جمع بندی اصالت وجود یا اصالت توهم ؟!

باسلام وتشکر .
آفرین بر پرسش متفلسفانه تان .
اما جواب ، دقت نماید :
اولا توجه داشته باشید که عدم مطلق چنین است که شما گفته اید .
ولی مطلق العدم چنین نیست .
چون عدم های اضافی ونسبی گرچه عینیت خارجی ندارد ولی منشا انتزاع خارجی دارند مثلا نبود شب از وجود روز .
بالعکس نبود روز از وجود شب انتزاع می شود .
ثانیاً : برخلاف تصور شما وجود چون نقیض عدم است لذا عینیت وخارجیت دارد وگرنه نقیض نخواهد بود .
ثالثا ً : موجود در پرتوی نور وجود در خارج محقق است وگرنه بی نور وجود هیچ است .
رابعاً : وجود چندین معنا دارد.
مثلا : مفهوم و جود فقط در ذهن است .
ولی مصداق آن در خارج است .

خیلی ممنونم از شما کارشناس بزرگوار:Gol:

البته این تقریری که شده بود از جایی نقل شده است.

پاسخ شما هم خیلی خوب بود ولی سوالاتی در این باب دارم که سر فرصت می پرسم.

اولین سوال در این مورد این است که

آیا امکان دارد ما دو مفهوم ذهنی ( که هردو واقع خارجی ندارند) داشته باشیم که آن دو مفهوم ذهنی نقیض هم باشند ؟ در هر صورت چرا ؟

وجود ما به ازاي خارجي دارد اما عدم خير
وجود از اولين بديهيات است

سلام دوست گرامی
می توانید آن تقریری که انجام شده است را توضیح دهید و اشکالش را بیان کنید ؟

باسلام .
شما که منطق الطیر هستید توجه دارید که سیمرغ یک پدیده افسانه ی است و چیزی به نام سیمرغ وجود خارجی ندارد .
این یک مرغ خیالی و تصور ذهنی است .
پس نقیض آن که عدم سیمرغ باشد هم یک مفهوم ذهنی است .

سلام و درود خدا بر شما:Gol:

کارشناس بزرگوار خواهشمندم که آن توضیح ابتدایی را شرح بیشتری بدهید.

همچنین تقریری که در پست ابتدایی هست را بیشتر و روان تر با بیان خودتان توضیح دهید.

خوب با توجه به این بیان شما که در مفاهیم تناقض راه دارد.
حال عدم سیمرغ مفهومی ذهنی است و مطابق خارجی ندارد. نقیض آن (سیمرغ) هم مفهومی ذهنی است که مطابق خارجی ندارد.

حال بفرمایید ( لطفا با بیان ساده و روان) اگر کسی بگوید عدم مطابق خارجی ندارد پس وجود که نقیض آن است هم مطابق خارجی ندارد و هر دو ذهنی هستند چه ایرادی وارد خواهد بود ؟
با سپاس از پاسخگویی:Gol:

سلام
كدوم تقرير؟

من خيلي مسلط نيستم فقط ميدونم كه وجود يك مفهوم ذهني نيست چرا كه با علم حضوري درك شده كسي نميتونه منكر خودش و محيط اطرافش بشه لذا مفهومي كه از اين بودن بدست مي آيد مطابق با واقع است اما براي مفهوم عدم نمي توان مابه ازاي خارجي پيدا كرد

ايشالله كارشناس محترم توضيح بهتري ميدهند

باسلام .
ایراد ش این است که خلاف واقع است مثل این است که کسی بگوید سفیدی سیاه نیست پس سیاهی که نقیض آن است هم سیاه نیست .

ممنونم از پاسخ. :Gol:
البته منتظر هستم که سر فرصت توضیحات بیشتری هم بدهید.

برخی مفاهیم انتزاعی هستند. مثلا می گویند معقولات ثانوی اینها ذهنی هستند. چه وجود و چه عدم.

مثلا شما چند انسان را می بینید بعد یک مفهوم انسان از مصادیق آن برداشت می کنید. خوب مسلم است که مفهوم انسان تنها در ذهن است. و این مفهوم انسان، مطابق خارجی ندارد. مصداق مفهوم انسان تنها در ذهن است.
به این صورت است که ناانسان و انسان هر دو در ذهن هستند.

وجود هم یک مفهوم انتزاعی از واقعیات خارجی است. شبیه نوع و جنس
پس همانطور که نمی توان گفت مفهوم انسان، مطابق خارجی دارد نمی توان گفت مفهوم وجود، مطابق خارجی دارد.

البته شاید با این توضیح نوع این استدلال درست نباشد گویی می خواهد از تناقض بین این دو این یقین را حاصل کند ولی به هر حال مانند همان سیمرغ و عدم سیمرغ می تواند باشد.
و انتزاعی بودن این مفاهیم هم دلیل تکمیل کننده ی آن باشد.

باز خدمت می رسم....

باسلام .
انکار وجود انسان در خارج انکار خود است واین همان چیزی است که از او به سفسطه یاد می شود .
مگر جناب منطق الطیر در خارج وجود ندارد ؟؟!!!!!!

مثلا یکی از سوالات من همین بود که تقریر ابتدایی را روشن کنید و نقاط اشکال آن را روشن کنید.

اثبات کنید که اصالت وجود یک امر انتزاعی نیست. مثل انسان و سیمرغ و عدم سیمرغ، اژدهای هفت سر ....

با سپاس از پاسخها:Gol:
به امید روشن گری بیشتر :Gol:

وقتی ما آقای الف و ب و .... را می بینیم در ذهن خودمان یک مفهوم برداشت می کنیم به نام انسان.

سوال

آیا مفهوم انسان به این معناست که ما در خارج از ذهن یک حقیقت کلی واحد و صرف به نام انسان داریم یا

به این معناست که ما مصادیق متعددی به نام آقای الف و ب و ..... داریم ؟

همین نگاه را به مفهوم وجود داشته باشید و سوال مطرح کنید.

منطق طیر زمنطق سخنی یاد کند
دل منطقی از این نطق کمی شاد کند
اصل از هستی بود، هستی همه اصل بود
ماهیت در همه چیز بی ریشه و فصل بود
ز اصالت همه آثار پدیدار شود
مثل بلبل رخ گل جمله خریدار شود
انتزاعی نبود گلشن وگل در هستی
انتزاعی نشود دور چمن این مستی
شرح مجموعه گل مرغ سحر داند و بس
نه که آن مرغکی کو خواب بماند به قفس

احساس می کنم که گویی من در مقام انکار واقع فرض شده ام.

جناب استاد صادق بزرگوار

من واقعیت را انکار نکردم.

من گفتم اثبات کنید که وجود اصالت دارد. مفهوم وجود یا موجود ؟ خلط نشدن این دو، مسئله است.

به هر حال انتظار دارم مسئله روشن شود.

از دوستان هم خواهشمندم اگر کسی چیزی می داند دریغ نکند :Gol:

با سلام

پاسخ شما را خواهم خواند ولی انتظار داشتم پاسخ مستقیمی به سوالات بنده هم می داشتید.

باز برای طرح سوال و اشکال خدمت می رسم.

با سلام

در مرحله اول با وجود فرافکنی و پست های بیهوده و شعرخوانی شما

ما هم برای شما چند مطلب کپی پیست می کنیم تا شاید شما کمی از این پیله کپی به درآیید!

[FONT=&quot]معناي حقيقي اصالت وجود فلسفي(1)[FONT=&quot] جمع فراواني از اهل بحث در مورد معناي فلسفي اصالت وجود چنين تصوري دارند: هر موجود واقعي و خارجي، در تحليل عقلي ـ نه در خارج ـ مركب از وجود است و ماهيت. از اين دو، تنها يكي داراي واقعيت خارجي و عيني است و ديگري به نحو مجازي و به تبع اولي موجود است. (مثال تبعيت اين است که اگر يک کله قند موجود باشد، به تبع وجود آن، طول و عرض و عمق آن هم موجود است، نه اين که طول و عرض عمق آن اصالتا موجود باشند، و به تبع آنها کله قند هم موجود باشد) حال بايد ديد آيا اشياي خارجي و واقعيات عيني، مصداق حقيقي وجودند و صدق عنوان ماهيت بر آن‌ها به تبع وجود است، يا بر عكس هر چيزي به طور حقيقي مصداقِ ماهيت است، و مصداق وجود بودن آن به تبع ماهيت مي‏باشد. معتقدين به اصالت وجود در اينجا مي‎گويند واقعيات و موجودات عيني نمي‎توانند به طور يکسان هم مصداق وجود باشند و هم مصداق ماهيت، وگرنه لازم مي‎آيد که يک چيز دو چيز باشد. نيز نمي‎شود که اشياي واقعي مصداق واقعي و بلاواسطه ماهيت باشند زيرا ماهيت به خودي خود نه موجود است و نه معدوم (الماهية من حيث هي ليست إلا هي، لا موجودة ولا معدومة) بنابر اين اصالت از آن وجود است نه ماهيت. اين سخنان کاملا باطل است زيرا: 1 . اصل اين تفسير باطل بوده و هرگز محل بحث و رد و اثبات بين پيروان مکتب عقل و برهان و معتقدين به مخلوقيت واقعي عالم و حدوث و مجعوليت حقيقي اشيا، با اهل فلسفه و عرفان معناي فوق نيست. هيچ عاقلي وجود حقيقي مخلوقات را غير از ماهيت عيني آن‎ها نمي‎داند تا اين که جايي براي بحث از اصالت يا اعتباريت وجود يا ماهيت جايي داشته باشد. بلکه کاملا توضيح خواهيم داد که معناي حقيقي اصالت وجود و اعتباريت ماهيت فلسفي اين است که متن عينيت، حقيقتي نامتناهي و غير قابل جعل و رفع بوده، و مساوي با وجود خداست، و ماهيات و مخلوقات، حدود وجود يا اوهام و خيالات مي‎باشند و بس. 2. درست است که يک چيز ـ مثلا سيب ـ ممکن نيست مصداق چند عنوان مانند سيب، گلابي، چوب، انسان، صندلي و... باشد وگرنه لازم مي‎آيد که يک چيز چند چيز باشد، اما تمامي مفاهيم چنين نيستند چنانکه مثلا همان سيبي که مثال زديم به نحو يکسان مصداق واقعي مفاهيمي مانند سيب، کره، موجود، شيء (چيز)، ميوه، واحد و... مي‎باشد و هرگز هم لازم نمي‎آيد که يک چيز چند چيز باشد. در مورد وجود و ماهيت هم امر کاملا همين طور است و هر واقعيت خارجي به نحو يکسان مصداق واقعي وجود و شيئيت و ماهيت و... مي‎باشد و هيچ اشکالي هم لازم نمي‎آيد. بر خلاف آنچه برخي مي‎پندارند در اين مورد هيچ فرقي نمي کند که اين مفاهيم از معقولات ثانيه باشند يا نباشند. علاوه بر اين که باز هم بر خلاف پندار افراد مذکور، مراد از وجود و عدم و شيئيت در اين بحث معناي معقول ثاني آن­ها نيست بلکه مراد از آنها نفس هويات عيني خارجي (ماهيات) است. 3. هرگز مخالفين اصالت وجود نمي‎گويند که ماهيت من حيث هي که نه موجود است و نه معدوم، در خارج اصالت و عينيت دارد بلکه چنين سخني بسيار مضحک و غير معقول و خارج از محل نزاع است. 4. به اعتراف خود اصالت وجوديان، وجود و ماهيت در خارج اصلا انفکاک ندارند و عينا يک چيز مي‎باشند. بنابر اين بسيار عجيب است که کسي از حيث واقع و خارجيت يکي از آن دو را داراي حکمي بداند که ديگري آن حکم را نداشته باشد. 5. اگر مراد از اصالت وجود اين است که وجود جز ثبوت چيزي نبوده و در تحقق خود نياز به وجود و ثبوت و تحقق ديگري ندارد، اين سخن کاملا درست است و خواجه طوسي و حتي شيخ اشراق (البته شيخ اشراق هم با توجه به معناي فلسفي اصالت وجود فلسفي، مانند ساير فلاسفه منکر معناي حقيقي خلقت و آفرينش و جعل حقيقي اشيا مي‎باشد، و از نظر فلسفي اصالت وجودي است و نسبت اصالت الماهوي بودن به او نادرست است) و بلکه تمامي عقلا همين را مي‎گويند و چنانچه کسي غير اين مطلب را به ايشان نسبت داده و بر آن اساس ايشان را قائل به اصالت ماهيت بداند به کنه کلام و مراد ايشان نرسيده است. و اگر منظور از اصالت وجود اين است که وجود اشيا که همان ثبوت و تحقق ماهيات است به امري وراي ثبوت و وجود آن‎هاست و نام آن امر حقيقت وجود است، بطلان اين پندار نيازي به توضيح ندارد. و اگر منظور از اصالت وجود اين است که وجود اشيا حقيقتي ازلي و ابدي و نامتناهي بوده، و امر جعل و خلقت و آفرينش محال است، بطلان اين سخن را ثبوتا و اثباتا در موارد متعدد بيان داشته‎ايم. در واقع اين تفسير چنان که خواهد آمد در مقابل عقيده مکتب عقل و برهان و وحي مي‎باشد که اصل اولي در مورد اشيا را عدم و مخلوقيت، و نيازمندي آن­ها به خالق متعال مي‎داند و خداوند را مساوي با مجموعه اشيا نمي­شمارد. در مورد ماهيت نيز: اگر مراد از اصالت ماهيت، اين است که ماهيت من حيث هي و مجرد از وجود و عدم داراي واقعيت عيني و خارجي است، بايد دانست که هيچ عاقلي چنين سخني نگفته و نسبت آن به منکران اصالت وجود اتهامي بي‎مورد است. و اگر مراد از اصالت ماهيت اين است که متن واقعيت و عينيت عبارت است از ماهيات اشيا نه وجود آنها، منکران اصالت وجود هرگز چنين سخني نيز نمي‎گويند. لازم به ذکر است که: 1) منظور از ماهيت در اين مباحث حد و تعريف شيء نيست چه اينکه ماهيت به اين معنا مربوط به بحث تعاريف است و بس، لذا تعريف ماهيت به تلقي اذهان از واقعيات، نيز خروج از محل بحث است. 2) منظور از وجود در اين مباحث معناي بودن در مقابل نبودن نيست چه اينکه اين معنا از احکام عقلي و معقولات ثاني است نه چيز ديگر، بلکه منظور از وجود و بلکه ماهيت، در اين بحث همان واقعيت و هويت خارجي است که داراي آثار واقعي مي­باشد. و از اين­جا معلوم مي­شود که سخن از اصالت يکي و عدم اصالت ديگري کاملا بي­اساس است، چرا که وجود و ماهيت به معنايي که گفته شد يک چيزند نه دو چيز، و از هر جهت يک حکم دارند نه دو حکم.

[FONT=&quot]معناي حقيقي اصالت وجود فلسفي(2)[FONT=&quot] نحوه نگاه به موجودات، از ديدگاه كسي كه قائل به وحدت وجود است و واقعيت عيني را حقيقت وجود ازلي و ابدي متطوّر به اطوار پيوسته (مساوي با واجب الوجود) مي‏بيند، با نگاه كسي كه ديدگاهي توحيدي و الهي دارد، و اشيا را به نفسِ هويت واقعي آن­ها مخلوق و موجود و باقي به ايجاد و مشيت خداوند متعال مي‎داند کاملا متفاوت است. معناي ماهيت نيز بر اساس دو ديدگاه فوق كاملا متفاوت مي‏باشد، چه اينكه شخص موحّد و الهي ماهيت اشيا را عين واقعيت و هويت قابل وجود و عدم حقيقي آن‏ها مي‎داند كه به ايجاد خالق متعال موجود شده، و بر اساس آفرينش حق متعال، به نحو يکسان هم مصداق واقعي وجود و موجودند، و هم مصداق واقعي ماهيت و شيئيت؛ بلكه مصداق واقعي عناوين ديگري مانند: حادث، مقداري، متجزي، و... نيز مي‏باشند، و البته چنانچه خداوند متعال آن‏ها را معدوم و نيست فرمايد (که فلسفه و اصالت وجود اين امر را محال مي­داند!) مصداق عيني هيچ‏كدام از اين عناوين نخواهند بود. در اين مقام بايد کاملا در نظر داشت که اصلا سخن از اصالت ماهيت چيزي كه به خودي خود غير از خودش هيچ چيزي نيست (ماهيت من حيث هي)، در ميان نيست، بلكه سخن از واقعيت ‏داشتن ماهيتي در ميان است كه با آفريده ‏شدن آن، هم مصداق واقعي وجود و موجود است و هم مصداق واقعي شيئيت و ماهيت. بنابر تفسير الهيين از معناي خلقت و آفرينش و جعل و وجود و ماهيت، حتي كساني كه قائل به اصالت وجود مي‏باشند وليوجود را قابل جعل و رفع مي­دانند بدون اينكه خودشان متوجّه باشند در واقع عقيده اصالت ماهويان را به روشني پذيرفته‏اند و با آنان هيچ اختلافي ندارند. اما در ديدگاه فلسفي و عرفاني که امر خلقت و آفرينش محال شمرده مي­شود، و در نظر ايشان تنها ذات خداست که هر لحظه به صورتيدر مي­آيد، به ناچار واقعيت اشياي خارجي، عين حقيقت وجود محضي شمرده مي‏شود كه ذاتا قابل عدم نيست، لذا بر اساس ديدگاه ايشان هرگز نمي‏توان گفت: "اشيا بدون آفرينش و ايجاد خداوند متعال موجود نبوده‏اند"، و يا اينكه: "چنانچه خداوند اراده فرمايد همه موجودات نيست و معدوم و نابود مي‏شوند". لذا مي­گويند: هر لحظه به شكلي بت عيار درآمد. معناي "علّت بودن" و افاضه خداوند به اين باز مي‌‏گردد كه خود او به صورت‏هاي مختلف و گوناگون درمي‏آيد.^{[FONT=&quot][1]} صاحب "تعليقات كشف المراد" مي‌‏نويسد: وجود به هيچ عنوان قابل جعل نيست، همان طور كه اصلاً عدم و عدم‌پذير نيز نمي‏باشد.^{[FONT=&quot][2]} رساله "وحدت از ديدگاه عارف و حكيم" مي‌‏نويسد: وجود چون قابل وجود و عدم نيست واجب لذاته است، و اصل همه موجودات و قائم بر همه و قيّوم همه و همه قائم به او هستند.^{[FONT=&quot][3]} نيز در "تعليقات كشف المراد" آمده است: وجود از حيث ذات خودش همان حق سبحانه است.^{[FONT=&quot][4]} "ممّد الهمم" مي‌‏نويسد: چون به دقت بنگري آنچه در دار وجود است وجوب است، و بحث در امكان براي سرگرمي است.^{[FONT=&quot][5]} بنابراين، مي‌‌بينيد اصالت وجودي که غالبا امري بديهي جلوه داده مي‌شود عيناً همان عقيده واضح البطلان وحدت وجود است که با ابهامات فراوان ـ چه در مقام تقرير محل بحث، و چه در مقام اقامه ادله و براهين ـ ارائه مي‌‌شود. به عبارت ديگر عقيده اصالت وجود در حقيقت همان عقيده انکار خلقت است که با اين عنوان غلط‌انداز به ميدان آمده است چرا که تمامي موحدان، در مورد جهان هستي پايه را بر نيستي پيشين آن گذاشته‌اند، لذا از خالق آن جست‌ و‌ جو مي‌کنند و وجود خالق را اثبات مي‌‌نمايند؛ امّا دهريان در مورد جهان هستي قائل به اصالت وجود مي‌‌باشند، و هرگز از آفريننده آن جست‌ و جو نمي‌كنند، بلکه خود آن را حقيقتي ازلي و ابدي و ضروري الوجود مي‌‌شمارند، واگر هم گاهي از اثبات واجب الوجود دم مي‌زنند منظورشان از واجب الوجود همان حقيقت ازلي و ابدي وجود است که هر لحظه به صورتي در مي‌آيد، نه اثبات خالق و آفريننده جهان! [FONT=&quot]هنگامي كه نوبت به تفسير ماهيت مي‏رسد وحدت وجوديان گاهي (با صرف نظر از تداخل برخي تعاريف) مي‏گويند: "ماهيات صرفا خواب و خيال و اوهامند و جز حقيقت وجود چيزي در کار نيست". و گاهي مي‏گويند: "ماهيات جلوه‏ها و تطورات مختلف همان حقيقت واحد ازلي و ابدي‏اند". ديگرگاه مي‏گويند: "ماهيات حدود وجوداتند كه از مراتب مختلف حقيقت وجود گرفته مي‏شوند".[FONT=&quot] ايشان گاهي ديگر ماهيات را ازلا و ابدا اعيان ثابت در ذات خداوند و قائم به حقيقت وجود ـ که آن‎هم در نظر ايشان جز خدا چيز ديگري نيست ـ مي‏شمارند. و ديگرگاه آن‎ها را ماهياتي مي‏شمارند كه جز خودشان هيچ چيزي نبوده، و ازلا و ابدا بويي از وجود نبرده‏اند، بلکه هر گونه وجودي که براي آن‎ها فرض شود به حقيقت وجود بوده نه غير آن و... در اين ديدگاه برخي "تعدد و تكثر در مراتب طولي" را منكرند، و ديگراني كه آن را پذيرفته ولي در تفسير تعدد و تكثر اشياي هم‏ عرض درمانده شده‏اند. و حقيقت اين است که در تمامي تفاسير و تعاريف فوق اصالت وجود به عنوان پيش فرض بوده و به نحو مصادره پذيرفته و اثبات شده است. با توجه به نظرگاه وحدت وجوديان، روشن است كه عقيده "اصالت وجود" با "عقيده وحدت وجود" عينا يكي بوده، و در مورد اعتقاد به "اصالت ماهيت" و تعريف و تفسير آن نيز اصالت و وحدت وجود به صورت پيش‏فرض و مصادره به گونه‏اي در نظر گرفته شده است كه در نتيجه، اعتقاد به غير اصالت وجود فلسفي بديهي ‏البطلان بوده، و هر كسي به طور ناخود آگاه تسليم نظريه باطل قائلين به "اصالت و وحدت وجود" گردد. ولي بر اساس ديدگاه الهيين چنانكه گفتيم بحث "اصالت وجود و ماهيت" موضوعا منتفي مي‏باشد، بلكه بنابر مبناي اعتقاد ايشان قائل به اصالت وجود که دم از حقيقت معناي خلقت و جعل و آفرينش مي‎زند، بدون اينكه خودش بفهمد اعتقادي جز عقيده قائلين به اصالت ماهيت ندارد.

[FONT=&quot]معناي حقيقي اصالت وجود فلسفي(3)[FONT=&quot] از ابتداي خلقت حضرت آدم ابوالبشر تا به حال، اساس مکتب تمامي انبياي الهي عليهم السلام و ساير عقلاي عالم بر دعوت به سوي مخلوقيت جهان هستي، و اصالت عدم اشيا، و موجود شدن آن‎ها در پي آفرينش و ايجاد آفريدگار متعال بوده است. افراد مقابل ايشان، پيوسته معتقد به ازليت و اصالت وجود و هستي اشيا بوده، معناي خلقت و آفرينش را انکار کرده، و وجود عالم را ازلي و هميشگي و غير مخلوق شمرده‎اند. در اين ميان چنان که اشاره شد اهل فلسفه و عرفان معتقدند كه: 1. آنچه در خارج، واقعيت و عينيت و اصالت دارد نفسِ حقيقتِ وجود است که حقيقتي لذاته مي‎باشد، نه اشيايي كه قابل وجود و عدم حقيقي باشند. 2. ماهيات، ظهورات و جلوه‏هاي مختلفي هستند كه از دگرگوني‏ها و تطورات همان حقيقت ازلي و ابدي و غير قابل وجود و عدم حاصل مي‏شوند، و در خارج از تلقي ذهن يا وهم و خيال، داراي هيچ‏گونه وجود واقعي و عيني نيستند. 3. وجود بر دو گونه است: يكي وجود مطلق و نامتناهي، و ديگري وجود محدود و متناهي که البته دومي نيز جز مراتب (به تعبير فلسفي)، يا حصص (به تعبير عرفاني)، يا اجزاي اولي (بر اساس حقيقت مطلب) چيز ديگري نمي‎باشد. 4. ماهيت داشتن، محدوديت است لذا خداوند متعال ماهيت و انيتي غير از حقيقت وجود نامتناهي كه متطور به صور گوناگون موجودات است ندارد. 5. واقعيات خارجي، نه از جهت وجود قابل آفرينش و از بين بردن مي‏باشند، و نه از جهت ماهيت. دليل اينكه هيچ واقعيتي قابل آفرينش و ايجاد نبوده، و پس از عدم و نيستي پديد نشده، و حتي خداوند هم نمي­تواند هيچ موجودي خلق کند اين است كه واقعيت اشيا نفس حقيقت وجود ازلي و ابدي است و از فرض ايجاد آنها سلب شيء از خودش و تحصيل حاصل لازم مي‏آيد. و دليل اينكه فاني شدن اشيا محال است و حتي خداوند هم نمي­تواند چيزي را معدوم و نيست کند نيز همين است كه آنها نفس حقيقت وجود ازلي و ابدي مي‏باشند و از فرض عدم و رفع وجود آنها سلب شي‏ء از خود آن لازم مي‏آيد. و علت اينكه ماهيت اشيا قابل وجود و عدم نيست اين است كه ماهيت به خودي خود جز خودش هيچ چيز ديگري نيست و اصلا صلاحيت اتصاف به وجود و عدم را ندارد. نيز، ماهيت تعيّن و تطوّر وجود است نه چيزي در عرض آن. بنابراين آنچه واقعيت خارجي و عينيت حقيقي را تشكيل مي‏دهد، حقيقتي ازلي و ابدي و نامتناهي است كه تنها صورت‏ها و جلوه‏هاي آن در تغير و دگرگوني است. اين وجود نامتناهي، همان وجود خداوند است كه جامع و شامل همه اشيا مي‏باشد و جز آن هيچ چيز ديگري وجود ندارد كه خداوند آن را آفريده باشد يا بتواند آن را معدوم نمايد. [FONT=&quot]مبناي بحث اصالت يا اعتباريت وجود و ماهيت[FONT=&quot] [FONT=&quot]برخي مدعي‏اند كه عقيده "اصالت وجود" و عقيده "وحدت وجود" دو چيزند، و "اصالت وجود" مقدمه‏اي است كه به كمك مقدماتي ديگر به عقيده "وحدت وجود" مي‏انجامد. اين عقيده اشتباه است واگر در معناي "اصالت وجود" فلسفي به خوبي تأمل شود كاملا روشن مي‏شود كه عقيده اصالت وجود فلسفي بدون نياز به هيچ مقدمه ديگري عينا همان وحدت وجود است.[FONT=&quot] چنان که سبزواري در مورد برهاني كه ملاصدرا براي اثبات واجب فلسفي ـ كه در واقع جز برهان اثبات وحدت وجود چيز ديگري نيست آورده است، به اين مطلب اعتراف مي‏كند و مي­گويد: المقدمات المأخوذة في هذه الحجة وإن كان شامخة فيها مطالب عالية إلا أن الاستكشاف عنها في أول الأمر ليس بلازم اذ يصير به كثيرة الدقة عسرة النيل، وإن كان لازما في مقام آخر كمقام البحث عن فياضيته. فالأسد الأخسر [الأخصر] أن يقال بعد ثبوت أصالة الوجود: إن حقيقة الوجود التي هي عين الأعيان وحاق الواقع حقيقة مرسلة يمتنع عليها العدم، إذ كل مقابل غير قابل لمقابل والحقيقة المرسلة التي يمتنع عليها العدم واجبة الوجود بالذات، فحقيقة الوجود الكذائية واجبة بالذات وهو المطلوب. (پاورقي اسفار، 6/16 ـ 17). و شرح بداية الحکمة در همين مورد و در توضيح کلامي که از سبزواري نقل کرديم مي­نويسد: سبزواري... مدعي است که برهان او از برهان صدر المتألهين استوارتر، و در عين حال کوتاهتر است، و تنها بر يک مقدمه فلسفي مبتني است و آن اصالت وجود است. اشکال ياد شده [در کتاب بداية الحکمة] در صدد ابطال اين مدعاست که: "تنها با اتکا به اصالت وجود نمي­توان وجود واجب را اثبات کرد بلکه به مقدمات ديگري نيز نياز است"... پس اصالت وجود، عقل ما را مستقيما به ذات حق رهبري مي­کند نه چيز ديگر.[FONT=&quot][6] با توجه به توضيحاتي که داده شد معلوم مي­شود بحث اصالت وجود يا ماهيت، تنها بر اساس انديشه كساني بنا شده است كه پيشاپيش وحدت وجود را پذيرفته‏، و در واقع اصالت وجود را توضيحي براي تبيين عقيده وحدت وجود قرار داده‏اند. و هر كسي با اندک تأمل مي‏يابد كه اين بحث با مباني مكتب عقل و وحي ـ كه بر اساس خالقيت خداوند و مخلوقيت و قابل وجود و عدم بودن حقيقي اشيا وتباين ذاتي بين آن دو سخن مي‎گويد ـ در تضاد آشكار است. با اين حال در نقد نكات فلسفي فوق تذكر مي‏دهيم كه: 1. محال است وجود، به نفس خود واقعيت داشته باشد، بلكه آنچه هست شي‏ء موجود است و بس، مخفي نماند كه خود اهل فلسفه و عرفان در تفسير مدعاي خود، مصداق حقيقت وجود بودن را، به عدم‏ تناهي در وجود تفسير كرده و مجموعه نامتناهي موجودات را حقيقت وجود و واجب‏ الوجود مي‏انگارند، و اين خود اعترافي آشكار است بر اينكه ممكن نيست حقيقت وجود به نفس خود مصداق داشته باشد چه اينكه مجموعه اشياي موجود هم، شي‏ء موجود است نه نفس وجود. فلسفه براي اثبات عينيت حقيقت وجود مي‏گويد: لما كانت حقيقة كل شيء هي خصوصية وجوده التي يثبت له، فالوجود أولى من ذلك الشيء بل کل شيء بأن يكون ذا حقيقة، كما أن البياض أولى بكونه أبيض مما ليس ببياض وعرض له البياض. فالوجود بذاته موجود وسائر الاشياء غير الوجود ليست بذواتها موجودة، بل الوجودات العارضة لها.[FONT=&quot][7] نسبت سفيد بودن به "سفيدي"، از نسبت سفيد بودن به چيزهايي كه سفيد نيستند و سفيدي بر آنها عارض مي‏شود سزاوارتر است، و چون حقيقت هر چيزي همان خصوصيت وجود آن است كه برايش ثابت مي‏باشد، پس "وجود" از آن چيز، بلكه از هر چيزي سزاوارتر به اين است كه داراي حقيقت باشد. پس وجود خودش موجود است، اما ساير اشيا که غير وجودند خودشان موجود نيستند بلکه وجود­هايعارض بر آن­ها موجود است.

[FONT=&quot]توضيح نظريه اصالت وجود صدرايي[FONT=&quot] با تدبر در كلام ملاصدرا و نيز تصريحات وي و اتباعش در موارد مختلف، و با توجه به لوازم و آثار و نتايجى كه او و ساير اهل فلسفه بر عقيده "اصالت و عينيت حقيقت وجود" مترتب مى‏دانند (مانند غير قابل خلق و عدم بودن واقعي موجودات، و متطور شدن ذات احديت به اطوار و صورت­هاي مختلف و...) مراد ايشان از امثال سخن فوق اين است که: واقعيت عينى و خارجى را وجودى مطلق و بى‏نهايت تشكيل مى‏دهد، و تمامى اشيا و ماهياتى كه موجود به نظر مى‏آيند صرفا امورى اعتبارى و غير واقعى‏اند كه از دگرگونى‏هاى همان حقيقت مطلق و بى‏نهايت حاصل مى‏شوند. حقيقت‏بودن هر حقيقتى به طفيل همان حقيقت وجود مطلق و بى‏نهايت است، پس خود آن حقيقت از هر حقيقتى سزاوارتر به اين است كه داراى حقيقت و واقعيت باشد و هيچ چيز ديگري غير وجود آن حقيقت بي­نهايت داراي واقعيت و عينيت نيست. [FONT=&quot]نقد اساس نظريه اصالت وجود صدرايي[FONT=&quot] [FONT=&quot]استدلال ملاصدرا در مورد اثبات اصالت و عينيت حقيقت وجود كه قرن‏هاست اساس افكار و انديشه‏هاي فلسفي و عرفاني صدر الفلاسفه و پيروان او را تشكيل مي‏دهد داراي اشكالات آشكاري است كه به برخي از آن‏ها اشاره مي‏كنيم:[FONT=&quot] الف) شكي نيست كه حقيقت ‏بودنِ اشيا به نفس وجود آن‏ها است و بدون وجود، جز عدم و بطلان و نيستي هيچ چيزي نيستند، اما سخن در اين است كه آيا اين وجود، حقيقتي مخلوق و قابل عدم و نيستي است كه دلالت بر وجود خالقي متعالي از قابليت وجود و عدم، و فراتر از داشتن جزء و كل مي‏كند (نظريه خلق، و اعتقاد به آفرينش الهي)؛ يا اينكه وجودِ اشيا حقيقتي ازلي و ابدي و غير قابل عدم بالذات است كه پيوسته در صور گوناگون جلوه مي‏كند (نظريه "اصالت وجود"و "وحدت وجود")، روشن است كه با بيان فوق جز از راه مصادره نمي‏توان مطلب دوم را ـ كه مدعاي اصالت‏وجودي‏ها است ـ نتيجه گرفت. به بيان ديگر حقيقت هر چيزي، نفس وجود آن چيز است كه به جعل بسيط و آفرينش خداوند متعال موجود مي‏شود، نه اينكه اصل وجود آن­ها حقيقتي ازلي باشد و هر لحظه تنها صورتي خاص و خصوصيتي جديد بپذيرد. اصولا اشيا حقيقتي وراي وجود مجعول و مخلوقِ حقيقي خود ندارند كه حكم به اولويت وجود براي آن حقيقت نسبت به اصل وجود اشيا امكان داشته باشد، مگر اين كه ما در مرحله‏اي پيش‏تر اصلِ وجود اشيا را ازلي و ابدي و غير قابل وجود و عدم بدانيم، يعني اصالت و عينيت حقيقت وجود را قبلا پذيرفته باشيم، و شي‏ء بودن اشيا را حدود و صوري بشماريم كه از تطورات و تجليات مختلف همان حقيقت عيني و اصيل حاصل شده باشند. روشن است كه در اين صورت اين دليل وضوحا مصادره است و جز با فرض اصالت و عينيت حقيقت وجود در مرحله پيش‏تر، اصالت و عينيت حقيقت آن را اثبات نخواهد كرد. ب) در حكم به "موجوديت وجود"، اصلا دو چيز در كار نيست كه حكم به اولويت يكي از آن دو نسبت به ديگري به نحوي از انحا ممكن باشد. استدلال فلسفي مذكور درباره اثبات اصالت و عينيت وجود مانند اين است كه گفته شود: گرم‏ بودنِ هر چيز، به خصوصيت حرارت و گرمي آن است، پس حقيقت حرارت و گرمي از هر چيزي سزاوارتر به اين است كه گرم باشد! شيرين ‏بودنِ هر چيز، به شيريني آن است، پس حقيقت شيريني اولي به اين است كه شيرين باشد! زوج‏ بودنِ هر عددي، به زوجيت آن است، پس حقيقت زوجيت اولي به زوج‏ بودن است! سنگين ‏بودنِ هر چيز به اين است كه سنگين باشد، پس حقيقت سنگيني اولي به اين است كه سنگين باشد! عجيب‏ بودنِ اين مثال‏ها به اين است كه داراي حقيقت عجيب و غريب‏ بودن است، پس حقيقتِ عجيب و غريب‏بودن، اولي به اين است كه عجيب و غريب باشد! ج) تحقق حقيقت سفيدي محال ذاتي است و هرگز ممكن نيست نفس حقيقت سفيدي داراي مصداق باشد. و اگر گفته مي‎شود: "فرض محال، محال نيست". معنايآن اين نيست که وقوع محالات هم ممکن است! و البته به همين جهت است كه چنين فرضي را فرض محال مي‏گوييم. حكمي كه از فرض وجود چيزي كه وجود واقعي آن محال است استنتاج شده باشد ربطي به امكان وقوع حقيقي آن چيز نداشته، بلكه تنها ملازمه عقلي مقدم و تالي را بيان مي‏كند و بس. مثلا چنانچه گفته شود: "اگر عدد سه زوج باشد قابل تقسيم بر دو است"؛ تنها ملازمه مقدم و تالي بنابر همان فرض محال را بيان داشته‏ايم و نبايد از آن نتيجه بگيريم كه: "عدد سه‏اي كه قابل تقسيم بر دو است واقعا در خارج موجود مي‏باشد"، چه اينكه حكم مذكور در واقع مناقض اين حكم است كه: "اگر آن عدد واقعا سه باشد ديگر زوج نخواهد بود". در مثال‏هايي كه بيان داشتيم بديهي است عقل، فرض تحقق موضوعات مذكور را بنابر هر تقديري محال مي‏داند، و موضوع اولويت‏هاي مذكور را موهوماتي مي‏بيند كه فرض وجود آنها محال ذاتي است. اگر گفته شود: حكم عقل به استحاله وجود موضوع مثال‏هاي فوق از اين جهت است كه موضوعات ياد شده داراي وجود عرضي و وصفي مي‏باشند، و عرض و وصف محال است كه بدون جوهر و موصوف وجود داشته باشند. پاسخ اين است كه حكم عقل به استحاله وجودِ موضوعِ حقيقتِ وجود، بسيار بديهي‏تر از مثال‏هاي مذكور است چه اينكه فرض دوئيت بين جوهر و عرض و صفت و موصوف در نظر عقل بسيار آسان‏تر از فرض غيريتِ وجود و ماهيت در عينيت و واقعيت است، بنابراين حكم عقل درباره استحاله وجود موضوعِ حقيقت وجود، روشن­تر از حكم آن درباره استحاله وجود موضوعات مثال‏هاي بيان شده است. [FONT=&quot]اتفاقا خود همين امر (يعني محال بودن تفكيك بين شيئيت و هويت واقعي شي‏ء با وجود آن بنابر هر تقديري) موجب شده است كه اهل فلسفه به هنگام طرح مسأله اصالت وجود و ماهيت، در مورد معناي "وجود" و "ماهيت" و "اصالت"، خلط‏هاي فراوان داشته باشند تا آنجا كه ناچار شده‏اند معناي ماهيت را از حقيقت خود تحريف كرده، و به معناي "حدود وجود شي‏ء"، و "قالب‏هاي ذهني شناخت اشيا"، و "ظهورات مختلف حقيقت ازلي و ابدي وجود" ـ كه پذيرش آن مبتني بر پذيرش اصالت وجود در مرحله پيش‏تر است معرفي كنند. (با رجوع به متون فلسفي مي‏بينيد اهل فلسفه پيوسته يكديگر را در تصور و كاربرد صحيح مسأله اصالت وجود مورد تهاجم قرار داده، و حتي خود ملاصدرا را هم در اين مورد از قاصرين دانسته‏اند!! (رجوع كنيد به: اصول فلسفه و روش رئاليسم، پاورقي‏هاي مقاله هشتم؛ مصباح، محمد تقي: تعليقة علي نهاية الحكمة، 20). [FONT=&quot]د. سلب سفيدي از حقيقت سفيدي محال است و مستلزم سلب شي‏ء از خود آن مي‏باشد. سلب وجود از حقيقت وجود نيز بنابر اعتراف خود اهل فلسفه محال بوده و مستلزم سلب شي‏ء از خود آن مي‏باشد، لذا اگر واقعيت اشياي خارجي نفس حقيقت وجود باشد تصور عدم و فرض مخلوقيت واقعي براي همه اشيا محال خواهد بود.

مذهب مکتب وحي و برهان حق اين است كه در تبيين مسأله وجود بر اساس عقل و برهان، و بدون پيش‏فرض گرفتنِ عقيده اصالت و وحدت وجود، چنين گفته شود: حقيقت شي‏ء بر دو قسم است: الف) حقيقت مقداري و داراي اجزا و قابل وجود و عدم حقيقي (مخلوق و حادث)، كه واقعا مخلوق وآفريده خداوند متعال است، نه حقيقتي ازلي وابدي و غير قابل عدم. ب) حقيقت متعالي از داشتن جزء و كل و مقدار و اجزا (خالق تبارك و تعالي)، كه فراتر از قابليت اتصاف به ازليت و ابديت امتدادي بوده، و متعالي از امكان پذيرش تغير و تبدل و تجلي در صور مختلف و گوناگون است. لذا در مكتب معرفت الهي، هم مخلوقات داراي شيئيت واقعي مي‎باشند که به ايجاد و مشيت باري تعالي موجود و باقي‎اند، و هم خداوند متعال "شيئي" است كه مورد تصديق قرار گرفته و حكم به وجود آن مي‏شود، نه اينكه مصداق حقيقت وجود نامتناهي موهوم بوده، و ماهيت و انيت او نيز نفس همان وجود خيالي، و عين اعيان ممكنات باشد. او تبارك و تعالي شي‏ء است به حقيقت شيئيت، و حقيقتا ماهيت و انيت دارد، و به نفس تعالي ذاتي خود از داشتنِ مقدار و اجزا و قابليت اتصاف به تناهي و عدم‏ تناهي، و خارج از هر گونه تصور و توهم و وصول و ادراك و وصف و بيان مي‏باشد. جالب اين است كه معرفت بشري در مراحل ابتدايي موجود را به "واجب و ممكن" تقسيم مي‏نمايد، سپس "ممكن" را به "جوهر و عرض" منقسم مي‏داند، پس از آن "عرض" را داراي اقسامي مي‏شمارد كه يكي از آنها "كميت و مقدار" مي‏باشد، و وصف تناهي و عدم تناهي را هم از اوصاف اختصاصي اعراض و کميات مي­داند.[17] آنگاه همه اين تقسيمات را از ياد برده، وجود خداوند را به طور نامتناهي در پهنه زمان و مكان ـ كه جز به كميت و مقدار نسبت داده نمي‏شود ـ گسترانيده، وجود او را مزاحم وجود همه چيز مي‏داند و "وحدت وجود" را از آن نتيجه مي‏گيرد. معرفت بشري و اصالت و وحدت وجودي، تنها از عينكي به واقعيت مي‏نگرد كه جز زمان و مكان و مقدار و مخلوق را نمي‏نماياند، لذا وجود را منحصر به موجود قابل اتصاف به تناهي و عدم ‏تناهي مي‏بيند، و بر اساس همين پندار نادرست، در حالي كه از وجود حقيقت متعالي و منزه از داشتن مقدار و اجزا، و قابليت اتصاف به تناهي و عدم ‏تناهي، كاملا غافل است، وجود را به دو قسم "متناهي و غيرمتناهي تقسيم كرده، موجود نامتناهي را واجب ‏الوجود، و موجود متناهي را ممكن‏ الوجود مي‏داند، و در قدمي پس از آن مي‏گويد: با فرض وجود موجودِ نامتناهي، مجالي براي وجود غير آن باقي نمي‏ماند، پس هيچ چيزي جز خداوند وجود ندارد، و ممكنات جز تطوّرات و صورت‏هاي گوناگون ذات او چيزي نيستند (وحدت وجود)، و حال اينكه: اولا: موجود، منحصر به موجود قابل اتصاف به تناهي و عدم ‏تناهي (مقداري و متجزي) نيست، ثانيا: اعتقاد به وجود نامتناهي از اوهام ساخته ذهن بشري است، چه اينكه وجود نامتناهي به خودي خود محال بوده و حتي در عالم مقدار هم وجود آن ممكن نيست.[18] ثالثا: موجود نامتناهي هم لزوما داراي اجزاي مقداري حقيقي است و واجب الوجود نتواند بود.
http://www.sematmag.com/index.php/semat-archive/44-no-4/197-2011-05-03-22-00-38

این هم چند سوال دیگر

تفاوت هست و نیست با ایجاب و سلب چیست ؟

تفاوت مفهوم وجود با مفهوم انسان یا حیوان چیست ؟ ( معقولات اولیه)

اصالت وجود یا اصالت انسان یا اصالت سفیدی به معنای وجود واقعی و خارجی داشتنِ مفهوم صرف البیاض، صرف الوجود و صرف الانسان است ؟

اصالت وجود یا اصالت انسان به معنای اتحاد مصادیق خارجی است یا اشتراک و شباهت مصادیق خارجی ؟

اصالت وجود به معنای انکار وجود مقید است ؟ یا اصالت وجود یعنی ما دو نوع وجود و حقیقت داریم : وجود یا حقیقت مقید و وجود یا حقیقت مطلق ؟

اصالت وجود که عدم را محال می داند و ماهیات را ذهنی و ادراک ماهیت از ماهیات می داند و نه یک حقایق خارجی ، چگونه خلقت و حدوث ماهیات را تبیین می کند ؟

در خارج از ذهن يا وجود و ماهيت هردو اصيل‌اند و يا هيچيك اصيل نيستند و يا تنها يكي از آن دو اصيل‌ است. كاملا واضح است كه فرضهاي اول و دوم، فرضهاي باطلي هستند. بنابر اين تنها بايد دربارة فرض سوم انديشيد، كه يكي از وجود يا ماهيت اصيل بوده و ديگري اعتباري باشد.

مونتاژ سخنان شما :

مصادیق حیوان در خارج وجود دارد. دو مفهوم انسانیت و حیوانیت ازآنها انتزاع می شود. حیوانیت بر همه قابل حمل است و انسانیت بر همه قابل حمل نیست. و نقطه تفاوت حیوان از انسان است.
در خارج از ذهن یا انسانیت و حیوانیت هر دو اصیل اند یا هیچ کدام اصیل نیستند و یا تنها یکی از آن دو اصیل است. کاملا واضح است که فرض های اول و دوم فرضهای باطلی هستند. بنابراین تنها باید درباره فرض سوم اندیشید، که یکی از انسانیت یا حیوانیت اصیل بوده و دیگری اعتباری باشد.
پس یا انسانیت اصیل است و حیوانیت انتزاعی و توهمی است و مصداق خارجی ندارد.
یا حیوانیت اصیل است و انسانیت انتزاعی و توهمی است و مصداق خارجی ندارد.

لطفا اشکالات آن را بیان کنید

بسم الله الرحمن الرحیم
اللهم عجل لولیک الفرج
سلام

حقیر استدلال شما را درست متوجه نمی شوم.برداشتم این است که می گویید عدم به عنوان نقیض وجود مفهوم ذهنی است،پس نقیض آن هم مفهوم ذهنی است و وجود خارجی ندارد.لذا وجود وجود ندارد.پس هم عدم وجود ندارد و هم نقیضش.دقت بفرمایید که این استدلال بجای آن که وجود نداشتن وجود را ثابت کند،دقیقاً وجود داشتن آن را ثابت می کند.چون شما می گویید هم عدم وجود ندارد و هم نقیضش.این یعنی ارتفاع نقیضین.یعنی هیچ یک از دو نقیض مصداق نداشته باشند.چنین چیزی محال است.
هر موجودی که در عالم خارج در نظر بگیریم،مصداق یکی از دو مفهوم نقیض خواهد شد.یعنی هر موجودی که در نظر بگیرید یا سفید است یا سفید نیست.نمی شود نه سفید باشد نه سفید نباشد.
البته ممکن است منظور شما را درست نفهمیده باشم.اما اگر درست فهمیده باشم آنچه که گفتید باعث ارتفاع نقیضین می شود.
و من الله التوفیق

سلام و درود بر شما بن موسی عزیز :Gol:

سوال اصلی من همان اصالت وجود و چیستی و چرایی ان بود.

این استدلال هم یک نقل قول است.

من منکر واقعیت ها نیستم.

اتفاقا یکی از سوال های من روشن شدن اشکال این استدلال بود. که شما توضیح خوبی دادید. و ظاهر امر هم درست می فرمایید و نمی توان از این تلازم چیزی بدست آورد بلکه باید روی خود اصالت وجود و مفهوم وجود تمرکز کرد و سوال مطرح کرد و این تلازم چیزی عاید مطرح کننده نخواهد کرد.

بنده از شما سوالی داشتم آیا شما متوجه می شوید این که گفته است : "در تناقض هشت وحدت شرط است و یکی وحدت در مکان"
به چه معناست و چه مرادی می تواند داشته باشد ؟

سوالات دیگری هم مطرح کرده ام که بسیار سپاسگزار خواهم بود که بنده را راهنمایی کنید. :Gol:

عجب پاسخ دندان شکنی! :ghash:

با سلام

متاسفانه جناب صادق قصد پاسخ گویی ندارند. و از پاسخ ها مشخص است که احتمالا تسلط کافی را هم ندارند.

این نوع پاسخگویی در حد این سایت نیست. اگر بنا به این نحو پاسخگویی بود یک سرچ ساده جواب بهتری میداد.

بعد می گویند چرا جوانان دین گریز شده اند. خوب یک دلیلش همین نوع پاسخگویی است دیگر!

به جای گفتگوی دوستانه ....

باسلام وتشکر .
منطق طیر گرامی نسبت به این فراز از کلام تان که گفته اید : (احتمالا تسلط کافی را هم ندارند.) حق با جناب شما است .
حقیر فقط 25 سال است در باره مسایل فلسفی کار کرده ام .
تازه بوعلی است که در اخر عمر اعتراف نمود :
نموت ولیس لنا حاصل
سوی عملنا انه ما عُلم .
ولی آنچه لازم است ونیاز پرسش شما گرامی است در طبق اخلاص گذاشته وتقدیم می نمایم .
امید است مقبول افتد .
در ثانی این بحث هستی شناسی است ونه بحث دینی .
گذشته از این جناب منطق طیر از کاربران دین مدار این سایت است هرگز آن فرمایش را نفرماید .
پسر خوب این همه سوال در باب مسایل فلسفی وجود دارد چرا نمی پرسید تا جواب تقدیم شود .
شما که ماشاء الله خود یک متفلسف هستید .
اما اگر شعری تقدیم می کنم :
چون شما اهل ذوق هستید . دوست ندارید دیگه شعر تمام .
بپرسید تا جواب تقدیم شود .
ما افتخار داریم با جوان فلسفه دوست چون شما گفتگو نمایم .

بنده از شما سوالی داشتم آیا شما متوجه می شوید این که گفته است : "در تناقض هشت وحدت شرط است و یکی وحدت در مکان"
به چه معناست و چه مرادی می تواند داشته باشد ؟
پس نقيض عدم كه وجود است نيز در خارج وجود ندارد وگرنه تناقض در بين نمي‌ماند (چون در تناقض هشت وحدت را شرط دانسته‌اند و يكي هم وحدت مكان است.)
+
برخی مفاهیم انتزاعی هستند. مثلا می گویند معقولات ثانوی اینها ذهنی هستند. چه وجود و چه عدم.

مثلا شما چند انسان را می بینید بعد یک مفهوم انسان از مصادیق آن برداشت می کنید. خوب مسلم است که مفهوم انسان تنها در ذهن است. و این مفهوم انسان، مطابق خارجی ندارد. مصداق مفهوم انسان تنها در ذهن است.
به این صورت است که ناانسان و انسان هر دو در ذهن هستند.

وجود هم یک مفهوم انتزاعی از واقعیات خارجی است. شبیه نوع و جنس
پس همانطور که نمی توان گفت مفهوم انسان، مطابق خارجی دارد نمی توان گفت مفهوم وجود، مطابق خارجی دارد.
+
نه دیگر در منطق می گویند یک مصداق زید و عمری در خارج هستند. بعد ما مفهوم انسان را از آنها انتزاع می کنیم. کلیِ انسان که در خارج نیست. این مصادیق انسان هستند که در خارج می باشند.
حال می گوییم چند چیز در خارج هستند ما مفهومی مثل وجود را انتزاع می کنیم.وجود، یک مفهوم کلی، مثل کلیِ انسان می شود که دارای مصادیقی است. پس جناب صادق مفهوم انسان نیست بلکه مصداق انسان است. و جناب صادق مفهوم وجود نیست بلکه مصداق وجود است. و مصادیق یک مفهوم کلی همگی مقید و محدود هستند. نمی توان گفت یک حقیقت کلی و حقیقی و صرف به نام انسان در خارج وجود دارد یا یک حقیقت حقه در خارج وجود دارد به نام حقیقة الوجود یا صرف الوجود. و از همین قبیل خوردن و آشامیدن.
+
وقتی ما آقای الف و ب و .... را می بینیم در ذهن خودمان یک مفهوم برداشت می کنیم به نام انسان.

سوال

آیا مفهوم انسان به این معناست که ما در خارج از ذهن یک حقیقت کلی واحد و صرف به نام انسان داریم یا

به این معناست که ما مصادیق متعددی به نام آقای الف و ب و ..... داریم ؟

همین نگاه را به مفهوم وجود داشته باشید و سوال مطرح کنید.
+
سلب سفيدي از حقيقت سفيدي محال است و مستلزم سلب شي‏ء از خود آن مي‏باشد. سلب وجود از حقيقت وجود نيز بنابر اعتراف خود اهل فلسفه محال بوده و مستلزم سلب شي‏ء از خود آن مي‏باشد، لذا اگر واقعيت اشياي خارجي نفس حقيقت وجود باشد تصور عدم و فرض مخلوقيت واقعي براي همه اشيا محال خواهد بود.
+
تفاوت هست و نیست با ایجاب و سلب چیست ؟

تفاوت مفهوم وجود با مفهوم انسان یا حیوان چیست ؟ ( معقولات اولیه)

اصالت وجود یا اصالت انسان یا اصالت سفیدی به معنای وجود واقعی و خارجی داشتنِ مفهوم صرف البیاض، صرف الوجود و صرف الانسان است ؟

اصالت وجود یا اصالت انسان به معنای اتحاد مصادیق خارجی است یا اشتراک و شباهت مصادیق خارجی ؟

اصالت وجود به معنای انکار وجود مقید است ؟ یا اصالت وجود یعنی ما دو نوع وجود و حقیقت داریم : وجود یا حقیقت مقید و وجود یا حقیقت مطلق ؟

اصالت وجود که عدم را محال می داند و ماهیات را ذهنی و ادراک ماهیت از ماهیات می داند و نه یک حقایق خارجی ، چگونه خلقت و حدوث ماهیات را تبیین می کند ؟

+
مونتاژ سخنان شما :

مصادیق حیوان در خارج وجود دارد. دو مفهوم انسانیت و حیوانیت ازآنها انتزاع می شود. حیوانیت بر همه قابل حمل است و انسانیت بر همه قابل حمل نیست. و نقطه تفاوت حیوان از انسان است.
در خارج از ذهن یا انسانیت و حیوانیت هر دو اصیل اند یا هیچ کدام اصیل نیستند و یا تنها یکی از آن دو اصیل است. کاملا واضح است که فرض های اول و دوم فرضهای باطلی هستند. بنابراین تنها باید درباره فرض سوم اندیشید، که یکی از انسانیت یا حیوانیت اصیل بوده و دیگری اعتباری باشد.
پس یا انسانیت اصیل است و حیوانیت انتزاعی و توهمی است و مصداق خارجی ندارد.
یا حیوانیت اصیل است و انسانیت انتزاعی و توهمی است و مصداق خارجی ندارد.

لطفا اشکالات آن را بیان کنید

این هم سوال جدید :

سوال

خود علم به وجود داشتن وجود مطلق را چگونه فهمیدیم ؟
چون وجود مطلق را درک کرده ایم فهمیدیم ؟ یا چون وجود مقید را درک کردیم فهیمیدیم ؟
اگر بگوییم وجود مطلق را فهمیدیم یعنی ذات خدا را درک کردیم. که در نتیجه ی این ادارکِ وجود مطلق،علم به وجود مطلق پیدا کرده ایم.
اگر بگوییم وجود مقید را درک کردیم یعنی یک وجود ذهنی و اعتباری را درک کرده ایم که واقعیت خارجی ندارد. پس واقعیت را درک نکردیم

این هم سوال جدید :
سوال
خود علم به وجود داشتن وجود مطلق را چگونه فهمیدیم ؟
چون وجود مطلق را درک کرده ایم فهمیدیم ؟ یا چون وجود مقید را درک کردیم فهیمیدیم ؟
فرض اول :اگر بگوییم وجود مطلق را فهمیدیم یعنی ذات خدا را درک کردیم. که در نتیجه ی این ادارکِ وجود مطلق،علم به وجود مطلق پیدا کرده ایم.
فرض دوم :اگر بگوییم وجود مقید را درک کردیم یعنی یک وجود ذهنی و اعتباری را درک کرده ایم که واقعیت خارجی ندارد. پس واقعیت را درک نکردیم

این پرسش مربوط به راه ها و ابزار معرفت و شناخت است. در ابتدا باید در این باره مطالبی بیان شود:
قرآن کریم در این باره سخن زیبایی دارد و فرمود: «والله أخرجکم من بطونِ أمهاتکم لا تعلمون شیئاً وجعل لکم السمع والأبصار والأفئدة لعلّکم تشکرون؛(1) خداوند شما را از شکم مادران‌تان بیرون آورد، در حالی که هیچ چیزی نمی دانستید، و برای شما گوش، چشم، و دل قرار داد .باشد که شکرگزاری نمایید».
بر اساس گفتة صاحب نظران آدمی از طریق حواس پنچگانه یعنی چشم، گوش، چشایی، بویایی، لامسه، با عالم خارج ارتباط برقرار می کند و موجودات محسوس را از این طریق درک می کند. نیز با عوالم فراطبیعی از طریق عقل و قلب خود ارتباط برقرار می سازد و از آن آگاه می شود. به خصوص قلب یکی از مهم ترین راه های معرفت از حقایق عوالم وجود برای انسان محسوب می شود .انسان های پاک از طریق قلب می توانند بسیاری از امور فراسوی عالم ماده را مشاهده کنند و از آنها آگاه شوند.(2)
گفتنی است ما انسان‌ها به اندازه گستره وجودی و سطح دانش خود می‌توانیم علم به وجود خدا پیدا کنیم.
بدیهی است که خداوند چون موجودی نامتناهی است و ما موجودی متناهی و محدود هستیم، هرگز متناهی و محدود، احاطه کامل به وجود غیر متناهی و نامحدود پیدا نخواهد کرد و همواره شناخت ما ناقص خواهد بود، ولی این امر موجب نمی‌شود که بگوییم ما نمی‌توانیم هیچ گونه شناختی از خدا داشته باشیم، زیرا از نظر دین،وصول به برخی درجات معرفت و خدا شناسی ممکن است، هر چند معرفت تام و احاطه کامل ممکن نیست.
ذات خداوند مشهود هیچ عارف و معلوم هیچ فیلسوفی واقع نمی‌شود.
هم عارفانِ واصل معترف به عجزند و نه تنها به قصور عبادی اعتراف کرده‌اند (ما عبدناک حق معرفتک)(3) بلکه به عجز عرفانی نیز اقرار دارند. (ما عرفناک حق معرفتک )(4)
ودی به اندازه هستی خود توان شناخت خداوند را دارا است، بلکه بالفعل به او آگاه است، گر چه علم به علم نداشته و یا در تطبیق خطا کند، "معروفٌ عند کلِّ جاهلٍ"(5)
بنابر این، ذات حق تعالی برای هیچ کس قابل درک و فهم نیست، همان گونه که در خطبه اوّل نهج البلاغه این مطلب به تفصیل بیان شده است، بدین ترتیب هر تصوری از ذات نامتناهی الهی، ساخته ذهن انسان و مخلوق او است، نه خالق انسان و تمام جهان.
در عین حال انسان از راه پدیده‌های عالم و از راه تفکر عقلانی به اوصاف الهی مانند علم و قدرت می‌تواند راه یابد. خداوند برای انسان مجهول مطلق نیست، اگر چه معلوم مطلق هم نخواهد بود:" لم یطلع العقول علی تحدید صفته و لم یحجبها عن واجب معرفته؛ عقول را به تعیین نمودن صفات الهی (درک تمام حقیقت آن) راه نیست، اما از مقدار لازم از معرفت نیز بی‌بهره نیست و مانعی برای آن وجود ندارد".
پی‌نوشت‌ها:
1. نحل (16) آیه 78.
2. جوادی آملی، معرفت‌شناسی در قرآن، ص 298 نشر مرکز اسراء، قم 1378ش.
3. مرآت العقول، ج 8، ص 149.
4. همان.
5. التوحید، باب التوحید و نفی التشبیه، حدیث 15.

با سپاس از پاسخگویی :Gol:

با توجه به پاسختان فرض ابتدایی را نپذیرفتید. ( یعنی علم به وجود مطلق امکان ندارد)

حال چگونه ما به وجود مطلق علم پیدا کنیم ؟ در صورتی که وجود مقید هم یک امر ذهنی و اعتباری است ؟

باسلام وتشکر مجدد .
مثلا خود جناب منطق طیر وجود مقید است آیا جناب تان با این همه علم وتفلسوف ، امر ذهنی واعتباری هستید ؟؟!!!!
پس این همه آثار از کی واز کجا وچیست ؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

با سلام و سپاس مجدد :Gol:

پس با این حساب وجود مطلق داریم.
و وجود مقید هم داریم.

حالا سوال بعدی :

تفاوت ماهیت با وجود مقید چیست ؟

شما فرمودید منطق الطیر وجود مقید است و وجود دارد. و ذهنی نیست. و واقعیت خارجی دارد.

اگر می پذیرید که ماهیتی در خارج وجود دارد چرا آن را ذهنی می دانید ؟

ماهیت حد وجود است ودر پرتوی نور وجود در خارج محقق است بدون وجود هیچ است ونه تنها در خارج بلکه در ذهن هم تحقق ندارد .
منطق طیر در سایه نور وجود در خارج تحقق دارد ماهیت موجود ه است ونه ماهیت منهای وجود ویا لا بشرط از وجود .
دقت کنید .

با سلام

تا کنون پذیرفتید که ما یک وجود مطلق داریم که قابل درک نیست.

و پذیرفتید که منطق الطیر یک وجود مقید است. و واقعیت خارجی دارد.
دقیقا برخی طرفداران اصالة الماهیة قصدشان از اصالة ماهیت همین است. این وجود مقید میشود ماهیت و آن وجود مطلق می شود واجب الوجود.
و هر دو هم واقعیت خارجی دارند. پس ماهیت ذهنی نیست. چرا که اگر ماهیت و وجود مقید ذهنی باشد علم ما به ماهیت یک علم ذهنی است که مطابق خارجی ندارد. و نمی توانیم به وجود مطلق علم پیدا کنیم چون غیر ممکن است و از طرفی راه علم پیدا کردن به وجود مطلق که همان وجود مقید باشد هم بسته شده است چون گفته اید خود وجود مقید ذهنی است و واقعیت خارجی ندارد.
و اکنون می گویید ماهیت حد وجود است.
سوال بعدی
منطق الطیر وجود مقید خارجی دارد.
حد و محدودیت وجودی منطق الطیر به خاطر خود حد است یا به خاطر وجود محدود منطق الطیر ؟
یعنی این حد از خود وجود نشئت می گیرد یا از حد و ماهیت ؟
خود حد و ماهیت که وجود خارجی ندارد تا منشاء خودش باشد.

[FONT=Arial Black][FONT=arial black]با سلام و عرض ادب

حضرت استاد علامه حسن‌زاده آملی در اولین درس از کتاب دروس معرفت نفس می‌فرمایند:

وجود است كه مشهود ما است، ما موجوديم و جز ما همه موجودند. ما جز وجود نيستيم و جز وجود را نداريم و جز وجود را نمى‌يابيم و جز وجود را نمى‌بينيم. وجود را در فارسى به هست و هستى تعبير مى‌كنيم. در مقابل وجود، عدم است كه از آن به نيست و نيستى تعبير مى‌شود. و چون عدم نيست و نيستى است پس عدم هيچ است؛ و هيچ، چيزى نيست تا مشهود گردد و اگر بحثى از عدم پيش آيد به طفيل وجود خواهد بود. پس وجود است كه منشا آثار گوناگون است و هر چه كه پديد مى‌آيد بايد از وجود باشد نه از عدم. و من بديهى‌تر از اين درس چيزى نمى‌دانم.

با سلام و عرض احترام:Gol:

اینکه واقعیتی در خارج هست از بدیهیات است. گذاشتن اسم وجود هم اشکالی ندارد.
لکن شما بفرمایید شما وجود مقید را درک می کنید یا وجود مطلق را ؟

از وجود محدود

با سلام

اولا

پیش تر گفتید که وجود مطلق قابل درک نیست.
و اکنون می گویید وجود مطلق قابل درک است.
بالاخره به روشنی موضع خود را مشخص کنید که
در این مذهب، وجود مطلق قابل درک هست یا نیست ؟ کدام حرفتان درست باشد ؟

دوما بررسی فروض مسئله

اگر بگویید وجود مطلق قابل درک هست یعنی خدا را درک کرده اید. ( همانطور که در پست های قبل اشاره کردید)

اگر بگویید وجود مطلق قابل درک نیست. و از طرف دیگر بگویید وجود مقید نیز ذهنی است و مطابق خارجی ندارد پس اصلا واقعیت را انکار کرده اید. چون راهی برای شناخت وجود مطلق نیست تا بعد بگوییم قابل درک نیست. ( کما اینکه ملازمات ظواهر سخن شما این چنین نتیجه ای خواهد داشت گرچه قبول ندارید )

اگر بگویید وجود مقید مطابق خارجی دارد یعنی برای ماهیت، واقعیت خارجی را پذیرفته اید. ( همانطور که گفتید منطق الطیر وجود خارجی دارد )

اگر بگویید ماهیت، حد وجود است و این حدِ وجود است که منشاءِ خودش است که باز اشتباه است.
زیرا چیز معدوم، صاحب اثر نمی شود.

اگر بگویید ماهیت، حد وجود است و منشاء آن خودِ وجودِ مقید است. ( همانطور که در پست پیشین گفتید)
پس پذیرفته اید که ماهیت، مطابق و مصداق خارجی دارد.
و الا می شود انکار وجود مقید و در پی آن انکار وجود مطلق و در نتیجه انکار واقعیت.

نتیجه

نتیجه ای که تاکنون می توان گرفت این است که
وجود مطلق یا واجب الوجود واقعیت دارد.
وجود مقید یا ممکن الوجود یا ماهیت، واقعیت خارجی دارد.
وجود مقید همان ماهیت است. و تفکیک این دو، موجب انکار واقعیت می شود.

جناب صادق بزرگوار
لطفا میان نوشته ها پاسخ ندهید.

با سپاس :Gol:

[FONT=Arial Black]

با سلام خدمت شما بزرگوار

«وجودِ مطلق» که مصداقی جز حضرت حق ندارد، نقیض «وجود مقید» است. به این معنا «وجود مطلق» و «وجود مقید» هر دو قابل درک هستند.
والسلام علی من اتبع الهدی

باز هم سلام و درود بر شما :Gol:
فعلا روی همین جمله ی شما که نقل شده متمرکز شویم.

با توجه به این جملات
پس جناب صادق یا من به عنوان وجود مقید مصداق خارجی ندارد. اما جناب صادق می گویند که مصداق خارجی دارند.
لطفا بهتر محل نزاع را روشن کنید. آیا نظر شما با ایشان متفاوت است ؟

ممنون از پاسخگویی و لطف شما :Gol:

[FONT=Arial Black]
شما «درک کردن» را چه میدانید؟

منظور از درک و علم داشتن، به این معناست که آیا مصداق خارجی دارد یا خیر ؟
یعنی تنها ذهنی است یا مطابق خارجی هم دارد ؟