قابل

بى ترديد رحمت خداوند، بى كران و دربرگيرنده هر چيزى و هر كسى است. در دعاى كميل مى خوانيم: «اللهم انى اسالك برحمتك التى وسعت كل شئ»;
بر اين اساس تمامى موجودات مشمول رحمت عام خداوند هستند. امّا برخى عنايات و بخشش هاى خداوند خاصّ مى باشد و مشمول كسانى مى شود كه خود را به گناه و عصيان نيالايند. بنابراين، چه بسا افرادى خود را در معرض اين رحمت قرار ندهند. مثل اين كه ما مى دانيم: آب تشنگى هر تشنه اى را مى زدايد، حال اگر انسان تشنه اى از نوشيدن آب امتناع ورزيد، حق ندارد بگويد:
چرا آب از من رفع تشنگى نكرد؟
و هرگز چنين حادثه اى به معناى نفى و نقض آن سخن نيست.
به تعبير دقيق تر: در بى كرانگى رحمت و بخشش خداوند، نقصى نيست و «فاعليّت فاعل» كامل است، ليكن; نقص در «قابل» وجود دارد. يعنى برخى افراد با اعمال پست و ننگين خويش مانعى در برابر وزش نسيم رحمت الهى به سوى خويش، ايجاد كرده اند. و بدين سان، خود را از اين شايستگى محروم ساخته اند.