جمع بندی نحوه ی علم حضوری به خدای متعال

با تشکر از استاد حامد
میشه یه مثال برای علم حضوری نسبت به یه شی معمولی بزنید؟ اصلا همچنین چیزی امکان پذیر هست یا علم حضوری فقط برای حقایق عالم مجردات استفاده می شه؟

با سلام خدمت استاد حامد

این که عارفی گفته اگه همه ناامیدی تو لاَّ تُدْرِكُهُ الأَبْصَارُ باشه همه ی امید تو وَهُوَ يُدْرِكُ الأَبْصَارَ هست؟؟؟
این جمله رو تو یه پست دیگه هم مطرح کرده بودم که راجع به توحید بود اگه اشکالی نداره دوست دارم جواب شما رو هم بدونم؟

اگه ربطی به بحث نداره به علت عدم سواد بنده هست..... شناخته زیادی راجع به درک کننده و درک شونده ندارم تنها ذوق این مطلب وادار به سوالم کرد...

با سلام

شرمنده که این سوال سطح پایین رو از محضر اساتید می پرسم.
آنچه از کلام شما در این تاپیک و سایر بیانات عارفانه در تاپیک های دیگر درک کرده ام همواره این سوال برای من دغدغه بوده که:
من چه هستم. یا که هستم.؟؟
ساده تر بگم که ما از حقایقی صحبت می کنیم ورای ادراک ناقصمان که اگر فیلتر این ادراک ناقص در حد ظرفیت ما از ما برداشته شود اصل حقیقت برایمان متجلی می شود ولی چون ادراک ما دارای حجاب است همه ی مراتب آن حقیقت از فیلتر این حجاب گذشته و ناچاراً تکثرات را وهم می کنیم.ولی اگر این حجاب برداشته شود حتی خود مفهوم من هم فنا میشود و به وحدت میرسیم.

حالا این سوال برای من هست که این من خودش چیست؟ اگر وجود خارجی ندارد و خودش یک توهم است چطور میفهمد و درک میکند؟(هرچند ناقص)

سلام بر بقیةالله الاعظم ومنتظرانش

باتشکر از جناب حامد بزرگوار

در تاپیک ذیل شما بنده را به تاسیس متهم کردید که درجای خودش اگر فرصتی پیدا کنم پاسخ مستدل آن را خدمتتان عرض خواهم نمود .

اگر بنده هنوز مطلبی را نخوانده ام یا فراموش کرده ام که نبایدشما را به چیزی متهم کنم !!!
رسم بهتر این بود حداقل از بنده قبل از متهم نمودن به تاسیس سند میخواستید.

آیا علم به وحی الهی حصولی است یا حضوری؟

واما در مورد علم به صفات و ذات خداوندی واین که شما علم را یک سره فقط در دو مورد علم حضوری علم حصولی میدانید باید عرض کنم که از نتایجی که فلاسفه به آن میرسند یعنی استدلالات عقلی این دوعلم هرگز به صفات ذاتی خداوند راه نمی یابند وهمچنین دریافت صفات خداوندی نیز از راه علم حضوری وعلم حصولی در اندازه ای بسیار محدود از ادراکات انسانی قادر به فهم این امور میباشند .

علم حضوری علمی است در اندازه ی ظرفیت درک انسانی از مابعدالطبیعه که عقل آن را تایید میکند .

اما انسان با این نوع از علم بیشتر از ما بعد را نمیتواند درک کند وبه ماوراء راه نمی یابد . علم حضوری مرحله ی ابتدایی علمی برتر وبزرگ تر است به نام علم کشف وشهود که درک ماوراء فقط از طریق این علم میسر میباشد وگرنه که تمام انسانها از علم حضوری برخوردارند . اما درک از درک ذات وصفات خداوند عاجز میباشند وعموم با داشتن این علم هرگز به درک این صفات ظرفیت نمی یابند .

متاسفانه درحال حاضر امکان وفرصت ادامه مطلب ، با مستندات واستدلالات را ندارم دراولین فرصت بحث را گسترده تر ومستند عرض میکنم خدمتتان .

حق یارتان :Gol:

اینجا منظورتون از همه شئون من یعنی حسن فاطمه علی نقی و .... رو یک جا درک میکنیم؟ یا اینکه همه این مفاهیم بجز خود من فنا شده و جز وجه الله چیز دیگری را درک نمیکنیم؟
مشکل من اینجاست که در مرتبه ای که فقط وجه الله را درک کنیم چطور میشود خود من را درک نکنیم. بلاخره یک حسی از بودن داریم که ادرک شیء دیگری هم درکار باشد.

اگر 5 نفر همزمان در مرتبه درک وجه الله باشند ایا هرکدام از این 5 نفر حقیقی جداگانه وجود دارند یا اینکه جریان چیز دیگریست؟
چطور میشود یک عارف واصل مثلا معصومین به درک وجه الله نایل شود و در عین حال در میان کثرات زندگی کند. مگر میشود از یک مرتبه فرو آمد؟ من شنیده بودم در عرفان حال موقت است ولی مرتبه دایمیست.

درک همزمان بالاترین مرتبه ی ادراک و پایینترین مرتبه چطوری ممکن است؟

با سلام.

ادراک جایی معنا دارد که انسان به مطلوبی برسد،وقتی به ان مطلوب رسید ادراک حاصل می گردد در حالی که ادراک برای حق معنا ندارد بلکه حضرت حق به همه چیز علم دارد نه اینکه به چیزی برسد تا درک نماید.

علم انسان به حق از جهت ارتباطی است که با حق دارد،به عبارتی علم انسان به حضرت حق از ان جهت است که با او ارتباط دارد.

این ارتباط از طرف انسان ممکن و از طرف حق کمال و واجب است نتیجتا علم انسان به اندازه کمالی که پیدا می کند با علم حق هم رنگ می گردد و شدت می یابد.نتیجتا علم انسان به حق همیشه از جهت کمال خودش است نه از جهت کمالی که در ذات حق است بلکه کمال علم انسان در علم حق موجود است.
--------------------

سلام استاد حامد
تشکر می کنم از جوابهاتون دوست داریم بحثتون رو ادامه بدید....
یا علی

با سلام استاد حامد دیدم قالب مخالفین فلسفه و عرفان منکر تجرد نفس هستند و تنها مجرد رو خدا قلمداد می کنند.
و دستاویزشون یه سری از روایات راجع به روح هست و ریح و ... که یه شی مادی می دونند.
به راستی نفس چیست که فراموشیش با فراموشی خدا قرین هست؟

سلام بر بقیةالله الاعظم ومنتظرانش

باتشکر از جناب حامد بزرگوار وبحث خوبشان :Gol:

خیر بزرگوار نظر بنده وفلاسفه وعرفا بر این نیست که علم حضوری مقدمه ی کشف وشهود باشد بلکه بر عکس بنده عرض میکنم که جنس وماهیت علم حضوری وکشف وشهود از یکدیگر جدا است . ظرفیت انسان برای رسیدن به این دوعلم باید متفاوت باشد .انسان با ظرفیت اندک علم حضوری که یک علم عام وشخصی است هرگز نمیتواند در عرصه ی کشف وشهود که مختص ذوات ماوراءالطبیعه است وارد شود چه رسد به اینکه با علم حضوری بخواهد صفات باری تعالی را درک کند حال بماند که بخواهیم حضور در محضر خداوند را با علم حضوری که علمی عامه وآگاهی فردی از احوالات شخصی خود است ، توجیه کنیم . ما از طریق علم حضوری تنها میتوانیم به ایمان خود به خدا پی ببریم ومحدوده وگستره ی این علم فراتر از این نمی رود .
متاسفانه به دلیل مشغله ی فوق العاده فعلا" نمیتوانم به طور جدی وارد بحث شوم اما همین قدر اشاره میکنم تا مطلب به روز بماند بنده انشاءالله خدمت شما برای نتیجه گیری بحث خوام بود .

حق یارتان :Gol:

سلام و تشکر از استاد حامد
بحث های مجرد بودن رو مطالعه کرده ام، البته من تحصیلات حوزوی ندارم و بدون استاد جسته گریخته به دلیل علاقه مندی به این مباحث این فرمایشات رو دیدم.
روش این گروه که خودشون رو کلامی می دونند تسلیم مطلق جلوی احادیث هست که بحث رو به درست یا غلط بودنش نکشونیم که یه دعوا هم تو این تاپیک ایجاد نشه.
یه سوال؟ تو حالات یکی از شاگردهای ملکی تبریزی دیدم که استادش با یه اشاره حالت تجرد نفس رو بهش القا می کنه؟ یا بزرگی خودش رو از بیرون خودش می بینه؟
می خواستم بپرسم اگه قرار باشه سالک تجرد نفس رو بفهمه این تجربه چه شکلی دست می ده؟ و اون بحثی که داشتیم که همیشه بین ادراک کننده و ادراک شونده باید فاصله باشه تا درک اتفاق بیفته ؟ این حالات اولیا چجور جواب داده میشه؟
یا این مطلب که اگه درست فهمیده باشم ذات نفس دست نیافتنی هست اولیا تو این حالات چی رو یافتند؟

سلام بر بقیةالله الاعظم ومنتظرانش

تقسیم علم به حصولی وحضوری مخصوص علوم عالم ماده است .انسان با این دوعلم دنیایی نمیتواند که به ماوراء آگاهی یابد .

شما بزرگوار بهتر میدانید که معنای علم (شناخت وشناخث= معرفت وآگاهی)

شناخت وآگاهی انسان از سه طریق حاصل میگردد :

1- علم حصولی :این علم بر واقعیتهای خارجی استوار است . یک نوع شناخت تجربی است که با کمک حواس پنج گانه ومبدائیت عقل حاصل میگردد .

2 - علم حضوری : این علم از درون انسان سرچشمه میگیرد وبه احوالات خود انسان هم ختم میگردد . یک نوع معرفت وآگاهی است از نفس و(منیت ) فردی که به آن علم به احوالات شخصی ویا علم به ضمیر نفس میگویند .

3 علم به ماوراء ومابعد که البته کمی با یکدیگر متفاوتند از این نظر که ماوراء علم خاص میطلبد ومابعد علم عام است . در ماوراء شخص با رسیدن به مقامات معنوی از طریق کشف وشهود حجاب از مقابل جانش برچیده میشود ودر مابعد شخص با ترک ابزار جسم به پس پردهی حجاب راه پیدا میکند .

این سه علم در فلسفه مبنای مثلث هستی یا مثلث وجود به حساب میایند .

مثلث خدا انسان وجهان که در ارتباط با ادراکات وشناختها اینطور میتوان ارتباط برقرار کرد :
علم حصولی علم مختص جهان وماده است علم حضوری علم مختص انسان است و چون انسان از درک اعلی متعالی خداوند به دلیل ضعف وفقر وجودی عاجز است و نمیتوانداز ذات باری تعالی درک ویا آگاهی ویا شناختی کسب کند انوار وجودی اش را در کشف وشهود عرفانی ادراک ماورائی می نماید . این ادراک فارغ از تن جسمانی است چرا که ظرفیت ذره ای از این انوار را ندارد .

علم حصولی علم صادر است وعلم حضوری علم رابط است ادراک شهودی علم واگاهی واصل است . دقت شود کشف وشهود هرگز شناخت نیست .

وبنده ایرادم به اصل عنوان تاپیک شما بود واین که فرمودید علم دونوع است وادراک انوار الهی را با علم حضوری میسر دانستید .که بنده هم دلایل ایراد خودم را با اصول ابتدایی فلسفه خدمت شما بزرگوار عرض کردم .

حق یارتان :Gol:

از نوشته ی شما متحیر شدم چطور درمطلبی با این استناد و وضوح متن زیر را مرقوم نمودید؟

بنده کجا گفتم کشف وشهود اصلا" معرفت وآگاهی نیست؟ فقط عرض کردم که کشف وشهود شناخت نیست . البته واقفید که برای اکثر دانش آموختگان ترم یک ودو فلسفه ویا مقدمات فلسفه و روانشناسی و .... تفاوت معنای الفاظ در کلام فلسفی ودقت در جزء معنا وتفاوت درترادفات بسیار حائز اهمیت است تا بتوانند به فهم مسایل بالاتر فلسفی نایل شوند .

تفاوت شناخت با معرفت وآگاهی در مرتبه ی ادراک است شناخت پایین ترین مراتب ادراک نظری میباشد .البته با حفظ مراتب کسب !!!

راستی ازبنده استناد مطالبم را خواسته بودید : اولا" عرض میکنم خدمتتان که شما مطلبی را فرموده اید که بنده با مقدمات وبدیهیات پاسخ ایرادم را عرض کردم

ثانیا" به نظر میرسد شما که مدعی حصر این دوعلم به صورت کلی میباشیدومعتقد هستیدبه خداوند از طریق علم حضوری میتوان شناخت یا معرفت ویا اگاهی پیدا کرد وبه شرح ماجرا در این حدود پرداخته اید باید مستندات ارایه نمایید و ادعای بنده را رد کنید .

ثالثا" مستند بنده کتب کلیات فلسفه (دکتر اصغر دادبه ) و(جبر واختیار علامه جعفری) و (فلسفه دین علامه جعفری) و..... است که 7 سال است این کتابها و....را در مقطع کارشناسی وارشد تدریس میکنم .وتا الان هم کسی از این بابت بر بنده خرده نگرفته !! گرچه اگر شما ثابت فرمایید که بنده در اشتباه هستم عمری دعا گو میباشم :Gol:منتظر مستندات شما بزرگوار هستم.

حق یارتان :Gol:

[="times new roman"]سلام علیکم و رحمه الله

حامد گرامی نقص استدلال یا صحت آنرا بفرمائید :

شهود را اگر آگاهی بنامیم و در برابر ناآگاهی آنرا قرار دهیم
لاجرم آن بیان خفی بدور از خطا و اشتباه است چون نفس آگاهی مطلق است.
لذا بر اساس این استدلال نبوت بر هر کسی که به شهود برسد هم محمول است.

استاد بزرگوار نقص عرض بنده را هم بزرگواری کنید بگیرید باسپاس :

علم در منطق به دو وجه حضوری و حصولی در ابتدا تقسیم بندی میشود (حصرا)
و درباره مابعد الطبیعه که زیر مجموعه علم حضوری است هیچ بحثی در منطق وجود ندارد چون بدیهی واحدی در مابعد الطبیعه نزد عامه وجود ندارد.

و

اما مابعد الطبیعه
در فلسفه 4 روش تحقیق وجود دارد
روش ارسطوئی یا قیاس - روش دیالکتیک ( مامائی سقراط ) - روش دکارت ( ریاضی ) و روش استقرائی (بیکن )

که در فلسفه با استفاده از این روشها تمام تحلیلات مابعدالطبیعه را ارائه مینماید.

و این روشها با دسته بندی کلی علوم در منطق سنخیتی ندارد.[/]

وفقکم الله ان شاء الله تعالی بکل الخیر

سلام بر بقیةالله الاعظم ومنتظرانش

اجازه بدهید تا از کلام آیت الله مصباح یزدی در مکتوب کلاس درس فلسفه شان استفاده ببرم شاید کمی مطلب بنده در مورد مراتب ادراکات در معرفت وآگاهی وشناخت روشن شود برای منبع هم میتوانید موضوع را بانام آیت الله مصباح دراینترنت سرچ کنید .

مراتب علم حضوري

نكته‌ي ديگر شايان توجّه اين است كه همه‌ي علمهاي حضوري از نظر شدّت و ضعف، يكسان نيستند بلكه گاهي علم حضوري، از قوّت و شدّت كافي، برخوردار است و به صورت آگاهانه تحقّق مي‏يابد ولي گاهي هم بصورت ضعيف و كمرنگي حاصل مي‏شود و به صورت نيمه آگاهانه و حتّي ناآگاهانه در مي‏آيد.
اختلاف مراتب علم حضوري گاهي معلول اختلاف مراتب وجود شخص درك كننده است يعني هر قدر نفس از نظر مرتبه‌ي وجودي، ضعيفتر باشد علوم حضوريش ضعيفتر و كم‏رنگتر است و هر قدر مرتبه‌ي وجوديش كاملتر شود علوم حضوري آن كاملتر و آگاهانه‏تر مي‏گردد. تبيين اين مطلب، متوقّف بر بيان مراتب وجود و همچنين مراتب تكاملي نفس است كه بايد در ساير علوم فلسفي، اثبات شود و در اينجا مي‏توانيم بر اساس اين دو اصل موضوع، امكان شدّت و ضعف در علوم حضوري را بپذيريم.
علم حضوري به حالات رواني نيز به صورت ديگري قابل شدّت و ضعف است. مثلاً بيماري كه از درد، رنج مي‏برد و درد خود را با علم حضوري مي‏يابد هنگامي كه دوست عزيزي را مي‏بيند و توجّهش به سوي او معطوف مي‏شود ديگر شدّت درد را درك نمي‏كند. علّت ضعف اين ادراك، ضعف توجّه است. بر عكس، موقع تنهايي و بخصوص در شب تاريك كه توجّهي به ساير امور ندارد درد خود را با شدّت بيشتري درك مي‏كند كه علّت آن، شدّت توجّه است.

اختلاف مراتب علم حضوري مي‏تواند در تفسيرهاي ذهني آنها مؤثر باشد، مثلاً نفس در مراحل اوّليه با اينكه علم حضوري به خويشتن دارد ممكن است در اثر ضعف اين علم، ارتباط خود را با بدن به صورت «رابطه‌ي عينيّت» تصوّر كند و در نتيجه بپندارد كه حقيقت نفس همين بدن مادّي يا پديده‏هاي مربوط به آن است ولي هنگامي كه مراتب كاملتري از علم حضوري برايش حاصل شد و به عبارت ديگر: هنگامي كه جوهر نفس، تكامل يافت ديگر چنين اشتباهي رخ نمي‏دهد.
همچنين در جاي خودش ثابت شده كه انسان، نسبت به آفريدگار خويش، علم حضوري دارد ولي در اثر ضعف مرتبه‌ي وجودي و نيز در اثر توجّه به بدن و امور مادّي، اين علم به صورت ناآگاهانه در مي‏آيد. امّا با تكامل نفس و كاهش توجّه به بدن (شهود ) و امور مادّي و تقويت توجّهات قلبي نسبت به خداوند متعال همان علم به مراتبي از وضوح و آگاهي مي‏رسد تا آنجا كه مي‏گويد: «اَ يكون لغيرك من الظهور ما ليس لك؟»

بزرگوار توجه بفرمایید ایشان از لفظ ادراک استفاده نموده اند ونه شناخت .

از دیدگاه عرفا وفلاسفه علم حضوری درتداخل ذهن با علم حصولی دچار خطا میگردد واز این نظر مرتبه ی علم حضوری برای ادراک خداوند مرتبه ی دون وپایینی است . باز هم مزاحم اوقات بزرگواران خواهم شد ومستندات متعدد دیگری را هم ارایه خواهم نمود .

در ضمن جناب حامد گرامی منظور بنده از 7 سال تدریس با توجه به قرینه ی مطلب بود که عرض کردم اگر خطا رفته بودم مطمئنا" از نظر مافوقها و همکاران دانشمند ودانشجویان تیز بین دور نمی ماند وحتما" مورد مؤاخذه وپرسش قرار میگرفتم . وگرنه که.....

در ضمن بنده هنوز منتظر مستندات شما درمورد نحوعلم حضوری به خداوند آنطور که فرمودید وشرح دادید هستم .

حق یارتان :Gol:

سلام بر بقیةالله الاعظم ومنتظرانش

تعریف شهود و شناخت از منظر استاد بزرگوارم

سلام بر شما.

علم عین انکشاف است نه انکشاف واقعیتی،به عبارتی خود کشف همان علم است،حالا می خواهد کشف ماهیت باشد یا کشف وجود عینی....که البته برای مراتب مادون به به واسطه ادراک حاصل می گردد (معرفت و شناخت)و برای مرتبه قله به علم ...

البته اتصال با واقعیت مادی نیز نوعی شهود است به عبارتی تا با واقع شئ ارتباط نداشته باشیم به مرحله تصور نیز نمی رسیم،مانند دیدن مناظر که البته خود نوعی شهود است،نتیجتا در شناخت حصولی هم شهود شئ مقدم بر تصور ان است،منتها در هر مرتبه نوع شهود خاص همان مرتبه است چون احکام هر مرتبه خاص همان مرتبه می باشند که البته در مرتبه قلبی حکم خاص خود را دارد که عاری از احکام مادی است..

نتیجتا معرفت و شناخت و علم ،همه عین انکشاف می باشند و این انکشاف از جنس اگاهی است...که مقابل جهل و نداری است...

----------------------

سلام بر بقیةالله الاعظم ومنتظرانش

بله آنچه شما میفرمایید درست اما مقصود بنده درجات علم حضوری است که تا قبل از رسیدن به مرحله ی کشف وشهود آن هم با احراز شرایط ومراتب کسب هرگز به معرفت وآگاهی وشناخت ذات باری تعالی نخواهد رسید بلکه ادراک انوار صفات هم در این مرحله شامل مرتبه ی نزول وجود میباشد

به هر حال علم به ذات خداوند از طریق علم حضوری که علم به نفس است میسر نمیگردد این هم یک دلیل دیگر که آیت الله سبحانی در این مورد در پاسخ جناب سروش که همین مطلب را عنوان کرده بودند فرموده اند :

بخش اول، جنبة اشتراک پیامبر با سایر انسان‌هاست و آن را می‌توان با اصول مادی‌گری تجزیه و تحلیل کرد. بخش دوم، جنبه وحیانی و غیبی است، و آن قابل اندازه‌گیری و تجزیه و تحلیل به وسیلة ابزار و ادوات مادی نیست، و به اصطلاح از مقولة «غیب» است، و درک کنه آن از توانایی انسان بیرون است، و باید به آن ایمان آورد، چنان که می‌فرماید: «الذین یؤمنون بالغیب».(بقره/3) اصولاً قرآن، مسائلی را به عنوان «شهادت» و «غیب» مطرح می‌کند، هر چند هر دو، نسبت به خدا شهود و شهادت است، اما نسبت به ما انسان‌های محدود، برخی شهود و برخی دیگر غیب است. یک رشته واقعیات از آن نظر غیب است که ما حس شناخت آن را نداریم، از افق اندیشه ما دور است، مانند جهان برزخ، قیامت، و نبوت و وحی، باید اینها را با صفات آنها و نشانه‌های آنها شناخت، نه با جنس و فصل و نه با بیان کنه.

حق یارتان :Gol:

سلام بر شما.

البته کسی نمی تواند ذات حق را شهود کند،بلکه در مرتبه ذات حق کمالات عین هم هستند،نتیجتا در این مرتبه عینیت و ثبوت از بین می رود در حالی که عینیت شخص هیچ وقت از بین نمی رود نتیجتا شخص بر اساس ان مرتبه عینیتی که پیدا نموده است،با حق ارتباط پیدا می کند ممکن است این عینیت تا بی حدی پیش برود و لی همین بی حدی خود حدی است برای ان عینیت ...فقط ذات حق است که اطلاق دارد و بس که رسیدن به ان با ثبات عینیت غیر ممکن است...

نتیجتا ان علمی که در مرتبه هم رنگ شدن با ذات حق می باشد علمی است ک هم ویژگی و هم احکامش با مراتب پایین مغایر است،ولی در همین حد بی حدی کشف حاصل شده باشد کفایت می کند...

یاحق

سلام بر بقیةالله الاعظم ومنتظرانش

اجورکم عندالله :Gol: این دقیقا" مطلب مورد نظر بنده است که مورد ایراد قرار داده ام .
وآن احتمال خطای ادراک دراین مرحله از شهود است که نشانگر عدم رسیدن به معرفت الهی از طریق علم حضوری وحتی کشف وشهود میباشد وبنده معتقدم که همین مقدار کفایت نمیکند وشخص نمیتواند با تکیه بر این عینیت که نزد نفس حاصل شده مطمئن شود که با حق ارتباط پیدا کرده وامکان خطا رفتن تا بیحدی بسیار قوی میباشد واین قطعا" به دلیل کمی ظرفیت ادراکی انسان است که از طریق شهود وهمی حاصل میگردد .

اجازه دهید این مطلب را از زبان آیت الله بزرگوار حائری یزدی نقل نمایم البته چون مطالب بنده زیاد مورد قبول دوستان بزرگوار نیست وعادت کرده اند که از عقل افراد خاصی استفاده نمایند .

ارتباط‌ علم‌ حضوری‌ و علم‌ حصولی‌ باید به‌ عنوان‌ یک‌ رابطة‌ علت‌ و معلول‌ در واژه‌های‌ افاضه‌ و فیض‌ در نظر گرفته‌ شود.

یکی از دلایل بنده برای رسیدن به احتمال خطا در شهود همین نقش مؤثر تصورات علم حصولی در فعلیت یافتن آگاهی ها ومعرفت حضوری میباشد
در واقع ادراک نظری انسان در احاطه ی ادراک عملی در بالفعل شدن آگاهی ها تحت تأثیر علم رابطه میان علم حضوری وعلم حصولی نتیجه ی خطا را محتمل میکند . وامکان معرفت الهی را بر انسان محدود میکندپس جنس علم حضوری جنس معرفت الله نمیتواند باشد جدای اینکه علم به ذات الهی از ارکان غیب است که بر انسان ممکن نیست .

حق یارتان :Gol:

سلام بر بقیةالله الاعظم ومنتظرانش

از حضورتان در بحث متشکرم :Gol: حضور فعال و تا حدودی مثبت بود برای روشن شدن گوشه ای از منظور بنده !

اما در این سایت رسم بر این است که خوانندگان بزرگوار جز با سند قوی از کاربران !!! دیگر ، مطلبی را نمی پذیرند لطف بفرمایید نظر مکمل نظرات شخصی خود را هم ضمیمه فرمایید تا بنده هم به رسم ادب سپاسگزار باشم .

اما به نظر میرسد که شما دراصول فقه هم دستی بر آتش داشته باشید .

در تأکیدتان بر مطلب فوق یک سؤال :

از دید گاه شما در این بحث «مفهوم »چه جایگاهی دارد ؟و بر کدام نوع «مفهوم» میتوان برای اثبات نظر ونتیجه ، در این بحث به کمک گرفت ؟ بحث معرفت وآگاهی وشناخت را در ارتباط با ادراکات ماوراء ، منظورم است یا همان شهود عرفانی ونه شهود تصوری !!!

مثلا" هرگاه مکلف از تأثیر نماز بر ارکان حیاتش بپرسد ویا طبق تعریف شریعت با استناد به ایات قران کریم از تجسم اعمالش درقیامت ویا حتی در برزخ بپرسد ویا از تأثیرات وضو بر نفس نمازش بپرسد پاسخ آن را با توجه به ارتباط میان علوم به کدام طریق شایسته ی توضیح میدانید ؟ به هرحال اینجا بحث بر سر مراتب صادر ورابط و واصل است .

میدانم شما متوجه منظورم برای رسیدن به نتیجه هستید جسارتا" برای روشن شدن اذهان عمومی مثال زدم .

در میان افراد تحصیل کرده رسم این است که به علم فقط از دیدگاه « یکـ نوع » تخصص مینگرند ودر نتیجه درجایی از مسیر به بن بست «یک کلام» میرسند .واکثرا" از این که خود هم نظریه ای داشته باشند پرهیز میکنند زیرا فکر میکنند پای استدلالشان فقط بر برخی پایه های ی چوبین نظریات قبل میتواند استوار باشد وبس !!!

واما در مورد ادعای خودم که شهودعرفانی را از دوعلم دیگر مجزا نمودم نظر جدیدی است که میان فلاسفه ی معاصر رونق بحثی گرفته با این شرح :

علم نفس الامری
این قسم که منحصر در یک گونه است، به واجب الوجود اختصاص دارد.در شناسه آن، بر حسب نظام واژگانی و گزاره واژه‏ای کلام و فلسفه اولی، می‏توان گفت:
علم نفس الامری، آن است که تمام شیئیّت آن، ملاک صدق قضیه‏هایی است که از معلوم گزارش یا تفسیر می‏دهند.این علم، ملاک صدق معلوم است، بر خلاف علم امکانی که معلوم، ملاک صدق آن است و چون ذات واجب و مبدأ کل، چنانکه تقریر کننده و ایجاد کننده کلّ است و ماهیات را در مرحله عقد الوضع آنها تحقق می‏بخشد و به صورتی که حضرت امیرالمؤمنین(علیه السلام)در یکی از سخنانش مسجّل می‏دارد، جوهرها را در جوهریت آنها تجهیر می‏کند، از این رو علم واجب الوجود که عین ذات او است، ملاک واقعیت اشیاء و قضایای شرح دهنده اشیاء می‏باشد؛به وجهی که تحقق اشیاء و صدق قضایای آنها، وابستگی تامّ به علم واجب دارد.این علم به دلیل ملاک بودنش برای نفس‏الامر، بر مرتبه‏های واقع به معنی اعم آن، احاطه ذاتی و قیومی دارد و در عین کاشف بودنش از متعلقها و برابر ایستاهای خود، بر آنها به تقدّم ذاتی و واقعی متقدّم است.
این تقدم از حیث وجودی، روشن است.آنچه شرحش تفصیل می‏خواهد-گرچه مشروح بر اساس عینیت صفات واجب با ذات واجب، آشکار می‏باشد-شرح تقدم منطقی و نفس الامری این علم است بر معلومات، در مرحله انکشاف و مرحله تقرر چیستی معلومات.
شرح این تقدم، توقف دارد بر دو نظریه متمّم یکدیگر که هر دو از دیدگاه محققان فلسفه رد شده‏اند:
نظریه اول:جعل ماهیات است پیش از مرحله تقرر خاص و هستی خاص آنها.
جعل ماهیات در ظرف تقرر خاص، از دید بسیاری از فلاسفه، مانند شیخ اشراق و میرداماد و محقق لاهیجی صاحب شوارق، پذیرفته شده است.
هر چند در برخورد با فلسفه ملاصدرا که اصالت وجود را مبنا قرار داد، از رواج آن کاسته شد.اما جعل ماهیات پیش از ظرف تقرر خاص آنها، به نظر می‏رسد از دید محققان به طور کلّی منتفی باشد. زیرا ماهیات پیش از ظرف تقرر خاص، در مشهور نمی‏توانند به نحو حمل شایعی ماهیات باشند با این وصف اگر اینگونه تأسیس ماهیت که ذات آن را در حیّز عقد الوضع پیش از مرحله تقرر خارجی برقرار می‏سازد درست باشد، چنانکه در این نوشتار مفروض شده، آنگاه پایه اول علم نفس‏الامری و تقدّمش بر معلومات استوار می‏گردد.
نظریه دوم:امکان فقری ماهیات است. ملاصدرا نظریه امکان فقری وجودات را به طور منسجم با اصلهای فلسفه اولی پرداخت.این امکان بیانگر این است که وجودهای ممکن نه فقط نیازمند و وابسته به واجب هستند، بلکه ذوات آنها نیاز و وابستگی و تعلق است.به نظر ملاصدرا، امکان خاص که سلب ضرورت سلب و ایجاب است به ماهیتهای امکانی اختصاص دارد و بر وجودهای امکانی صدق نمی‏کند.آنچه در وجودهای امکانی راست می‏آید، امکان فقری می‏باشد که به انحاسء وجودات ممکنه اختصاص دارد و بر ماهیات صدق نمی‏کند.با این حساب، بر طبق نظر ملاصدرا، دو گونه امکان داریم که هر کدام اختصاص به حوزه‏ای دارد:
گونه اول، امکان خاص است که به معنی سلب ضرورت سلب و ایجاب می‏باشد.این‏گونه، از دیدگاه وی جز در ماهیات تحقق ندارد.
گونه دوم، امکان فقری است که به معنی عین فقر و تعلق بودن به واجب است.این گونه امکان از این دیدگاه فقط در وجودهای امکانی تحقق دارد. از جمله ادلّه ملاصدرا بر این نظر، این دلیل است:
ماهیات چون در حاقّ ذوات خویش جز ذوات و ذاتیات خویش نیستند (الماهیة، من حیث ذاتها، لیست الآ ذاتها) (الماهیة، من حیث هی، لیست الآ هی) (با قاعده‏ای که می‏گوید:ماهیت از حیث خود، فقط خودش می‏باشد، )پس وصف امکان، از حاقّ ذوات آنها بیرون است و به عنوان لازم ذاتی و معقول ثانی فلسفی، ماهیات را توصیف می‏کند.بنابراین، امکان ماهیات، امکان خاص ماهوی است، نه امکان فقری.
اگر امکان فقری ویژه وجودات نباشد و ماهیات را هم شامل شود، و همچنین اگر امکان ماهوی به ماهیات اختصاص نداشته باشد و وجودات را در بر گیرد، در آن فرض، نظریه دیگری پدید می‏آید که دیدگاه فلسفه را در مورد وجود و ماهیت دگرگون می‏سازد.مبنای این نظر همین است که از یکسو، وجودات علاوه بر امکان فقری دارای امکان خاص ماهوی هستند، و از دیگر سو، ماهیات علاوه بر امکان ماهوی دارای امکان فقری می‏باشند.

متاسفانه تا چند روز دیگر امکان حضورم در بحث نیست .اما با توجه به جذابیت بحث بعد از فراغت ان شاءالله برای ادامه حضور خواهم یافت

حق یارتان :Gol:

با سلام

مطالعه اینگونه بحث ها موجب شادی و سرور است

التماس دعا

سلام بر شما.

این اصل از کجای مطالب انتزاع گشته است.

منظور خطای در تطبیق است که در مرتبه فهم حاصل می گردد ،وگرنه در مرتبه شهود قلبی فهم جایگاهی ندارد،..بلکه اتصال با واقع جایی برای استدلال و تطبیق باقی نمی گذارد ،بلکه فهم شهود مسبوق به خود شهود است البته در نوع شهود عرفانی مد نظر شما.

منظور شما این است که جایگاه عینی نفس الامر ذات احدیت است؟

اینکه علم حق ایجابی است در ان شکی نیست،ولی ملاک قضایای عدمی در این نفس الامر چگونه قابل حل است، مصداق عدم در این عالم عینی نفس الامر چگونه است،حالا لابشرط هم باشد.به عبارتی ذات حق لابشرط واجد ماهیات و عدم انهاست.

بیشتر در مورد این علم حق تعالی توضیح دهید!!

یا حق

سلام بر بقیةالله الاعظم ومنتظرانش

از وقفه ای که به دلیل ضیق وقت از طرف بنده حاصل شده از دوستان بزرگوار پوزش میطلبم . اکنون نیز فعلا" فقط برای احیای نفس بحث خواستم تاپیک تلنگری بخورد تا فراغتی حاصل گردد در خدمت دوستان وجریان مباحثه باشم .

جناب عرفان بزرگوار این اصل نیست ودر واقع یک قاعده است برای محک دوستان بزرگواری که با آنها مباحثه می کنیم تا هم با سؤال خود اسائه ی ادب نکرده باشیم وهم از این طریق به محدوده ی معلومات طرف مقابلی که با ایشان به بحث پرداخته ایم ونوع دیدگاهشان به بحث آن هم در فضای مجازی که سابقه ای از میزان معلومات واقعی وحقیقی فرد نداریم و(معلوم نیست که اطلاعات وارد شده در بحث کپی پیست لحظه ای ذهنی از اینترنت است ویا خیر معلومات واقعی وگاها" حقیقی خود فرد است ) که ان شاءالله شما خودتان خوب واقفید که تا چه اندازه در روند مباحث مؤثر است .:ok:

برخی از دوستان در پیام خصوصی از بنده در باره ی اصطلاحات تخصصی بحث تعریف خواسته بودن تا موضوع را بتوانند پیگیری نمایند .

نفس الامر= ظرفىتی که عقل آن‌را، براى مطلق ثبوت و تحقق اعتبار مى‏کند،

خیر منظور بنده این است که جایگاه واقعی نفس الامر، ذات احدیت است و به دلیل همین وقوع است که رسیدن به این علم از عهده ی علم حضوری خارج است . و این که آیا میتوان از طریق ترکیب تصویر عینیات و تصوّرذهنیات که از خواص تفکر انسانی ویکی از متداول ترین راه های کسب علم طبیعی برای انسان است وآسان ترین وعمومی ترین راه رسیدن به حقایق عینی میباشد وتلفیق آن با آنچه شما علم حضوری میخوانید ، آیا با این ابزار میتوان به محدوده ی انتزاع حقیقی ذات احدیت متوجه شد ؟ تا مراحل بعد نیز مهیای طریق گردند ؟یا اینکه این تضاد است ومانع که ابتدا"برای حصول علم حضوری!!! به خداوند باید به طریقی مرفوع گردند تا بتوانیم به علم حضوری واقعی (شهود عرفانی) در این مورد دست یابیم ؟ به عبارت دیگر شمول علم حضوری به حق ، از طریق صرفا" حضور علم نزد عالم را در این مورد رد میکنیم .و وقوع این علم را با ایجاد شرایط نزد عالم به ایجاب ملحق میدانیم .وبلکه این علم است که باید درمحضر حق حاضر گردد تا ادراکی از حق انجام گیرد ونه حضور حق در برابر علم .

جناب عرفان بزرگوار گویا شما خود نیز از ترفند قاعده ی بالا بهره برده اید ویکی از سؤالات برون ریز معلوماتی را مطرح کرده اید که معمولا" در شروع مباحث نفس الامری رواج دارند . اکنون خود شما در مورد مسئله ی عدم در این بحث چه نظری دارید ؟

در ضمن تعریف بنده از( علم به حق )کمی با مفهومی که شما تعریف نموده اید متفاوت است . به مطالب دقت بفرمایید .

علم نفس الامری، آن است که تمام شیئیّت آن، ملاک صدق قضیه‏هایی است که از معلوم گزارش یا تفسیر می‏دهند.این علم، ملاک صدق معلوم است،

دراولین فراغت ان شاءالله پیگیر مطالب بحث خواهم بود .

حق یارتان :Gol:

سلام بر شما.

یعنی می فرمایید نفس الامر در سلسله مراتب عالم وجود ذات احدیت را اشغال نموده است؟
منظور محل و جایگاه هستی شناسی نفس الامر است.

این ظرفیتی که می فرمایید عالمی خارج از عقل است یا نه داخل در عقل و بلکه اختراع عقل هستند و با اعتبار پیش ساخته عقل...

صور علمی!! که ملاک صدق این قضایا هستند ذات احدیت را اشغال کرده اند.

البته انچه حضور را می طلبد علم است،ونفس نیز چیزی جز مراتب علمی نیست،پس بدون علم حضوری نیز شناخت نفس الامر محال است...

در ثانی در حضور علم نزد عالم حاضر نیست!!بلکه معلوم نزد عالم حاضر است که این انکشاف را علم می گوییم،نتیجتا در علم به حق در حقیقت معلوم حق که خود علم حق است نزد او حاضر است و خود معلوم نیز در این مرتبه عالم حق است منتها در مرتبه خود معلوم....
پس جایی که حضور باشد،در اصل حمل کمالات بر یکدیگر است ....

نتیجتا حضور حق در برابر معلوم که همان علم شخص است همان حضور علم شخص که معلوم است در برابر حق می باشد،نه اینکه یکی بر دیگر حمل گردد در این حمل کمالات هر دو طرف محضورند...

به نظر حقیر چیزی به نام اعتبار صرف نداریم بلکه اعتبارات ذهنی نیز خود مراتبی از نفس هستند که البته وجودی خارجی هستند،چون نفس وجودی خارجی است،وانچه اعتبار می نامیم در اصل وجود های تبعی هستند که چیزی جز واسطه در عروض برای ثبوت عینی نیستند به عبارتی اعتبارات نیز موجودند منتها به تبع واقع...

سلام بر شما.

البته العدم باطل الذات است،برای مطابقی چون عدم و احکام ان مطابق واقعی و دارای نفسیت وجود ندارد تا اینکه فی نفسه لحاظ شود...

حال شیئیت نفس الامر چگونه ملاک صدق ان معلوم قرار می گیرد؟

------------------------

باسمه الشهید

سلام و عرض ادب

شهود عقلی همان قوه ی حدس است که در انبیاء الهی در نهایت درجه ی قوّت و به شکل وحی و قوه ی

قدسیه ظهور می یابد؟

باسمه اللطیف

عرض سلام و ادب و تشکر از پاسخ حضرتعالی

به بیان فوق، به نظر می رسد"شهود عقلی" تعبیری دیگر از "ادراک عقلی" باشد و از آنجایی که فرمودید در شهود عقلی :

این نوع شهود از درک بدیهات و اولیّات بالاتر نمی رود در حالیکه مسائلی چون ادراک وحدت،علیّت و....

محل اختلاف آراء فلاسفه است پس مستغنی از استدلال نیست،کمااینکه از نقل قول ذیل پیداست:

تثبیت و تبیین دقیق مسائل نیازمند استلال نیست؟

با تشکر