جمع بندی اذکار ، ادعیه ، اعمال و سوره های بعد از نماز شب

دستور خواندن نماز شب :
نماز شب از نمازهای مستحب و موکد می باشد. این نماز از یازده رکعت تشکیل شده است که به ترتیب زیر به سه بخش تقسیم شده و خوانده می شود:
1. هشت رکعت نماز که به صورت چهار نماز دو رکعتی - مانند نماز صبح - می باشد و نافله شب خوانده می شود. و به دلخواه می تواند به جای «قل هواللّه » یکی از سوره های کوتاه را خواند که ثوابش بیشتر است.
2. بعد، دو رکعتِ آن به نیت نماز شفع خوانده می شود. به این صورت که در رکعت اول بعد از «حَمد» به جای قل هو اللّه ، سوره قل اَعوذ برب الناس و در رکعت دوم بعد از حمد سوره قل اعوذ برب الفلق خوانده شود و بعد قنوت، رکوع، دو سجده و در پایان سلام و نماز تمام می شود.
3. نماز یک رکعتی که نامش نافله وتر است. می توان بعد از سوره حَمد، یک مرتبه سوره توحید خوانده و یا این که سه مرتبه سوره توحید و یک مرتبه سوره ناس و یک مرتبه سوره فلق خوانده شود.
هرچه قدر قنوت نافله وتر طولانی تر خوانده شود، بهتر است. به هنگام قنوت، ابتدا هفت مرتبه خوانده شود: «هذا مقامُ العائِذِ بِک مِنَ النّار». و بعد، هفتاد مرتبه گفته شود: «استغفر اللّه ربی و اتوبُ الیه» و توصیه شده که برای چهل نفر از مؤمنین دعا و استغفار شود. نحوه دعا به این شکل است: «اللهم اغْفِر لِفلان...» به جای «فلان» نام مؤمن مورد نظر برده شود و یا به صورت فارسی گفته شود. مثلاً بگوید: «خداوندا بیامُرز پدرم را...» و سپس سیصد مرتبه بگوید: «العفو».
مستحب است برای شمارش تعداد ذکرها از دست راست استفاده شود. و دست چپ خود را به حالت قنوت بالا ببرد.
در پایان قنوت بگوید: «رَبِّ اغْفِر لی و ارْحَمنی و تُب عَلَی اِنَّک اَنْتَ التَّواب الغفور الرَّحیم» و سپس به رکوع رفته و دو سجده و بعد سلام دهد و نماز را تمام کند. در پایان نماز نیز تسبیحات اربعه خوانده شود.

سوره‌هایی که مناسب است در شب ها خوانده شود :
سوره انعام: از ابن عباس روایت شده است كه هر كس سوره‌ی انعام را هر شب بخواند، روز قیامت از ایمن شدگان می‌باشد و روی آتش به چشم خود نمی‌بیند.[1]
سوره یوسف: هر كس سوره‌ یوسف را هر شب بخواند، خداوند عزوجل او را محشور فرماید، در حالی كه جمال او مانند جمال یوسف باشد و فزع روز قیامت به او اصابت نمی‌كند.[2]
سوره اسراء: شیخ صدوق از حضرت امام صادق ـ علیه السّلام ـ روایت نموده كه ایشان فرموده‌اند: هر كس در هر شب جمعه سوره اسراء را بخواند نمی‌میرد تا آنكه حضرت قائم ـ علیه السّلام ـ را درك نماید و از اصحاب آن حضرت باشد.[3]
سوره كهف: هر كس هر شب جمعه سوره كهف بخواند نمی‌میرد، مگر شهید و خداوند او را با شهدا مبعوث می‌فرماید.[4]
سوره فرقان: در روایت آمده است كه حضرت ابی الحسن ـ علیه السّلام ـ به اسحق بن عمار فرمود: قرائت سوره فرقان را رها مكن، به درستی كه هر كس هر شب این سوره را بخواند خداوند او را ابداً عذاب نمی‌فرماید و از او حساب نمی‌كشد.[5]
سوره لقمان: شیخ صدوق از امام باقر ـ علیه السّلام ـ روایت نموده: هر كس سوره لقمان را هر شب بخواند خداوند ملائكه‌ای را موكل می‌فرماید تا او را در آن شب از ابلیس و لشكریانش حفظ نماید تا آنكه صبح نماید.[6]
سوره سجده: حسین بن ابی العلاء، از حضرت امام صادق ـ علیه السّلام ـ روایت نموده كه فرموده‌اند: هر كس در هر شب جمعه سوره سجده بخواند، خداوند كتاب او را به دست راستش می‌دهد و او را از آنچه در آن بوده محاسبه نمی‌فرماید.[7]
سوره ذاریات: داوود بن فرقد از مولایمان امام صادق ـ علیه السّلام ـ روایت نموده كسی كه سوره ذاریات را در شب بخواند خداوند معیشت او را اصلاح كند و روزی واسع بر او آورده و نور برای او در قبرش قرار دهد.[8]
سوره حجرات: حسین بن ابی العلاء از امام صادق ـ علیه السّلام ـ روایت نموده كه فرموده‌اند: كسی كه سوره حجرات در هر شب بخواند از زوار حضرت محمد ـ صلّی الله علیه و آله ـ می‌باشد.[9]
سوره واقعه: از زید شحّام روایت شده است كه امام باقر ـ علیه السّلام ـ فرمود: هر كس در هر شب پیش از خواب سوره واقعه را قرائت كند محشور می شود در حالی كه چهره‌اش چون ماه شب چهارده تابان باشد.[10]
یس: از حضرت امام صادق ـ علیه السّلام ـ روایت است كه فرمود: به درستی برای هر چیزی قلبی می‌باشد و قلب قرآن «یس» است. پس كسی كه در هنگام روز (اول روز) سوره یس را بخواند، در آن روز از محفوظین و مرزوقین خواهد بودسوره مؤمن: از ابی الصّباح كنانی روایت شده است: امام باقر ـ علیه السّلام ـ فرمود: هر كس در هر شب سوره مؤمن را قرائت كند، خداوند گناهان گذشته‌ی او را و آنچه در جوانی مرتكب شده و آنچه در پیری همه را بیامرزد، و كلمه تقوی و خداترسی را ملازم و همدم او گرداند، و آخرتش را بهتر از دنیایش قرار دهد.[11]
پی نوشت ها:
[1] . ثواب الاعمال، ترجمه علی اكبر غفاری، نشر صدوق، چاپ هفتم، 1363، ص 236.
[2] . همان، ص 238.
[3] . همان، ص 240.
[4] . همان، ص 241.
[5] . همان، ص 245.
[6] . همان، ص246.
[7] . همان، ص 247.
[8] . همان، ص 260.
[9] . همان، ص 259.
[10] . همان، ص 263.
[11] . همان، ص 254.

پرسش:
با توجه به اهمیت دعا های بعد از نماز شب چه ذکر ها و سوره ها و دعا هایی رو توصیه می کنید؟
لطفا به طور کامل و مفصل لطف بفرمایید چون بنده به طور کامل اعمال نماز شب رو به جا می آورم دوست دارم این مورد هم کامل باشد.

پاسخ:
دستور خواندن نماز شب :
نماز شب از نمازهای مستحب و موکد می باشد. این نماز از یازده رکعت تشکیل شده است که به ترتیب زیر به سه بخش تقسیم شده و خوانده می شود:
1. هشت رکعت نماز که به صورت چهار نماز دو رکعتی - مانند نماز صبح - می باشد و نافله شب خوانده می شود. و به دلخواه می تواند به جای «قل هواللّه » یکی از سوره های کوتاه را خواند که ثوابش بیشتر است.
2. بعد، دو رکعتِ آن به نیت نماز شفع خوانده می شود. به این صورت که در رکعت اول بعد از «حَمد» به جای قل هو اللّه ، سوره قل اَعوذ برب الناس و در رکعت دوم بعد از حمد سوره قل اعوذ برب الفلق خوانده شود و بعد قنوت، رکوع، دو سجده و در پایان سلام و نماز تمام می شود.
3. نماز یک رکعتی که نامش نافله وتر است. می توان بعد از سوره حَمد، یک مرتبه سوره توحید خوانده و یا این که سه مرتبه سوره توحید و یک مرتبه سوره ناس و یک مرتبه سوره فلق خوانده شود.
هرچه قدر قنوت نافله وتر طولانی تر خوانده شود، بهتر است. به هنگام قنوت، ابتدا هفت مرتبه خوانده شود: «هذا مقامُ العائِذِ بِک مِنَ النّار». و بعد، هفتاد مرتبه گفته شود: «استغفر اللّه ربی و اتوبُ الیه» و توصیه شده که برای چهل نفر از مؤمنین دعا و استغفار شود. نحوه دعا به این شکل است: «اللهم اغْفِر لِفلان...» به جای «فلان» نام مؤمن مورد نظر برده شود و یا به صورت فارسی گفته شود. مثلاً بگوید: «خداوندا بیامُرز پدرم را...» و سپس سیصد مرتبه بگوید: «العفو».
مستحب است برای شمارش تعداد ذکرها از دست راست استفاده شود. و دست چپ خود را به حالت قنوت بالا ببرد.
در پایان قنوت بگوید: «رَبِّ اغْفِر لی و ارْحَمنی و تُب عَلَی اِنَّک اَنْتَ التَّواب الغفور الرَّحیم» و سپس به رکوع رفته و دو سجده و بعد سلام دهد و نماز را تمام کند. در پایان نماز نیز تسبیحات اربعه خوانده شود.
سوره‌هایی که مناسب است در طول شب ها خوانده شود :
سوره انعام: از ابن عباس روایت شده است كه هر كس سوره‌ی انعام را هر شب بخواند، روز قیامت از ایمن شدگان می‌باشد و روی آتش به چشم خود نمی‌بیند.[1]
سوره یوسف: هر كس سوره‌ یوسف را هر شب بخواند، خداوند عزوجل او را محشور فرماید، در حالی كه جمال او مانند جمال یوسف باشد و فزع روز قیامت به او اصابت نمی‌كند.[2]
سوره اسراء: شیخ صدوق از حضرت امام صادق(علیه السّلام ) روایت نموده كه ایشان فرموده‌اند: هر كس در هر شب جمعه سوره اسراء را بخواند نمی‌میرد تا آنكه حضرت قائم(علیه السّلام ) را درك نماید و از اصحاب آن حضرت باشد.[3]
سوره كهف: هر كس هر شب جمعه سوره كهف بخواند نمی‌میرد، مگر شهید و خداوند او را با شهدا مبعوث می‌فرماید.[4]
سوره فرقان: در روایت آمده است كه حضرت ابی الحسن(علیه السّلام ) به اسحق بن عمار فرمود: قرائت سوره فرقان را رها مكن، به درستی كه هر كس هر شب این سوره را بخواند خداوند او را ابداً عذاب نمی‌فرماید و از او حساب نمی‌كشد.[5]
سوره لقمان: شیخ صدوق از امام باقر(علیه السّلام ) روایت نموده: هر كس سوره لقمان را هر شب بخواند خداوند ملائكه‌ای را موكل می‌فرماید تا او را در آن شب از ابلیس و لشكریانش حفظ نماید تا آنكه صبح نماید.[6]
سوره سجده: حسین بن ابی العلاء، از حضرت امام صادق(علیه السّلام ) روایت نموده كه فرموده‌اند: هر كس در هر شب جمعه سوره سجده بخواند، خداوند كتاب او را به دست راستش می‌دهد و او را از آنچه در آن بوده محاسبه نمی‌فرماید.[7]
سوره ذاریات: داوود بن فرقد از مولایمان امام صادق (علیه السّلام ) روایت نموده كسی كه سوره ذاریات را در شب بخواند خداوند معیشت او را اصلاح كند و روزی واسع بر او آورده و نور برای او در قبرش قرار دهد.[8]
سوره حجرات: حسین بن ابی العلاء از امام صادق(علیه السّلام ) روایت نموده كه فرموده‌اند: كسی كه سوره حجرات در هر شب بخواند از زوار حضرت محمد (صلّی الله علیه و آله )می‌باشد.[9]
سوره واقعه: از زید شحّام روایت شده است كه امام باقر(علیه السّلام ) فرمود: هر كس در هر شب پیش از خواب سوره واقعه را قرائت كند محشور می شود در حالی كه چهره‌اش چون ماه شب چهارده تابان باشد.[10]
یس: از حضرت امام صادق(علیه السّلام ) روایت است كه فرمود: به درستی برای هر چیزی قلبی می‌باشد و قلب قرآن «یس» است. پس كسی كه در هنگام روز (اول روز) سوره یس را بخواند، در آن روز از محفوظین و مرزوقین خواهد بودسوره مؤمن: از ابی الصّباح كنانی روایت شده است: امام باقر(علیه السّلام ) فرمود: هر كس در هر شب سوره مؤمن را قرائت كند، خداوند گناهان گذشته‌ی او را و آنچه در جوانی مرتكب شده و آنچه در پیری همه را بیامرزد، و كلمه تقوی و خداترسی را ملازم و همدم او گرداند، و آخرتش را بهتر از دنیایش قرار دهد.[11]

منبع:
[1] . ثواب الاعمال، ترجمه علی اكبر غفاری، نشر صدوق، چاپ هفتم، 1363، ص 236.
[2] . همان، ص 238.
[3] . همان، ص 240.
[4] . همان، ص 241.
[5] . همان، ص 245.
[6] . همان، ص246.
[7] . همان، ص 247.
[8] . همان، ص 260.
[9] . همان، ص 259.
[10] . همان، ص 263.
[11] . همان، ص 254.