جمع بندی معنای «ما جاء به الرسول» و لزوم اعتقاد به آن
تبهای اولیه
با سلام
سوال بنده این بود که مفهوم و معنای عبارت (( ما جاء به الرسول )) چیست و آیا اعتقاد به آن واجب و از لوازم اعتقاد به رسالت است ؟
لطفاً با استناد به آیات و روایات توضیح دهید .
متشکرم
با سلامسوال بنده این بود که مفهوم و معنای عبارت (( ما جاء به الرسول )) چیست و آیا اعتقاد به آن واجب و از لوازم اعتقاد به رسالت است ؟
لطفاً با استناد به آیات و روایات توضیح دهید .متشکرم
با سلام و عرض ادب و تقدیر از پرسش شما
مفهوم «ما جاء به الرسول» یعنی هر آن چیزی که رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) از جانب خدا آورده است، این عبارت یکی از اصول سه گانه مسلمانان است؛ در صدر اسلام، سيرهی عملی رسولالله (صلّى اللَّه عليه و آله و سلّم) اين بود كه هر كس سه مطلب را اذعان مینمود ، او را به مسلمانی قبول می كرد؛ و هر كس يكي از اين سه اصل را انكار می كرد ، رسول خدا (صلّى اللَّه عليه و آله و سلّم) او را به عنوان مسلمان قبول نمی كرد. آن سه اصل عبارتند از: اعتقاد قلبی و اقرار زبانی به: توحيد ، نبوّت محمّد بن عبدالله (صلّى اللَّه عليه و آله و سلّم) و ما جاء به النّبی.
يعني وقتي كسي ميخواست مسلمان شود بايد به سه مطلب اقرار می نمود. اوّل اينكه خدا يگانه است و شريك ندارد. دوم اينكه محمّد (صلّى اللَّه عليه و آله و سلّم) رسول خداست. سوم اينكه هر چه او بيان می كند ، از جانب خداست. اين سه امر آن چيزی بود كه رسول الله (صلّى اللَّه عليه و آله و سلّم) اقرار به آنها را از هر تازه مسلمانی طلب مینمود.
در ارتباط با قسمت دوم پرسش شما عرض می شود:
لازمه تصديق به پيغمبرى حضرت خاتم (صلّى اللَّه عليه و آله و سلّم) تصديق بجميع «ما جاء به النبى» (صلّى اللَّه عليه و آله و سلّم) است «يعنى آنچه از جانب خدا آورده است» اگر يكى از آنها را با قطع بصدورش از آن حضرت، انكار نمايد موجب كفر و ارتداد و انكار رسالت میشود.(أطيب البيان في تفسير القرآن، ج1، ص: 179)
حضرت علی بن موسی الرضا (علیه السلام) به خط مبارك خويش مىنويسند:
همانا حقيقت اسلام عبارت است از شهادت به اينكه خدايى جز الله نيست، يگانه است و شريكى ندارد…. و اينكه محمّد (صلّى اللَّه عليه و آله و سلّم) بنده و رسول و امين اوست…. و اينكه جميع آنچه محمّد بن عبدالله (صلّى اللَّه عليه و آله و سلّم)آورده است حقّ آشكارى است، و تصديق به او و به همه رسولان خدا و پيامبرانش و حجّتهاى او كه پيش از پيامبر اسلام آمده اند (1)
در روایتی دیگر امام صادق (علیه السلام) افضل واجبات و فرائض الهى را بعد از معرفت پروردگار و اقرار به عبوديّت براى او، معرفت رسول و شهادت به نبوّت او دانسته است. ايشان مى فرمايند:
همانا بهترين فرايض و واجبترين آنها بر انسان، معرفت پروردگار و اقرار بندگى براى او…. و بعد از آن معرفت رسول و شهادت به نبوّت اوست. و درجه اوّل معرفت رسول اقرار به نبوّت او و اقرار به كتاب و امر و نهى است كه از سوى خدا آورده است. پس همه اينها از خداى تعالى است (2)
نتیجه اینکه: اقرار به رسالت نبیّاکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) لازمهاش این است که اقرار کنیم حضرت هر آنچه آورده است از جانب خداست؛ لذا اقرار به «ما جاء به الرسول» از واجبات است و اگر کسی یکی از آنها عمدا انکار کند مرتد شده و از اسلام خارج میشود.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1. «إنَّ مَحْضَ الْإِسْلَامِ شَهَادَةُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لَا شَرِيکَ لَه… وَ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ وَ أَمِينُه…وَ أَنَّ جَمِيعَ مَا جَاءَ بِهِ مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ هُوَ الْحَقُّ الْمـُبِينُ وَ التَّصْدِيقُ بِهِ وَ بِجَمِيعِ مَنْ مَضَى قَبْلَهُ مِنْ رُسُلِ اللَّهِ وَ أَنْبِيَائِهِ وَ حُجَجِهِ…» (عيون اخبار الرضا ۷ ۲/۱۲۱و۱۲۲؛ بحارالانوار ۱۰ / ۳۵۲)
2. «إِنَّ أَفْضَلَ الْفَرَائِضِ وَ أَوْجَبَهَا عَلَى الْإِنْسَانِ مَعْرِفَةُ الرَّبِّ وَ الْإِقْرَارُ لَهُ بِالْعُبُودِيَّة … وَ بَعْدَهُ مَعْرِفَةُ الرَّسُولِ وَ الشَّهَادَةُ بِالنُّبُوَّةِ وَ أَدْنَى مَعْرِفَةِ الرَّسُولِ الْإِقْرَارُ بِنُبُوَّتِهِ وَ أَنَّ مَا أَتَى بِهِ مِنْ كِتَابٍ أَوْ أَمْرٍ أَوْ نَهْيٍ فَذَلِکَ مِنَ اللَّهِ عَزَّ وَجَلَّ». ( بحارالانوار ۳۶)
اقرار به رسالت نبیّاکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) لازمهاش این است که اقرار کنیم حضرت هر آنچه آورده است از جانب خداست؛ لذا اقرار به «ما جاء به الرسول» از واجبات است و اگر کسی یکی از آنها عمدا انکار کند مرتد شده و از اسلام خارج میشود.
یکی از ما جاء به الرسول ها ، ولایت امیرالمومنین علی علیه السلام است ؛ درسته؟ طبق آیه 67 مائده
یکی از ما جاء به الرسول ها ، ولایت امیرالمومنین علی علیه السلام است ؛ درسته؟ طبق آیه 67 مائده
سلام علیکم
بله همین طوره
پرسش:
مفهوم و معنای عبارت «ما جاء به الرسول» چیست و آیا اعتقاد به آن واجب و از لوازم اعتقاد به رسالت است؟ لطفاً با استناد به آیات و روایات توضیح دهید.
پاسخ:
مفهوم «ما جاء به الرسول» یعنی هر آن چیزی که رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) از جانب خدا آورده است، این عبارت یکی از اصول سهگانه مسلمانان است؛ در صدر اسلام، سيره عملی رسولالله (صلی الله علیه و آله و سلم) اين بود كه هر كس سه مطلب را اذعان مینمود ، او را به مسلمانی قبول میكرد؛ و هر كس يكی از اين سه اصل را انكار میكرد، رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) او را به عنوان مسلمان قبول نمیفرمود. آن سه اصل عبارتند از: اعتقاد قلبی و اقرار زبانی به: توحيد، نبوّت محمّد بن عبدالله (صلیاللهعلیهو آله و سلم) و «ما جاء به النّبی».
يعنی وقتی كسی میخواست مسلمان شود بايد به سه مطلب اقرار مینمود. اوّل اينكه خدا يگانه است و شريك ندارد. دوم اينكه محمّد (صلی الله علیه و آله و سلم) رسول خداست. سوم اينكه هر چه او بيان میكند از جانب خداست. اين سه امر آن چيزی بود كه رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) اقرار به آنها را از هر تازه مسلمانی طلب مینمود.
بنابراین لازمه تصديق به پيغمبرى حضرت خاتم (صلی الله علیه و آله و سلم) تصديق بجميع «ما جاء به النبى» است «يعنى آنچه از جانب خدا آورده است» اگر يكى از آنها را با قطع بصدورش از آن حضرت، انكار نمايد موجب كفر و ارتداد و انكار رسالت میشود.(1)
این مطلب از روایات نیز قابل استفاده است: حضرت علیبنموسیالرضا (علیه السلام) به خط مبارك خويش مىنويسند: «إنَّ مَحْضَ الْإِسْلَامِ شَهَادَةُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لَا شَرِيکَ لَه… وَ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ وَ أَمِينُه…وَ أَنَّ جَمِيعَ مَا جَاءَ بِهِ مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ هُوَ الْحَقُّ الْمـُبِينُ وَ التَّصْدِيقُ بِهِ وَ بِجَمِيعِ مَنْ مَضَى قَبْلَهُ مِنْ رُسُلِ اللَّهِ وَ أَنْبِيَائِهِ وَ حُجَجِهِ…»؛ همانا حقيقت اسلام عبارت است از شهادت به اينكه خدايى جز الله نيست، يگانه است و شريكى ندارد…. و اينكه محمّد (صلی الله علیه و آله و سلم) بنده و رسول و امين اوست…. و اينكه جميع آنچه محمّدبنعبدالله (صلی الله علیه و آله و سلم) آورده است حقّ آشكارى است، و تصديق به او و به همهی رسولان خدا و پيامبرانش و حجّتهاى او كه پيش از پيامبر اسلام آمدهاند.(2)
در روایتی دیگر امام صادق (علیه السلام) افضل واجبات و فرائض الهى را بعد از معرفت پروردگار و اقرار به عبوديّت براى او، معرفت رسول و شهادت به نبوّت او دانسته است. ايشان مىفرمايند: «إِنَّ أَفْضَلَ الْفَرَائِضِ وَ أَوْجَبَهَا عَلَى الْإِنْسَانِ مَعْرِفَةُ الرَّبِّ وَ الْإِقْرَارُ لَهُ بِالْعُبُودِيَّة … وَ بَعْدَهُ مَعْرِفَةُ الرَّسُولِ وَ الشَّهَادَةُ بِالنُّبُوَّةِ وَ أَدْنَى مَعْرِفَةِ الرَّسُولِ الْإِقْرَارُ بِنُبُوَّتِهِ وَ أَنَّ مَا أَتَى بِهِ مِنْ كِتَابٍ أَوْ أَمْرٍ أَوْ نَهْيٍ فَذَلِکَ مِنَ اللَّهِ عَزَّ وَجَلَّ»؛ همانا بهترين فرايض و واجبترين آنها بر انسان، معرفت پروردگار و اقرار بندگى براى او…. و بعد از آن معرفت رسول و شهادت به نبوّت اوست. و درجه اوّل معرفت رسول، اقرار به نبوّت او و اقرار به كتاب و امر و نهى است كه از سوى خدا آورده است. پس همه اينها از خداى تعالى است.(3)
نتیجه اینکه:
اقرار به رسالت نبیّاکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) لازمهاش اقرار به همه چیزهایی است که آن حضرت، از جانب خدا آورده است؛ لذا اقرار به «ما جاء به الرسول» لازمه اعتقاد به رسالت رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) است؛ اگر کسی عمدا یکی از آنها را انکار کند از اسلام خارج میشود.
ــــــــــــــــــــــــــ
(1) أطيب البيان في تفسير القرآن، ج1، ص: 179
(2) عيون أخبار الرضا عليه السلام، ج2، ص: 123 .
(3) الإنصاف فى النص على الأئمة(علیهم السلام) با ترجمه رسولى محلاتى، متنعربى، ص: 445.