جمع بندی شبهاتی پیرامون «خمس»!

جمع بندی پرسش: لطفا به این سوالات در زمینه خمس پاسخ دهید: حدیثی وجود ندارد که اذن در تصرف غیر معصوم را اجازه داده باشد پس چرا خمس را در زمان غیبت باید به غیر از معصوم پرداخت کرد؟ حتی بعضی از بزرگان هم اینگونه احتیاط می کردند و خمسی که می گرفتند را دفن میکردند تا حضرت(عجل الله تعالی فرجه الشریف) بعد از ظهور خودشان خمس را بردارند.  پاسخ: پاسخ های متعددی میتوان به این سوال داد که در قالب چند نکته عرض می شود: نکته اول: احکام اسلام، یک سری احکام برای تمام زمان ها هستند، و تعطیل کردن بخشی از آن به بهانه زمان غیبت دلیل می خواهد، نه بالعکس. وقتی اسلام دستور به وجوب پرداخت خمس داده است این دستور برای همه زمان هاست، و اینطور نیست که ما لازم باشد وجوب تک تک دستورات دین در دوران غیبت را اثبات کنیم، بلکه دین خود به خود جاریست، و تعطیل کردن آن نیازمند دلیل است.   نکته دوم: احکام اسلام از جمله وجوب خمس از آیات و روایات به دست می آیند، و کسی که می خواهد این احکام را استخراج کند یا باید متخصص باشد، و یا از متخصصین و مراجع پیروی کند. وقتی ما که تخصص کافی در ادبیات عرب و اصول فقه و علم رجال و منطق و سایر علومی که برای استنباط احکام لازم است نداریم و از متخصصین تقلید می کنیم، طبیعتا در احکام خمس هم باید تقلید کنیم و هر چه که ایشان می گویند تبعیت کنیم. نمیشود از سر نداشتن تخصص بخشی از دین را از متخصصین پیروی کرد و برخی را به خاطر شبهات اینچنینی تعطیل کنیم.   نکته سوم: طبق روایات علما جانشینان انبیاء و ائمه(علیهم السلام) هستند: «إِنَّ الْعُلَمَاءَ وَرَثَةُ الْأَنْبِيَاء»(1) بنابراین طبیعتا هر وظیفه ای که انبیا و ائمه(علیهم السلام) بر عهده داشته اند در دوران غیبت بر عهده علماست، و بخشی از این امر در خصوص مدیریت منابع مالی اسلام است. بنابراین علاوه بر نکات اول و دوم، این دسته از روایات که دلالت بر جانشینی علما دارد نیز دلالت بر این امر دارد که باید خمس را به مراجع داد.   نکته چهارم: فارغ از نکات پیشین و ادله دینی بر ضرورت اعطای خمس به علما، وقتی انسان با عقل مسئله را تحلیل می کند می فهمد که خمس پشتوانه اقتصادی برای اسلام است، بنابراین تعطیل کردن آن یا دوستیِ جاهلانه است یا دشمنیِ آگاهانه! بودجه هر زمانی برای خود همان زمان است. معنا ندارد که ما برای قرن ها شیعه را بدون پشتوانه اقتصادی رها کنیم و دست مراجع و جانشینان ائمه(علیهم السلام) را خالی بگذاریم به امید آمدن امامی که تمام خزائن الهی به دست اوست و با ظهور، طبق روایات آسمان و زمین برکاتشان را بر او نازل می کنند! آیا منطقی است که ما پشتوانه اقتصادی اسلام را برای قرن ها تعطیل کنیم؟! و بگوییم این حکم فقط برای همان دویست سال ابتدایی اسلام بوده و الان باید تعطیل شود؟! اصلا پول و اسکناس و اینها اعتباراتی متعلق به همان زمان است، چیزی نیست که آن را دفن کنند تا امام زمان(عجل الله تعالی فرجه الشریف) بعد از ظهور آنها را جمع آوری کرده و به وسیله آن، امور را سامان دهند. به همین خاطر به نظر می رسد کسانی که این شبهات را ایجاد کرده و بین جوانان ما ترویج می کنند در حقیقت به دنبال تضعیف این پشتوانه هستند تا مانع گسترش اسلام شوند.   پی نوشت: 1. کلینی، محمد، الکافی، دارالکتب الاسلامیه، تهران، چاپ چهارم، 1407، ج1، ص32.