جمع بندی فرشته ی آگاه كننده؟! شب اول قبر

کارشناس بحث: استاد صادق

پاسخ :
باسلام وتقدیر از شما .
در ابتدا باید اشاره شود که با توبه واقعی همه چیز حل می شود نگران نباشید .
اما در باره فرشته منبه باید گفت عالم بعد از مرگ ریزه کاری های بسیار دارد که عقل آدمی توان درک همه زوایای مسله را ندارد . ولی به طور کلی باید توجه شود که انشا ء الله با توبه واقعی جای نگرانی نیست
چون توبه از هر کس که به خداوند اعتقاد دارد و واقعاً پشیمان از گناه است و تصمیم ترک آن برای همیشه دارد ، مورد قبول خداوند است.
خداوند متعال راه توبه و برگشت را به روی انسان‌ها گشوده است و آنان می‌توانند با توبه و استغفار، گناهان گذشتة خود را جبران کنند و پس از توبه و انابه به درگاه خدا دیگر بار راه تقوا و عبادت را پیش گیرند. به این جهت قرآن مجید و روایات اهل بیت(ع) مردم را به توبه دعوت و تشویق نموده‌اند.
خداوند در یکی از آیات فرموده است: «قل یا عبادی الّذین أسرفوا علی أنفسهم لا تقنطوا مِن رحمة الله إنّ الله یغفر الذّنوب جمیعاً إنّه هو الغفور الرّحیم وأنیبوا‌إلی ربّکم؛(1) ای بندگان خدا که بر خود اسراف و ستم کرده‌اید، از رحمت خداوند نا امید نشوید که خدا همة گناهان را می‌آمرزد و به درگاه پروردگارتان انابه کنید».
آیات دیگر هست که همگی دلالت بر غفران و بخشش و عفو الهی دارند. غفران و عفو به معنای پاک کردن و محو کردن آثار (گناه) است.(2)
در روایات از پیامبر(ص) نقل شده است: «التائب من الذنب کمن لا ذنب له؛ کسی که از گناه توبه کند، مثل کسی است که گناهی نکرده است».(3)

آری آنان که از روی عناد و لجاجت، عصیان با پروردگار هستی نکرده‌اند، بلکه گناه آنان از روی جهل و سهو و پیروی هوای نفس و غلبة نفس اماره و مقتضیات جوانی بوده و سپس توبة حقیقی کرده‌اند، چرا مأیوس شوند؟ یأس از رحمت الهی، از گناهان کبیره و در ردیف کفر قرار دارد!
پس توبه مخصوص گناه خاصی نیست و شخص خاصی را شامل نمی‌شود. خداوند نسبت به هر عمل زشت و گناهی وعدة پذیرش توبه داده است و در این جهت فرقی بین گناه کبیره و صغیره نیست، اما باید شرایط توبه واقعی تحقق یابد و توبه تنها به زبان نباشد. پشیمانی درونی و قلبی و قصد جدی در ترک آن گناه برای همیشه، از جمله شرایط آن است.
بنابراین توبه کردن از گناهان و از جمله زنا، باعث زدودن اثر گناه و پاک شدن می‌شود و در روز قیامت از گناه بازخواست نمی‌شود ، امّا تذکر چند نکته لازم است.
1ـ توبه باید واقعی و حقیقی باشد. چه بسا افرادی که استغفار می‌کنند، باز به گناه آلوده می‌شوند و هیچ گونه تصمیم جدّی بر ترک گناه نمی‌گیرند. کار این گونه افراد ‌شبیه مسخره کردن خدا است! امیرالمؤمنین(ع) در مورد کسی که استغفار لفظی و ظاهری داشت فرمود:
«مادرت بر تو بگرید!‌آیا می‌دانی توبه و استغفار به چه معنایی است؟ استغفار مقام بلند مرتبه‌گان است و شش معنا و مرحله دارد، که اولین مرحلة آن پشیمانی جدّی از کرده‌های زشت است».(4)
2ـ پذیرفته شدن توبه بسیار مهم است. انجام دادن گناه بسیار آسان است امّا توبه کردن و قبول شدن توبه مشکل است، مخصوصاً توبه از برخی گناهان نیاز به گریه فراوان دارد.
3ـ اگر حق النّاس را پایمال کرده است، ابتدا باید آنان راضی شوند، سپس توبه و استغفار به درگاه خدا پذیرفته شود.
4ـ کسی که از ابتدا راه صلاح را در پیش گیرد، بسیار تفاوت دارد با کسی که اهل معصیت بوده و بعد توبه کرده است، زیرا در آن مدت که او اهل تقوا و پاکی بوده، به همان مقدار جلوتر از گناهکار است و از ارج و قرب معنوی بسیاری برخوردار است.
پی‌نوشت‌ها:
1. زمر (39) آیة‌ 53.
2. المنجد، مادة غفر و عفو.
3. بحار الانوار، ج 16، ص 75.
4. بقره (2) آیه 222.
5. نهج البلاغه (فیض الاسلام)، حکمت 409.

چه كنيم كه خداوند متعال گناهان گذشته ما را ببخشد و حتي آن ها را به حسنه تبديل كند؟
پاسخ پرسش شما در آيه 70 سوره فرقان بيان شده است: «إِلاَّ مَنْ تابَ وَ آمَنَ وَ عَمِلَ عَمَلاً صالِحاً فَأُوْلئِكَ يُبَدِّلُ اللَّهُ سَيِّئاتِهِمْ حَسَناتٍ وَ كانَ اللَّهُ غَفُوراً رَحِيماً؛ مگر كسانى كه توبه كنند و ايمان آوردند و عمل صالح انجام دهند كه خداوند گناهان آنان را به حسنات تبديل مى كند؛ و خداوند همواره آمرزنده و مهربان است».
خداوند، پيش از اين آيه، درباره ويژگى هاى بندگان خاص خويش سخن مى گويد: «بندگان )ويژه خداوند( رحمان كسانى هستند كه با خداوند معبودى ديگر را نمى خوانند و انسانى را كه خداوند خونش را حرام شمرده، جز به حق نمى كشند و زنا نمى كنند و هر كس چنين كند، مجازاتى سخت خواهد ديد. عذاب او در قيامت مضاعف مى گردد و هميشه با خوارى در آن خواهند ماند؛ مگر كسانى كه توبه كنند» و...1
علامه طباطبايى در تفسير الميزان مى فرمايد »اِلاّ من تاب...« يعنى كسى كه از مجازات سخت و خلود در عذاب خفت بار استثنا شده است.2 يعنى هر كس گناهى مرتكب گرديده، اگر سه كار انجام دهد، افزون بر آن كه از عذاب سخت و جاودان روز قيامت نجات مى يابد، گناهانش به حسنات تبديل مى گردد:
1. توبه يا بازگشت از گناه.
كم ترين مراتب توبه پشيمانى است. اگر توبه حقيقى تحقق نيابد، انسان از گناه جدا نمى گردد و همواره آن را انجام مى دهد.
2. عمل صالح
با عمل صالح توبه در وجود انسان مستقر مى شود و به توبه حقيقى يا توبه نصوح مى انجامد.
3. ايمان
مشرك بايد در كنار توبه از گناهان گذشته خود، ايمان آورد تا گناهانش به نيكى ها تبديل شود؛ ولى براى مؤمن گنهكار توبه و عمل صالح به تنهايى كافى است و گناهانش را به حسنات تبديل مى كند. از اين رو، در آيه بعد مى فرمايد: »وَ مَنْ تابَ وَ عَمِلَ صالِحاً فَإِنَّهُ يَتُوبُ إِلَى اللَّهِ مَتاباً؛ كسى كه توبه كند و عمل صالح انجام دهد، به سوى خدا بازگشت مى كند«.3 علامه طباطبايى مى فرمايد: سياق اين آيه، با عظمت بخشيدن به توبه، استبعاد تبديل سيئات به حسنات را از ميان بر مى دارد.4 اين توبه رجوع خاص به طرف پروردگار است وعمل صالح استقرار بخش آن به شمار مى آيد. از اين رو، علامه مى فرمايد: اين توبه با عمل صالح به توبه نصوح تبديل مى گردد. امام صادق)ع( در تفسير آيه شريف »تُوبُوا إِلَى اللَّهِ تَوْبَةً نَصُوحاً؛ با توبه نصوح به خدا باز گرديد«5 فرمود: بنده توبه كند سپس به گناه باز نگردد.6 علامه طباطبايى مى فرمايد: اگر شائبه شقاوت و سوء سريده در انسان نباشد، كار زشت انجام نمى دهد؛ زيرا ذات با سعادت و پاكيزه، زشتى را بر نمى تابد. پس كار زشت يا برخاسته از ذات شقى و خبيث است، يا ذاتى كه در آن رگه هايى از شقاوت و خباثت باشد؛ و لازم چنين چيزى آن است كه هر گاه ذات با توبه و ايمان و عمل صالح پاك گردد، به ذاتى سعيد كه در آن شائبه اى از گناه و شقاوت نيست، تبديل مى شود. اگر ذات دگرگون شد، آثار آن هم دگرگون مى گردد و اعمال و آثار انسانى متناسب با ذاتى مى شود كه با مغفرت و رحمت الاهى شكسته شده است.7 مجموعه آنچه گفته شد، نشان مى دهد اين توبه )توبه نصوح( حالتى خاص است كه قابل شكستن نيست و در قاموس آن بازگشت به گناه وجود ندارد. از چنين توبه اى عمل صالح هم بى هيچ تكلفى برون مى تراود. پاره اى از روايات اركان توبه را چهار چيز شمرده اند:
1. ندامت قلبى
2. استغفار با زبان
3. كردار نيك و كنار گذاشتن گناه
4. عزم بر عدم بازگشت به گناه.8
توبه اى كه در اين آيه ذكر شده و به ضميمه عمل صالح، گناهان را به حسنات تبديل مى كند، توبه اى است كه هرگز شكسته نشود. به كار بستن اين راه كارها، براى تبديل سيئات به حسنات، دشوار مى نمايد؛ ولى ناممكن نيست و انسان نبايد از رسيدن به اين مرتبه نوميد گردد.
بنابراين به طور خلاصه براى آنكه خداوند گناهان گذشته ما را ببخشد و آن ها را به حسنه تبديل كند بايد اولاً از انجام گناهان گذشته پيشمان بود؛ ثانياً با اعمال صالح اثرات توبه را در وجود خود مستقر سازيم.

پى نوشت ها:
1. فرقان(25): آيه 70 63.
2. الميزان، ج 16، ص 242.
3. الميزان، سيد محمد حسين طباطبايى، ج 15، ص 242.
4. الميزان، ج 15، ص 243.
5. تحريم(8 :(66.
6. ميزان الحكمه، محمدى رى شهرى، ج 1، ص 552.
7. الميزان، ج 15، ص 243.
8. ميزان الحكمه، ج 1، ص 548.

http://www.askdin.com/thread31209.html
جمع بندی
سوال : فرشته ی آگاه كننده؟! شب اول قبر

پاسخ :
در ابتدا باید اشاره شود که با توبه واقعی همه چیز حل می شود نگران نباشید .
اما در باره فرشته منبه باید گفت عالم بعد از مرگ ریزه کاری های بسیار دارد که عقل آدمی توان درک همه زوایای مسله را ندارد . ولی به طور کلی باید توجه شود که انشا ء الله با توبه واقعی جای نگرانی نیست
چون توبه از هر کس که به خداوند اعتقاد دارد و واقعاً پشیمان از گناه است و تصمیم ترک آن برای همیشه دارد ، مورد قبول خداوند است.
خداوند متعال راه توبه و برگشت را به روی انسان‌ها گشوده است و آنان می‌توانند با توبه و استغفار، گناهان گذشتة خود را جبران کنند و پس از توبه و انابه به درگاه خدا دیگر بار راه تقوا و عبادت را پیش گیرند. به این جهت قرآن مجید و روایات اهل بیت(ع) مردم را به توبه دعوت و تشویق نموده‌اند.
خداوند در یکی از آیات فرموده است: «قل یا عبادی الّذین أسرفوا علی أنفسهم لا تقنطوا مِن رحمة الله إنّ الله یغفر الذّنوب جمیعاً إنّه هو الغفور الرّحیم وأنیبوا‌إلی ربّکم؛(1) ای بندگان خدا که بر خود اسراف و ستم کرده‌اید، از رحمت خداوند نا امید نشوید که خدا همة گناهان را می‌آمرزد و به درگاه پروردگارتان انابه کنید».
آیات دیگر هست که همگی دلالت بر غفران و بخشش و عفو الهی دارند. غفران و عفو به معنای پاک کردن و محو کردن آثار (گناه) است.(2)
در روایات از پیامبر(ص) نقل شده است: «التائب من الذنب کمن لا ذنب له؛ کسی که از گناه توبه کند، مثل کسی است که گناهی نکرده است».(3)

آری آنان که از روی عناد و لجاجت، عصیان با پروردگار هستی نکرده‌اند، بلکه گناه آنان از روی جهل و سهو و پیروی هوای نفس و غلبة نفس اماره و مقتضیات جوانی بوده و سپس توبة حقیقی کرده‌اند، چرا مأیوس شوند؟ یأس از رحمت الهی، از گناهان کبیره و در ردیف کفر قرار دارد!
پس توبه مخصوص گناه خاصی نیست و شخص خاصی را شامل نمی‌شود. خداوند نسبت به هر عمل زشت و گناهی وعدة پذیرش توبه داده است و در این جهت فرقی بین گناه کبیره و صغیره نیست، اما باید شرایط توبه واقعی تحقق یابد و توبه تنها به زبان نباشد. پشیمانی درونی و قلبی و قصد جدی در ترک آن گناه برای همیشه، از جمله شرایط آن است.
بنابراین توبه کردن از گناهان و از جمله زنا، باعث زدودن اثر گناه و پاک شدن می‌شود و در روز قیامت از گناه بازخواست نمی‌شود ، امّا تذکر چند نکته لازم است.
1ـ توبه باید واقعی و حقیقی باشد. چه بسا افرادی که استغفار می‌کنند، باز به گناه آلوده می‌شوند و هیچ گونه تصمیم جدّی بر ترک گناه نمی‌گیرند. کار این گونه افراد ‌شبیه مسخره کردن خدا است! امیرالمؤمنین(ع) در مورد کسی که استغفار لفظی و ظاهری داشت فرمود:
«مادرت بر تو بگرید!‌آیا می‌دانی توبه و استغفار به چه معنایی است؟ استغفار مقام بلند مرتبه‌گان است و شش معنا و مرحله دارد، که اولین مرحلة آن پشیمانی جدّی از کرده‌های زشت است».(4)
2ـ پذیرفته شدن توبه بسیار مهم است. انجام دادن گناه بسیار آسان است امّا توبه کردن و قبول شدن توبه مشکل است، مخصوصاً توبه از برخی گناهان نیاز به گریه فراوان دارد.
3ـ اگر حق النّاس را پایمال کرده است، ابتدا باید آنان راضی شوند، سپس توبه و استغفار به درگاه خدا پذیرفته شود.
4ـ کسی که از ابتدا راه صلاح را در پیش گیرد، بسیار تفاوت دارد با کسی که اهل معصیت بوده و بعد توبه کرده است، زیرا در آن مدت که او اهل تقوا و پاکی بوده، به همان مقدار جلوتر از گناهکار است و از ارج و قرب معنوی بسیاری برخوردار است.
پی‌نوشت‌ها:
1. زمر (39) آیة‌ 53.
2. المنجد، مادة غفر و عفو.
3. مجلسی . بحار الانوار، نشر دار الاحیا التراث العربی بیروت 1403 ق . ج 16، ص 75.
4. بقره (2) آیه 222.
5. نهج البلاغه (فیض الاسلام)، نشر فیض . تهران بی تا . حکمت 409.