آیا این حدیث درست است؟ «ما لله عزوجل آیة هی اکبر منی»

کارشناس بحث: استاد صفا

پرسش:
آیا این حدیث درست است که امیرالمؤمنین فرمودند: «ما لله عزوجل آیه هی اکبر منی»؛ خدا را آیتی از من بزرگتر نیست.

پاسخ:
این حدیث شریف اولین بار در تفسیر گرانقدر قمی در ذیل آیه «إِنَّ الَّذِينَ لا يَرْجُونَ لِقاءَنا ‏ وَ رَضُوا بِالْحَياةِ الدُّنْيا وَ اطْمَأَنُّوا بِها- وَ الَّذِينَ هُمْ عَنْ آياتِنا غافِلُون‏»(1) نقل شده است. ایشان از باب تطبیق مقصود از آیاتنا را در آیه شریفه به قرینه حدیث مذبور امیر المومنین و ائمه دانسته اند.(2)

کافی نیز از امام باقر (علیه السلام) روایتی در تفسیر آیه «عم یتسائلون»(3) نقل نموده است که امام با استشهاد به این حدیت مصداق آیه را امیر المومنین دانسته اند.
متن روایت به این قرار است: «مُحَمَّدِ بْنِ الْفُضَيْلِ عَنْ أَبِي حَمْزَةَ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع قَالَ: قُلْتُ لَهُ جُعِلْتُ فِدَاكَ إِنَّ الشِّيعَةَ يَسْأَلُونَكَ عَنْ تَفْسِيرِ هَذِهِ الْآيَةِ- عَمَّ يَتَساءَلُونَ‏ عَنِ النَّبَإِ الْعَظِيمِ‏ قَالَ ذَلِكَ إِلَيَّ إِنْ شِئْتُ أَخْبَرْتُهُمْ وَ إِنْ شِئْتُ لَمْ أُخْبِرْهُمْ ثُمَّ قَالَ لَكِنِّي أُخْبِرُكَ بِتَفْسِيرِهَا قُلْتُ‏ عَمَّ يَتَساءَلُونَ‏ قَالَ فَقَالَ هِيَ فِي أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَيْهِ كَانَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَيْهِ يَقُولُ مَا لِلَّهِ‏ عَزَّ وَ جَلَّ آيَةٌ هِيَ أَكْبَرُ مِنِّي‏ وَ لَا لِلَّهِ مِنْ نَبَإٍ أَعْظَمُ مِنِّي»(4)
مقصود از آیه نشانه الهی است. حضرت در این حدیث خود را بزرگترین نشانه الهی اعلام می کنند. لذا تنافی با خالقیت الهی ندارد.

_______
(1) یونس/ 10.
(2) قمى، على بن ابراهيم، تفسير القمي، 2جلد، دار الكتاب - قم، چاپ: سوم، 1404ق.ج‏1 ؛ ص309.
(3) نبا/ 2.
(4) كافي (ط - الإسلامية) ،ج‏1 ،باب أن الآيات التي ذكرها الله عز و جل في كتابه هم الأئمة ، ص 207.