فروتنی

[="Times New Roman"][="Black"]سلام و عرض احترام خدمت کارشناس محترم.

من فکر میکنم فضایل و رذایل اخلاقی مرزهای بسیار باریک و دقیقی دارند که خارج شدن از هر طرف این مرزها انسان رو به بیراهه می بره.

در این تاپیک می خوام در مورد تواضع صحبت کنم که فکر میکنم خیلی از ماها در فهمش دچار اشتباه شدیم که با ذکر چند مثال توضیح میدم.

مثال 1 :

یکی از کاربران محترم سایت در تاپیکی در پاسخ به این سوال که چرا همسرشان دیر ازدواج کردند پاسخ دادند:

اگر کسی مومن و مسلمان است و در درونش باور داره که همسر لایق و شایسته ای برای شوهرش نیست چرا از زندگی این بنده خدا بیرون نمیره ؟

یا چرا همه ی تلاشش رو نمی کنه تا یک همسر شایسته واسش پیدا کنه ؟

و اگر در درونش چنین احساسی نداره این مدل حرف زدن چی محسوب میشه ؟ ریا/تکبر/ یا ... ؟
[SPOILER]
این کاربر محترم فقط یک مثال بود و به هیچ وجه قصد بی احترامی یا هرچیز دیگری رو به ایشان ندارم.
[/SPOILER]

مثال 2 :
صحبت یکی از کارشناسان سایت رو نقل به مضمون میکنم:

متاسفانه برخی از روحانیون دزد لباس روحانیت هستند و متاسفانه بنده هم یکی از آنها هستم.

واقعا اگر ایشان دروغ نمی گویند و باور دارند که دزد لباس روحانیت هستند چرا این پست رو رها نمی کنند و چرا به دین خیانت می کنند ؟

مثال 3 :

یکی از مربیان فوتبال همیشه در کنفرانس مطبوعاتی این جملات را می گوید:

"من کمترین سهم رو در پیروزی تیم دارم"

"من برای استقلال/پرسپولیس کاری نکردم."

"من کوچکترین عضو این باشگاه هستم"

"منه ناچیز کسی نیستم."

"منه حقیر عددی نیستم"

اما وقتی با یک نفر دعوایش می شود:

"تو کوچولو تر از اونی هستی که در مورد من حرف بزنی"

"من پنج تا قهرمانی آوردم تو با فلان تیم سقوط کردی"

تنها چیزی که توی این جملات نمی بینید تواضع هست. یا تکبر هست یا ذلت.

من فکر میکنم حاصل جمع ریا و تکبر می شود: تواضع مغرورانه ( این اصطلاح رو از جناب Reza-D یاد گرفتم )

متاسفانه ما عادت کردیم احساس گناه بکنیم بدون اینکه دلیلش رو بدونیم.

عادت کردیم خودمون رو له بکنیم بدون اینکه دلیلش رو بدونیم.

وقتی من می دونم که آدم باهوشی هستم برای چی باید خودم و شخصیتم رو له کنم برای اینکه بهم بگن : به به عجب تواضعی.

به نظرم واقعا این رفتارها نشانه ی عقب ماندگی هست.[/][/]

تواضع و فروتنى در روايات اسلامى

در منابع شيعه و اهل سنّت احاديث فراوانى در مورد تواضع به چشم مى خورد كه بعضى درباره اهميّت تواضع است و بعضى درباره علامت و آثار متواضعان و يا ثمره تواضع و حد و آداب آن مى باشد.
در اهميّت تواضع تعبيرات بسيار جالبى در روايات آمده:
1ـ در حديثى از رسول خدا(صلى الله عليه وآله) مى خوانيم: روزى فرمود: «مَا لِى لاَ اَرى عَلَيْكُمْ حَلاَوَةَ الْعِبَادَةِ؟! قَالُوا وَ مَا حَلاَوَةُ الْعِبَادَةِ؟ قَالَ التَّوَاضُعُ!; چه مى شود كه شيرينى عبادت را در شما نمى بينم؟ عرض كردند: شيرينى عبادت چيست؟ فرمود: تواضع است!»(1)
ناگفته پيداست حقيقت عبادت نهايت خضوع در برابر پروردگار است. كسى كه شيرينى خضوع و تواضع در برابر خدا را دريابد در برابر خلق خدا نيز متواضع است.
2ـ در حديث ديگرى از اميرمؤمنان(عليه السلام) آمده است: «عَلَيْكَ بِالتَّوَاضُعِ فَاِنَّهُ مِنْ اَعْظَمِ الْعِبَادَةِ; بر تو باد تواضع كه از برترين عبادات است».(2)
3ـ از امام حسن عسكرى(عليه السلام) نقل شده است كه فرمود: «اَلتَّوَاضُعُ نِعْمَةٌ لاَيُحْسَدُ عَلَيْهَا; تواضع نعمتى است كه سبب حسادت ديگران نمى شود».(3)
معمولا هر نعمتى نصيب انسان مى شود مزاحمت هاى حسودان افزوده مى گردد و گاه اين حسادت چنان فضاى زندگى را تنگ مى كند كه زندگى بر صاحب نعمت مشكل مى شود، ولى تواضع از اين قاعده كلّى مستثنى است، نعمتى است كه حسادت حسودان را برنمى انگيزد.
اين بحث دامنه دار را با حديث ديگرى از نبىّ اكرم(صلى الله عليه وآله) پايان مى دهيم:
4ـ «يُبَاهِى اللهُ تَعَالَى الْمَلاَئِكَةَ بِخَمْسَة: بِالُْمجَاهِدِينَ، وَالْفُقَرَاء، وَالَّذِينَ يَتَوَاضَعُونَ لِلّهِ تَعَالَى، وَالْغَنِىِّ الَّذِى يُعْطِى الْفُقَرَاءَ وَ لاَيَمُنُّ عَلَيْهِمْ، و رَجُل يَبْكِى فِى الْخَلْوَةِ مِنْ خَشْيَةِ اللهِ عَزَّ وَ جَلَّ; خداوند به پنج دسته از انسانها به فرشتگان مباهات مى كند: مجاهدان(راه خدا)،
1- تنبيه الخواطر(مطابق نقل ميزان الحكمه، جلد 4، حديث 21825); محجّة البيضاء، جلد 6، صفحه 222.
2- بحارالانوار، جلد 72، صفحه 119، حديث 5.
3- تحف العقول، صفحه 363.