جمع بندی پیروی از قوانین و مقرارت حکومت اسلامی فعلی، شرعاً واجب است اما امکانپذیر نیست

در استفتای دیگر از دفتر معظم له در قم به صورت واضح تری این بحث بیان شده است:
رعایت مقرراتی که سبب تضییع حق دیگران گردد لازم است و تخلف از مقرراتی که سبب اختتلال در نظام شود و یا مفسده داشته باشد و یا سبب از بین رفتن حق دیگران شود جایز نیست و گناه محسوب میشود.
بنابراین اگر در خیابانی که سرعت حرکت مجاز در آن ۵۰ کیلومتر باشد چنانچه سرعت بیشتر سبب راه بندان و اختلال در نظم رانندگی باشد جایز نیست. اما اگر خیابان خلوت باشد و حق کسی ضایع نشود و اختلال در نظرم هم پیش نیاید در این فرض گناه به معنای عقوبت اخروی نخواهد داشت. (۲)

واجب است مسئولين فروشگاه، کالاها را با همان شرايطى که از مسئولين مربوطه گرفته‏اند به مشتريان عرضه نمايند
> اگر نانوا از طرف دولت مجاز در فروش آرد نباشد، جايز نيست
> مخالفت با قوانين نظام جمهورى اسلامى، جايز نيست.
> کسى حق عمل نکردن به قوانين و مقررات حاکم بر اداره‏‌هاى دولتى و عمل بر خلاف آنها را ندارد

و من تردید ندارم که حتی خود نمایندگان مجلس هم همۀ قوانین را کامل نمی‌دانند چه برسد به عامۀ مردم و من شاهد بوده‌ام که مسئولان اداری از قوانین مربوط به خودشان بی اطلاع هستند. همچنین می‌دانم در راهنمایی رانندگی کسانی برگ یا دستگاه جریمه به دست دارند که حتی گواهینامۀ رانندگی ندارند. یا مثلا کسی می‌داند که سیم کشی برق یا لوله کشی آب و کار خانه‌اش کاملا قانونی است یا نه؟
آیا مردم در نظام اسلامی همۀ قوانین را با جزئیات رعایت می‌کنند؟ خیر، چون نمی‌شود این همه قانون ریز و درست را دانست و مو به مو انجام داد. بدون شک این همه قانون به نوعی مرجع تقلید قانونی نیاز دارند چون همه نمی‌توانند وقت بگذارند قانون بخوانند. همچین مرجعی وجود ندارد که این می‌شود یک ایراد اساسی به یک حکومت اسلامی که قرار است مردم را از گناه دور کند.

شاید بگویید قشر دیندار رعایت می‌کنند که در این صورت اعتراف بعضی از آقایان روحانی را که در برنامۀ زنده می‌گویند ما با سرعت زیاد می‌رفتیم و پلیس ما را گرفت یا روحانیونی را که بدون کلاه ایمنی (در برخی شهرها) یا بدون بستن کمبرند ایمنی حرکت می‌کنند چه می‌گویید؟ آیا رعایت می‌کنند؟ نه؟ چرا؟ چون نمی‌شود. مگر می‌شود این همه قانون ریز و درشت سختگیرانه را رعایت کرد؟

شاید بگویید هر جا که نشد تکلیف ساقط اما این طور نیست چون این طور نیست که واقعا نشود. می‌شود. اما با سختی و گاه پیشامدهای غیر قابل قبول (که در بالا چند مثال زدم).
حتی خود دولت قوانین مجلس را رعایت نمی‌کند. از این‌ها گذشته آیا عاقلانه است که قوانین نمایندگانی که به قول خودشان زیر تابلو سیگار ممنوع سیگار می‌شکند و این همه نامنظمند و به وقت سر کارشان نمی‌آیند و وقتی می‌آیند پراکنده و بی نظمند، گاهی برای رأی آوردن تیم فوتبال جا به جا می‌کنند و... همپای قوانین الهی باشد؟

وقتی هیچ کس رعایت نمی‌کند، رعایت دقیق قوانین (به شکلی که بالا مثال زدم) انسان عادی را دیوانه جلوه می‌دهد و ممکن است فرد را از اجتماع دور کند و اسلام دین رهبانیت نیست که هر کس در خانه بنشیند و قوانین را رعایت کند. یک انسان عادی فرق می‌کند با یک مرجع تقلید که هر کاری بکند مرید و تحسین کننده دارد.

بله. اما قوانین خیلی از جوامع غربی دقیق‌ترند و ظاهرا جوانبش بیش‌تر سنجیده شده است و در نتیجه قابلیت اجرای بیش‌تری دارند و اغلب هم رعایت می‌شوند. ضمن این که قوانین شرعی به حساب نمی‌آیند که نگرانی اخروی برای انسان‌ها داشته باشند. برای مثالی که نشان دهد قوانین آن‌ها دقیق‌ترند آن حادثۀ ریلی بزرگ که10، 15 سال پیش در انگلستان افتاد را به یاد بیاورید ضمن محاکمۀ هر کس که نقش داشت، سیستم و قوانین ریلی به گونه‌ای عوض شد که امکان بروز آن حادثه نباشد. اما در ایران بعد از حادثۀ بم فقط یک دسته قوانین دست و پاگیر به ساختمان سازی اضافه شد که ضمن دردسرسازی‌ها وضعیت ساختما‌ن‌ها بهتر شدند اما آیا واقعا ضد زلزله شدند؟ آیا تحول بزرگی بود یا فقط فرایند اداری را پیچیده‌تر کرد؟ به نظر تنها تغییری که وجود آمد این بود که مردم فهمیدند ساختمان باید در برابر زلزله مقاوم باشد که این تغییر بیش‌تر احساسی است نه بر اساس قانونگرایی. یا با این آمار تصادف بالا کاری صورت گرفت؟ قانون جدیدی (غیر از بالا بردن روز افزون و ملایم جریمه‌ها) پدید آمد؟ ارتباط این با موضوع این است که قوانین دقیق‌تر شاید شایستۀ اطاعت شرعی باشند، اما قوانینی که روشن است کارشناسی دقیق پشت آن‌ها نیست، آیا در سطح قوانین الهی است.

مگر حکومت اسلامی برای رستگاری دنیوی و اخروی نیست؟ حکومت اسلامی برای این است که هم دنیای مردم تأمین شود هم عقبا.
روشن است که حکومت فعلی رستگاری دنیوی به وجود نیاورده است.
این حکومت اسلامی اگر قرار باشد با این همه قوانین دست و پا گیر که همه واجبند؛ مردم را به عده‌ای گناهکار تبدیل کند، رستگاری اخروی آن‌ها را نیز تباه کرده است.
پس چنین حکومتی که نه دنیا را ساخته نه آخرت، به چه درد می‌خورد؟

و سوال حاشیه‌ای این که مگر اسلام دینی آسان نیست؟ در حکومت اسلامی با این همه قوانین واجب الاجرا که اسلام واقعا سخت است!

و سوال دیگر آن که چرا باید قوانین حکومتی را پاس داشت و واجب الاجرا دانست که با حمایت از بانکداری ربوی و داشتن اقتصادی (به قول خودشان) بر پایۀ ربا (بر حسب ظاهر) اجتهاد در مقابل نص (قرآن) می‌کند؟ یا قوانین نمایندگانی که به گفتۀ برخی مقامات از پول بیت المال برای رأی آوردن استفاده کرده‌اند؟ و آنگاه خود را در اطلاعت از این قوانین مأجور بدانیم.

در لینکی که به عنوان مرجع برای نظر آیت الله خراسانی قرار دادید (تخلف از قوانین) حکمی که بیان شده کاملا متناقض با این حکم است.
نتیجه ای هم که من از سوال وجواب های تاپیک طریقه اطمینان پیدا کردن به عدالت نماز جماعت گرفتم این بود که قوانین برای نظم دادن به جامعه وضع شده اند، پس هرگونه تخلف از هر قانونی موجب اختلال در نظم جامعه می شود.

4-آيت الله وحيد خراساني:

سوال 731 : آیا رعایت قوانین دولتی واجب است؟ ج:قوانین دولتی در صورتی‌که خلاف شرع نبوده و مخالفت با آنها موجب هرج و مرج شود باید رعایت شود و تخلّف از آن جایز نیست.

باسلام
این مطلب را دقیقا از پست هفتم از کارشناس احکام جناب استاد شفا نقل کردم:

اینکه حکومت جمهوری اسلامی نتوانسته سعادت دنیوی را فراهم کند نیاز به بررسی دارد که در چه ابعادی و چرا.
اما اینکه قوانین این حکومت عقبای مردم را خراب میکند مغالطه است.
اگر این حرف درست باشد پس خداوند نیز نباید حکم شرعی ارسال میکرد چون مردم از احکام تبعیت نمیکنند و در نهایت جهنمی میشوند.
قوانینی که حکومت میگذارد، خودش برای زندگی بهتر جامعه و ایجاد شرایط مساعد برای سعادتمندی بهتر دنیا و آخرت است. بنابراین از این جهت شبیه احکام شرعی میشود و به همین جهت باید تبعیت شود.

استارتر یه جوری شروع کردن به بحث که من یه لحظه غالب تهی کردم از اینکه اینهمه گناهکارم!

این مثال غیر واقعی است. اگر در چنین جایی قرار بگیریم مسلما آنجا ایران نیست. پس آنجا یک خارجی به حساب می‌آیم و مسلما آنجا قبول می‌کنند که یک خارجی ممکن است عادات غذایی متفاوتی داشته باشد. بله اگر من رژیم غذایی توصیه شده دکتر بسکی (خام خواری) را پیش بگیرم و کسی بیاید خانۀ ما و این را ببیند بعد از مدتی هیچ کس به خانۀ ما نخواهد آمد و معلوم نیست چه‌ها در این باره گفته شود و نتیجه یک جور انزوا است و هر چه این تفاوت‌های فردی با عموم بیش‌تر شود فاصله و انزوا نیز بیش‌تر خواهد بود.

من در سوال توضیح دادم که احکام خود اسلام این گونه نیست و پر است از استثنائات مناسب حال افراد.

قوانین مربوط به حکومت معمولا به مرگ می‌گیرند تا مردم به تب راضی بشوند. یک افسر راهنمایی و رانندگی می‌گفت هر ماشینی را متوقف کنند می‌توانم آن را به دلیلی جریمه کنم (تقریبا راست هم می‌گفت). این یعنی اکثر رانندگان متخلف و لذا گناهکارند

(وشاید اگر در حین رانندگی با تصادف بمیرند در حال گناه مرده‌اند و شاید فرصت توبه نیابند و ... )

اولا وجهی ندارد که یک حکومت را که می‌گوید من اذن الهی در ولایت به مردم دارد (و تنها دلیلیش اجتهاد افرادی غیر معصوم است) با خود خدا مقایسه کنیم.

خدا وقتی دستور و قاتلوا انفسکم می‌دهد هیچ ایرادی به او وارد نیست چرا که حاکم مطلق است و او هر محدودیتی درست کند و هر کس را جهنم یا بهشت ببرد حق دارد و طلبی از او نداریم (مگر آنجا که دستوری در مورد طلب کردن هست).

ثانیا این شکل از حکومت با حکومت امام علی(ع) فرق دارد. ایشان خمس و زکات جمع می‌کردند و ظاهرا نه با اجبار. الان کاری به خمس و زکات ندارند و با اجبار مالیات می‌گیرند. آیا زمان امام معصوم مجلس شورای اسلامی با این همه قوانین خرد و ریز بود؟ آیا راه رفتن درمعبر تابع قوانین شهرداری و.. بود؟ و به طور خلاصه آیا کلاف تو در تو و پیچیده‌ای از قوانین وجود داشت که قابل اجرا نباشند؟

اگر حاکم و قوانین یک معصوم باشد تعهد دینی حتی باعث مسرت است. اما آیا می‌توانیم در آخرت بگوییم چون به قوانین این افراد، که بر ما معلوم است خطاهای فراوانی دارند، عمل کرده‌ایم، به ما اجر بدهید.

بحث بر سر آن است که خیلی از قوانین انعطاف قوانین الهی را ندارند و طوری نوشته شده اند که رعایت دقیقشان سخت و دردسر ساز است.

وال این بود و همچنان هست که آیا مراجع می‌دانند رعایت دقیق و مو به موی قوانین فعلی چه سخت است و آن را واجب کرده‌اند یا منظورشان از واجب بودن قوانین اجرای مو به مو نیست و قوانینی است که نادیده گرفتانشان در حد اختلاس و ظلم به مردم است و حرمت الهی دارند، واجوبند.

پست های ابتدایی اون تاپیک درباره فتوای آیت الله خامنه ای هستن که با استفتایی که شما از ایشان (رهبری) قرار دادید تناقض داره

اما قوانین حکومتی توسط انسان های غیر معصوم وضع میشن که امکان اشتباه و خطا و نقص دارن و اینکه استثنائات لازم در اون ها اندیشیده نشده باشه خیلی محتمله

اما یک سوال نهادهایی که از طرف نهاد مربوطه حکم و مجوز قانونگذاری های لازم الاتباع(که تخلف ازش گناه و عقوبت اخروی داره) دارن رو چطور میشه تشخیص داد؟

در همان تاپیک دو نوع استفتاء از رهبری هست. لطفا دوباره مراجعه کنید.

بسم الله الرحمن الرحیم

با سلام.
اگر تخلف از قوانین جمهوری اسلامی به کسی ضرر نزند باز هم حرام است؟
مانند تخلف از سرعت در حد 1 یا 2 کبلومتر در ساعت در بزرگراهی خلوت
مرجع تقلید: حضرت آیت الله العظمی خامنه ای

سلام علیکم

طبق نظر رهبری:

تخلف از قانون در این موارد جایز نیست.

1

پی نوشت:
1-اجوبةالاستفتائات،قوانین دولتی سوال 1985و1987

سلام عليكم

طبق نظر همه مراجع تقليد تخلف از قانون جايز نيست البته باكمي اختلاف در فروعاتش براي نمونه به اين چند نظر توجه بفرماييد:

1-مقام معظم رهبري:

مخالفت با قوانين نظام جمهورى اسلامى، جايز نيست.

2-آيت الله سيستاني:

پرسش: آیا باید قوانین را رعایت کرد؟ پاسخ: حضرت آیة الله اجازه مخالفت قوانینی که برای حفظ نظم و به مصلحت جامعه است را نمی دهند مانند قوانین رانندگی.

3-آيت الله مكارم شيرازي:

رانندگى موتور براى کسى که مهارت دارد، ولى گواهینامه ندارد، چه حکمى دارد؟ در مورد ضرورت چطور؟

ج:مراعات مقرّرات راهنمایى حکومت اسلامى، لازم است.

4-آيت الله وحيد خراساني:

سوال 731 : آیا رعایت قوانین دولتی واجب است؟ ج:قوانین دولتی در صورتی‌که خلاف شرع نبوده و مخالفت با آنها موجب هرج و مرج شود باید رعایت شود و تخلّف از آن جایز نیست.

دو استفتاء چه تفاوتی با هم دارند؟ در مورد نظر رهبری برای تخلف از قوانین هیچ قیدی مطرح نشده

بله. من همین را گفتم و مثال‌های شما را دلیلی بر رد گفتۀ خود نمی‌دانم. آدم‌ها ماشین نیستند که دستورات را خط به خط اجرا کنند[1]. به همین خاطر موضوع مهمی هست که شما نادیده می‌گیرید و آن اجرایی بودن قوانین است. موضوعی که خدا هم در نزول دینش نادیده نگرفت با این که خدا بود و حاکم مطلق. مثلا ماجرای تغییر قبله که قبلۀ اول مانع خشم یهودیان و مسیحیان شد و نیز تمام قبيله‌هاى عرب در کعبه بت داشتند و روى اين حساب براى تمام مردم جزيره العرب محترم بود و به عنوان قبلۀ دوم انتخاب شد. یا مثال‌های دیگر.

بله. اما قوانینی کارشناسانه. احتمالا با استثنائات که ظلمی نشود و مردم ناخواسته گناهکار نشوند. نه قوانین سر در گم معلوم الحالی که خود قانوگذارانش می‌خواهند مرتب و منظمش کنند و از بروکراسیش رها شوند و نمی‌توانند.

شاید خودتان هم می‌دانید که این جدل است. بحث بر سر آن است که قوانین الهی با تدبیر پیشبینی‌های لازم آمده‌اند (چرا که همانطور که قاعدتا معترفید: سازنده بهتر می‌تواند دستور العمل صادر کند)، حال آن که قوانین حکومتی را افراد نه چندان شایسته تدوین کرده‌اند که سازندۀ انسان نیستند و از نظر علمی هم اغلب صلاحیت لازم را ندارند. چگونه می‌گویید این قوانین استثناهای لازم را دارند؟

بله. اما مگر تشخیص مصداق آن (ولایت فقیه) بر عهدۀ مردم نیست؟

استثناء شدن زنان و کسانی که پا ندارند برای حضور در جنگ حکم فردی است؟ یا مراتب امر به معروف و نهی از منکر؟

چه کسی می‌گوید بر عهدۀ فیه عادل است؟ خود فقیه عادل؟ فقیه عادل را چه کسی تشخیص می‌دهد؟

قبل از هر چیز این مردم هستند که فقها را انتخاب می‌کنند.

من که نوشتم (با واسطه یا بی واسطه). حالا مگه الان مردم توی انتخاب خبرگان چیکار می‌کنن. فقیهن؟ توی انتخاب رییس جمهور چی؟ مگه این مردم نبودن که رهبر اول انقلاب رو (قبل از سال 57) انتخاب کردن؟

نگفتیم که با بازی شانس و ... انتخاب کنند. مسلما مردم باید با عقل خود انتخاب کنند و در برابر انتخاب اشتباه هم باز خواست خواهند شد. اما در نهایت این مردم هستند که باید فرد صادق را از کاذب تشخیص دهند حالا به هر وسیله که خود درست تشخیص می‌دهند. ممکن است یکی خودش تشخیص دهد یا نتواند و از شخص عالم‌تری کمک بگیرد. ولی تصمیم آخر با خود شخص است. در مورد پزشک هم خود مردم تشخیص می‌دهند به چه کسی مراجه کنند تا نتیجۀ درست بگیرند. این که حکومتی و عوامل وابسته به آن چند فقیه معرفی کنند و بگویند مردم باید از همین فقها تبعیت کنند و این فقها هم درست و نادرست حکومت را تأیید کنند (حتی اگر اقتصادش ربوی باشد حتی اگر اختلاسگران در رأس باشد و...) و بگویند واجب است از خط به خط احکام صادره از این حکومت اطاعت کنید و مردم هم هیچ انتخاب و تفکری نکنند جای تأمل دارد. مسلما اگر نه همۀ مردم افراد شاخص آن‌ها حق انتخاب و فکر دارند و در مورد انتخابشان پاسخگو خواهند بود.

این که حوزۀ علمیه و فقهای شناخته شده بر حق هستند و تحت تأثیر سیاست و... نیستند را چه کسی باید تشخیص دهد؟ مسلما پیروانشان. یعنی مردم. یعنی مردم باید دلیلی بر پیروی داشته باشند. این دلیل داشتن و دلیل یافتن همان تشخیص است که بر عهدۀ مردم است.

.

ما در مورد مدرک فقهات حرف نمی‌زنیم. از کسی حرف می‌زنیم که مردم موظف به پیرویش هستند. از کجا معلوم که همین حوزۀ علمیه تحت نظر قدرت طلبان برخی را معرفی نکند یا از معرفی برخی سر باز نزند؟ این را کسی خارج از حوزه باید تشخیص دهد.

.
منظور هم از تشخیص مردم همین است. مردم باید تشخیص بدهند از چه کسی پیروی کنند. نه یک بار که شاید همیشه. عقل می‌گوید که این مردم هستند که وقتی حاکم از عدالت خارج شد، این خروج از عدالت را تشخیص دهند و مشروعیت و را از او پس بگیرند و از ظالم اطلاعت نکنند هر چند از ابتدا ظالم نبوده باشد و سپس ظالم شده باشد. این تشخیص و تصمیم با مردم است.
(آنچه گفته شد با توجه به حکم ابتدایی عقل بیان شد اما این را که معصومین در این خصوص چه گفتند چیزی است که باید اهل علم بگویند)

چرا. اگه مردم توجه نکنند بساطشون جمع می‌شه.

ما در مورد مدرک فقهات حرف نمی‌زنیم. از کسی حرف می‌زنیم که مردم موظف به پیرویش هستند. از کجا معلوم که همین حوزۀ علمیه تحت نظر قدرت طلبان برخی را معرفی نکند یا از معرفی برخی سر باز نزند؟ این را کسی خارج از حوزه باید تشخیص دهد.

از کجا معلوم که همین حوزۀ علمیه تحت نظر قدرت طلبان برخی را معرفی نکند یا از معرفی برخی سر باز نزند؟ این را کسی خارج از حوزه باید تشخیص دهد.

منظور هم از تشخیص مردم همین است. مردم باید تشخیص بدهند از چه کسی پیروی کنند.

حالا مگه الان مردم توی انتخاب خبرگان چیکار می‌کنن. فقیهن؟

وی انتخاب رییس جمهور چی؟

مقام معظم رهبری: مخالفت با دو دسته قوانین و مقررات ممنوع است:
1. قوانین و مقرراتی که یا مستقیما توسط مجلس شورای اسلامی وضع شده و موردتایید شورای نگهبان است،
2. آنهایی که به حکم و اجازه قانونی توسط نهادهای مربوطه وضع شده است.(۱)
در استفتای دیگر از دفتر معظم له در قم به صورت واضح تری این بحث بیان شده است:
رعایت مقرراتی که سبب تضییع حق دیگران گردد لازم است و تخلف از مقرراتی که سبب اختتلال در نظام شود و یا مفسده داشته باشد و یا سبب از بین رفتن حق دیگران شود جایز نیست و گناه محسوب میشود.
بنابراین اگر در خیابانی که سرعت حرکت مجاز در آن ۵۰ کیلومتر باشد چنانچه سرعت بیشتر سبب راه بندان و اختلال در نظم رانندگی باشد جایز نیست. اما اگر خیابان خلوت باشد و حق کسی ضایع نشود و اختلال در نظرم هم پیش نیاید در این فرض گناه به معنای عقوبت اخروی نخواهد داشت. (۲)

ین بحث رو بیشتر باز کنین
گاهی یکی میشینه تو ماشین تو خیابونهای باریک میگه کمربند ببند ( بخاطر قانون )
منم بدم میاد از ملا لغت بازی . اما دهنم بسته است . چون معروف اینه که خلاف مقررات جمهوری اسلامی حرام است . اما این مطلب نشان میدهد راه رسم دارد. خلاف هر قانونی حرام نیست !
موارد روزمره زیادی در اینباره میشه نوشت . بنده هنگام خلاف های اینچنینی خیلی راحت میگم من بنده روسیاه خدا هستم و قبول دارم حرام است ولی به خودم در این مورد سخت نمیگیرم چون میترسم اگر تو این موارد به خودم سخت بگیرم از یک جای دیگه بزنه بیرون . اما مشکلی که ایجاد میشه اینه که ممکنه عده ای از ندانستن مفاهیم درست ،قانون شکنی برایشان عادی شود . یعنی اگر بدانیم که چه چیزی حلال و چه چیزی حرام است و با بینش عمل کنیم حرمت قانون برایمان حفظ میشود