جمع بندی کتابهای شیعه در نقد و رد مخالفان

سؤال: مهمترین کتابهای عالمان شیعه که در اثبات عقاید شیعه بعد از قرن هفتم نوشته شده چیست؟
توضیح: امروز عمدتاََ سوال ها و شبهاتی مطرح می شود که بیشتر این سوالات در کتاب های نوشته شده توسط علمای شیعه در رد مخالفان جواب داده شده؛
مانند الشافی شریف مرتضی علم الهدی در رد قاضی عبدالجبار؛ الصوارم المهرقه قاضی نورالله شوشتری در رد الصواعق المحرقه ابن حجر هیتمی؛ کشف الارتیاب سید محسن امین عاملی در رد وهابیت. سوالی که داشتم آن است که چه کتاب های دیگری در رد مخالفان و نقد آرای آنان نوشته شده و آیا منبعی هست که این کتاب ها رو لیست کرده باشد؟

جواب: عالمان شیعه در قرون مختلف همواره به دفاع از مذهب حقه شیعه در مباحث اعتقاد و فقه اهتمام ویژه داشته و در این راستا کتب مختلفی به رشته ی تحریر در آمده است.
به عنوان نمونه عالم بزرگ شیعه مرحوم «علَّامه حِلِّى» (متوفی: 726هـ) كتاب «منهاج الكرامة» خود را به تقاضاى الجايتو (سلطان محمد خدابنده) كه مرد سنّى حنفى بود، نگاشت.
ابن تیمیه(متوفی: 728هـ) که از معاصرین علامه بود کتاب: «مِنْهاج السنَّة» را در ردّ و اعتراض بر پاسخ علّامه نوشت و وی با از دست دادن عفّت قلم، از هيچ نسبت ناروایی دريغ نكرد.
از آنجا که كتاب: «منهاج الكرامة» مختصر و تنها حاوى اصول معتقدات شيعه بود، علّامه پس از تألیف کتاب: «منهاج الکرامة» كتابى ديگر نگاشت كه بسيار مفصَّل تر و مبسوط تر از کتاب نخست بوده که علامه نام این کتابش را «نهج الحق و كشف الصدق» گذارد.
دویست سال پس از آنکه «علّامه حلی» کتاب: «نهج الحق» را در باب امامت نوشت، «فضل بن روزبهان»(متوفی: 927هـ) در رد آن، کتابی با عنوان: «ابطال نهج الباطل» در سال(909هـ) نگاشت.
وی در کتاب خود ساحت مناظره را به جدل آمیخت و با الفاظی زشت و دلایلی باطل کتاب «نهج الحق» را مورد حمله قرار داد.
سال ها پس از آنکه «فضل بن روزبهان» «ابطال نهج الباطل» را در رد «نهج الحق» علامه نوشت، برخی از عالمان شیعه به کتاب وی پاسخ گفتند و ضمن شرح کتاب علامه، کتاب فضل بن روزبهان را نقد کرده و به اشکالات وی پاسخ گفتند که چهار کتاب ذیل از آن جمله اند:

الف) کتاب: «احقاق الحق و ازهاق الباطل»، اثر شهید «قاضی نور الله شوشتری» (متوفی: 1019هـ)
مرحوم «قاضی نور الله» این کتاب را در هفت ماه تألیف کرد و تاریخ اتمام تألیف آن (1014هجری) است. علت شهادت قاضی نورالله نیز تألیف این کتاب است.

اهمیت این کتاب باعث شده بود که علمای شیعه به ترجمه، تلخیص و تعلیقه بر این کتاب بپردازند. تعلیقه «شیخ مفید الدین عبد النبی شیرازی»، تعلیقه «مولی محمد هادی بن عبد الحسین» و تصحیح و استدراک مرحوم آیة الله «مرعشی نجفی» از این جمله است. تکمله و استدارکات آیة الله مرعشی (رحمه الله) را بعد از وفات ایشان، توسط کتابخانة آیة الله مرعشی چاپ شده است.

ب) الرد علی الفضل بن روزبهان، تألیف: آقا محمد تقی بن آقا عبد الحسین بن وحید بهبهانی ساکن و متوفی در همدان (1333هـ). پسرش آقا محمد کاظم از آن نام برده است.
ج) دلائل الصدق لنهج الحق، تألیف: محمد حسن مظفر (متوفی: 1375هـ).
د) أجلی البرهان فی نقد کتاب ابن روزبهان، تألیف: آیت الله سید علی حسینی میلانی.

همچنین برای یافتن اسامی سایر کتبی که در این راستا نوشته شده می توانید به کتاب: «کتاب شناسی توصيفی تاليفات علمای شيعه در پاسخ به شبهات و کتاب‌های اهل سنت (از صفويه تا عصر حاضر)»، تألیف: «طاهر عباس»، مراجعه فرمائید:

http://www.buy-pub.miu.ac.ir/product...A7%D8%B6%D8%B1