مهارت ارتباط بین فردی موثر
تبهای اولیه
• کمیت روابط مان را افزایش دهیم
• کیفیت روابط مان را ارتقاء بخشیم.
تعریف مهارت روابط بین فردی:
فرآیندی است که به وسیله آن آگاهی ها و احساسات خود را از راه پیام های کلامی و غیرکلامی با دیگران در میان می گذاریم.
فواید :
این توانایی موجب تقویت رابطه گرم و صمیمی ما با دیگران به ویژه اعضای خانواده، تقویت روحیه مشارکت، اعتماد واقع بینانه و همکاری با دیگران می شود و از این راه می توانیم مرزهای روابط گام برداشته و هرچه زودتر به دوستی های مناسب و ناسالم خود پایان دهیم، پیش از آنکه مورد آسیب جدی قرار بگیریم.
• ایجاد سوءتفاهم
• نارضایتی از روابط با دیگران
• احساس تنهایی
• کاهش اعتماد به نفس و احساس درماندگی
• آسیب پذیری و کاهش توانایی در مقابله با مشکلات
• انزوا و طرد
• استرس و فشار رواني
• احساس خشم و تعارض
• ناكامي در ارضاي نيازها
نیازبه برقراری ارتباط ناشی از:
• نیازهای مادی
• نیاز به امنیت
• نیاز به تعلق و احترام
• نیاز به صمیمیت
• نیاز به حمایت و تأیید
[=&]
ادامه دارد...
[/]
سوءتفاهم:
اگر پیامی ارسال گردد ولی آن پیام دریافت نگردد یا اینکه کامل دریافت نگردد، اصطلاحأ سوء تفاهم بوجود می آید.
مهارت داشتن در ارتباط مانع سوء تفاهم می گردد.
نسبت کامل بودن ارتباط= معنای پیام در ذهن گیرنده/ معنای پیام در ذهن فرستنده=1
تسهیل کننده های ارتباط:
- پذیرش و اعتماد
- ابراز علاقمندی و توجه نشان دادن
- ابراز احساسات
- مثبت نگری ، مثبت گویی، مثبت اندیشی
- تلاش برای درک نیازهای فرد مقابل
- توضیح خواستن برای روشن شدن موضوع
- خلاصه گویی
- رفتارهای غیرکلامی مناسب
- پیش داوریها و نظرات قالبی
- لقب دادن و برچسب زدن
- تعمیم دادن
- تهدید کردن
- تمسخر و تحقیر کردن
- سخنرانی کردن
- نصیحت کردن
- گفتگوی دستوری و آمرانه
[=arial]•کلامی
[=arial] مربوط به کلمات بیان شده و دیگر اصواتی هستند که اطلاعات و معنی را می رسانند .
[=arial]•غیر کلامی
[=arial]مربوط به حرکات سر و بدن هستند که قسمتی از اطلاعات را تشکیل می دهند .
[=arial]
[=arial]اجزاء ارتباط کلامی:
[=arial]1) محتوی کلام (موضوع گفتگو)
[=arial]شامل آنچه بر زبان می آوریم،جذاب بودن،تاز گی،هیجان انگیز بودن،مثبت یا منفی بودن - توجه به زمینه های فرهنگی
[=arial]2) عناصر فرازبانی
[=arial]•تن صدا (شدت بلندی و کوتاهی)
[=arial]•ریتم (عدم یکنواختی- داشتن زیر وبم)
[=arial]•آهنگ صدا (داشتن احساس و هیجان- دلنشین و آرام بخش بودن)
[=arial]•لحن کلام (دوستانه- ملایم- صمیمانه- ،تهدید آمیز- خشن )
[=arial]•ترتیب بیان مطالب (زمان بندی ـ نظم ـ رعایت نوبت - سرعت گفتارـ مکث ـ کشیدن- جمع بندی )
[=arial]•حالت بیان مطالب
[=arial] ( لهجه- تکیه کلام - تناسب با درک و دریافت شنونده- ملاحظات موقعیتی)
[=arial]
سبکهای گفتار:
[]
[*=right][=arial]امری : در را ببند.
[*=right][=arial]مودبانه : لطفاًدر راببندید.
[*=right][=arial]درخواستی -سئوالی : میشه در را ببندی؟
[*=right][=arial]سئوالی : می خوای در باز باشه؟
[*=right][=arial]غیر مستقیم : نمی دانم کی در را باز گذاشته-اینجا سرده
[/]
[]
[*=right][=arial]به طور مداوم و پشت سر هم صحبت نکنید.
[*=right][=arial]آن چه را می گویید روشن و واضح بیان کنید.
[*=right][=arial]با بیان جزئیات خسته کننده صحبت را به درازا نکشید.
[*=right][=arial]بین آنچه می گویید و تن و آهنگ صدایتان هماهنگی برقرار کنید.
[*=right][=arial]به شنونده نگاه کنید.
[*=right][=arial]خود را بجای شنونده گذاشته و احساس او را در نظر بگیرید.
[*=right][=arial]از واژه های تعمیمی همیشه و هرگز کمتر استفاده کنید.
[*=right][=arial]نصیحت نکنید.
[*=right][=arial]استفاده از كلمات و جملات مثبت و مناسب
[*=right][=arial]فرمول xyz))موقيت- رفتار- احساس
[/]
[=arial]•تبسم
[=arial]•حالت نگاه
[=arial]•تن و آهنگ صدا
[=arial]•وضعیت بدن ( ایستادن ـ نشستن ـ حرکت )
[=arial]•ژست های بدنی
[=arial]•حرکات سر و چهره ( ابرو ـ دهان و .. )
[=arial]• تماس
[=arial]•فاصله فیزیکی
[=arial]•ظاهر ( لباس و آرایش )
[=arial]3 نوع ارتباط غیرکلامی:
[=arial]•زبان اشاره : شامل فرم های رمز شده مثل حرکت شست دست یا علایم راهنمایی
[=arial]•زبان عمل : شامل حرکاتی که برای رفع نیازها بکار می رود مثل نشستن ـ دویدن ـ خوابیدن
[=arial]•زبان اشیاء : شامل نمایش اشیاء مادی همراه با بدن یا بدون آن مثل لباس پوشیدن ـ وسایل منزل
[=arial]راههای ارتباط غیرکلامی:
[=arial]•حالت چهره : شامل حرکات ابرو ودهان وصورت
[=arial]•ژستها : شامل حرکاتی در بکاربردن دستها،انگشتان،سر و تنه، پاها
[=arial]•حالات بدنی : شامل مثل نشستن ـ ایستادن-راه رفتن - دویدن ـ خوابیدن
[=arial]•تماس چشمی
[=arial] ادامه دارد...
با سلام وعرض ادب و احترام
اگر شخصی نخواد حرف من رو درک کنه
( اعتماد به شخص دیگری مثل مادر یا خواهر که اون شخص این توهم رو در فرد ایجاد کرده که من دروغ گو هستم )
راهی برای حل مشکل وجود داره؟
( وقت زیادی رو صرف اعتماد سازی کردم اما تاثیرش خیلی کمه ...
چون به خاطر رابطه خونی با اون شخص حرف اون رو به حرف من اولویت می ده)
در واقع حرف اون شخص رو بدون مدرک قبول می کنه ، اما حرف من رو با مدرک رد می کنه...
سلام
استاد میشه لطفا در صحبت هاتون به مقدار خیلی خیلی زیاد از مثال استفاده کنید؟ کلا با مثال و ترسیم موقعیت های مختلف مسائل رو بیان کنید که قشنگ بفهمیم چه کار باید بکنیم و چه کار نباید بکنیم
عوامل تاثیرگذار در روابط بین فردی:
_ گوش دادن فعال: توجه به پیام های کلامی و غیر کلامی دیگران برای درک دقیق تر معانی و فهم احساس ها
_ پرسیدن سوال های مناسب در زمان مناسب به منظور شفاف سازی پیام و برانگیختن تفکر افراد
_ احترام گذاشتن: پذیرفتن و گرامی داشتن بی قید و شرط دیگران
_ ابراز وجود: بیان افکار، احساسات، باورها و حقوق خویش به گونه ای که در دیگران ایجاد مقاومت و ناراحتی ننماید.
_ "نه" گفتن در مقابل درخواست های نابجای دیگران
_ کار گروهی
چرا برخی پیامها غلط هستند:
- اين پيامها در پي آن هستند كه فرد مقابل را عوض كنند و نه اينكه او را آنچنانكه هست بپذيرند
- در پي آن هستند كه طرز فكر، رفتار يا احساسات طرف مقابل را عوض كنند و نه اينكه او را همانطور كه هست بپذيرند.
- يعني “عدم پذيرش”
• ظرفيت و توانايي اينكه خود را جاي ديگران بگذاريم
• واقعيات را از ديد آنها ببينيم
• احساسات آنها را در مورد چيزهاي مختلف بفهميم
• توانایی درک موقعیت، حالات ،افکار و احساسات دیگران
• خود را به جای دیگری گذاشتن و از دید او به مسایل نگاه کردن
• شناخت تفاوتهای خود با دیگران و احترام به آنها
همدلی کردن نیازمند توجه کردن است یعنی به آنچه در اطراف شما می گذرد حساس باشید وبه آن دقت داشته باشید.
چند نکته :
1. بسیاری از رفتارهای خشن در سطح جامعه ناشی از فقدان مهارت همدلی است.
2. تبعیض و پیش داوری ناشی از ناتوانی در همدلی در میان اعضای جوامع و فرهنگهاست.
3. همدلی روابط اجتماعی را بهبود می بخشد و به ایجاد رفتارهای حمایت کننده و پذیرنده نسبت به دیگران منجر می شود.
4. همدلی به معنای تأیید رفتارهای درست یا غلط فرد نیست.
5. همدلی ، همدردی کردن با دیگری نیست.
روشهای همدلی:
• گوش دادن فعال
• باز پردازی ، خلاصه كردن ، سئوال كردن
• انعکاس احساسات
• انعکاس محتوی
• همراهي كردن و اعتبار بخشيدن
• دعوت به ارائه اطلاعات بيشتر
موانع همدلی:
1. انتقاد
2. برچسب زدن
3. نصیحت کردن
4. اغراق نمایی مشکل
5. کم اهمیت شمردن مشکل
6. مقایسه کردن
7. سرزنش کردن
8. راهنمایی کردن و راه حل دادن
ادامه دارد...
• رد شدن در امتحان
• اشتباه کردن
• اختلاف بین دو نفر
بر خورد همدلانه:
• از اینکه افتادی ناراحتی؟
• ظاهرا از رفتارت ناراحتی
• می دانم که از دستم ناراحتی
برخورد غیر همدلانه:
• از تو انتظارنداشتم
• آبرویمان را بردی
• تو خیلی حساسی
نتیجه رفتار همدلانه:
درک متقابل- احساس احترام و پذیرش- اعتماد- ارتباط – امکان حل مشکل
نتیجه رفتار غیرهمدلانه:
برچسب خوردن- مقصر دانستن- قطع ارتباط و بی اعتمادی- دشواری حل مشکل
گوش دادن فعال دو مرحله دارد:
شیوه گوش دادن فعال :
• جملات خلاصه سازي
• پرسشها و عبارات خنثي
پرسش های باز:
• اين پرسشها با كلماتي مثل چه، چرا، چطور يا برايم تعريف كن شروع ميشوند.
• اين پرسشها باعث ميشوند كه فرد موضوع را كاملاً باز كند و توضيح دهد.
• پرسيدن اينگونه سؤالات باعث ميشود كه فرد مقابل فرصتي پيدا كند تا بگويد چه فكر ميكند يا چه احساس ميكند.
• اين پرسشها به فرد مقابل را تشويق به حرف زدن ميكند.
• اين پرسشها بخصوص زماني خيلي مفيد هستند كه فرد مقابل از حرف زدن طفره ميرود، ساكت است و يا وارد جزئيات نميشود.
• اين پرسشهاباعث تخليه احساسات منفي ميشوند.
جملات خلاصه سازی:
• اين جملات خلاصه كردن آن چيزي است كه فرد مقابل گفته است.
• عزت نفس فرد مقابلتان را بالا ميبرد چون ميبيند شما كاملاً به او گوش فرا دادهايد.
• به شما كمك ميكند بر واقعيات متمركز شويد و نه بر هيجانها.
• به فرد مقابلتان كمك ميكند كه بعد از شنيدن خلاصه شما، افكارش را مرتب كند
• خلاصه سازي باعث ميشود رئوس مشكلات و اختلاف نظرها معلوم شود و بتوانيم يكي به يك با آنها مواجه شويم.
• با تمركز بر يك موضوع خاص جلوي قاطي شدن موضوعات گرفته ميشود
• با خلاصه سازيميتوانيم موضوعات مهم را از موضوعات غير مهم جدا كنيم.
سوالات و عبارات خنثی:
• اين عبارتها به فرد مقابل كمك ميكند راحتتر صحبت كند.
• اين عبارتها در مقايسه با سؤالات باز متمركزتر هستند.
• فرد مقابل ميفهمد شما در مورد كدام قسمت ميخواهيد بيشتر بدانيد.
• به گسترده تر كردن ارتباط كمك ميكنند چون به شما اطلاعات بيشتري مي دهند.
• با اين پرسشها و عبارات به فرد مقابلتان نشان ميدهيد كه چقدر به موضوع علاقمند هستيد و گوش ميكنيد.
اگر شخصی نخواد حرف من رو درک کنه ( اعتماد به شخص دیگری مثل مادر یا خواهر که اون شخص این توهم رو در فرد ایجاد کرده که من دروغ گو هستم ) راهی برای حل مشکل وجود داره؟ ( وقت زیادی رو صرف اعتماد سازی کردم اما تاثیرش خیلی کمه ...با سلام وعرض ادب و احترام
چون به خاطر رابطه خونی با اون شخص حرف اون رو به حرف من اولویت می ده)
در واقع حرف اون شخص رو بدون مدرک قبول می کنه ، اما حرف من رو با مدرک رد می کنه...
سلام
استاد میشه لطفا در صحبت هاتون به مقدار خیلی خیلی زیاد از مثال استفاده کنید؟ کلا با مثال و ترسیم موقعیت های مختلف مسائل رو بیان کنید که قشنگ بفهمیم چه کار باید بکنیم و چه کار نباید بکنیم
با عرض سلام و ادب
بسیار سپاسگذارم از توجهتون
فعلا تصمیم دارم اصل مطالب را خدمتتون ارائه نمایم انشاءالله در صورت فرصت مثالهایی را هم خدمتتون عرض میکنم
البته مطمئنم مثال،کار را تکمیل می کند.
سعی می کنم در انتهاء به سوالات نیز پاسخ دهم.
در پناه قرآن و عترت موفق باشید
یا علی
با عرض سلام و ادب
بسیار سپاسگذارم از توجهتون
فعلا تصمیم دارم اصل مطالب را خدمتتون ارائه نمایم انشاءالله در صورت فرصت مثالهایی را هم خدمتتون عرض میکنم
البته مطمئنم مثال،کار را تکمیل می کند.سعی می کنم در انتهاء به سوالات نیز پاسخ دهم.
در پناه قرآن و عترت موفق باشید
یا علی
عرض سلام و تشکر
ما از الان سوالهامون رو بپرسیم و شما بعدا جواب بدید، یا صبر کنیم تا تکمیل مباحث؟
عرض سلام و تشکر
ما از الان سوالهامون رو بپرسیم و شما بعدا جواب بدید، یا صبر کنیم تا تکمیل مباحث؟
با عرض سلام و ادب
بهتره بمانه هنگام تکمیل مباحث
در پناه قرآن و عترت موفق باشید
یا علی
• بازخورد به اصلاح ارتباط ـ ایجاد اعتماد و احترام متقابل کمک می کند .
باز خورد بدهيد:
• بازخورد دادن راهي براي بررسي اين است كه آيا برداشت شما درست است يا خير.
• زماني كه گوينده مكث ميكند، فرصت مناسبي براي شما فراهم ميكند تا در يابيد كه آيا آنچه را كه شنيده يا ديدهايد به درستي فهميدهايد يا خير. اين كار با استفاده از بازخورد انجام ميشود. بازخورد دادن از يك سو وسيلهاي است براي محك زدن شنيدهها وديدههاي شما، و از سوي ديگر وسيلهاي است براي كمك به فرد مقابل تا در يابد كه آيا واقعاً آنچه را كه احساس ميكند به درستي منتقل كرده است يا خير
انواع بازخورد:
• بازخوردمثبت :
آن دسته از پاسخهای ظاهری شنونده که برای شکل گیری و اصلاح رفتار ارتباطی متعاقب گوینده به کار می روند مثل حرکات سر و صورت
• بازخوردمنفی :
آن دسته پاسخهایی که جنبه تنبیهی دارد مثل بی توجهی ـ خمیازه و ...
• بازخورد صفر:
نشانه بی اعتمادی و ناراحتی از ارتباط است .
عبارات بازخوردی:
• استفاده از ضمیر من ـ مرا ـ مال من ـ ما ـ همه
• استفاده از عبارات حسی در تعبیر و تفسیرها :
دیدم ـ می بینم که ـ حس می کنم ـ متوجه شدم - بنظر می آید -ظاهراً تو
• بازتاب افکار :
بنظرم ـ به عقیده من ـ فکر می کنم ـ انتظار دارم ـ اگر اشتباه نکنم ـ مقصودت این است که
• بازتاب احساسات :
احساس می کنم ـ خوشحال از اینکه ـ ناراحتم از اینکه مطمئنم که ـ افتخار می کنم- تو احساس می کنی
( از احساس می کنم به جای فکر می کنم استفاده نکنید )
اگر چه احساسات از طریق غیرکلامی ابراز می شوند امابا کلمات بر قدرت آن می افزایید .
• بازتاب خواسته هاتا دیگران بدانند شما چه می خواهید .
من می خواهم ـ نمی خواهم ـ دوست دارم ـ قصد دارم ـ مایلم
• بازتاب اقدامات :
بیان اینکه شما چه کرده اید ـ چه می کنید ـ چه خواهید کرد .
دادن و گرفتن بازخورد سازنده :
• پيام ”تو“
• پيام ”من“
پيام ”تو“
• فكر ميكنيد اگر فرد مقابلتان با شما اين طور حرف بزند چه احساس ميكنيد؟
پيام ”من“
• چرا پيام “من” راه بهتري براي برقراري ارتباط است؟
• وقتي ما جمله را با “من” شروع ميكنيم، مسئوليت آن جمله را به عهده ميگيريم.
• پيام “من” كمتر محكوم كننده و منفي است و كمتر تقصير را گردن ديگران مياندازد.
[="][="]هیچکس به تمامی بادیگری ارتباط برقرار نمی کند و معمولاً ما با تصویری که از دیگران در ذهن داریم ارتباط برقرار می کنیم اما هرچه بیشتر در مورد وی بدانیم بیشتر می توانیم بجای تصویر شخصی با خود شخص ارتباط برقرار سازیم .
- هرفردي منحصر بهفرد و ويژه است و با همهي آدمهاي ديگر فرق دارد.
اختلاف چه فوایدی دارد:
- اختلاف نظر تغيير را تشويق ميكند.
- اختلاف زندگي را جالبتر ميكند.
- زماني كه اختلاف نظر بين تصميمگيرندگان وجود دارد، تصميمهاي مناسبتر و بهتري ميتواند گرفته شود.
- اختلاف نظر به شما كمك ميكند خودتان رابه عنوان يك فرد بشناسيد.
- داشتن اختلاف ميتواند باعث تفريح و شادي افراد گردد
- اختلاف نظر ميتواند روابط را غنيتر وعميقتر نمايد.
ملاکهای سازنده بودن حل اختلاف:
- اگر به دنبال تعارض و اختلاف، رابطه مستحكم شده و ما و فرد مقابل را توانمندتر كند تا بهتر با هم كار كنيم و تعاملات بهتري داشتهباشيم، تعارض به صورت سازنده حل شدهاست.
- اگر هر دو نفر بعد از حل تعارض بيشتر همديگر را دوست داشته به هم علاقمند شده و به هم بيشتر اعتماد كنند، اختلاف به طور سازنده حل شده است.
- اگر هر دو نفر از نتيجه اختلاف احساس رضايت و خشنودي كنند نيز اختلاف به صورت سازنده حل شده است.
- و بالاخره اگر هردوي ما خود را در حل مسايل و اختلافات در آينده توانمندتر ببينيم، اختلاف به شيوهاي سازنده حل شدهاست.
سبکهای حل اختلاف:
- رسيدن به اهداف شخصي
- حفظ رابطه خوب با ديگران
قواعد حل اختلاف:
- در مورد قواعد و مقررات از قبل توافق كنيد.
- زماني را انتخاب كنيد كه هردو راحت باشيد.
- اگر عصبانيت بالا گرفت، از هم فاصله بگيريد و قرار بگذاريد كه سر يك ساعت خاص برگرديد.
- اگر لازم است از ساعت شماطه دار استفاده كنيد.
- به نوبت گوينده و شنونده باشيد و در هر حالت از قواعد پيروي كنيد:
وقتی نقش گوینده را دارید:
- توضيح بدهيد كه شما مسئله را چگونه ميبينيد.
- بر مسئله متمركز بشويد و نه بر شخص.
- از پيام من استفاده كنيد.
وقتی نقش شنونده را دارید:
- سؤال بپرسيد تا كاملاٌ بفهميد موضوع چيست.
- موضوعات را آنطوري كه فهميدهايد خلاصه كنيد.
- گوش كنيد و از قضاوت در باره آنچه كه گوينده ميگويد پرهيز كنيد.
قواعد حل اختلاف(ادامه):
- هر فردي نظرش را بيان كند.
- وقتي هر دو نفر نظراتشان را بيان كردند، به توافق برسيد كه مشكل چيست؟
- راهحلها را هر چه كه به نظرتان ميرسد بيان كنيد.
- بگوييد كه هركدام از شما مايلييد چه اقداماتي انجام دهيد.
- در مورد راهحلي كه با نيازهاي هردوي شما منطبق است به توافق برسيد.
- در مورد طرح عمل (نحوه عمل كردن) به توافق برسيد.
- شروع كنيد و عمل كنيد.
- به پاسخهاي فيزيكي خود توجه كنيد. آيا قلبتان تند ميزند؟ آيا تندتر نفس مي كشيد؟ اگر اينطور است، يك ساعت به خودتان استراحت بدهيد.
- از اتاق بيرون برويد. رانندگي كنيد. يك كار آرامشبخش انجام دهيد.
- آگاهانه سعي كنيد عصبانيت خود را كاهش دهيد. با خودتان حرف بزنيد.
بزرگترين موانع برای حل اختلاف
- كم بودن وقت و زمان
- بي صبري و كم حوصلگي
چطور ميتوان بر اين موانع غلبه كرد؟
- بسياري از عصبانيتهاي ما فقط به اين دليل اتفاق ميافتند كه وقت صرف نميكنيم كه از قبل فكر كنيم و راهحلهاي ديگري بهجاي عصباني شدن پيدا كنيم.
- محدوديت تعيين كنيد.
- منتظر نشويد تا فرد مقابلتان كارهايتان را انجام دهد.
- قاطع برخورد كنيد.
راهنمای عملی برگزاری کارگاههای
آموزش مهارتهای زندگی
ويژه دانشجويان
- دکتر لادن فتی- دكتر فرشته موتابي - شهرام محمدخانی- مهرداد كاظم زاده عطوفی
_ موجب به دست آوردن و حفظ جایگاه افراد نزد دیگران می شود.
_ افراد به درستی یا نادرستی عملکرد خود و دیگران بیشتر پی می برند.
_ موجب افزایش توانایی افراد برای روبرو شدن با ناسازگاری ها و مشکلات زندگی می گردد.
_ آرامش روحی و امنیت روانی بیشتر افراد را فراهم می آورد.
_ فرصتی به وجود می آورد تا افراد چیزهای جدیدی یاد بگیرند و افق دیدشان را گسترش ببخشند.
_ موجب احساس مسئولیت بیشتر افراد نسبت به یکدیگر می شود.
_ سبب تقویت احساس همدلی، همکاری، هماهنگی و همفکری افراد با دیگران می گردد
مهمترین انواع روابط بین فردی شامل روابط خانوادگی ، روابط همسالان ، روابط عاشقانه هستند.
روابط خانوادگی :
محیط های خانوادگی به عنوان اولین محیط تربیتی فرد و عامل بسیار موثر بر رشد وی است. تاثیر خانواده از زمان بسته شدن سلول نطفه بر فرد آغاز و در تمام طول زندگی وی ادامه می یابد.هرگونه بی توجهی و سستی در تربیت کودک ، عواقب ناگواری برای او به وجود می آورد.به عبارتی می توان گفت رفتار هرفرد ، واکنشی به رفتار والدین و محیط تربیتی اواست . تجارب تلخ دوره کودکی موجب بوجود آمدن مشکلات رفتاری از قبیل پرخاشگری ، افسردگی ، طلاق ، بزهکاری و غیره می شود.
والدین نه تنها از طریق انتقال ژنتیک بلکه از طریق آشنایی کودک با زندگی جمعی و فرهنگ جامعه نقش موثری دارند .همچنین موقعیت اجتماعی خانواده ، وضع اقتصادی آن عقاید ،آداب و رسوم آرزو های والدین ، شیوه های فرزند پروری ، سن اولیا و فرزند چندم خانواده بودن افکار و روابط آتی کودک را تعیین می کند .
میزان تاثیری که خواهران و برادران در رشد اجتماعی کودک دارند به عواملی از قبیل :جنس کودک ،جنس خواهر و برادر،چندمین فرزند خانواده بودن ، فاصله سنی کودک با خواهر و برادر و تعداد کودکان در خانواده بستگی دارد. کودکان خردسال بیشتر گرایش دارند از خواهر و برادر بزرگتر از خود تقلید کنند .
روابط همسالان :
برخلاف روابط کودک با خانواده ، رابطه با دوستان و همسالان ،رابطه ای مبتنی بر تساوی و تفاهم است .برخی از جامعه شناسان و روانشناسان معتقدند تاثیر بزرگسالان در کودکی و به ویژه در نوجوانی است . زیرا فاصله سنی زیاد باعث ایجاد روابط تلفیقی و تحمیلی می شود . چیزهایی که کودکان از همسالان یاد می گیرند از طریق تعامل و تفاهم است .کودک مجبور است برای برقراری ارتباط با گروه مرتب رفتار خود را مورد ارزیابی قرار دهد و در برقراری رابطه رفتارهای ناخوشایندی که باعث طرد او از گروه می شود جلوگیری کند .
روابط عشقی :
تعاریف زیادی از عشق شده است به نظر می رسد تعدد تعریف عشق تا اندازه ای به این واقعیت بر میگردد که عشق یک حالت واحد و تک بعدی نیست بلکه پیچیده و چند بعدی است که افراد آن را در انواع روابط تجزیه می کنند. ما واژه عشق را برای توصیف روابط متنوعی از قبیل ، رابطه عشاق ، زوج های مزدوج ،والدین و فرزندان و دوستان نزدیگ به کارمی بریم. با توجه به این پیچیدگی روانشناسان اجتماعی ، رویکرد های گوناگونی برای طبقه بندی عشق ایجاد کرده اند .مثل زیک روبین معتقد است دوست داشتن با تمجید ، تحسین و محبت همراه است .اما عشق در بر دارنده احساسات نیرومند وابستگی ،صمیمیت و یک نگرانی عمیق بهورزی معشوق(مراقبت) است.همچنین رابرت استنبرگ مثلث عشقی رامطرح می کند که دارای سه وجه صمیمیت (نزدیکی) ،اشتیاق ( هیجان )، و تعهد ( باهم بودن) است .او با ترکیب این سه وجه در مجموع شش نوع عشق را مطرح می کند و عشق کامل را عشقی می داند که ترکیبی از این سه وجه باشد.
2. در برقراری ارتباط به سن، شرایط، موقعیت اجتماعی و شخصیت افراد توجه کنیم و متناسب با آن رفتار نماییم.
3. هنگام گفت و گو، سخنان یکدیگر را قطع نکنیم.
4. برای تقویت ارتباط از پراکنده گویی، پر گویی و مقدمه چینی زیاد بپرهیزیم.
5. بدانیم، گوش دادن فعال نیازمند به دست آوردن مهارت بوده و به انرژی و تعهد نیازمند است.
6. هنگام حضور در مکان های جدید، نخست به دنبال آشنایان باشیم، سپس افرادی را جستجو کنیم که با آنها راحت تر می توان ارتباط برقرار کرد.
7. در ارتباط بین فردی علاوه بر کلام، از روش های غیر کلامی(گوش دادن، نگاه کردن، استفاده از ژست ها و چهره ها، ایما و اشاره و...) به خوبی استفاده کنیم.
8. در صورت قطع ارتباط، تنها دیگران را مقصر ندانسته و خودمان در صورت امکان برای ارتباط دوباره پیشقدم شویم.
9. هنگام گفت و گو، از داوری درباره رفتار گوینده پرهیز نماییم.(خب، تقصیر خودت بوده، اگه این کار رو نمی کردی اینطور نمی شد و...). به عنوان نمونه می توانیم بگوییم: "بهتره مساله رو یک بار دیگه مرور کنیم..."
10. با احترام گذاشتن به دیگران، احترام خود را تضمین نماییم.
11. برای برطرف کردن کمرویی و خجالت افراطی، می توان از افراد آگاه و کارشناس(مشاور، روانشناس و...) کمک گرفت.
12. از افراد یا مکان هایی که در آنجا دچار مشکل می شویم، فهرستی تهیه کرده و با کمک گرفتن از دیگران(به ویژه کارشناسان) به فکر حل آنها باشیم.
13. تلاش کنیم با برقراری ارتباط خوب و موثر در خانواده، الگوی مناسبی برای دیگر اعضا باشیم.
14. در هنگام روبرو شدن با نظر مخالف دیگران، بهتر است با پذیرش آن به عنوان یک دیدگاه متفاوت، در تقویت رابطه بین فردی خود تلاش نماییم.
15. در زمانهای عدم امکان ارتباط حضوری، از دیگر ابزارهای ارتباطی مانند تلفن، ایمیل، پیام کوتاه و... استفاده کنیم.
16. افرادی را که در برقراری و ایجاد ارتباط دچار کاستی هستند، به کارهای گروهی(ورزشی، فرهنگی، اجتماعی و...) تشویق و راهنمایی کنیم.
17. با آگاهی از حقوق خود و دیگران در روابط بین فردی، از سوء استفاده های احتمالی پیشگیری کنیم.
18. توانمندی ها مهارت های ارتباطی خود را شناخته و در عمل به کار بگیریم.(رعایت فرهنگ گفت و گوی درست، شوخی به جا با رعایت حریم دیگران و...)
19. افراد خانواده و دوستان خود را با اسم کوچک و پسوندهای زیبا صدا بزنیم.(عزیزم، گرامی، گلم و...)
20. شنونده خوبی برای دیگران باشیم و آنها را تشویق کنیم درباره خودشان صحبت کنند.(نظر شما چیست؟ شما چه فکر می کنید؟ چه احساسی داری؟ و... )
21. در برقراری ارتباط به شخصیت افراد توجه کنیم و متناسب با شخصیت افراد رفتار کنیم مثلا نحوه ارتباط ما با کودکان ، همسالان ،بزگسالان ، سالخوردگان و بیماران باید متفاوت با یکدیگر باشد .
22. توانمندی ها و مهارتهای ارتباطی خود را شناخته و آنها را برجسته نماییم مثلا توانایی شوخی و طنز به جا ومناسب
23. با سوال كردن ( نه به حالت باز جويي )، بازخورد دادن، بازگو كردن آنچه گفته و آنچه احساس مي كند و خلاصه كردن صحبت هاي طرف مقابل، نشان دهيم كه به او توجه داشته و صحبت هايش براي ما اهميت دارد.
24. هنگام صحبت كردن، مطالب خود را واضح بيان كنيم و مطمئن شويم كه شنونده فرصت سوال كردن يا اظهار نظر كردن را دارد. سعي كنيم خود را جاي شنونده قرار دهيم و احساسات او را در نظر بگيريم.
25. براي ادامه يك ارتباط خوب از تمجيد و تحسين مناسب و به جا استفاده كنيم، مانند (خوشحالم با شما هم صحبت شدم- خيلي خوب گفتيد- آفرين – من هم با نظر شما موافقم و...).
26. ازتحقير، سرزنش و توهين ديگران خودداري كنيم. مانند ( تو اصلاً نمي فهمي- هنوز بچه هستي- بگو بزرگترت حرف بزنه و...).
27. در مقابله با توهين ها و رفتارهاي پرخاشگرانه ديگران، از تلاش براي اثبات غلط بودن اتهام هاي آنها خودداري كنيم (دفاع نكنيم) و تنها از بي توجهي انتخابي استفاده نمائيم. يعني لبخند نزنيم، تماس چشمي برقرار نكنيم و به كار خودمان ادامه دهيم.
28. با شركت در مكان هاي اجتماعي (جشن ها و سخنراني ها و مراسم مختلف در مساجد، مدارس و مكان هاي عمومي) در تقويت ارتباط خود با ديگران تلاش كنيم.
1. تصميم بگيريم كه چه چيزي از آنان مي خواهيد.
2.چگونه رفتاري بايد با ما داشته باشند.
3. مرزهاي مطلوب خود را تعيين و به اطلاع آنان برسانيم.
4. سپس پيامد هايي را در صورت تجاوز به مرزهاي خود تعيين كرده و آنها را قاطعانه به مرحله اجرا بگذاريم.
5. قبل از آنكه ديگران را مقصر بشناسيم و يا محكوم كنيم، تلاش نماييم، تا نقاط قوت و ضعف خود را مورد كنكاش قرار دهيم.
6. هر چه داده هاي ذهن ما بيشتر باشد، وسعت ديد بيشتري خواهيم داشت.
- دستور دادن، هدايت كردن، ابلاغ كردن
- اخطار، تهديد، متنبه كردن
- موعظه، نصيحت
- توصيه، پيشنهاد يا راه حل ارائه دادن
- وادار سازي از طريق استدلال، سخنراني يا بحث كردن
- قضاوت كردن، انتقاد كردن، مخالفت كردن و مقصر شمردن ديگري
- تحسين، تأييد، موافقت، ارزشيابي مثبت
- اسم روي هم گذاشتن، مسخره كردن و تحقير كردن
- تفسير، تحليل و تشخيص روي هم گذاشتن
- اطمينان بخشي، همحسي، و حمايت
- وارسي، پرسش و بازپرسي
- پرتكردن حواس، عوض كردن صحبت و گول زدن
ويژگي هاي روابط بين فردي ناسالم:
1- همه چيز را گفتن. افشاي تمام اطلاعات و رازهاي شخصي.
2- در نخستين جلسه ملاقات با صميميت سخن گفتن و وابسته شدن.
3- مقدم داشتن نيازها و خواسته هاي ديگران بر نيازها و خواسته هاي خود.
4- مدام نگران نوع واكنش ديگران نسبت به رفتار، نگرش، عقايد و سبك زندگي خود بودن.
5- ترس از طرد شدن از سوي ديگران.
6- نياز به پذيرش و تأييد ديگران.
7- نياز به خشنود سازي ديگران در همه اوقات.
8- اجازه دادن به ديگران تا هدايت زندگي ما را در دست بگيرند.
9- وانمود به موافقت كردن در صورتي كه كاملاً مخالف هستيم.
10- روي آوردن به فعاليتها و رفتارهاي افراط آميز به منظور همرنگي با ديگران مانند: مصرف مواد مخدر و الكل، گرسنگي كشيدن، پرخوري عصبي، بي محابا خرج كردن، رابطه جنسي و غيره.
امام صادق(علیه السلام):
( زياد عيب رفيق خود را جستجو مكن وگرنه هميشه بي رفيق خواهي ماند زيرا احدي خالي از عيب نيست).
امام علي(علیه السلام):
(زبان همچون حيوان درنده اي است كه اگر بي انديشه رهايش كني تو را تباه سازد).
یا علی