جمع بندی شبیه سازی انسان

کارشناس بحث: استاد هادی

برادر عزیز ضمن تقدیر و تشکر از پرسشی که مطرح فرمودید خدمت حضرت عالی عرض می شود آیا انسان با شبیه سازی موجود را خلق می کند؟ خلقت یعنی به وجود آوردن آیا انسان آن موجود را به وجود می آورد یا نه، فقط شرایط را فراهم می کند تا طبیعت طبق قوانین خودش کار خودش را انجام بدهد؟ سوال آخر اینکه آیا قوانین طبیعت را هم بشر ساخته است که بتوان گفت انسان با شبیه سازی موجودی را خلق می کند؟ اگر شبیه سازی خلقت و به وجود اوردن موجودی زنده است پس باید گفت آمیزش دو زوج و متولد شدن یک نوزاد هم خلقت انسان می باشد آیا واقعا این چنین است؟
برای اینکه اطلاع درستی از ماهیت شبیه سازی داشته باشید توضیح مختصری در این رابطه ارائه می شود :
حدود 5 هزار سال قبل از میلاد مسیح علیه السلام انسان های اولیه متوجه شدند اگر دانه هایی را که توسط گیاهان غنی تر و مقوی تر تولید می شوند، بکارند، می توانند پس از مدتی عین همان غله غنی و مقوی را برداشت کنند. هم اکنون نیز همان کار صورت می گیرد با این تفاوت که با توجه به پیشرفت تکنولوژی شبیه سازی فراتر از گیاهان در پستانداران هم انجام می شود.
آنچه دانشمندان زیست شناسی در روند همانندسازى انجام می دهند ، این است که سلولی را از جنس ماده گرفته و شرائطی مشابه آنچه که موجب دوقلو زایی می شود را برای آن سلول ایجاد می کنند تا سلولها به نحو خاصّی شروع به تکثیر نمایند؛ آنگاه محصول حاصل را که در حدّ میکروسکوپی است ، در رحم همان ماده که سلول از او گرفته شده بود ، قرار می دهند تا مراحل رشد جنینی خود را به صورت طبیعی ادامه دهد. مشابه آن چیزی که در مورد افراد نازا انجام می دهند که اسپرم مرد و تخمک زن را گرفته در آزمایشگاه آنها را ترکیب می کنند و سلول کشت شده را در رحم مادر قرار می دهند تا رشد طبیعی خود پیش بگیرد.

تصور نفرمایید که دانشمندان با این کار انسان می سازند؛ دانشمندان صرفا قوانین طبیعت را کشف کرده و با فراهم نمودن شرایط، طبیعت، کار خودش را انجام میدهد. همچنان که با ازدواج و عمل نزدیکی، زوجین شرایط را برای متولد شدن نوزاد فراهم می کنند و طبیعت نیز طبق قوانین خودش کار خود را انجام داده و نتیجه می دهد.
کشاورز هم با شخم زدن و پاشیدن دانه شرایط را فراهم می کند تا دانه های شبیه سازی شده تولید بشوند؛ خداوند سبحان در قران کریم برای اینکه همین شبهه را از ذهن انسان بزداید به انسان گوشزد فرمود:
« نَحْنُ خَلَقْناكُمْ فَلَوْ لا تُصَدِّقُونَ*أَ فَرَأَيْتُمْ ما تُمْنُونَ * أَ أَنْتُمْ تَخْلُقُونَهُ أَمْ نَحْنُ الْخالِقُون‏ * ... أَ فَرَأَيْتُمْ ما تَحْرُثُونَ * أَ أَنْتُمْ تَزْرَعُونَهُ أَمْ نَحْنُ الزَّارِعُونَ * لَوْ نَشاءُ لَجَعَلْناهُ حُطاماً فَظَلْتُمْ تَفَكَّهُونَ * إِنَّا لَمُغْرَمُونَ * بَلْ نَحْنُ مَحْرُومُونَ *
ما شما را آفريديم؛ پس چرا تصديق نمى‏كنيد؟! * آيا از نطفه‏ اى كه در رحم مى ‏ريزيد آگاهيد؟! * آيا شما آن را آفرينش(پى در پى) مى‏ دهيد يا ما آفريدگاريم‏ * ... آيا هيچ درباره ی آنچه كشت مى ‏كنيد انديشيده ‏ايد؟! * آيا شما آن را مى ‏رويانيد يا ماییم رویاننده ؟! * هر گاه بخواهيم آن را مبدّل به كاه در هم كوبيده مى‏ كنيم كه تعجّب كنيد! * (بگونه ‏اى كه بگوييد:) براستى ما زيان كرده ‏ايم، * بلكه ما بكلّى محروميم. » (سوره ی الواقعه 66-57)
مطلب دیگر اینکه:
موجود شبیه سازی شده عین موجود اول نیست، آیا دوقلو ها یک انسان در دو بدن هستند؟ اساسا چنین تفکّری که دو موجود عین یکدیگر باشند تفکر غلطی است؛ موجودی که از طریق شبیه سازی شده به عمل می آید یک موجود دیگری است، چنانکه نوزادی که از طریق نکاح متولد می شود موجود دیگری غیر از پدر و مادر است.
شبیه سازی هم چیزی جز فراهم آوردن شرایط برای به وجود آمدن موجودی جدید نیست، اساسا کار انسان این است که قوانین طبیعت را کشف کرده و به خدمت خود در آورده تا محصول مورد نظر نتیجه دهد، شبیه سازی یک تکنولوژی پیشرفته است که توسط انسان کشف شده چیزی نیست که در قانون طبیعت نبوده باشد.
مرگ حق است و همه موجودان مزه مرگ را خواهند چشید، مرگ چیزی جز انتقال از عالم ماده به عالم برزخ نیست لذا ترس ندارد مرگ هم همانند ما انسان ها از مخلوقات الهی است و چیز ترسناکی نیست «خلق الموت و الحیاه» (الملک 2)

سلام مؤمن،
استاد مثال خوبی زدند برای شما از کاشتن بذر گیاه که مانند شبیه‌سازی است و آن را استفاده از علم معرفی کردند، در تکمیل فرمایشات ایشان یک مثال هم حقیر برایتان می‌آورم. جنیان می‌توانند به صورت انسان دربیایند، مدام هم می‌توانند بدن جدید برای خود بسازند، کسی هم که بدنی از ابتدا و به صورت کامل (درون و بیرون) ساخته است به نظر شما اگر عضوی از آن آسیب ببیند نمی‌تواند اشکال آن را رفع کند؟ لاجرم باید بتواند. با چنین علمی آیا می‌توان گفت که جنیان مرگ ندارند؟ نه همه می‌دانیم که آنها عمرشان طولانی‌تر هست ولی ابدی نیستند. در سمت دیگر آب چشمه‌ی حیات را داریم که حضرت خضر علیه‌السلام از آن نوشیدند و تا زمانی که خودشان نخواهند در این دنیا عمر داده شده‌اند (یعنی مرگ طبیعی ندارند نه مرگ‌های دیگر) . همچنین معجزات شفا دادن مریض‌های صعب‌العلاج توسط توسل به اهل بیت علیهم‌السلام هم همگی علمی است و علم اهل بیت علیهم‌السلام مطمئناً از علم جنیان بیشتر است.
اما سؤال اینجاست که پس یعنی مرگ انسان اگرچه تقریباً همیشه با مرگ بدن او همراه است اما آیا این همزمانی هیچ لزومی ندارد؟ در پاسخ می‌توانید به حدیثی رجوع نمایید که در ان گفته شده چرا اصلاً انسان در اثر مریضی و ... می‌میرد، وقتی عزرائیل علیه‌السلام از مأموریت گرفتن جان ناراحت بود و خداوند مقرر کرد که ظاهری برای این کار قرار دهد که مردم اصل مرگ را به امر خدا و به دست فرشته‌ی او نبینند و از حوادث و بیماری‌ها ببینند.
کسانی هستند که می‌میرند و علایم حیاتی‌اشان قطع می‌شود اما دوباره به حیات برمیگردند، کسانی هستند که به مقام موت اختیاری می‌رسند که خلع بدن می‌کنند و دوباره به بدن خود عودت می‌کنند، کسانی هستند که می‌توانند همزمان چندین بدن برای خود خلق کنند (در احادیث هست که مثلاً امیرمؤمنان علیه‌السلام ۴۰ بدن همزمان برای خود خلق کردند که فلسفه از طریق تبعیت جسم از روح آن را توضیح می‌دهد).
همینطور در روایتی داریم که وقتی دجال ظهور می‌کند و ادعای خدایی می‌کند مؤمنی (احتمالاً حضرت خضر علیه‌السلام) نزد او می‌رود و می‌گوید اگر خدا هستی مرا بمیران و زنده کن. دجال او را می‌کشد (بدنش را به دو نیم می‌کند یا چیزی شبیه به این) و دوباره زنده می‌کند. بعد وقتی انتظار دارد که حتی آن مؤمن هم به خدایی او شهادت دهد آن مؤمن می‌گوید شهادت می‌دهم که تو همان دجال هستی که خبرت را از پیش داده بودند و من به تو کافرم، بعد دیگر هر چه دجال تلاش می‌کند که او را بکشد نمی‌تواند (علم حضرت خضر علیه‌السلام از او بیشتر است).

این مسائل با علم امروزی ما خیلی راحت قابل توضیح نیستند ولی شواهد بر درستی آنها یکی دوتا نیست. اما در نهایت:
نتیجه‌گیری: سلامتی بدن و خلق بدن‌های جدید و ... هیچ کدام نوید زندگی ابدی نیست، خصوصاً که خود دنیا هم ابدی نیست. مرگ تنها به دست خداست ....

به نام او...

با سلام .. ما با چند نفر از دوستان درباره این شبیه سازی حرف میزدیم به یه نقطه کوری رسیدیم!

سوالی که برامون پیش اومد این بود که :

وقتی فردی رو از طریق یک سلول -که از پوست یا هر قسمت دیگه بدن برداشته میشه - درست میکنن ، تکلیف روح اون فرد شبیه سازی شده چطوریه!؟
آیا روح شخص از روح اون کسیه که سلولش رو ازش برداشتن؟! در این صورت وجود روحانی شخص چگونه ست؟! مثلا الان انسانی که شبیه سازی شده روح نداره و فقط جسمه!؟ یا این که قسمتی از روح فرد اصلی به شبیهش منتقل میشه؟! به هر حال یک بچه ایست که حتی ممکنه صد سال بعد از مردن فرد اصلی به دنیا بیاد(یعنی میشه که سلول مذکور رو در آزمایشگاه نگه داشت و زمان دیگری کشت کرد! )خلاصه چطوریه تکلیف روح این شخص شبیه سازی شده!؟

چون وقتی انسان یکی رو شبیه سازی میکنه که نمیتونه بهش روح هم بده...!

​این تفاوت اصلا هست یا نه!؟

سلام علیکم مؤمن،

وَرَ‌سُولًا إِلَىٰ بَنِي إِسْرَ‌ائِيلَ أَنِّي قَدْ جِئْتُكُم بِآيَةٍ مِّن رَّ‌بِّكُمْ ۖ أَنِّي أَخْلُقُ لَكُم مِّنَ الطِّينِ كَهَيْئَةِ الطَّيْرِ‌ فَأَنفُخُ فِيهِ فَيَكُونُ طَيْرً‌ا بِإِذْنِ اللَّـهِ ... [آل عمران، ۴۹]
و او را به عنوان پيامبرى به سوى بنى اسرائيل مى‌فرستد كه [مى‌گويد:] با معجزه از پروردگارتان سوى شما آمده‌ام من از گل براى شما چيزى به شكل پرنده مى‌سازم و در آن مى‌دمم و آن به اذن خدا پرنده‌اى مى‌شود ...

یک نظر غیرکارشناسانه:
روح نخواهد داشت، روح باید درش دمیده بشه. وقتی بس کشت نطفه است، نطفه چه داخل رحم باشد و چه در دستگاه به هر حال نطفه است و در مسیر رشدش خداوند در آن روح می‌دمد ولی وقتی بحث کشت یک سلول دیگر باشد نه، روحی درش دمیده نمی‌شود و حتی اگر بتوانند یک بدن کامل را بسازند این بدن حداکثر زندگی نباتی دارد، یعنی بافتها زنده‌اند بدون اینکه بدن در کل توسط یک شعور واحد اداره شود.
خداوند خودش داند و خلیفه‌ی خدا و علما

سلام علیکم مؤمن،
درواقع اینطور نیست، برای بدن حقیر و شما هم تمامی سلول‌های زنده دارای روح هستند ولی روح حقیر و شما به عنوان یک انسان که مجموعه‌ی تمامی روح‌های اجزاء زنده‌ی تشکیل دهنده‌ی بدنمان نیست، روح موجودی بسیط است و نه مرکب. بدنی که از یک سلول به دست بیاید مجموعه‌ای از سلول‌هاست و تا روح انسانی (نه روح سلولی که شرافتش از روح انسانی خیلی پایین‌تر است) در آن دمیده نشود انسان نخواهد بود، ماشین بدون راننده است.
یا علی

سلام

یادمه چند سال پیش فیلمی آمریکایی رو با همین مضمون دیدم یعنی دقیقا آدم های پولدار انسان های کپی شده ی خودشون رو داشتن و بابتش هم پول گزافی رو میدادن
و با این ترفند زندگی شون رو تضمین میکردن
ماجرای فیلم هم حول محور دو شخصیت زن و مردی هست که کپی شدن و از اصل ماجرا سر درمیارن و تلاش میکنن که خودشون رو نجات بدن

مشخصه این کار از خیلی قبل تر ها برنامه ریزی شده

با سلام وادب همانطور که میدانید دونوع دو قلووجودداردهمسان وغیرهمسان که البته اکثراازنوع دوم است دردوقلوهای همسان هردوجنین. ازیک تخمک بارور بوجودمیایند واگرچه ازنظرژنوم عین همند ولی شما میبینیدازنظرشخصیتی و رفتاری باهم متفاوتند.شبیه سازی هم در آن فرم پیشرفته ونهاییش که ظاهرا هنوز انجام نداده اند یعنی ایجاد یک قل دیگرمنتها باچندسال تاخیرالبته ازنظر اخلاق پزشگی وقانونی اکثرکشورها ممنوعش کرده اند

ما آخر نفهمیدیم اگر یه ادم رو تیریپ شبیه سازی به وجود بیارند تمام قوانین آدمی براش اجرا میشه؟یعنی پس نباید بگیریم بکشیمش و از اعضاش استفاده کنیم؟
یه توضیح واضح و جامع بدین بهمون

باسلام وادب دوست عزیز هیچ فرقی نمیکند درشبیه سازی هم بایدهمان مراحل جنینی را طی کند مثل یک حاملگی طبیعی

پرسش:
با توجه به پیشرفت علوم در زیست شناسی و به وجود آوردن انسان و حیوان شبیه‌سازی شده
انسان‌ها در آینده نباید از مرگ بترسند و هر کسی می‌تواند تا همیشه با شبیه‌سازی خودش، زنده بماند. توضیح بدهید آیا این با آیه‌ای که در قرآن کریم هست «هر انسانی طعم مرگ را می‌چشد» منافات ندارد؟

پاسخ:
حدود 5 هزار سال قبل از میلاد مسیح(علیه السلام) انسان‌های اولیه متوجه شدند اگر دانه‌هایی را که توسط گیاهان غنی‌تر و مقوی‌تر تولید می‌شوند، بکارند، می‌توانند پس از مدتی عین همان غله غنی و مقوی را برداشت کنند. هم اکنون نیز همان کار صورت می‌گیرد با این تفاوت که با توجه به پیشرفت تکنولوژی، شبیه‌سازی فراتر از گیاهان در پستانداران هم انجام می‌شود.

آنچه دانشمندان زیست شناسی در روند همانندسازى انجام می‌دهند، این است که سلولی را از جنس ماده گرفته و شرائطی مشابه آنچه که موجب دوقلو زایی می‌شود را برای آن سلول ایجاد می‌کنند تا سلول‌ها به نحو خاصّی شروع به تکثیر نمایند؛ آنگاه محصول حاصل را که در حدّ میکروسکوپی است، در رحم همان ماده که سلول از او گرفته شده بود،
قرار می‌دهند تا مراحل رشد جنینی خود را به صورت طبیعی ادامه دهد. مشابه آن چیزی که در مورد افراد نازا انجام می‌دهند که اسپرم مرد و تخمک زن را گرفته در آزمایشگاه آن‌ها را ترکیب می‌کنند و سلول کشت شده را در رحم مادر قرار می‌دهند تا رشد طبیعی خود پیش بگیرد. (1)

به زبان ساده شبیه سازی چیزی شبیه قلمه زنی در عالم گیاهان است. از قدیم الایام برای تکثیر انواع درختان گاه بذر آن را در زمین م‌ پاشیدند و گاه از قلمه استفاده می‌کردند. یعنی قطعه بسیار کوچکی از بدن یک انسان را برمی‌دارند (غالبا قطعه‌ای از پوست بدن) و آن را تقویت کرده، در درون تخمک یک زن قرار می‌دهند .

سپس آن را در رحم یک زن می‌کارند. این قلمه انسانی در آن محیط مساعد پرورش می‌یابد و بعد از طی دوران جنینی متولد می‌شود؛ در حالی که نه پدری داشته و نه مادری و بلکه شبیه کسی است که آن قلمه از بدن او جدا شده است.

در این عمل، دانشمندان صرفا قوانین طبیعت را کشف کرده و با فراهم نمودن شرایط، طبیعت، کار خودش را انجام می‌دهد. همچنان که با ازدواج و عمل نزدیکی، زوجین شرایط را برای متولد شدن نوزاد فراهم می‌کنند و طبیعت نیز طبق قوانین خودش کار خود را انجام داده و نتیجه می‌دهد.

کشاورز هم با شخم زدن و پاشیدن دانه شرایط را فراهم می‌کند تا دانه‌های شبیه سازی شده تولید بشوند؛ خداوند سبحان در قران کریم برای اینکه همین شبهه را از ذهن انسان بزداید
به انسان گوشزد فرمود:
«نَحْنُ خَلَقْناكُمْ فَلَوْ لا تُصَدِّقُونَ*أَ فَرَأَيْتُمْ ما تُمْنُونَ * أَ أَنْتُمْ تَخْلُقُونَهُ أَمْ نَحْنُ الْخالِقُون‏ * ... أَ فَرَأَيْتُمْ ما تَحْرُثُونَ * أَ أَنْتُمْ تَزْرَعُونَهُ أَمْ نَحْنُ الزَّارِعُونَ * لَوْ نَشاءُ لَجَعَلْناهُ حُطاماً فَظَلْتُمْ تَفَكَّهُونَ * إِنَّا لَمُغْرَمُونَ * بَلْ نَحْنُ مَحْرُومُونَ *»
ما شما را آفريديم؛ پس چرا تصديق نمى‏كنيد؟! * آيا از نطفه‏ اى كه در رحم مى ‏ريزيد آگاهيد؟! * آيا شما آن را آفرينش(پى در پى) مى‏ دهيد يا ما آفريدگاريم‏ * ... آيا هيچ درباره ی آنچه كشت مى ‏كنيد انديشيده‏ايد؟! * آيا شما آن را مى‌رويانيد يا ماییم رویاننده ؟! * هر گاه بخواهيم آن را مبدّل به كاه در هم كوبيده مى‏‌كنيم كه تعجّب كنيد! * (بگونه ‌اى كه بگوييد:) براستى ما زيان كرده‌ايم، * بلكه ما بكلّى محروميم.(واقعه:56/ 66-57)
مطلب دیگر اینکه:
موجود شبیه سازی شده عین موجود اول نیست؛ دوقلوها، یک انسان در دو بدن نیستند؛ اساسا چنین تفکّری که دو موجود عین یکدیگر باشند تفکر غلطی است؛ موجودی که از طریق شبیه‌سازی شده به عمل می‌آید یک موجود دیگری است، چنانکه نوزادی که از طریق نکاح متولد می‌شود موجود دیگری غیر از پدر و مادر است.

شبیه سازی هم چیزی جز فراهم آوردن شرایط برای به وجود آمدن موجودی جدید نیست، اساسا کار انسان این است که قوانین طبیعت را کشف کرده و به خدمت خود در آورده تا محصول مورد نظر نتیجه دهد، شبیه سازی یک تکنولوژی پیشرفته است که توسط انسان کشف شده چیزی نیست که در قانون طبیعت نبوده باشد.

با این وصف انسان شبیه سازی شده، کپی شخص است نه خود شخص، چون انسانی‌که شبیه‌سازی شده، انسان دیگری است غیر از انسان اول و کاملا شخصیتی جداگانه دارند، این‌طور نیست که این‌ها یک روح در دو بدن باشند هر کدام از این دو دارای روحی مستقل هستند؛ لذا تصور نشود که فرد می‌تواند با شبیه سازی زنده بماند، آیه قرآن کریم هم می‌فرماید «کل نفس ذائقه الموت» فرد شبیه‌سازی شده هم نفسی جدا و مستقل دارد لذا هم فرد اول و هم فرد شبیه‌سازی شده مزه مرگ را خواهند چشید.

اما اینکه چگونه این دو نفس مستقل دارند نیاز به توضیح بیشتری دارد:
طبق نظر ملاصدرا روح در بدو آفرينش آدمي، جسماني است و در حال تكامل انسان رفته رفته با كسب كمالاتي از حالت جسماني بودن جدا كشته و به موجودي روحاني بدل می‌گردد تا جايي كه در اين حركت، كمالات خود را كسب می‌كند و نيروهاي بالقوه خود را به فعاليت مبدل می‌سازد و آنگاه است كه ديگر جسم او تاب تحمل محصور ساختن او را ندارد و روح جسم را ترك می‌گويد و مرگ طبيعي او روي می‌دهد.

بر اساس اين نظريه كه مورد قبول فلاسفه و علماي پس از وی نيز واقع گرديد می‌توان گفت‌كه در مساله‌ای مانند شبيه‌سازی، انسان باعث می‎گردد تا حيوانی در محيط آزمايشگاهی در فضايی شبيه به محيط طبيعي رشدش متولد گردد و با تولدش رفته رفته روح جسماني او با كسب كمالاتي به روحاني بودن نزديك می‌گردد و سرانجام حالت غير جسماني خود را بدست می‌آورد.

بنابراين با ايجاد شرايط تولد موجودی شبيه سازی شده امكان رشد و تكامل روح نيز در او ايجاد می‌شود.
اما مساله ديگر اينكه در اين رويداد جايگاه اراده خداوند و انسان كجاست؟ در اينجا بايد توجه داشت كه اراده انسان در طول اراده خداوند قرار دارد و از سوي ديگر انسان با اين كار دست به آفرينش موجودي نمی‌زند بلكه او تنها سلولی را از موجودی گرفته و باعث لقاح در آن می‌گردد،
سپس تخم لقاح يافته را با ايجاد شرايطی شبيه آنچه در حالت طبيعي دارد رشد می‌دهد و در واقع زمينه رشد آن موجود را فراهم می‌سازد، و به اين كار خلق و ايجاد نمی‌گويند. بلكه او تنها از آفريده‌های الهی و با مدد گرفتن از نيروي عقل و قدرت اختياری كه خداوند به او ارزانی داشته است، شرايطی را براي رشد موجودي در خارج از محيط طبيعي اش ايجاد كرده است. (2)

نتیجه:
با توجه به اینکه در شبیه سازی، فرد شبیه‌سازی شده دارای نفس و روح مستقلی است و به بیان دیگر؛ انسان دیگری است بنابراین هیچ کس با شبیه‌سازی خود، نمی‌تواند از مرگ فرار کند.

برای مطالعه بیشتر ر.ک: شبیه سازی تالیف دکتر صارمی

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1. گزارشی پیرامون شبیه سازی، عبدالرسول مهاجری، دفتر مطالعات زنان، 1381، ص 3; و روزنامه جام جم، 5/3/81، عباس پور اردکانی
2. سعیدی مهر، محمد، آموزش كلام اسلامی، انتشارات كتاب طه، ‌چاپ دوم، ‌ج 1، ص 108-109