وظایف منتظران

وظایف دوران غیبت را به چند دسته می‌توان تقسیم كرد:
1- آنچه در روایات این باب، با لفظ امر وارد گردیده به عنوان تكلیف شمرده شده است. مانند:
- «اكثروا الدعاء بتعجیل الفرج»[1].«برای تعجیل فرج بسیار دعا كنید».
- «فتوقّعوا الفرج صباحاً و مساءً»[2]. «هر صبح و شام چشم انتظار فرج باشید».
«فلیعمل كلّ امرءٍ منكم بما یقرب به من محبّتنا»[3].«هر یك از شما باید به آنچه كه او را به مقام محبّت ما نزدیك می‌كند، عمل نماید».
2- آنچه در باب صفات شیعیان و منتظران، مورد تأكید اهل بیت-علیه‌السّلام- قرار گرفته است. مانند:
- «طوبی للصّابرین فی غیبته، طوبی للمقیمین فی محبّته»[4]. «خوشا به حال شكیبایان در غیبت او،‌ خوشا به حال دوستداران او».
- «المنتظرین لظهوره... الدعاه الی دین‌الله سرّاً و جهراً»[5]. «منتظران ظهور امام زمان-علیه‌السّلام- در پنهان و آشكار، مردم را به دین خدا دعوت می‌كنند».
3- آنچه به طور منطقی با بررسی ابعاد غیبت و انتظار و ظهور،‌ به دست می‌آید. مانند:
- دفاع از آرمان‌های امام زمان در دوران غیبت.
- دشمن‌شناسی و مراقبت بر تحریف نشدن معنا و مسیر انتظار توسط دشمن.
- آماده سازی زمینه‌ ظهور.
- تطبیق دادن خود و جامعه بر معیارهای ارائه شده نسبت به دوران پس از ظهور.
4- آنچه در تأسی به بزرگان و عالمان دینی در حدّ وظیفه باید مورد پیروی قرار گیرد. مانند:‌
- مواظبت بر اذكار و زیارت‌هایی خاصّ.
- مداومت بر انجام اعمال مستحبّی در جهت ایجاد قرب معنوی به امام زمان-علیه‌السّلام.
در پایان این مقال، ذكر هشتاد مورد راكه در كتاب شریف «مكیال المكارم» تألیف مرحوم حاج میرزا محمد تقی موسوی اصفهانی، با استفاده از احادیث گوناگون به عنوان وظایف مردم در دوران غیبت امام زمان-علیه‌السّلام- گردآوری شده است، ثمربخش و تذكرآفرین یافتیم. امید آنكه خداوند در ادای تكلیف نسبت به ساحت مقدّس آن حضرت همه ما را یاری فرماید.
1- شناخت امام زمان-علیه‌السّلام-
2- رعایت ادب نسبت به ذكر نام‌های شریف آن حضرت.
3- محبّت خاصّ نسبت به آن حضرت.
4- محبوب ساختن آن عزیز، در نزد مردم.
5- انتظار فرج و ظهور آن بزرگوار.
6- اظهار شوق برای دیدار آن حضرت.
7- ذكر فضایل و مناقب او در بین مردم.
8- اندوه در فراق آن بزرگوار.
9- حضور در محافل ذكر فضایل آن بزرگوار.
10- برپایی مجالسی به نام صاحب‌الزمان-علیه‌السّلام-
11و 12- سرودن شعر و قرائت آن در فضایل مولا.
13- برخاستن در هنگام ذكر اسم شریف و القاب آن بزرگوار.
15،14و 16- گریستن، گریاندن و خود را به گریه‌ وادار كردن در فراق آن امام همام.
17- درخواست معرفت و شناخت نسبت به آن حضرت، از خدای عزوجل.
18- مداومت بر این دعا:
«اللهم عرّفنی نفسك فانّك ان لم تعرّفنی نفسك لم أعرف نبیّك،‌ اللهم عرّفنی رسولك، فانّك ان لم تعرّفنی رسولك لم أعرف حجّتك، اللهم عرّفنی حجّتك فانّك ان لم تعرّفنی حجّتك ضللتُ عن دینی»[6].
«بار خدایا تو مرا به خود شناسا كن كه اگر خودت را به من نشناسانی پیغمبرت را نخواهم شناخت،‌ با خدایا تو رسولت را به من بشناسان كه اگر رسول خود را به من نشناسانی حجّتت را نخواهم شناخت، پروردگارا حجّت خودت را به من بشناسان كه اگر حجّت خود را به من نشناسانی از دین خود گمراه خواهم شد».
19- مداومت بر دعای غریق:
«یا الله یا رحمن یا رحیم یا مُقلّب القلوب ثبّت قلبی علی دینك»[7].
«ای خداوندا! ای رحمان! ای مهربان!‌ای دگرگون‌كننده‌دل‌ها! مرا بر دینت پایدار كن».
20- مداومت بر دعایی كه مرحوم ابن طاووس نقل نموده است:
«اللهم انت عرّفتنی نفسك و عرّفتنی رسولك و عرّفتنی ملائكتك و عرّفتنی نبیّك و عرّفتنی ولاه أمرك؛ اللهمّ لاآخذُ إلّا ما أعطیتَ‌ وَ لا أوقی إلّا ما وَقیتَ اللهمّ لاتغیبّنی عن منازل اولیائك و لاتزغ قلبی بعد إذ هدیتنی اللهمّ اهدنی لولایه من فرضت طاعته...».
«بار خدایا! تو خودت و فرستاده‌ات و فرشتگانت و پیغمبرت و والیان امرت را به من شناسانیدی، بار خدایا! من نگیرم جز آنچه تو عطا كنی، و هیچ نگهدارنده‌ای جز تو برایم نیست، بار خدایا! مرا از منازل دوستانت دور مگردان و دلم را پس از آنكه هدایت كرده‌ای منحرف منمای، بار خدایا! مرا به ولایت كسی كه اطاعتش را بر من واجب ساخته‌ای هدایت فرما».
21- شناخت علامت‌های ظهور آن حضرت.
22- تسلیم امر الهی بودن نسبت به مسئله غیبت و ظهور آن حضرت و عجله نكردن.
23- صدقه دادن به نیابت از امام زمان-علیه‌السّلام-
24- صدقه دادن برای سلامتی امام زمان-علیه‌السّلام-
25و 26- رفتن به حج و فرستادن دیگران به حج به عنوان نیابت از امام زمان-علیه‌السّلام-
27- طواف مستحبّی خانه ‌خدا به نیابت از آن حضرت.
28و 29- زیارت مشاهد پیامبر-صلی‌الله‌علیه‌و‌اله‌و‌سلم- و معصومین-علیهم‌السّلام- به نیابت از آن حضرت.
30- فرستان دیگران به زیارت آن مقامات به نیابت از امام زمان-علیه‌السّلام-
31- تلاش در راه خدمت به آن حضرت، از هر طریقی كه ممكن باشد.
32- كوشش در راه یاری امام زمان-علیه‌السّلام-
33- نیّت قطعی داشتن برای یاری آن بزرگوار در زمان ظهور.
34- بعد از هر نماز واجب،‌ با آن حضرت به وسیله عبارات و دعاهای خاص، تجدید بیعت نمودن.
35- مصرف اموال در راه‌هایی كه مورد رضایت امام زمان-علیه‌السّلام- است.
36- ارتباط با شیعیان و دوستان امام زمان-علیه‌السّلام- و كمك مالی به آنان.
37- شاد ساختن شیعیان.
38- خیرخواهی برای امام زمان-علیه‌السّلام-
39- زیارت كردن او و سلام دادن بر او در هر مكان و زمان.
40- زیارت مؤمنین و صالحین به قصد ثواب زیارت مولا.
41- صلوات فرستادن بر آن حضرت.
42- اهدای ثواب صلوات بر پیامبر-صلی‌الله‌علیه‌و‌اله‌و‌سلم- به آن حضرت.
43- نماز خواندن و اهدای ثواب آن به امام زمان-علیه‌السّلام-
44- نماز هدیه به كیفیت خاصّ.
45- قرائت قرآن به آن حضرت و شفیع قرار دادن ایشان در نزد خدا.
46- توسّل به آن حضرت و شفیع قرار دادن ایشان در نزد خدا.
47- توجّه و استغاثه به آن حضرت و حاجت خواستن از ایشان.
48- دعوت و راهنمایی مردم به سوی آن حضرت.
49- رعایت حقوق آن حضرت.
50- خشوع قلبی داشتن، در هنگام یاد كردن آن بزرگوار.
51- اظهار كردن دانش در برابر ظهور بدعت‌ها.
52- تقیّه در برابر اشرار، و كتمان سرّ در مقابل اغیار.
53- شكیبایی در مقابل اذیت‌ها و تكذیب دیگران و تحمّل محنت‌ها.
54- درخواست صبر از خدا در دوران غیبت آن حضرت.
55- یكدیگر را به صبر دعوت نمودن.
56- شركت نكردن در مجالسی كه در آنها استهزاء به امام زمان-علیه‌السّلام- می‌شود.
57- مدارا با اهل باطل.
58- دوری از شهرت.
59- تهذیب نفس.
60- همبستگی و اتحاد برای یاری آن حضرت.
61- توبه‌ واقعی و بازگرداندن حقوق مردم به آنان.
62و 63- پیوسته به یاد امام زمان-علیه‌السّلام- بودن،‌ و عمل به آداب آن حضرت.
64- درخواست از خدا نسبت به یادآوری همیشگی امام زمان-علیه‌السّلام-
65- خشوع و خضوع در برابر آن حضرت.
66- طلب رضایت امام زمان-علیه‌السّلام-
67- بزرگداشت كسانی كه از نظر سیادت یا روحانیت به امام-علیه‌السّلام- نزدیك هستند.
68- بزرگداشت مكان‌های منتسب به آن حضرت مانند مسجد مقدس جمكران، مسجد سهله و سرداب مقدّس سامراء.
69و 70- اجتناب از تعیین وقت برای ظهور، و تكذیب تعیین‌كنندگان وقت ظهور آن حضرت.
71- تكذیب مدّعیان وكالت و نیابت خاصّه آن حضرت.
72- دعا برای توفیق دیدار صاحب‌الزمان-علیه‌السّلام-
73- اقتدا و تأسی نمودن به اخلاق و اعمال امام زمان-علیه‌السّلام- و ترك اظهار خوشایندی از آنچه نزد دشمنان آن حضرت است.
74- حفظ زبان از غیر یاد خداوند و فضیلت سكوت.
75- بجا آوردن نماز حضرت حجّت-علیه‌السّلام-
76- گریه بر مصائب مولای‌مان، شهید مظلوم امام حسین-علیه‌السّلام-
77- زیارت قبر امام حسین-علیه‌السّلام-
78- زیاد نفرین و لعن كردن بر بنی‌امیّه.
79- كوشش كردن در ادای حقوق برادران دینی به عنوان یاری امام زمان-علیه‌السّلام-
80- فراهم آوردن سلاح و مرزبانی.

---

[/HR][1] . كمال‌الدین، ج2، ص485.
[2] . كمال‌الدین،‌ج2، ص337،ح10.
[3] . احتجاج طبرسی،‌ج2،‌ص599.
[4] . الزام الناصب،‌ ص18- ینابیع الموده ، ج3،‌ ص101.
[5] . بحارالانوار، ج52، ص122.
[6] . اصول كافی، 1/337.
[7] . كمال‌الدین:2/351،‌باب 33، ح49.

[h=1](1)[/h]
در روایات و بیانات پیشوایان دین وظایف فراوانی برای منتظران ظهور بیان گردیده است که در اینجا مهمترین آنها را بیان می کنیم
. [h=2]1- شناخت امام
[/h]پیمودن جاده انتظار بدون شناختن امام منتظر ممکن نیست. استقامت و پایداری در وادی انتظار وابسته به درک صحیح از پیشوای موعود است. بنابراین علاوه بر شناخت امام به اسم و نسب، لازم است نسبت به جایگاه امام و رتبه و مقام او نیز آگاهی کافی بدست آورد. ابونصر که از خدمتگذاران امام حسن عسگری (علیه السلام) است، پیش از غیبت امام مهدی (عجل الله تعلی فرجه الشریف) به حضور آن حضرت می رسد. امام مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) از او می پرسد: آیا مرا می شناسی؟ پاسخ می دهد: آری، شما سرور من و فرزند سرور من هستید! امام (علیه السلام) می فرماید: مقصود من چنین شناختی نبود!؟ ابونصر می گوید: (مقصود شما چیست) خودتان بفرمایید.
امام (علیه السلام) می فرماید:
«من آخرین جانشین پیامبر خدا هستم و خداوند به (برکت) من بلا را از خاندان و شیعیانم دور می کند.»
اگر معرفت امام برای منتظر حاصل شود، او از هم اکنون خود را در جبهه امام می بیند و احساس می کند که در خیمه امام و کنار او قرار گرفته است. بنابراین لحظه ای در تلاش برای تقویت جبهه امام خویش کوتاهی نمی کند.
امام (علیه السلام) می فرماید:

امام باقر(علیه السلام) فرمود:
« ... من مات و هو عارف لامامه لم یضره، تقدّم هذاالامر او تاخّر و من مات و هو عارف لامامه کان کمن هو مع القائم فی فسطاطه»؛
کسی که بمیرد در حالی که امام خود را شناخته باشد، جلو افتادن یا تاخیر امر (ظهور) به او زیان نمی رساند و کسی که بمیرد و حال آنکه امام خود را شناخته است مانند کسی است که در خیمه امام و همراه او بوده است.
گفتنی است که این معرفت و شناخت چنان مهم است که در کلام معصومین (علیهم السلام) آمده است که برای بدست آوردن آن، لازم است از خداوند طلب یاری شود.
امام صادق (علیه السلام) فرمود:
«... در زمان غیبت طولانی امام مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) باطل گرایان (در اعتقاد و دین خود) به شک و تردید گرفتار می شوند. زراره، از یاران خاص امام گفت: اگر آن زمان را شاهد بودم چه عملی انجام دهم؟»
امام صادق (علیه السلام) فرمود: ... این دعا را بخوان:
اللهمّ عرّفنی نفسک فانّک ان لم تعرّفنی رسولک لم اعرف حجّتک اللهم عرفنی حجتّک فانّک ان لم تعرفّنی حجّتک ظللت عن دینی.»

آنچه تاکنون مطرح شد معرفت نسبت به جایگاه امام در مجموعه نظام هستی است او حجت پروردگار و جانشین به حق پیامبر و پیشوای همه مردم است که اطاعت او بر همگان واجب است چرا که اطاعت از او همان اطاعت از خداست.
یکی دیگر از ابعاد معرفت امام، شناختن سیره و صفات امام است و این بُعد از شناخت، تاثیر عملی گسترده ای در رفتار و خلق و خوی منتظر می گذارد و بدیهی است که هر اندازه معرفت انسان به زوایای گوناگون زندگی امام و حجت الهی بیشتر و عمیق تر باشد، آثار آن در بخش های گوناگون زندگی او بیشتر خواهد بود.
[h=2]2- الگوپذیری
[/h]وقتی معرفت به امام و جلوه های زیبای رفتاری آن بزرگوار به دست آمد، سخن از پیروی و الگو گرفتن از آن مظهر کمالات به میان می آید. پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود:
«خوشا به حال آنکه قائم خاندان مرا درک کند در حالی که پیش از دوران قیام، به او و امامان قبل از او اقتدا کرده و از دشمنان ایشان، اعلام بیزاری کرده باشد. آنان دوستان و همراهان من و گرامی ترین امت من، در نزد من هستند.»
به راستی آن کس که در تقوا، عبادت، ساده زیستی، سخاوت، صبر و همه فضائل اخلاقی دنباله رو امام و مراد خویش است چه رتبه بلندی نزد آن رهبر الهی خواهد داشت و آنگاه که به حضور مقدسش بار یابد چه سربلند و سرافراز خواهد بود؟
آیا جز این است که منتظری که در طلب زیباترین پدیده عالم است خود را به خوبی ها می آراید و از زشتی ها و رذائل اخلاقی دوری می کند و در مسیر انتظار همواره مراقب افکار و اعمال خویش است؟! وگرنه افتادن به دام بدیها رفته رفته فاصله او و معشوق خوبان را زیادتر خواهد کرد و این حقیقتی است که در بیان هشدار دهنده آن امام موعود آمده است:
«فما یحسبنا عنهم الا ما یتصّل بنا مما نکرهه و لا نؤثره منهم؛
هیچ چیز ما را از شیعیان جدا نکرده است مگر آنچه از کارهای ایشان که به ما می رسد. اعمالی که خوشایند ما نیست و از شیعیان انتظار نداریم!»
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود:

نهایت آرزوی منتظران آن است که در برپایی دولت مهدوی و حکومت عدل جهانی سهمی داشته باشند و افتخار یاوری و همراهی آخرین حجت حق را بدست آورند ولی مگر نیل به چنین سعادت بزرگی جز با خودسازی و آراستگی اخلاقی میسر است؟!
امام صادق (علیه السلام) فرمود:
«من سرّه ان یکون من اصحاب القائم فلینتظر ولیعمل بالورع و محاسن الاخلاق و هو منتظر؛
هر کس دوست دارد از یاران حضرت قائم (علیه السلام) باشد باید منتظر باشد و در حال انتظار به پرهیزکاری و اخلاق نیکو رفتار نماید.»
و روشن است که در مسیر تحقق چنین خواسته ای هیچ الگو و نمونه ای برتر از آن امام بزرگوار که آینه تمام زیبایی هاست یافت نمی شود.

:Gol:با سلام

امام باقر علیه السلام فرمودند

گویا می بینم مردمی را از مشرق، که در طلب حق قیام کرده اند، ولی [حاکمان] به آنها پاسخی نمی دهند، پس از مدتی دوباره قیام می کنند، این باز نیز به آنان پاسخی داده نمی شود . ولی این بار که اوضاع را چنین دیدند شمشیرهای خود را بر شانه هایشان می نهند . در این هنگام آنچه را می خواهند به آنان می دهند اما نمی پذیرند و دست به قیام می زنند [حکومت را ساقط و حکومت اسلامی تشکیل می دهند] اینان، این حکومت را جز به صاحب شما [حضرت مهدی (عج)] تسلیم نمی کنند . کشتگان این قیام همه شهیدند . اگر من آن زمان را درک کنم، خود را برای خدمت مهدی (ع) نگه می دارم (1)

امام علی ابن الحسین علیه السلام فرمودند :

به درستی که مردمان زمان غیبت مهدی (ع) که امامتش را باور دارند و منتظر ظهور اویند، از مردمان همه زمانها برترند، زیرا خدا چنان عقلها و فهم ها و شناخت آنان را قوت بخشیده است که غیبت نزد آنان همچون دیدن باشد . . . آنان به حق اخلاص ورزانند .(2)
[INDENT]بیایید ما هم در این میان سهمی داشته باشیم

اولین موضوع وسوال قابل طرح این است که

چه باید کرد؟
چه برنامه هایی برای پیمودن این راه وجود دارد ؟
چارت سازمان لازم برای انجام این مهم کدام است؟
لطفا نظر دهید باشد که امداد الهی هم دستگیر مان شود
[/INDENT]زملک تا ملکوتش حجاب بردارند
هر انکه خدمت جام جهان نما بکند
--------------------------
1-
«کانی بقوم قد خرجوا بالمشرق، یطلبون الحق فلایعطونه، ثم یطلبونه فلایعطونه، فاذا راوذلک وضعوا سیوفهم علی عواتقهم فیعطون ما سالوا، فلایقبلونه حتی یقوموا، و لایدفعونها الا الی صاحبکم، قتلاهم شهداء اما انی لو ادرکت ذلک لابقیت نفسی لهذا الامر» .
2)
ان اهل زمان غیبته، القائلون بامامته، المنتظرون لظهوره افضل اهل کل زمان، لان الله تعالی ذکره اعطاهم من العقول والافهام والمعرفة ما صارت به الغیبة عندهم بمنزلة المشاهدة . . . اولئک المخلصون حقا» .