جمع بندی بررسی صحت نقل تاریخی قمه زدن صعصعه بن صوحان در کربلا

با عرض سلام و ادب

در پاسخ به این سوال چند نکته قابل توجه می باشد:

1. کسانی که این مطلب را بیان و نشر می دهند باید مدرک و سند قابل قبولی ارائه دهند که تا جایی که بررسی شد منبع معتبری ارائه نکرده اند.

2. بر فرض که چنین عملی توسط ایشان انجام شده باشد،اعمال غیر معصوم هیچگاه برای ما حجت شرعی نمی باشد.

3. اما نکته مهم و اصلی این است که طبق نقل برخی منابع تاریخی این صحابی بزرگوار قبل از واقعه عاشورا از دنیا رفته اند.بنابراین اصل این ادعا بی اساس خواهد بود.

برخی گفته اند: وی در روز جمل سی و شش هجری و در سپاه حضرت علی(علیه السلام) به شهادت رسید،(1) اما بنابر مشهور، در عهد معاویه در 56 هجری و یا در 60 هجری(2) در کوفه وفات یافته است.(3)

از باب نمونه متن دو منبع را بیان می کنیم:

و هو(صعصعة بن صوحان) ممن سيّره عثمان إلى الشام، و توفى أيام معاوية، و كان ثقة قليل الحديث.

أسد الغابة فى معرفة الصحابة، عز الدين بن الأثير أبو الحسن على بن محمد الجزرى(م 630)، بيروت، دار الفكر، 1409/1989.ج‏2،ص:403

***
و قال الشعبيّ: كنت أتعلم منه الخطب. و روى عنه أيضا أبو إسحاق السبيعي، و المنهال بن عمرو، و عبد الله بن بريدة، و غيرهم. مات بالكوفة في خلافة معاوية. و قيل بعدها.
و ذكر العلائيّ في أخبار زياد أن المغيرة نفى صعصعة بأمر معاوية من الكوفة إلى الجزيرة، أو إلى البحرين. و قيل إلى جزيرة ابن كافان، فمات بها(در زمان معاویه در همان منطقه جزیره از دنیا رفت).

الإصابة فى تمييز الصحابة، احمد بن على بن حجر العسقلانى (م 852)، تحقيق عادل احمد عبد الموجود و على محمد معوض، بيروت، دارالكتب العلمية، ط الأولى، 1415/1995.ج‏3،ص:373.

***
نتیجه اینکه :طبق نقل منابع تقریباً درگذشت صعصعة بن صوحان قبل از واقعه عاشورا مسلم و قطعی است یا حداقل مستندات قابل توجهی دارد،لذا این ادعا که این صحابی بزرگوار بعد از واقعه عاشورا بر سر خود خنجر زده و خون جاری کرد،ادعایی بی پایه و اساس بوده و ارزشی ندارد.

پی نوشتها:

1ـ ابن سعد، طبقات الکبرى، ج 6، ص 244 / ابواسحاق ثقفى کوفى، الغارات، ج 2، ص 891.
2 ـ محمّدبن جریر طبرى، تاریخ الامم و الملوک، ج 11، ص 665.
3ـ ابن سعد، طبقات الکبرى، ج 6، ص 244 / ابواسحاق ثقفى کوفى، الغارات، ج 2، ص 891.