لقاء چیست ؟ لقاء الله به چه معناست ؟
تبهای اولیه
لقاء چیست ؟
لقاء مصدر از باب مفاعله در لغت به معنای ملاقات ، به هم رسیدن و با هم مقابل شدن و برخوردن به همدیگراست .
و این معنی ( مقابله و مواجهه ) در عالم اجسام روشن است ، مانند مقابل شدن و مواجه بودن دو فرد .
اما در عالم روحانی و نسبت به خداوند متعال : قهراَ می باید این مقابله ( به فتح باء ) و ملاقات به صورت معنوی و روحانی باشد ، زیرا خداوند متعال از خصوصیات و حدود و اوصافی که در عوالم خلق است منزه است . 1
در قرآن کریم بیش از بیست جا عبارت لقاء الله آمده است .
اقوال در معنای لقاء الله :
تنزیه صرف :
تا آنجا که منتهای معرفت ، همان است که باید خداوند را تنزیه صرف نمود . و معتقد بر این شد که خدای را به هیچ وجه نتوان شناخت و آیات و اخباری را که در معرفت و در لقاء الله وارد شده است را تأویل باید کرد . مثلاَ تمام آیات و اخبار لقاء الله را معنی می کنند بر مرگ و لقاء ثواب و عقاب .
ملاقات حقیقی :
بدین معنا که ملاقات ممکن الوجود با خداوند جلیل واجب الوجود حقیقتاَ هست لکن نحوه ی آن هم لایق ملاقی ( ملاقات کننده ) و ملاقی ( ملاقات شونده ) است و آن عبارت از همان معنا است که در ادعیه و اخبار از آن به لفظ وصول و زیارت و نظر بر وجه و تجلّی و دیدن قلب و تعلّق روح تعبیر شده است و از ضد آن به فراق و بعد و حرمان تعبیر می شود . مانند تعبیرات زیر :
امیرالمؤمنین علیه السلام در تفسیر قد قامت الصلاة فرمود : یعنی نزدیک شد وقت زیارت .
و در دعاها مکرراَ وارد شده است ( و لا تحرمنی النظر الی وجهک ) بار الها مرا از نظر به وجهت محروم مفرما .
و در کلمات امیرالمؤمنین علیه السلام است که فرمود ( و لکن تراه القلوب بحقایق الایمان ) خدای را چشم های ظاهر نمی بیند و لیکن دل ها به وسیله ی ایمان حقیقی او را می بیند .
و در مناجات شعبانیه ( و الحقنی بنور عزّک الابهج فأکون لک عارفاَ ) بارالها مرا به نور عزتت که سراپا بهجت است برسان تا تو را بشناسیم . 2
پی نوشت :
1 – رساله ی لقاء الله – علّامه حسن مصطفوی .
2 – رساله ی لقاء الله - آیت الله میرزا جواد ملکی تبریزی .
در سخن پیشین آمد که مقابل(به کسر باء) شدن و ملاقات در عالم روحانی و نسبت به خداوند متعال : قهراَ می باید این مقابله (به فتح باء) به صورت معنوی و روحانی باشد ، زیرا خداوند متعال از خصوصیات و حدود و اوصافی که در عوالم خلق است منزه است .
لقاء خداوند متعال :
در موجودات عوالم خلق ، سه نوع حدّ دیده می شود :
1 - حدود بر انگیخته شده از موادّ اشیا :
چنان که در اجسام مادّی طبیعی این محدودیّت و تقیّد موجود است ، و آزادی فعالیت هرکدام از افراد جماد و نبات و حیوان ، در محدوده ی طبیعت و موادّ آنها می باشد .
در عالم مادّه هیچ گونه اختیاری برای توسعه ی دائره ی قدرت و فعالیت خود ، اضافه بر اقتضاء طبیعت مادّی ندارد . یک فرد مادّی می تواند فقط در حدود استعداد و قدرت مادّه ی خود را با نیروهای ما فوق خود تقویت نماید .
2 - حدود زمان و مکان :
چنان که در اجسام بطور کلّی خواه لطیف باشند و یا کثیف موجود است ، زیرا هر جسمی قهراَ در هستی خود محتاج به بعد طولی زمان و بعد عرضی مکان بوده ، و با این حدّ محدود خواهد بود ، و در این جهت اختلاف در مفهوم زمان و مکان فرقی ندارد . پس هر جسمی با حدود و خصوصیات زمان و مکان محدود است .
3 - حدود ذاتی :
این حدّ و محدودیت از لحاظ ذات و وجود در همه ی ممکنات و مراتب موجودات و بالخصوص در عالم عقول موجود است . و عقول با آن که از حدود جسمانیت بیرون هستند ، ولی ذاتاَ و از جهت پیدایش و وجود محدود هستند .
و انسان استعداد آن را دارد که در اثر تربیت و سلوک روحانی و تکمیل نفس ، از حدود جسمانی بیرون رفته ، و حتّی از محدودیت ذاتی خود نیز منصرف گشته ، و غرق در فنای عالم لاهوت شود .
آری در اینجا منزل لقاء پروردگار متعال محقق گردد .
يا أَيَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ (27)
ارْجِعي إِلى رَبِّكِ راضِيَةً مَرْضِيَّةً (28)
فَادْخُلي في عِبادي (29)
وَ ادْخُلي جَنَّتي (30)
(سوره فجر)
تو اى روح آراميافته!
به سوى پروردگارت بازگرد در حالى كه هم تو از او خشنودى و هم او از تو خشنود است،
پس در سلك بندگانم درآى،
و در بهشتم وارد شو! 1
پی نوشت :
رساله لقاء الله - علامه حسن مصطفوی
این مبحث ادامه دارد ...
و من الله التوفیق
در قرآن در 7مورد به کلمه لقا اشاره شده است :
الأنعام : 130 يا مَعْشَرَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ أَ لَمْ يَأْتِكُمْ رُسُلٌ مِنْكُمْ يَقُصُّونَ عَلَيْكُمْ آياتي وَ يُنْذِرُونَكُمْ لِقاءَ يَوْمِكُمْ هذا قالُوا شَهِدْنا عَلى أَنْفُسِنا وَ غَرَّتْهُمُ الْحَياةُ الدُّنْيا وَ شَهِدُوا عَلى أَنْفُسِهِمْ أَنَّهُمْ كانُوا كافِرينَ
الأعراف : 51 الَّذينَ اتَّخَذُوا دينَهُمْ لَهْواً وَ لَعِباً وَ غَرَّتْهُمُ الْحَياةُ الدُّنْيا فَالْيَوْمَ نَنْساهُمْ كَما نَسُوا لِقاءَ يَوْمِهِمْ هذا وَ ما كانُوا بِآياتِنا يَجْحَدُونَ
الكهف : 110 قُلْ إِنَّما أَنَا بَشَرٌ مِثْلُكُمْ يُوحى إِلَيَّ أَنَّما إِلهُكُمْ إِلهٌ واحِدٌ فَمَنْ كانَ يَرْجُوا لِقاءَ رَبِّهِ فَلْيَعْمَلْ عَمَلاً صالِحاً وَ لا يُشْرِكْ بِعِبادَةِ رَبِّهِ أَحَداً
العنكبوت : 5 مَنْ كانَ يَرْجُوا لِقاءَ اللَّهِ فَإِنَّ أَجَلَ اللَّهِ لَآتٍ وَ هُوَ السَّميعُ الْعَليمُ
السجدة : 14 فَذُوقُوا بِما نَسيتُمْ لِقاءَ يَوْمِكُمْ هذا إِنَّا نَسيناكُمْ وَ ذُوقُوا عَذابَ الْخُلْدِ بِما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ
الزمر : 71 وَ سيقَ الَّذينَ كَفَرُوا إِلى جَهَنَّمَ زُمَراً حَتَّى إِذا جاؤُها فُتِحَتْ أَبْوابُها وَ قالَ لَهُمْ خَزَنَتُها أَ لَمْ يَأْتِكُمْ رُسُلٌ مِنْكُمْ يَتْلُونَ عَلَيْكُمْ آياتِ رَبِّكُمْ وَ يُنْذِرُونَكُمْ لِقاءَ يَوْمِكُمْ هذا قالُوا بَلى وَ لكِنْ حَقَّتْ كَلِمَةُ الْعَذابِ عَلَى الْكافِرينَ
الجاثية : 34 وَ قيلَ الْيَوْمَ نَنْساكُمْ كَما نَسيتُمْ لِقاءَ يَوْمِكُمْ هذا وَ مَأْواكُمُ النَّارُ وَ ما لَكُمْ مِنْ ناصِرينَ
سلام علیکم سلیم گرامی
اخوی ادامه را بفرمائید مشتاقانه بگوشیم .
ولی سلیم گرامی این بزرگواران کلمه مرکب لقاء الله را تفسیر نموده اند تا به اینجا درست است یا اینکه توصیف لقاء الله را در دستور کار دارند؟
یاحق
سلام بر بقیةالله الاعظم ومنتظرانش
:khandan: خوب دوستان بزرگوار یک نفر کتاب رساله ی لقاءالله علامه حسن مصطوی را تهیه نماید وبرای سایر دوستان دنباله ی بحث را از روی آن ادامه دهد تا دیگران هم استفاده ببرند :Gol:
:reading: البته شاید کتابهای دیگری هم در این زمینه باشند که قابل استفاده ی دوستان باشد . :makhfi:
حق یارتان :Sham: