جمع بندی چرا دعاهامون مستجاب نمیشه؟

با سلام و تشکر از سوال شما ابتدا به تبیین معنای دعا و اجابت آن می پردازیم و سپس به سوال شما پاسخ می گوییم/

دعا در لغت به معني صدا زدن و به ياري طلبيدن و در اصطلاح اهل شرع، گفت‌وگو كردن با حق تعالي، به نحو طلب حاجت و درخواست حل مشكلات از درگاه او و يا به نحو مناجات و ياد صفات جلال و جمال ذات اقدس اوست. كلمه دعا و مشتقاتش حدوداً بيش از 200 بار در آيات قرآن كريم بكار رفته است و از ريشه «دَعَوَ» و به معني خواندن و حاجت خواستن و استمداد است و گاهي مطلق خواندن از آن منظور است. (۱)  پی نوشت: ۱. قرشی، سیدعلی‌اکبر، قاموس قرآن، واژه‌ دعا.

استجابت دعا به‌معنای پاسخ دادن و پذیرفتن درخواست است و «مجیب» به‌معنای اجابت‌کننده درخواست بندگان یکی از اسماء الهی است. (۱) و وعده‌ای است که خداوند به بندگان خود در چند آیه از قرآن داده است. (۲) مفسران با توجه به مجموع این آیات به نکاتی اشاره کرده‌اند: استجابت دعا با رعایت شرایط و رفع موانع از سنت‌های قطعی الهی است. (۳) گاهی به‌خاطر مصالح و حکمت‌هایی، اجابت دعا به تأخیر می‌افتد. (۴) وعده استجابت دعا نباید جایگزین تلاش انسان برای رسیدن به اهداف و منجر به کنار گذاشتن اسباب ظاهری و مختل شدن مسیر طبیعی زندگی شود. (۵)   پی نوشت‌ها: ۱. ابن منظور، لسان العرب، ۱۴۱۴ق، ذیل واژه جوب. ۲. سوره بقره، آیه ۱۸۶؛ سوره غافر، آیه ۶۰؛ سوره شوری، آیه ۲۶. ۳. طباطبایی، سیدمحمدحسین، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۲، ص۳۲. ۴. قرائتی، محسن، تفسیر نور، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۲۸۹. ۵. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱، ص۶۴۷.

همان طور که می دانید استجابت دعا شرایط گوناگونی دارد که به آن ها اشاره خواهیم کرد و این که خداوند مصلحت های بندگان را در نظر می گیرد و تلاش و ظرفیت و اعمال ما نیز در استجابت دعا اثر دارد و نکته آخر این که اجابت دعا حتما به این گونه نیست که همان طور که ما می خواهیم و فکر می کنیم به دست آید بلکه به گونه ای دیگر که به نفع ماست دعاهای ما مستجاب می شود.  

عوامل عدم استجابت دعا: ۱- نشناختن جهت و راه دعا ۲- وقت نشناسی ۳- وفا نکردن به عهد نسبت به خداوند ۴- ایمان و یقین ناکافی ۵- شرک در دعا ۶- همراه نبودن یاد خدا و صلوات در دعا ۷- نیت آلوده ۸- سنگ دلی ۹- ناممکن و نامشروع بودن ۱۰- سرگرم محرمات و لهو و لعب بودن ۱۱- خودخواهی ۱۲- ناامیدی ۱۳- اعراض از امر به معروف و نهی از منکر ۱۴- دعا نکردن در زمان راحتی ۱۵- ندانستن سود و زیان از جانب خداوند ۱۶- دعا نکردن به صورت جمعی ۱۷- تضرع و زاری و اصرار نکردن ۱۸- قطع ارتباط با خدا

عوامل استجابت دعا برخی از این راهکارهای برگرفته از روایات به این ترتیب می باشد: ۱- ایمان به خدا ۲- حسن ظن و اعتماد به خداوند   ۳- حضور قلب   ۴- توسل به اهل بیت(علیهم السلام)   ۵- تکرار و پافشاري در دعا   ۶- صلوات قبل و بعد و وسط دعا   ۷- دل شکستگی و منقلب شدن و گریه در موقع دعا   ۸-  توجه به زمان استجابت دعا دعا در زمان‌هایی که وعده داده شده به اجابت نزدیک‌تر است مانند: موقع اذان ظهر- بعد از هر نماز- قبل از غروب – سحرگاه - شب جمعه - موقع نزول باران- در نماز وتر (نافله شب) - به هنگام قرائت قرآن - وقت اذان - موقع ریخته شدن خون شهید- شب قدر و شب‌هاي مانند آن مثل شب عید فطر و قربان و روز عرفه ۹- توجه به مکان‌هاي استجابت دعا   ۱۰- صدقه ۱۱- بلندکردن دست‌ها به هنگام دعا ۱۲- حضور در جمع مؤمنین و دعا کردن ۱۳- به صورت جمع دعا کردن و نه فقط براي خود دعا کردن [بلکه به فکر دیگران هم باشیم] ۱۴- دعا برای دیگران ۱۵- دعاي پدر و مادر ۱۶- استغفار و اقرار به گناه ۱۷- ستایش خداوند ۱۸- خواندن اسماء خداوند با آن معانی بلند و دلنشین قبل از دعا ۱۹- بندگی و اطاعت خدا  

جمع بندی پرسش: چرا دعاهایمان مستجاب نمی‌شود؟ حتی در حرم امام حسین (علیه السلام) تحت قبه دعا کردم ولی اجابت نشد. من احترام پدر و مادرم دارم. به کسی ظلم نکردم تا جایی هم که می‌دانم رد مظالم گردنم نیست.   پاسخ: دعا در لغت به معني صدا زدن و به ياري طلبيدن و در اصطلاح اهل شرع، گفت‌وگو كردن با حق تعالي، به نحو طلب حاجت و درخواست حل مشكلات از درگاه او و يا به نحو مناجات و ياد صفات جلال و جمال ذات اقدس اوست. كلمه دعا و مشتقاتش حدوداً بيش از دویست بار در آيات قرآن كريم بكار رفته است و از ريشه «دَعَوَ» و به معني خواندن و حاجت خواستن و استمداد است و گاهي مطلق خواندن از آن منظور است. (۱)  استجابت دعا به‌معنای پاسخ دادن و پذیرفتن درخواست است و «مجیب» به‌معنای اجابت‌کننده درخواست بندگان یکی از اسماء الهی است. (۲) و وعده‌ای است که خداوند به بندگان خود در چند آیه از قرآن داده است. (۳) مفسران با توجه به مجموع این آیات به نکاتی اشاره کرده‌اند: استجابت دعا با رعایت شرایط و رفع موانع از سنت‌های قطعی الهی است. (۴) گاهی به‌خاطر مصالح و حکمت‌هایی، اجابت دعا به تأخیر می‌افتد. (۵) وعده استجابت دعا نباید جایگزین تلاش انسان برای رسیدن به اهداف و منجر به کنار گذاشتن اسباب ظاهری و مختل شدن مسیر طبیعی زندگی شود. (۶) استجابت دعا شرایط گوناگونی دارد که ایمان به خدا، حسن ظن و اعتماد به خدا، حضور قلب، توسل به اهل بیت(علیهم السلام)، تکرار و پافشاري در دعا، صلوات قبل و بعد و وسط دعا، دل شکستگی و منقلب شدن و گریه در موقع دعا و توجه به زمان و مکان استجابت دعا از جمله آن‌ها می‌باشد. هم‌چنین موانعی برای عدم اجابت دعا وجود دارد که نشناختن جهت و راه دعا، وقت‌نشناسی، وفا نکردن به عهد نسبت به خداوند، ایمان و یقین ناکافی، شرک در دعا، همراه نبودن یاد خدا و صلوات در دعا، نیت آلوده، سنگ دلی، ناممکن و نامشروع بودن، سرگرم محرمات و لهو و لعب بودن، خودخواهی و ناامیدی و ... از مواردی است که مانع مستجاب شدن دعاهای ما می‌گردند.   در مجموع این که خداوند مصلحت‌های بندگان را در نظر می گیرد  و با وجود همه شرایط و عوامل و تلاش و ظرفیت و اعمال ما استجابت دعا را محقق می‌کند و این که اجابت دعا حتما به این معنی نیست که همان طور که ما می خواهیم و فکر می کنیم، به دست آید؛ خیر و نفع ماست که بر آن اساس دعاهای ما مستجاب می شود؛ هر چند در کوتاه مدت و یا حتی در دنیا متوجه آن نشویم. اگر در دنیا هم دعای ما مستجاب نشود در آخرت پروردگار مهربان به گونه ای جبران می‌نماید که انسان آرزو می‌کند کاش دیگر ادعیه نیز اجابتش در آخرت باشد. (۷)     پی نوشت‌ها: ۱. قرشی، سیدعلی‌اکبر، قاموس قرآن، تهران، اسلامیه، ۱۳۶۷ش، واژه‌ دعا. ۲. ابن منظور، لسان العرب، بیروت، دار صادر، ۱۴۱۴ق، ذیل واژه جوب. ۳. سوره بقره، آیه ۱۸۶؛ سوره غافر، آیه ۶۰؛ سوره شوری، آیه ۲۶. ۴. طباطبایی، سیدمحمدحسین، المیزان، بیروت، موسسه الاعلمی للمطبوعات، ۱۳۹۰ق، ج۲، ص۳۲. ۵. قرائتی، محسن، تفسیر نور، تهران، موسسه در راه حق، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۲۸۹. ۶. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۷۱ش، ج۱، ص۶۴۷. ۷. کلینى، ابو جعفر محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق، جلد ۲ صفحه ۴۹۱.