.ک:محمد حسین طباطبایی، ترجمه المیزان ، ج20،ص408
2. ر.ک : مکارم شیرازی و همکاران،تفسیر نمونه ، ج 5، ص452