حق همسایه از دیدگاه اسلام

سلام به همه اسک دینیهای گرامی

با توجه به زندگیهای شهری و آپارتمان نشینی مردم یه مطلبی هست که خیلی مهمه و جای کار فرهنگی داره، و اون مسئله همسایه و همسایه داریه!!!!!

حالا سوال من اینه که یک همسایه در برابر همسایه اش چه حق و حقوقی داره؟

باسمه تعالی

[="sienna"]

روزی رسول خدا صلی الله علیه و آله از یاران خود پرسید: آیا می دانید حق همسایه چیست؟ حاضران پاسخ منفی دادند. آن حضرت فرمود: حق همسایه آن ا ست که :[/]

[="black"]اگر برای کرایه از شما درخواست کمک کرد، به او کمک کنید.[/]

[="sienna"] اگر وام خواست، به او بپردازید.[/]

[="black"] هرگاه تهی دست شد، از او دست گیری کنید. [/]

[="sienna"]چنانچه خیری به او رسید، به او تبریک بگویید.[/]

ه[="black"]نگام بیماری، به عیادتش بروید.[/]

[="sienna"]در مصیبت ها به او تسلیت بگویید. اگر مُرد، در تشییع جنازه اش حاضر شوید.[/]

[="black"] بر ارتفاع خانه خود بدون موافقت او نیفزایید تا مانع وزش نسیم و جریان هوا نشود.[/]

[="sienna"] هرگاه میوه ای خریدید، مقداری به او هدیه کنید و اگر مایل به این کار نبودید، آن را پنهانی به خانه ببرید و دقت کنید که فرزندتان

آن را از خانه بیرون نبرد که فرزند او ببیند و به خاطر آن بهانه گیری کند.[/]

[="black"] با بوی غذای مطبوع خود، او را میازارید، مگر آنکه مقداری برایش بفرستید.[/]

اهمیت همسایه را از روایات زیر می توان دریافت که البته بعدش هم حقوق همسایه را خواهم گفت؛

باسمه تعالی

[="sienna"]در اهميت نيكى و احترام به همسايه همين بس كه اميرمؤمنان على عليه‏السلام در وصيّت خود فرمود:[/]

[="black"]«اللّه اللّه فى جِيرانكُم فانَّهُم وَصيَّةُ نبيُّكُم، ما زالَ يُوصى بِهم حتّى ظَنَنّا أنّه سَيُوَرِّثُهُم...».[/]

[="sienna"]«درباره همسايگان از خدا بترسيد كه آنان سفارش شده پيغمبرتان هستند، همواره درباره ايشان سفارش مى‏فرمود تا گمان كرديم

براى آنها(از همسايه) ميراث قرار مى‏دهد(در مالشان سهمى تعيين مى‏فرمايد).[/]

[="sienna"] (نهج البلاغه . وصیت 47)[/]

واقعآ وقتی این مطالب و این حقوق را میبینیم تازه متوجه میشیم که عجب دین اجتماعی داریم و چقدر به حقوق دیگران اهمیت میده.

حالا دوست دارم بعضی از مزاحمتهایی که هم ما میتونیم برای همسایه هامون ایجاد کنیم هم اونها میتونند برای ما ایجاد کنند را براتون بگم:

درفرازی از رساله حقوق امام زین العابدین(ع) حقوق همسایگان این گونه ترسیم گردیده است:


« و اما حق الجار فحفظه غائبا و كرامته شاهدا و نصرته و معونته في الحالين جميعا لا تتبع له عورة و لاتبحث له عن سوءة لتعرفها فان عرفتها منه من غير ارادة منك و لاتكلف كنت لما عملت حصنا حصينا و سترا ستيرا لو بحثت الاسنة عنه ضميرا لم تتصل اليه لانطوائه عليه لا تستمع عليه من حيث لايعلم لاتسلمه عند شديدة و لا تحسده عنه نعمة تقيل عثرته و تغفر زلته و لاتدخر حلمك عنه اذا جهل عليك و لاتخرج ان تكون سلما له ترد عنه لسان الشتيمة و تبطل فيه كيد حامل النصيحة و تعاشره معاشرة كريمة و لاحول و لا قوة الا بالله»


و اما حق همسايه اين است كه در غياب او نگاهبانش باشي و در حضورش او را گرامي داشته و ياور و كمك كار او در هر حال باشي و در صدد يافتن اسرار او مباش و از بدي او كاوش نكن كه بفهمي و اگر بدي از او فهميدي بدون عمد و قصد و بدون زحمت براي آنچه فهميدي همچون قلعه محكمي باشي و چون پرده ضخيمي به حدي كه اگر نيزه ها براي يافتنش جستجو كنند آن را نيابند چون پيچيده و مستور است . از آنجا كه نداند به سخن او گوش بر ضرر او نده و در مشكلات و سختيها او را تسليم نكن و در هنگاميكه نعمتي به او ديدي بر او حسد مورز، از لغزش او بگذر و از گناهانش صرف نظر كن و اگر بر تو ناداني كرد بردباري در مقابل آن داشته باش و با مسالمت با او رفتار كن و با او با بزرگواري معاشرت نما و هيچ قدرتي جز به خواست خداوند وجود ندارد.


رساله حقوق امام سجاد عليه السلام شرح نراقي

راوى مى ‏گويد : مردى از انصار خدمت رسول اسلام صلى ‏الله ‏عليه ‏و‏آله آمد ، عرض كرد :
خانه ‏اى در بنى فلان خريده ‏ام نزديك ترين همسايه ‏ام كسى است كه اميدى به خير او نيست و از شرّش در امان نيستم ، حضرت به سلمان و اباذر و مقداد امر فرمود كه در مسجد فرياد بزنند كه هركس همسايگان از شرّش در امان نباشد ، ايمان ندارد و اين مسئله را سه مرتبه فرياد كردند . آن گاه فرياد زدند كه از هر طرف خانه تا چهل خانه همسايه است.

الكافى : 2/666 ، باب حق الجوار ، حديث 1 ؛ بحار الأنوار : 71/152 ، باب 9 ، حديث 12 .

پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله فرمود:


«اَلْجیرانُ ثَلاثَةٌ فَجارٌ لَهُ حَقٌّ واحِدٌ وَ هُوَ اَدْنَى الْجیرانِ حَقّا وَ جارٌ لَهُ حَقّانِ وَ جارٌ لَهُ ثَلاثَ حُقُوقٍ؛


همسایگان سه گروه اند: همسایه اى که یک حق دارد که این گروه از همه حقّشان کمتر است، و همسایه اى که دو حق دارد و همسایه اى که سه حق دارد.»


«فَاَمَّا الَّذى لَهُ حَقٌّ واحِدٌ فَجارٌ مَشْرِکٌ لا رَحِمَ لَهُ حَقُّ الْجَوارِ وَ امّا الَّذى لَهُ حَقّانِ فَجارٌ مُسْلِمٌ لَهُ حَقُّ الْاِسْلامِ وَ حَقُّ الْجِوارِ وَ امّا الَّذى لَهُ ثَلاثَةٌ حُقُوقٍ فَجارٌ مُسْلِمٌ ذُورَحِمٍ لَهُ حَقُّ الْاِسْلامِ وَ حقُّ الْجَوارِ وَ حَقُّ الرَّحِمِ؛



امّا کسى که یک حق دارد، همسایه مشرکى است که از بستگان [انسان] نیست. براى او فقط حق همجوارى است و امّا کسى که دو حق دارد، همسایه مسلمان است که حق اسلام و حق همسایگى دارد و امّا کسى که سه حق دارد، همسایه مسلمان خویشاوند است که حق اسلام [و مسلمان بودن] و حق همسایگى و حق خویشاوندى دارد.»

رسولُ اللّه صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :

باسمه تعالی

پیامبر خدا :sallallah:فرمود:

مَن ماتَ وَ لَهُ جیرانٌ ثلاثَةٌ کُلُّهُمْ راضُونَ عَنهُ غُفِرَ لَهُ.

امام صادق :alayhe: ميفرمايند :

محدوده رعایت‏ حقوق همسایگان و داشتن رفتار شایسته، تنها به‏ همسایه دست راست و چپ خانه منحصر نمى‏ شود و تنها به پرهیز از آزار هم خلاصه نمى ‏گردد.سركشى، رسیدگى، احوالپرسى، رفت و آمد، مساعدت و یارى، عیادت، انفاق و صدقه، رفع نیاز، همدردى و ... از جمله امورى است كه ‏برعهده هر همسایه است و اینها نشانه فتوت و جوانمردى است.

محدث بزرگوار، مرحوم «شیخ عباس قمى‏» در رابطه با همسایه، چنین نوشته است:«... در زمینه معاشرت نیكو با همسایه، حدیث‏ بسیار است و«حسن جوار» هم تنها پرهیز از همسایه ‏آزارى نیست. بلكه تحمل جفا و ناملایمات همسایه هم ازآن جمله است. همچنین از امور مربوط به «خوش‏ همسایگى‏»، ابتدا كردن به سلام،عیادت در هنگام بیمارى، تسلیت و تعزیت گفتن در سوگها و مصیبتها، تبریك وتهنیت گفتن در شادیها و اعیاد، چشم ‏پوشى از لغزشها، سرك نكشیدن به رازها وامور پنهانى همسایه، مضایقه نكردن از كمكهایى كه مورد نیاز او است، حتى اگرمى‏ خواهد چوبى (و تیرآهنى) بردیوارت بگذارد، یا ناودانى را بر خانه تو بگذارد واز این گونه امور ... مضایقه نكنى و سخت نگیرى ... .»



سفینة‏البحار،ج‏1، ص‏192«حسن الجوار».

سلام بر بقیةالله الاعظم ومنتظرانش

با توجه به این مطلب که دوستان رعایت حق همسایه را دراحادیث مورد بررسی قرار دادند بنده بیشتر سعی میکنم به این مطلب از دیدگاه جامعه شناسی و روانشناسی اسلامی به برر
سی موضوعی این مطلب بپردازم.

در دیدگاه اسلام، جامعه مسلمین همانند اعضای یک پیکر و کاملا با یکدیگر مرتبط‌اند. اعضای این جامعه همانند سرنشینان یک کشتی هستند که اگر قسمتی از کشتی آسیب بپذیرد خطر تمام مسافران را تهدید می‌کند. با این دیدگاه، همسایه از جایگاهی بلند برخوردار است و رعایت حقوق همسایه از وظایف مهم و اساسی هر مسلمان به شمار می‌رود.
پیامبر (ص) فرمود: هر کسی به اندازه یک وجب زمین به همسایه‌اش خیانت کند خداوند آن زمین را همچون طوقی به گردن او قرار می‌دهد که تا قیامت معذب باشد. هر کس همسایه خود را اذیت کند خداوند بوی خوش بهشت را بر او حرام می‌کند و جایگاهش جهنم خواهد بود. هر کس حق همسایه اش را ضایع کند از ما نیست. جبرئیل آن قدر در مورد رعایت حق همسایه به من سفارش کرد که گمان کردم همسایه ارث هم می‌برد.»

حضرت رضا علیه السلام فرمود:«از ما نیست کسی که همسایه اش از دست او و اعمال ناپسندش در امان نباشد.»

امام صادق علیه السلام فرمود:«ملعون است، ملعون است کسی که همسایه‌اش را آزار دهد.»

در دستورات اسلام توصیه شده است که بر اذیت همسایه صبر و تحمل کنیم:

مردی خدمت رسول الله آمد و گفت:«همسایه ام مرا اذیت می‌کند.»
پیامبر فرمود:«اذیت او را تحمل کن و دست از اذیت او بازدار.»

مردی خدمت امام صادق از همسایه اش شکایت کرد. امام فرمود:«تحمل کن.»
مرد گفت:«به من می گویند تو بی عرضه و ذلیلی.»
امام فرمود:«ذلیل کسی است که ظلم می کند.»

منابع:
نهج البلاغه، صبحی صالحی نامه 47.
بحار الانوار، ج 74، ص 153.
بحار الانوار، ج 67، ص 226، ح 33.
بحار الانوار، ج 78، ص 205، ح 46.

................................................................................. حق یارتان :roz:....................................................................................

سلام بر بقیةالله الاعظم ومنتظرانش

انسانها معمولا" از تنهایی گریزان هستند وافرادیکه کمتر فعالیت ویا مراودات اجتماعی دارند به انواع مختلفی از افسردگی مبتلا میشوند

زیرا انسان موجودی اجتماعی و ناگزیر از زندگی جمعی و اجتماعی است. زندگی در اجتماع امروز كه از ساختار پیچیده ای برخوردار است، ناخواسته به تصادم و تزاحم منافع منجر می‌گردد. از این رو نیاز به كنترل و تحدید اختیارات و رفتارها از لوازم اجتناب ناپذیر زندگی امروزی است.

دین مبین اسلام علاوه بر ارائه اصول اعتقادی به تبیین و ارائه رفتارهای اجتماعی- اسلامی نیز همت گماشته است. توجه شریعت اسلامی به جزئیات برخوردهای اجتماعی و تعیین حدود رفتارها، علاوه بر اینكه به جامع بودن این دین صحه می‌گذارد، توجه مومنان و پیروان خود را به رعایت حقوق یکدیگرمعطوف می‌سازد.

از جمله اموری كه در دین اسلام سفارش و تاكید زیاد بدان گشته، نیكی با اطرافیان و برخورد توام با عطوفت با آنان است

احادیث فراوانی نیكی با اطرافیان به عنوان دفع بلایا، طولانی نمودن عمر، افزایش دهنده روزی و قبولی طاعات معرفی گشته است.

حضرت صادق(ع) فرمودند:

قرآن كريم اين كتاب جاويد و ماندگار الهي، در كنار دستور به پرستش الهي و احسان به پدر و مادر و بستگان و خويشاوندان، توصيه به نيكي و احسان در حق همسايگان نموده است؛ آنجا كه مي فرمايد:

"وَ اعْبُدُوا اللَّهَ وَ لا تُشْرِكُوا بِهِ شَيْئاً وَ بِالْوالِدَيْنِ إِحْساناً وَ بِذِي الْقُرْبي وَ الْيَتامي وَ الْمَساكينِ وَ الْجارِ ذِي الْقُرْبي وَ الْجارِ الْجُنُبِ وَ الصَّاحِبِ بِالْجَنْبِ وَ ابْنِ السَّبيلِ"؛

"و خدا را بپرستيد و هيچ چيز را همتاي او قرار ندهيد و به پدر و مادر و همچنين به خويشاوندان و يتيمان و مسكينان و همسايه نزديك و همسايه دور و دوست و همنشين و واماندگان در سفر نيكي كنيد!"
نساء / 36.

ضرورت رعايت حقوق همسايه ، هيچ قيد و شرطى ندارد؛ با صرف مجاورت ، اين حقوق به وجود مى آيد؛ اگر چه دو همسايه اعتقادات مشترك نيز نداشته باشند.

آزار نرساندن به همسایه و نیکی نمودن به او, بدین معناست که در ایجاد آرامش و آسایش برای او و اهل خانه اش دلسوزی کنیم, در حد توان دشواریها را از سر راهش برداریم, طمع به مالش نداشته و ارتباط خود را با وی براساس صفا و صمیمت بنیان نهیم.

اسلام دين نيكى و نيكى كردن است و بهترين و كارآمدترين راه براى ارشاد ديگران را پاسخ ندادن به عمل ناشايست آنان و صبر در برابر رفتار آن‏ها مى‏داند. البته اين در شرايطى است كه فرد در طرف مقابل خود احتمال اصلاح بدهد. از اين رو معارف اسلامى، ما را به بردبارى (تا جايى كه امكان دارد) دعوت مى‏نمايند.ویکی از مصادیق این بردباری ،بردباری وصبر در برابر آزار همسایگان می باشد.

مهمترین عامل عدم رعایت حقوق همسایگان رامی توان بی اطلاعی از عواقب رعایت نکردن حقوق و حتی نا آگاهی نسبت به حقوق همسایه دانست.

بعضى مى‏گویند: “چهار دیوارى: اختیارى “. اما این سخن نه معقول است، نه مشروع. نه با عرف سازگار است، نه با شرع و عقل. گر چه انسانها را دیوارهاى خانه‏ها از هم جدا مى‏کند و هر کس وارد محدوده‏ى خانه و زندگى خویش مى‏شود، اما زندگى اجتماعى، افراد جامعه را به صورت اعضاى یک “خانواده ” درمى‏آورد.

هر مسلماني بايد بر اين باور باشد که مناسبات اخلاقي و رفتاري اش با همسايگان ، در پروند اعمالش ضبط مي شود. به حکم مسلمان بودن و تبعيت از دستورهاي قرآني ، بايد روابط خويش را با همسايگان بر اساس صفا و صميميت ، عطوفت ، خوش بيني ، تأمين امنيت ،احتراز از اذيت ، و بردباري در مقابل برخي ناملايمات بر قرار کنيم .


حضرت رسول اکرم صلی الله علیه واله میفرمایند:
هر كس كالایى را از همسایه خود دریغ دارد خداوند در روز رستاخیز خیر خود را از او دریغ دارد و او را به خودش واگذارد و چه بد وضعى دارد كسى كه خدا وى را به خودش واگذارد.

سلام به همه ی دوستان بزرگوار


نماز وروزه هاتون قبول باشه ان شاءالله


با توجه به این که قراره به زودی این موضوع هم بسته بشه از همه ی شما دوستان تقاضا می کنم اگه مطلبی ،سوألی ،شبهه ای دارید مطرح کنید تا موضوع را جمعبندی کنیم.


منتظرتون هستیم.

سلام بر بقیةالله الاعظم ومنتظرانش

با تشکر از کارشناس محترم جناب سینا بزرگوار :Gol:

چند سؤال در اینجا برای روشن شدن حدود رعایت احوال همسایه
پاسخ دادنش ضروری به نظر میرسد .

1-اگر همسایه ای با توجه به درخواستهای مکرر سایر همسایگان جهت رفع مزاحمت باز هم اقدام به ایجاد مزاحمت از انواع مختلف (بلند کردن صدای موسیقی - رفت وامدهای مکرر افراد مجرد به منزلش ورعایت نکردن حدود شرعی در محوطه یعمومی جلوی درب منزل - دادو فریادهای مکرر وگاها" ناسزا گویی هایی که برای تربیت فرزندان مضر میباشند)

تکلیف اولا از نظر اخلاق دینی بر اوچیست؟ اگر سایر دوستان بزرگوار هم در این بحث نظر بدهند ومشارکت نمایند بسیار سپاسگزار خواهیم بود .

........................................................................... حق یارتان :roz:.................................................................................

سلام به همه ی اسک دینی ها

سوأل سرکار استاد در واقع در رابطه با حد وحدود همسایه داریه.

یعنی در واقع منظور این هست که آیا حد ومرزی برای همسایه داری قائل شویم یا خیر؟

تا کجا باید نسبت به آزار همسایه ها صبر کنیم؟

به نظرتون با توجه به روایات زیادی که درباره صبر بر آزار همسایه داریم در همه حال باید صبر کنیم وهیچ اعتراضی نداشته باشیم؟

خوشحال میشیم قبل از این که جواب بدیم دوستان گرامی تو بحث شرکت کنند.


ممنون از لطفتون

باسمه تعالی

ابتدای کلام از مطالب جالب توجهی که اساتید گرامی جناب سینای بزرگوار و سرکار استاد گرامی

بیان کردند،تشکر میکنم.:Gol:

اما در مورد سوالی که مطرح شد، نظر من اینه که درسته رعایت حقوق و حفظ حرمت همسایه در حد

بالایی سفارش شده، ولی اینطور نیست که در برابر هر آزاری از همسایه سکوت کنیم، چرا که خود ما

هم حقوقی داریم که ملزم به حفظ اونها هستیم.

در نتیجه در مراحل اول صبر و خویشتن داری، ولی اگر ادامه پیدا کردم ملزم هستیم که به او تذکر بدیم

و آگاهش کنیم.

داستانی نقل شده با این مضمون :

امام باقر(ع) فرمود: شخصی از آزار همسایه‌اش نزد رسول خدا(ص) شكایت كرد حضرت او را امر به

صبر نمود بار دیگر نیز به شكایت آمد حضرت باز هم او را به خویشتن داری دعوت كرد بارسوم آمد و

شكایت خود را تكرار نمود پیامبر فرمود: چون روز جمعه شود زمانی كه مردم برای نماز جمعه می‌روند

اثاثیه‌ات را از منزل خارج كن و برسر راه مردم بیاور چون از تو علت اینكار را جویا شدند ماجرای خود را

برای آنان بازگو كن آن شخص به دستور پیامبر(ص) عمل كرد چون ساعتی گذشت همسایه‌ای كه

آزارش می‌داد سراسیمه نزد او آمده از او خواست اثاثیه‌اش را به منزل باز گرداند و گفت با خداوند عهد

می‌كنم كه دیگر تو را نیازارم.

موفق باشید.:Gol:

كمترين لطفي كه مي توان به همسايه ها كرد، اين است كه به آنها آزار نرسانیم و به حقوقشان دست درازي نكنیم . قبل از این که بخواهیم نسبت به آزار واذیت همسایگان معترض باشیم باید نگاهی به عملکرد خود با همسایگانمان داشته باشیم ودر واقع خودمان همسايه اي بي آزار و صادق باشيد .
تضاد و تزاحم از پیامدهای زندگی اجتماعی است و وقتی گروهی با هم دریك محیط زندگی می‌كنند ممكن است بی‌مبالاتی و كم‌توجهی بعضی به آداب اسلامی، سبب سلب آسایش دیگران و موجب آزردگی آنان شود و این خود زمینه ساز كدورت‌ها و نزاع‌های بعدی شود. در این صورت شایسته است طرفی كه مورد كم لطفی همسایه خود واقع شده تا می‌تواند آزار همسایه را برای رضای خدا تحمل كند و چنانچه ناچار به نشان دادن واكنش شد با رویی گشاده و زبانی نرم به وی تذكر دهد به طوری كه این تذكر موجب اصلاح وی شده و در ضمن رنجش خاطر او را هم درپی نداشته باشد.

امام كاظم (ع) در این باره فرمود:

همسایه داری نیكو به آزار نرساندن نیست بلكه همسایه داری نیكو در صبر بر آزار همسایه است.

پيامبر اكرم صلي الله عليه وآله درباره آيه "يَوْمَ يُنْفَحُ فيِ الصُّورِ فَتَأْتُونَ اَفْواجاً"(نبأ / 18) روزي كه در صور دميده مي شود و شما فوج فوج وارد محشر مي شويد.

فرمود:
"ده گروه از امّت من به صورت پراكنده و جدا از ديگر مسلمانان محشور مي شوند:... هفتمين گروه كساني هستند كه "مُقَطَّعَةٌ اَيْديهِمْ وَ اَرْجُلُهُمْ؛ با دستها و پايهاي بريده محشور مي شود."

و آنها همانهاي هستند كه "يُؤْذُونَ الْجيرانَ؛ همسايه ها را آزار مي دهند.

تفسير الصافي، فيض كاشاني، بيروت، مؤسسة اعلمي للمطبوعات، ج 5، ص 275.

سلام بر بقیةالله الاعظم ومنتظرانش

داشتن روابط اجتماعی با همسایگان :یکی از انواع روابط اجتماعی، روابط با همسایگان است و از آنجا که انسان مراوده و ملاقات زیادی با آنها دارد، دین اسلام نسبت به حقوق همسایگان سفارش زیادی کرده است.

«به پدر و مادر نیکی کنید، هم چنین به خویشاوندان و یتیمان و مسکینان و همسایه نزدیک و همسایه دور و دوست و همنشین »

وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَاناً وَبِذِي الْقُرْبَى‏ وَالْيَتَامَى‏ وَالْمَسَاكِينِ وَالْجَارِ ذِي الْقُرْبَى‏‌ وَالْجَارِ الْجُنُبِ وَالصَّاحِبِ بِالْجَنْبِ (سوره ی نساء ایه ی36)

معصومین (ع) دستورات زیادی را در مورد چگونگی رعایت حقوق همسایگی بیان کرده‌اند. اگر مسلمانان به این دستورات عمل کنند، در حصول آرامش روانی آنها مؤثر می‌باشد و چنین فردی از سوی همسایگانش نیز احساس ایمنی می‌نماید.


روابط اجتماعی با دوستان (اخوت اسلامی): روابط اجتماعی در دین اسلام مورد تأکید قرار گرفته است به گونه‌ای که از نخستین اقدامات پیامبر (ص) در مدینه ایجاد برادری «اخوت» بین مسلمانان، انصار و مهاجرین بود، حضرت علی (ع)می‌فرماید:

«مؤمن با دیگران انس می‌گیرد و دیگران نیز با او انس و الفت می‌گیرند و در کسی که انس نگیرد و دیگران با او مأنوس نشوند خیری نهفته نیست

«المؤمن مالوف ولاخیر فیمن لا یالف ولا یولف» (کلینی، کافی، 2/ 102).

ارتباطات اجتماعی بر تمام جنبه‌های سلامتی اثر دارد، دوستان موجب شادمانی، و خلق‌های مثبت، سلامت روانی، کاهش فشار روانی، تخلیه روانی و برون ریزی عاطفی می‌شوند (ارگایل، روانشناسی شادی، ص 132).

دیدار، سلام کردن، مصافحه کردن، احترام گذاشتن، گوش فرا دادن، قدردانی و تحسین، وفای به عهد، هدیه دادن، گشاده رو بودن، شوخی و مزاح و شاد کردن افراد از جمله رفتارهای مناسبی است که روابط با دوستان را بهتر می‌کند.
حسن خلق، تواضع، بردباری و شرح صدر، عفو و گذشت، مدارا کردن، توجه به ظرفیت روانی افراد، تعدیل توقّعات، خوش گمانی و تفسیر مناسب، تغافل، راز داری، انصاف، از جمله صفات مناسب اخلاقی است که به روان شدن روابط کمک می‌کند.
تکبر، حسد، تعصب، خشم و ستیزه‌جویی، روابط غیر کلامی نامناسبی است که به روابط اجتماعی آسیب می‌رساند.

غیبت، تهمت، سخن‌ چینی، استهزاء و به کارگیری القاب نامناسب، دروغ، نجوا، بدگمانی، تجسّس و عیب جویی از جمله گفتارهای نامناسبی است که به روابط اجتماعی آسیب می‌رساند.

....................................................................... حق یارتان :roz:......................................................................................

اجازه گرفتن وسلام دادن هنگام ورود به خانه ی همسایگان

عبادة بن صامت که از اصحاب پیامبرصلی اله علیه وآله وسلم است می گوید از رسول خداصلی الله علیه وآله وسلم در باره اجازه گرفتن برای ورود به خانه ها پرسش شد؛ حضرت فرمود:

«مَن دَخَلَتْ عَیْنُه قَبلَ أنْ یَسْتَأذِنَ و یُسَلِّمَ فقد عَصَی اللّه َ و لا اذنَ له»؛

کسی که چشمش پیش از اجازه گرفتن و سلام کردن، وارد خانه دیگری شود، خدای را نافرمانی کرده و اجازه ای نیز ندارد.

المیزان، ج16، ص115، به نقل از الدرالمنثور

به نام خدا

با سلام خدمت جناب سینا
نماز روزه هاتون مقبول درگاه باری تعالی

آیا تو اسک دین هم ما نسبت به هم حق همسایگی داریم؟ :khandeh!:

و سوال دیگه تفاوت بین حق همسایگی با همشهری بودن وجود داره؟ چون وقتی نگاه میکنیم (لااقل بنده نگاه میکنم) میبینیم همه حقوقی که نسبت به همسایه داریم به هر شهروند همنوع هم وارده، آیا این حقوق همسایگی در اصل پیش زمینه برای انسان برای درک حقوق شهروندی و در نهایت حقوق همنوع نیست؟ آیا هیچ حقی وجود داره که یک شهروند به طور عام داشته باشه اما همسایه بطور خاص نداشته باشه؟
و در کل مرز این جدا شدن حقوق کجاست؟

در پناه حق موفق و موید باشید

سلام بر بقیةالله الاعظم ومنتظرانش

و اما در مورد حقوق همسایگان در قوانین جمهوری اسلامی ایران:

امروزه از چهار جهت میتوان دارای همسایه بود همسایه ی دست چپی -همسایه ی دست راستی - همسایه یپایینی وهمسایه ی بالایی در قانون نیز پیش بینی هایی صورت گرفته :

براساس ماده 30 قانون مدنی هر مالکی نسبت به مایملک خود حق همه گونه تصرف و انتفاع را دارد. این قاعده که در اصطلاح حقوقی قاعده تسلیط نامیده می شود و از ظاهر آن پیداست به همان فرضیه فوق الذکر و دیدگاه عموم برمی گردد، اما این قاعده محدود بر این است که مستلزم تضرر همسایه نبوده یا به قدر متعارف و برای رفع حاجت یا رفع ضرر از مالک باشد. به موجب ماده 132 قانون مدنی کسی نمی تواند در ملک خود تصرفی کند که مستلزم تضرر همسایه شود مگر تصرفی که به قدر متعارف و برای رفع حاجت یا رفع ضرراز خود باشد.

فلسفه ی این ماده که عیناً از فقه امامیه گرفته شده و مورد پذیرش فرق دیگر اسلامی- منجمله فقه عامه، حنفی، مالکی، شافعی و حنبلی- نیز است، رعایت حقوق اجتماعی شهروندان است زیرا یکی از ضروریات شهرنشینی و زندگی اجتماعی رعایت حقوق یکدیگر است

. وضع قوانینی همچون قانون تملک آپارتمان ها، قانون مدنی، قانون موجر و مستأجر و قوانینی ازاین قبیل همه در جهت تسهیل و انسجام روابط اجتماعی است.

در مقابل قاعده تسلیط در حقوق اسلام و متعاقب آن در حقوق ایران قاعده دیگری وجود دارد که یکی از منابع مهم حقوق به شمار می رود. این قاعده به قاعده لاضرر مشهور شده و منتسب به پیامبر مکرم اسلام(ص) است.که آن مقام شریف در مقام تعارض بین حق مالکیت دو نفر بیان کردند.شرح داستان مفصل است و جویندگان دانش و علم می توانند تفصیل امر را در کتب قواعد فقه موجود بیا ییدو مطالعه کنند.

لیکن به اختصار شرح ماجرا بدین قرار بوده است که در زمان پیامبر عظیم الشأن اسلام(ص)، شخصی درخت خرمایی درمنزل همسایه اش داشت و بدون رعایت آداب ورود به منزل غیر و با این ادعا که به درختی که مالک آن است، رسیدگی می کند، وارد منزل همسایه می شد و از این بابت موجب آزار و اذیت همسایه اش را فراهم می آورد با شکایت صاحب منزل نزد پیامبر(ص) و دعوت از صاحب درخت، وی حاضر به فروش یا تعویض درخت حتی با تعداد زیادی درخت در جای دیگر نشد و نه تنها به تذکرهای همسایه بلکه به ارشاد پیامبر(ص) نیز وقعی ننهاد. همین امر موجب بیـان قاعده لاضرر و لاضرار فی الاسلام از زبان مبارک پیامبر اسلام(ص) شد و به استناد آن درخت همسایه از جای کنده شد و به وی داده شد تا در هر کجا می خواهد بکارد.

فلسفه وجودی قاعده لاضرر در اسلام آن است که همه حقوق تا جایی که متعرض حقوق دیگری نشود، محترمند. مسلم الصدور بودن قاعده مذکور از ناحیه پیامبر(ص) به حدی است که هیچ اختلافی بین فرق اسلامی درآن وجود ندارد و مشهور فقها آن را قبول کرده اند و تاکنون مبنای بسیاری از فتاوی مهم بوده است. برهمین اساس پس از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی یکی از اصول قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به آن اختصاص یافته است و قائده ی لا ضرر را به این نحو بیان میکند : هیچ کس نمیتواند اعمال حق خویش را وسیله ی اضرار به غیریا تجاوز به غیر یا تجاوز به منافع عمومی قرار دهد .

............................................................................... حق یارتان :roz:...................................................................................

سلام بر بقیةالله الاعظم ومنتظرانش

حق مالک ومالکیت
ساخت و ساز، حق مالک و از ملزومات حق مالکیت و مورد احترام همه حقوقدانان و فقها است اما دامنه این حق تا به کجاست؟ تا چه مدت و به چه مقدار ساعت کاری و...؟

چنانچه نگاهی به اطراف محل سکونت خود و بستگان خود در جای جای شهرمان بیندازیم شاید محله ای وجود نداشته باشد که در آن ساخت و سازی نباشد. تخریب طولانی مدت ساختمان های قدیمی توسط کارگران و استفاده نکردن از ابزارهای جدید در این زمینه، گودبرداری و تخلیه نخاله های ساختمانی توسط ماشین آلات سنگین در شب و بیشتر مواقع تا ساعاتی پس از نیمه شب و حتی تا صبح، تخلیه مصالح جلوی ساختمان ها و ایجاد سدمعبر برای عابران و همسایگان، نبود کارگاه مناسب ساختمانی در پروژه در دست ساخت، کارکردن کارگرها بعضاً در دو یا سه شیفت کاری و در طول شبانه روز، تعطیل نشدن پروژه ها در ایام تعطیل حتی روز اول عید نوروز، بی توجهی و نبود نظارت کافی بر طول دوره ساخت و مسایلی از این قبیل، همه اموری هستند که به نوعی باعث نقض حقوق شهروندان دیگر به خصوص همسایه می شود.


حقوق همسایه در روایات وفقه وحقوق
درباب رعایت حقوق همسایه در شرع مقدس اسلام اخبار و احادیث زیادی وجود دارد و بر رعایت آنها تاکید شده است که ذیلاً فقط به بعضی از آنها خواهیم پرداخت.

پیامبراسلام(ص) فرمودند: جبراییل مرتب مرا به همسایه سفارش می کرد تا این که گمان کردم به زودی او را از ورثه قرار می دهد و در حدیث دیگر آمده است: پیامبر مکرم اسلام (ص) به حضرت علی(ع) و سلمان و ابوذر و مقداد دستور داد که درمسجد به بالاترین صدا ندا کنند کسی که همسایه اش از بدی های او در امان نباشد ایمان ندارد. در حدیثی از امام صادق(ع) که از پدر گرامی اش امام باقر(ع) نقل می کند فرمودند: همسایه مانند خود انسان است؛ نه ضرر می رساند ونه ستم می کند و احترام همسایه بر همسایه مانند حرمت مادر اوست.

در حدیث دیگری از امام صادق(ع) و او از امیرالمومنین(ع) و او از رسول خدا(ص) نقل کرده است که فرمودند: کسی که همسایه اش را اذیت کند خداوند بر او بوی بهشت را حرام می کند و جایگاهش در جهنم است و آن بدجایگاهی است و کسی که حق همسایه اش را ضایع کند از ما نمی باشد. و بسیاری احادیث و روایات دیگر که به حسن همجواری و رعایت حقوق همسایگان اشاره دارد که مجال پرداختن به آن در تحقیق حاضر نیست، لیکن آنچه مسلم است ونه تنها در اسلام بلکه نزد سایر ادیان الهی نیز مورد احترام است، رعایت حقوق همسایه می باشد.

از مطالب پیش گفته آنچه واضح و روشن است تزاحم و تعارض بین قاعده تسلیط و لاضرر در مورد بحث یعنی ساخت و ساز ساختمان در فرض مرقوم است. حال با تزاحم این دو قاعده چه باید کرد؟ قاعده تسلیط را بر لاضرر حاکم گردانیم یا بالعکس؟

از توجه به فلسفه وجودی قاعده لاضرر و سیره پیامبر اسلام(ص) چنین برمی آید که قاعده لاضرر بر قاعده تسلیط حکومت دارد. از طرف دیگر عقل نیز چنین حکم می کند که کسی نمی تواند با استناد به حقوق خود متعرض حقوق دیگران شود. به این دلایل و حکم سیره و عقلاء به حکومت قاعده لاضرر بر تسلیط، نظر مشهور فقها نیز بر همین رویه استوار است و در حقوق ایران نیز جمع دو ماده 30 و 132 قانون مدنی موید همین معناست.

........................................................................... حق یارتان :roz:................................................................................

آنچه که به عنوان تعریف برای حقوق شهروندی ارائه شده بدین شرح است:
«حقوق شهروندي آميخته اي از وظايف و مسئولیتهاي شهروندان در قبال يكديگر، شهر و دولت يا قواي حاكم و مملكت و همچنين حقوق و امتيازاتي كه وظيفه تامين آن حقوق بر عهده مديران شهري (شهرداري) دولت و يا به طور كلي قواي حاكم مي باشد. به مجموعه اين حقوق و مسئوليتها حقوق شهروندي اطلاق مي شود».

از بین مصادیق بالا حقوقی که افراد در یک جامعه نسبت به یکدیگر بر عهده دارند محل بحث ما می باشد.

در آموزه های اسلامی بیش از هر دینی به رعایت حقوق افراد نسبت به یکدیگر توجه شده است.تجّلی توجه به حقوق شهروندان در دیدگاه اسلام در مفاهیمی همچون حق‌الناس معنا می‌یابد. توجه به حق‌الناس را می‌توان اوج جایگاه حقوق مردم در یک نظام دینی دانست.تا جایی که اجرای حقوق شهروندی از منظر اسلام و یا همان حق‌الناس در راستای حق‌الله تبیین می‌شود. یعنی قصد و هدف، اجرای حقوق الهی است.به گونه ای که حتی خداوند ممکن است از حق الله بگذرد اما از حق الناس بدون رضایت صاحب حق نخواهد گذشت.

حقوق شهروندي حقوقي است که همه ي افراد ساکن در يک جامعه بايد از آن بهره مند باشندو باگسترش شهرنشینی وارتباط نزدیک افراد با یکدیگر رعایت این حقوق بیشتر احساس می شود.

دین اسلام نسبت به حقوق مردم حساس است وبه خاطر همین به خیلی از حقوق ، هم به صورت عام اشاره دارد وهم به صورت خاص. به این ترتیب که اول دایره ای بزرگ برای حقوق در نظر می گیرد وبعد به دلیل اهمیت موضوع دایره های کوچک وکوچک تری را هم برای حقوق ترسیم می نماید.

بهتر است برای روشن شدن موضوع از یک مثال بهره ببریم:

فرض کنید معلمی به دانش آموزان خود می گوید که برای امتحان باید از اول تا آخر کتاب را مطالعه کنند.اما در عین حال برای راهنمایی بیشتر از آنها می خواهد که مثلا صفحه 25 ویا صفحه 60 را بیشتر مطالعه کنند.باز اگر معلم بخواهد دانش آموزانش را بیشتر راهنمایی کند به آنها می گوید که مثلا قسمت بالای صفحه 25 از اهمیت زیادی برخوردار است ویاپاراگراف دوم صفحه 60 نکته ی مهمی می باشد.

به همین ترتیب در دین مبین اسلام هم قوانین مطرح می شود.در ابتدا حق الناس به عنوان یک قانون کلی مطرح می شود که زمان ومکان ومنصب وعنوان نمی شناسد وما مکلف به رعایت حقوق همه ی مردم در هر جا هستیم حتی اگر فرسنگها از ما دور باشند.بعد از آن یک سری حقوق که از آن به حقوق شهروندی یاد کردیم به عنوان حقوقی خاص تر مطرح می شود چرا که اینگونه افراد از لحاط فاصله مکانی به ما نزدیک ترند وتعامل ما با آنها بیشتر.باز برای همسایگان حقوقی خاص تر چرا که ارتباط با آنها بیشتر است.همین قضیه را در سایر حقوق هم می بینیم اول حق الناس را به صورت عام برای همه وبعد هم حقوقی مانند حق پدر بودن ومادر بودن یا حق دوست ومشاور و... را به صورت خاص برای این عناوین.

سلام خدمت شما بزرگوار

طاعات وعبادات شما هم قبول باشه ان شا الله


پیامبر اسلام می فرمایند:؛ مردم همچون دندانه هاي شانه اند. که این خود نشان دهنده ی وابستگی مردم به یکدیگر ولزوم رعایت حقوق می باشد.

افرادي كه در يك جامعه زندگي مي‌كنند، داراي حقوق فردي و حقوق عمومي هستند.

در مفهوم شهروندي، همزمان حقوق و تكاليفي متناسب براي هر يك از شهروندان در نظر گرفته مي‌شود. بر اين اساس شهروندي در عين‌حال كه مجموعه حقوقي را براي شهروندان معين مي‌كند و آن‌ها را بدون استثناء، بهره‌مند از اين حقوق مي‌داند، تكاليفي را نيز براي آن‌ها متصور مي‌شود كه بايد به آن‌ها بپردازند. از ديگرسو اين حقوق و تكاليف، لا‌زم و ملزوم يكديگرند و هيچ يك را نمي‌توان بدون ديگري تصور نمود.

پيامبر اكرم(ص) در بيان گهرباري مي‌فرمايند: «الا‌ كلكم راع و كلكم مسؤول عن رعيته». در همين زمينه گفته شد كه در اسلا‌م هرجا صحبت از رعيت شده، مراد همان حقوق شهروندي امروزين است.

بنابراین همه ی آن حقوقی که شهروند دارد همسایگان نیز به طور خاص تر دارا می باشند.

یکی از نکات مهمی که در ارتباط با همسایگان باید رعایت شود لزوم
رازداری است.

ما در اثر ارتباط نزدیک با همسایگان ممکن است گاهی نسبت به اسرار
ورازهای آنها آگاه شویم. وهمین امر باز ممکن است که باعث شود
در شرایطی رازهای دیگران را بر ملا کنیم.

خداوند بهترین رازدار انسان هاست. حفظ اسرار را باید از خدا
آموخت. خداوند بیش و پیش از هرکس، از اعمال، حالات، رفتار،
عیوب و گناهان بندگانش باخبراست، اما ... حلم و بردباری و
پرده‏پوشی و رازداری او بیش از همه ‏است.

آشكار ساختن اسرار مردم و فاش كردن عيوب آنان در نزد اين و آن
كار ناپسندي ميباشد و مؤمن نبايد در كار ديگرا ن تجسس كند و دنبال
يافتن عيب آنان باشد و اگر برحسب اتفاق بررازي آگاه شد بايد آن را
مخفي كند .
امام سجاد عليه السلام يكي از حقوق همسايه هارا بريكديگر رازداري
دانسته و ميفرمايد : فان علمت عليه سوءسترته عليه
چنانچه برعيب همسايه ات آگاه شدي بايد آن رامخفي داري .

حضرت علی علیه السلام نیز می فر مایند: «مَنْ تَطَّلَعَ عَلی اَسرََارِ
جََارِهِ اِنْهَتَکَتْ اَسْتََارُهُ
کسی که در مقام اطلاع از اسرار و رازهای همسایگان خودبرآید،
[=#0d0d0d][=tahoma][=14][=microsoft sans serif]پرده خویشتن را دریده است.
[=12][=#0d0d0d][=tahoma][=+0][ - غررالحکم، ج ۶، [/][/][/][=#0d0d0d][=tahoma][=+0]ص ۲۷۱ ][/][/][/][/]
[/][/][/][/]

مردم، به ویژه همسایگان ،نیازمند، احوالپرسی، رسیدگی، سرکشی و در یک کلمه «تفقّد» ند.
گاهی یک احوالپرسی و سلام، شادابی روح و نشاط زندگی فراوانی (برای هر دو طرف) پدید می آورد. .
گاهی سر زدن به همسایه ، مبدأ بسیاری از دوستی های ماندگار می شود.
پرسیدن از گرفتاری ها و مشکلات همسایگان و تلاش در حلّ و رفع آن ها، درِ دل ها را به روی انسان می گشاید.
بعضی از افراد فکر می کنند برای محبت کردن به همسایگان حتما لازم است از امکانات مادی خاصی برخوردار بود در حالی که چنین برداشتی اشتباه است انسان در هر شرایطی وبا هر امکاناتی که در احتیار دارد می تواند به دیگران محبت کند.

تا توانی به جهان خدمت محتاجان کن
به دمـی یا دِرمـی یا قلمـی یا قدمـی

«مردم داری» اخلاق زیبنده ی مسلمانی است که می خواهد از الگوهای دینی و ارزش های مکتبی الهام بگیرد و «زندگی اسلامی» داشته باشد وهمسایه داری از مصادیق بارز مردم داری است.

البته آنچه که شما مطرح کردید شامل مسئله ی غیبت هم می شود.این که در اسلام غیبت حرام شده است ویا مسلمانان به رازداری سفارش شده اند ،در حقیقت به دلیل جلوگیری از ریختن آبروی آبرومند است .اما در خود قانونهای دین، ما گاهی مجاز می شویم که راز دیگران را فاش نماییم وآن در مواقعی است که مصلحتی مهم در کار باشد.بعضی مواقع به دلیل امری مهمتر از آن، چون مصلحت اسلام و مسلمین، نجات جان بی گناه، ازدواج، مشاوره و موارد دیگری از این دست، می توان غیبت کرد اما در اینگونه موارد نیز می بایست تا سر حد امکان تلاش کرد تا حرمت و آبروی افراد حفظ شود.
شهید دستغیب می فرمایند: هرگاه مسلمانى با کسى در خصوص معامله اى یا شناخت شخص دیگرى مشورت نمود، و طرف مشورت، عیبى از شخص مى داند که اگر نگوید معامله صورت مى گیرد و مسلمان به ضرر مى افتد یا این که امرى تحقق مى شود که مشورت کننده لطمه جبران ناپذیرى مى بیند، ذکر عیب مانعى ندارد.

پس طور کلى در هر موردى که مصلحت غیبت کردن،‌ از مفسده هتک احترام مؤمن بیشتر باشد،غیبت کردن وبا فاش کردن راز اشکال ندارد.

اما آنچه برای شما پیش آمده مطرح کردن عیب دیگران است که البته آن عیب ومشکل ممکن است برای هر شخصی پیش آید .شاید آن دختر خانم در شرایط بدی قرار گرفته وعصبانی شده ونهایتا بی احترامی کرده است.واین نمی تواند دلیلی برای فاش کردن راز باشد.آنچه که ما مجاز به فاش کردنش هستیم مواردی است که ندانستن آن برای شخص سوال کننده منجر به ضررهای فراوان شود.

به پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله عرض شد : زني هست كه هميشه در همه ايام روزه است غير از روزهاي حرام و شبها را به نماز و مناجات و شب زنده داري مي گذراند. ولي همسايه خويش را با زبان مي آزارد. فرمود: « روزه و عبادت و شب زنده داري او ارزشي ندارد و اهل جهنم است.»

عرض كردند: زن ديگري است كه فقط نمازهاي يوميه را مي خواند و روزه ماه مبارك رمضان را مي گيرد اما همسايه را آزار نمي دهدرسول اكرم (ص) فرمودند: «‌هي من اهل الجنة» او اهل بهشت است.

یکی از بهترین روشهای همسایه داری نیکو، این است که نسبت به محبت کردن ونیکی کردن به همسایگان از دیگران سبقت بگیریم .متأسفانه امروزه بیشتر ارتباطات ما با دیگران حالت معامله به خود گرفته وما به اندازه ای که دیگران به ما محبت کنند فقط وفقط به همان اندازه حاضر به جبران هستیم .در حالی که در آموزه های اسلامی سبقت در نیکی‌ها از ویژگی‌های انسان‌های وارسته و مؤمنان است. اغماض در برابر کم توجهی‌ها و بی توجهی‌های اجتماعی همسایه‌ها، رفتاری پسندیده و مطلوب است، امّا وقتی که انسان گامی فراتر بر می‌دارد و با اولیای خدا همراه شده، بی توجه به برخی رفتارهای نامطلوب بعضی از همسایه‌ها با کلام دلنشین و رفتاری محبّت آمیز و با هدیه و احسان به سراغ ایشان می‌رود، عالی‌ترین شیوه برخورد را به کار گرفته است.

آزردن دل همسایگان‌، بر هم زدن آسایش ایشان، وارد آوردن خسارات معنوی و مادی به ایشان با برگزاری مجالس همراه با ساز و آواز پی در پی، سر و صداها، ساختمان سازی و مشرف شدن بر ایشان با بناهای مرتفع و برج‌های بر افراشته و بدون جلب رضایت قلبی ایشان، تجاوز به حریم خانوادگی همسایه‌ها است.که متأسفانه امروز بسیار شاهد آن هستیم.

یه نکته ای که در رعایت حقوق همسایگان وجود د اره اینه که دائما به ما سفارش شده که در برابر آزار واذیت همسایه ها صبر کنید تا مصداق افرادی باشید که حقوق همسایه را به خوبی ادا کردند. اما آیا این فقط مربوط به امورمادیه یااین که باید یه سری حقوق معنوی را هم رعایت کرد؟

نکته دیگه این که :بعضی وقتها رفتار همسایه ها به شکلیه که حتی ممکنه به ناحق باعث ریختن آبروی ما بشن ویا دیگران را نسبت به مابدبین کنند تو این شرایط باز هم باید سکوت کنیم یانه میتونیم معترض بشیم.

اصلا حد وحدود اون حقوق تا کجاست.؟تا پای مال ؟ تا پای جان ؟ تا پای آبرو؟....


در موردش فکر کنید والبته حتما حتما نظرتون را بفرمایید


از دوستانی که تو این بحث شرکت می کنند واقعا سپاسگزارم.