جمع بندی آیا خالقینی به جز خداوند (البته مطیع امر الهی و با قدرت محدود) وجود دارند؟

کارشناس بحث: استاد صادق

خداوند در قرآن گفته: وتبارک الله احسن الخالقین در این آیه خالقین داریم که جمع هست پس نشون میده جز خدا حداقل دو خالق وجود داره که با خود خدا میشن سه تا و از طرفی هم داره میگه احسن پس خود خدا برترین خالقین هست.
می خواستم بدونم اینکه با توجه به این آیه وجود خالقینی با قدرتی به مراتب کمتر از خدای متعال شرک محسوب میشه؟
چون داریم که خداوند گفته من هر آنچه بگویم باش موجود می شود مرا عبادت کن تا به هر چه بگویی باش موجود بشود (همون آیه ی کن فیکون) که طبق استدلال خودم پس انسان می تواند به نوعی به مقام خالقیت دست پیدا کند و
باز هم در مورد سایر خالقین یه استدلال دیگه هم به ذهن ناقصم خطور کرده و اونم اینه: ما تو این دنیا و کره ی خاکی گیر افتادیم و از عالم دیگه و رموز خداوند فقط به مقدار اندکی آگاهی داریم پس این امکان وجود داره که خدا به جز فرشتگان، اجنه و انسان ها موجودات دیگری هم آفریده باشه (که ته دلم یه چیزی میگه همینطوره) که اون موجودات از لحاظ مقام و قدرت از فرشتگان برتر هستند و ممکنه خداوند از علم الهی به اونا اونقدر ارزانی داشته باشه که بتونن نظام هایی مستحکم و پایدار ایجاد کنند و یا خودشون موجوداتی پدید بیارن(شاید هم نتونن پدید بیارن) و یا اینکه در حد ایجاد سیارات و کوه ها و دریا های خالی از حیات باشه ( مثلا اینکه خداوند خودش زمین رو آفریده و حیاتش رو شکل داده ولی اون خالقین دیگه به دستور خدا سیارات دیگه مثل مشتری و مریخ رو درست کرده باشن البته مثلا) . می خواستم این شبهات و استدلال هام رو برام روشن کنید و جواب قانع کننده ای رو برام حتی الامکان با ذکر آیات و روایات فراهم کنید به نوعی این متن سوال رو برام تحلیل کنید و اشتباهات و درستی هام رو مشخص کنید ممنون میشم.

باسلام وتشکر .
چنان که شما نیز اشاره نموده اید این تعبیر برگرفته از آیه 14 سوره مؤمنون است . از این که خداوند خود را "بهترین خالق‏ها " نامیده ، فهمیده مى‏شود که خلقت تنها مختص به او نیست . البته تحلیل این مساله نیازمند بررسی دقیق واژه "خلق" است .
چنان که در کتب لغت آمده ، "خلق" به معنی ایجاد یک چیز است و حقیقت این امر هم ایجاد از عدم است؛ از طرف دیگر از آن جا که در هر ایجادی نوعی تقدیر و اندازه گیری وجودی و رعایت حدود و اندازه ها در مخلوق نقش اساسی دارد ، گفته شده که اصل خلق اندازه گیری و تقدیر است (1) .
با توجه به این تعریف روشن می شود که حقیقت خلق یعنی ایجاد از عدم مختص به خداوند است . تنها اوست که موجودات را از عدم به وجود می آورد؛ اما از نگاهی کلی می توان گفت خلق به این معنا نفس ایجاد و تقدیر اندازه های وجودی یک حادث اختصاص به خدا ندارد . چه بسا موجودات دیگر هم به نوعی موجودی دیگر را ایجاد نمایند . با تقدیر و تنظیم شکل و حدود آن ها چیزی را که به ظاهر تاکنون نبوده ایجاد نمایند ؛ در نتیجه با قدری تسامح در معنای دقیق ایجاد می توان خلق را به دیگر موجودات هم نسبت داد .
اتفاقا در کلام خداوند نیز خلقت به غیر خدا نسبت داده شده، مثلا در مورد حضرت مسیح(علیه السلام) خداوند فرموده : " وَ إِذْ تَخْلُقُ مِنَ الطِّینِ کَهَیْئَةِ الطَّیْرِ (2) آن گاه که از گل چیزی همانند پرنده می ساختی "
خلق به معنای دقیق و کاملش تنها منحصر در خداوند است . به همین دلیل در مباحث توحید خالقی عنوان می شود که خلقت تنها کار خدا است و همه مخلوقات وجودشان را از او می گیرند : « اللَّهُ خالِقُ کُلِّ شَیْ‏ءٍ وَ هُوَ عَلى‏ کُلِّ شَیْ‏ءٍ وَکیل‏»(3) خدا را در این آیه خالق هر چیزی می داند.
بنابراین معنای عام و تسامحی یا مشخص کردن اندازه و رابطه اجزای یک موجود با یکدیگر ، هم می تواند از جانب خدا انجام گیرد و هم از جانب غیر خدا مثل انسان. در نتیجه در چنین خلقی باز به یقین خداوند بهترین خالق و تقدیرگر است . در صورت و معنا بهترین تقدیر و صورت گری را انجام می دهد .
اما در معنای دقیق که به معنی وجود و هستی دادن به چیزهائی است که اندازه های آن مشخص شده و ایجاد آن ها از عدم ،تنها انحصار در خداوند دارد و تنها او است که خالق است .

پی نوشت ها:____________________________________________________________________________________________________
1. لسان العرب، ج‏10، ص 85.
2. مائده (5)آیه 110.
3. زمر(39)آیه 62.