چه چيزهايى را بايد هنگام سخن گفتن يا جواب دادن به ديگران مراعات كنيم؟

1. اگر نمى‏دانيم، با صراحت بگوييم نمى‏دانم. «قل ان ادرى»(جنّ، 25.)
2. به همه‏ى سخن‏ها جواب ندهيم. «قل انّما علمها عند ربّى»( اعراف، 187.)
3. در جواب، به نقاط مهم توجه شود. از پيامبر مى‏پرسند: چه چيزى انفاق كنيم؟ پيامبر اكرم‏صلى الله عليه وآله به جاى بيان آن چيز، مى‏فرمايد: هرچه مى‏دهيد اول به والدين و بستگان و نزديكان بدهيد. «ما انفقتم من خير فللوالدين»( بقره، 215.)
4. كوتاه گفتن. «خير الكلام ما قَلّ و دَلّ»(مدارك العروة، ج 23، ص‏3.)
5. رسا گفتن. «قولاً بليغا»( نساء، 63.)
6. نرم گفتن. «قولاً ليّنا»( طه، 44.)
7. بهترين كلام را بكار بردن. «يقول الّتى هى احسن»(اسراء، 53.)
8. با كرامت سخن گفتن. «قولاً كريما»( اسراء، 23.)
9. توجه به بازتاب سخن داشتن. به يك ماجرا توجه كنيد: هنگام سخنرانى پيامبر مسلمانان به آن حضرت مى‏گفتند: «راعنا» يعنى رعايت حال ما را بكن و شمرده‏تر سخن بگو. اين تعبير در عرف يهود نوعى دشنام تلقّى مى‏شد و برخى از يهوديان اين كلمه را دستاويز قرار داده و از آن سوءاستفاده مى‏كردند. آيه نازل شد كه به هنگام سخن‏گفتن و حرف‏زدن، به انعكاس حرف‏ها و برداشت ديگران نيز توجه داشته باشيد و با ملاحظه سخن بگوييد و به ديگران فرصت سوءاستفاده ندهيد.
ممكن است افراد در حرف و سخن خود حسن نيت داشته باشند؛ ولى بازتاب سخن نيز مهم است؛ زيرا ممكن است سخن بازتابى منفى داشته و باعث ضربه زدن به دين، اعتقاد، رهبرى و جامعه اسلامى شود.
افرادى كه در عزادارى‏ها به عشق امام حسين‏عليه السلام قمه مى‏زنند بايد به بازتاب عمل خود توجه داشته باشند. تلويزيون‏ها و ماهواره‏هاى دنيا بدن خونى آنان را نشان مى‏دهد و بدخواهان اين صحنه‏ها را مكرر نشان مى‏دهند تا از اسلام و مسلمانان سيماى وحشتناكى نشان دهند.
آيا عقل و شرع ما اجازه مى‏دهد جورى عزادارى كنيم كه بدخواهان اسلام آن را دستاويز قرار داده و بر ضد مكتب و مسلمانان پخش كنند و تحليل كنند كه شيعيان يك مرض روانى دارند و آن خودآزارى، خودزنى و خودكشى است و در دنيايى كه توجيه نيستند ايجاد ترديد و وحشت كنند؟