معرفت نفس

درس هائی در باب معرفت نفس (مهم)

بسمه تعالی
در این تاپیک درسهائی در باب نافع ترین معارف أعنی معرفت نفس توسط کارشناسان انجمن اخلاق و عرفان خدمت مشتاقان کمال و سیر و سلوک تقدیم می گردد ،امید که مورد توجه حق تعالی قرار گیرد.

فهرست مطالب تاپیک

اولین دستور العمل ، تفکر (2)
آداب تفکر ( 4)
اثبات نفس ناطقه در کلام ابن سینا ( 6)
چگونگی تفکر (7)
موضوعات و سوالاتی جهت اندیشیدن (8)
توضیح داستان هزار و یک شب ( 10)
فایده و هدف از تفکر (11)
این فرض هم تخیل است؟ (15)
راه خروج از عادات در حال تفکر (16)
دو شاهراه جهت خروج از عادت(17)
بزرگترین حسرت ، جهل به معرفت نفس (18)
غایت و نهایت معرفت نفس (20)
انواع قوای نفس انسانی(نباتی،حیوانی،انسانی) (21)
قوه ی غاذیه (22)
اجزای قوه ی غاذیه(جاذبه،ماسکه،هاضمه،دافعه)(24)
قوه ی نامیه(مربیه) (25)
شعر من کیستم از علامه حسن زاده آملی (28)
تجرد نفس (30)
روح همان نفس است ؟ (30)
معرفی کتاب هایی با موضوع معرفت نفس (30)
قوه ی مولده (31)
توضیح اجمالی قوای نفس حیوانی (33)
قوه ی لامسه (34)
اعضایی که حس لامسه ندارند(35)
آیا هرکجا که عصب دارد لامسه هست وهر کجا که عصبی نیست لامسه ای نیست؟(37)
قوه ی باصره (بینایی) (39)
اعصاب چیست؟(40)
عصب های مغز (41)
اجزاء چشم (42)
توضیح رطوبات چشم (بیضیه،جلدیه، زجاجیه)(43)
توضیح طبقات هفتگانه ی چشم (44)

فرق ب
ین طبقات چشم و رطوبات چشم (46)
لحظه ی درنگ (47)
قوه ی سامعه (49)
یکی از براهین تجرد نفس (50)
تجرد نفس از ناحیه ادراک جهت اصوات (جواب به یک اشکال) (52)
معرفی منابعی جهت تجرد نفس از ناحیه ادراکات (53)
فرق اطلاق آلت و واسطه در مورد قوا (58)
بیان اهمیت قوه ی سامعه(59)

قوه ی شنوایی افضل است یا قوه ی بینایی(60)
افضلیت قوه سامعه بر باصره از نظر حکیم الهی قمشه ای (61)
توضیحی بیشتر در افضلیت سمع بر بصر (68)
پاسخ به سوال در باب تجرد نفس (69)
نفس در عالم ماده به واسطه نیاز دارد نه در عالم ما فوق ماده(70)
توضیح کوتاهی در باب مراقبت نفس (71)
قوه ی ذائقه (چشایی)(75)
وجه شبه و مفارقت قوه ی ذائقه با قوه ی لامسه (76)
مذوق چیست؟(77)
قوه ی شامه (بویایی) (78)
نظرات حکما و فلاسفه در مورد نحوه ادراک مشمومات (بوها) (79)
قوه ی شامه در کلام علامه شعرانی(80)
ادراک نفس انسان به واسطه ی قوای خویش در عالم ماده(82)
معرفت نفس بهترین راه شناخت پروردگار(95)
من کیستم ؟(96)
معنای عرض بودن بوها (97)
تجلی صفات خداوند در نفس انسان(98)
علت ممتد دیدن قطرات باران (104)
توضیح قوه ی مشترک (105)
کار قوه ی مشترک (106)
شرح حس مشترک به گونه ای دیگر (107)
حس مشترک وزیر پادشاه (109)
حس مشترک در کلام علامه شعرانی (127)
ممتد دیدن قطرات باران یکی دیگر از نشانه های حس مشترک(128)
حس مشترک در کلام علامه حسن زاده(129)
آلت حس مشترک (133)
ادراک صور خیاله در حس مشترک (143)
نقش قوه ی بویایی و بینایی در ادراک بهتر مزه ی غذاها(147)
تاثیر رنگ بر طعم غذا (148)
تلنگر (151)
پاسخ به چند سوال دوستان (157)
علت خواب ندیدن کور مادر زاد (160)
اختلاف جنسیت از خواص نفس هست نه جسم (161)
نطرات حکما در مورد حس مشترک (164)
حس مشترک در کلام ملاصدرا (165)
مهم ترین کارکرد حس مشترک ار نظر ابن سینا (165)
از جمله کار های حس مشترک (167)
معنای دیافراگم و شاتر در دوربین عکاسی (174)
دوربین عکاسی و حس مشترک (175)
قوه ی خیال چیست؟ (182)
یکی از خصوصیات صور خیالی (183)
]
قیاس عوالم با یکدیگر (255)
بضاعت عوالم مادون در نمایش عوالم مافوق(256)
قیاس عوالم بر طبق روایتی از امام صادق علیه السلام (257)
توضیحاتی بیشتر در مورد قیامت کبری (260)
توضیح حدیث موتوا قبل ان تموتوا (260)
قیامت کبری در کلام فلاسفه (261)
قیاس عالم قیامت کبری با قیامت صغری (262)
حقیقت عالم قیامت کبری و تجلی اسماء خدا (263)
آیا اجسام مثالی قابل لمس هستند؟(267)
تعبير مجرد تام و مطلق از قيامت چگونه با بهشت و جهنم قابل جمعند؟(268)
معنای محو اسماءالله در قیامت کبری(269)
پرسش و پاسخ کاربری با موضوع سنگین بودن مباحث و ... (271)
ارزش بی بدیل تفکر(273)
چگونگی اثبات ماده بودن عالم ماده (276)

چگونگی اثبات ماده بودن عالم ماده 2 (277)
زمان از خواص ماده هست (278)
سرّ کوتاه انگاری زمان دنیا(282)
طرح سوالی برای اندیشیدن(285)
رابط بین نفس و بدن(296)
روح بخاری چیست؟(297)
روح بخاری چیست؟ 2 (298)
فرق بین روح مجرد با روح بخاری(300)
توضیحاتی بیشتر در مورد روح بخاری (301)
تقسیم بندی روح بخاری (302)
مراد از لطافت روح بخاری چیست؟ (304)
مختصری از روح بخاری (305)
نام های دیگری از روح بخاری (306)
روح در اصطلاح طبیبان همین روح بخاری است (307)
چرا معرفت نفس به عینه همان معرفت خداوند است 1(308)
چرا معرفت نفس به عینه همان معرفت خداوند است 2 (309)
بیان موضوعاتی که در دروس آینده خواهد آمد(321)

چرا قوه حس مشترك در حفظ صور مدرَكه كافي نيست؟ 1(323)
چرا قوه حس مشترك در حفظ صور مدرَكه كافي نيست؟2 (324)
چکیده ای از مباحث (327)
خلاصه ی مباحث 1 (330)
خلاصه ی مباحث 2 (331)
مطلبی از استاد دینانی (334)
منشاء خواب های ما چیست؟(338)

توضیحات بیشتری از قوه ی خیال (340)
معانی صورتگری های قوه خیال1(341)
نقش طهارت در صورتگری خیال (342)
توضیحات اجمالی از قوه ی خیال(344)
قوة متصرفه (350)
نحوه تصرف قوه ی متصرفه(351)
توضیحاتی در باب قوه متصرفه(352)
دليل مغايرت متخيله با قواي ديگر از دید ملاصدرا (353)
سخنی ازعلامه شعرانی پیرامون قوه متخیله(354)

مکان آلت متصرفه در مغز انسان(355)
اقسام اضغاث احلام(356)
فرق بين تأويل و تعبير خواب(357)
توضیحات بیشتری از قوه ی متصرفه(359)

چرا همه خوابها محتاج به تعبیر نیستند؟(360)
چرا همه خوابها محتاج به تعبیر نیستند؟ ادامه... (361)
ملکوتی نبودن برخی از صورتگریهای نفس (362)
نقش قوه متصرفه بعد از مرگ(365)
ضعف ادراک در خیال و متصرفه و حافظه(366)
هدایتگری انبیا بر اساس سرشت قوه خیال 1 (368)

هدایتگری انبیا بر اساس سرشت قوه خیال 2( 369)

تخیلات انسان و تاثیرات خارجی آن (370)
شدت مدرکات در عالم خواب (371 )
گذر زمان در عالم خواب؟! (373)
رابطه بین زمان و حرکت( 374)
دلالت حرکت استکمالی بر نقص شی( 376)
قوه واهمه(377)
مطلبی از جناب حاجي سبزواري در اسرارالحكم دربارة قوة واهمه(378)
فرق ميان دو قوه خيال و وهم(379)
مذمت وهم انسان (381)
طرح سوال(فرق خیال و متصرفه- معنای تجرد خیال)( 386)
تقسیم بندی قوه ها بر مبنای نظریه چه کسی هست؟(394)
فرق بین دو قوه وهم و خیال -2 (404)
توضیحی بیشتر در فرق بین ادراک خیالی و ادراک وهمی (407)
كيفيت ادراك وهم(409)
ادامه کیفيت ادراك وهم(410)
ادامه کیفيت ادراك وهم(411)
فرق میان نماز گزار وهمی با نماز گزار عقلی(418)
سعادت وهمی و سعادت عقلی (421)
مراتب بهشت ادراکات انسان 423
قاعده کلی در مرز بین وهم و عقل(427)
دقتی در صلوات زدن پستها( 429)
چند روایت در خصوص عقل(436)
مومنان وهمی و عقلی(438)

رابطه عمل انسان و ادراک( 453)
جایگاه اختصاصی قوه واهمه در مغز(454)
اقسام ادراک 1(459)
اقسام ادراک 2(460)
شرایط ادراک (461)
عدم استقلال وهم در ادراک ( 462 )
تکلیف شب (اندیشه در یک حدیث) (463)
استراحتی در باغ اندیشه ها (معنای شعری از علامه حسن زاده آملی به قلم حقیر)(464)
فرق بین ادراک وهمی و ادراک عقلی ( 468)
فرق صاحبان قوه واهمه و صاحبان قوه عاقله (469)
توحید انسان وهمی و توحید انسان عقلی(473)
اسرار آیات ( هبوط آدم و هنر جلب محبت)( 481)
اقسام ادراک وهمی 1 (483)
اقسام ادراک وهمی 2 (484)
فکر در اصطلاح عموم مردم (485)
پیرامون تکلیف(489)
بر پهنای بیکرانه یک نگاه ( شیدایی عاشقی در گودال قتلگاه ) ( 498 )
قوه حافظه ( 507 )
فرق بین ذُکر(حافظه) با تذکر(508)
ارتباط بین درک صور و درک معنا(515)
تقویت قوه حافظه(517)
اختلاف بشر در حفظ معانی 1(525)
اختلاف بشر در حفظ معانی 2 (526)
تاثیر اشتغال نفس در ضعف حافظه(527)
تعریف مزاج(532)
شناسایی انواع مزاج ها از طرق خلقیات افراد(533)
شناسایی انواع مزاج ها از طریق خلقیات افراد(دموی مزاج ها)(534)
شناسایی انواع مزاج ها از طریق خلقیات افراد(بلغمی مزاج ها) (535)
آیا مزاج انسانها تغییر میکنه ؟(540)
اثر گذاری سن در تغییر مزاج (541)
رابطه بین خواب و مرگ1(546)
رابطه بین خواب و مرگ 2(547)
راهی دیگر برای تقویت حافظه(548)
قوای محرکه(550)
نکته ای در باب کتاب سیاحت قبر(551)
توضیحی در باب نفس ناطقه(553)
توضیحی پیرامون نطق(556)
آیا روح پس از مفارقت از جسم دچار تغییر میشود(557)



لیست تایپکهای شش ماهه دوم سال 96 بخش معرفت نفس

انجمن: 

بسم الله الرحمن الرحیم

مهرماه 96

-معرفت نفس از دیدگاه آیات و روایات

- جایگاه معرفت نفس

- نکات و لطایف معرفت نفس



برچسب: 

شناخت ربّ به وسیله عبد ؛ یا شناخت عبد از طریق معرفت ربّ

انجمن: 

بسم الله الرحمن الرحیم

عرض سلام و ادب

آیا معرفت نفس در گرو معرفة الله است و یا معرفة الله از طریق معرفت نفس حاصل می گردد؟

چگونگی تطبیق حدیث شریف:"من عرف نفسه فقد عرف ربّه" را با برهان صدیقین بیان بفرمائید.

با تشکر

می خوام خدا رو حقیقتا بندگی کنم؛ از روی معرفت و یقین

انجمن: 

با نام و یاد دوست

سلام

یکی از کاربران سایت سوالی داشتند که مایل نبودند با آیدی خودشون مطرح شود

لذا با توجه به اهمیت موضوع، سوال ایشان با حفظ امانت جهت پاسخگویی توسط کارشناس محترم سایت در این تاپیک درج می شود:

نقل قول:

سلام

چند روز گذشته با یک نفر همکلام شدم که بشدت منو از خودم و اعتقادات سستی که دارم ناامید کرده.

بحث بین ما رسیده بود به این موضوع که نظرتون در مورد سنی ها چیست؟ قبولشون دارید؟ من گفتم که اصلا باهاشون کاری ندارم هرکسی اعتقادات خودشو داره، ولی میدونم که کسی که ولایت امام علی رو قبول نداشته باشه هیچ یک از اعمالش پذیرفته نمیشه.

خلاصه بحث رسید به اینکه طرف مقابلم بهم گفتن که فرض رو بگیرید که من یک سنی هستم حالا شما اعتقاداتون رو برام شرح بدید... بگید ماجرای غدیر رو چجور برام اثبات میکنید؟بگید اصلا معصوم بودن امامت به چه کار تو میاد؟ خدا برات کافی نیست؟ اینکه امام زمان نیست با عدل خدا چجور جور در میاد؟ من میگم ابوبکر انسان خوبی بود، پیامبر عاشق عایشه بود، دو نفر از خلفای مورد قبول سنی ها از فرماندهان لشگر امام حسن و امام حسین بودند برای من تمام اینا رو ثابت کن که چرا پس الان شیعیان نظراتشون بد هست نسبت به این افراد؟ چرا؟استدلالت چیه که میگی ابوبکر بد بود؟... تعریفت از خدا چیه؟

میگفت الان اگر خدا مستقیم بهتون بگه که فرضا شوهرتو بکش میکشی؟ من گفتم بله می کشم! بهم خندیدن... گفتن واقعا میکنی؟ گفتم تو حرف که اینجور هستم تا تو عمل چجور باشم...گفتن الان خدا بگه شراب بخور میخوری نماز نخون نمیخونی؟ گفتم هرچی بگه انجام میدم..بهم گفتن پس شما عبادتتون به عبادت بردگان میمونه نه عبادت بنده ها... تو بندگی نمیکنی برده هستی...

بهم گفتن که تویی که اینهمه عبادت انجام میدی، تو و امثال تو که خیلی هم زیاد هستند، یعنی اکثر دینداران همینجور هستن، میدونستی که اگر امام زمان ظهور کنه همه تنهاش میزارن؟ میدونستی اکثر دینداران ما خودشون فکر میکنن دیندار هستن و واقعا هیچی نیستن..هیچکس خدا رو اونجور که باید نشناخته و عبادتش نمیکنه... تویی که اینهمه عبادت میکنی حتی نمیتونی از خدایی که به خیال خودت میپرستیش، دفاع کنی... ایمانت خیلی سسته جوری که من اگر حرفامو ادامه بدم شما به کفر هم میرسی اما ادامه نمیدم...

ایشون خودشون یک بار به حد کفر رسیده بودند بخاطر مشکلات زیادی که داشتن و به یک باره خدا یک دری براش باز میکنه و چیزایی نشونش میده و بسیار بسیار اعتقاد قوی پیدا میکنه جوری که از منی که اعمال بیشتری انجام میدم خیلی خیلی خیلی بیشتر ایمان داره...

حالا من میخوام نجاتم بدید واقعا به ناامیدی رسیدم.... احساس میکنم هیچی نیستم خالی و پوچم... اون دنیا همه اعمالم بخاطر سستی و بی پایه بودنشون از بین میره...


من نمیخوام بردگی کنم... من چرا نباید بتونم از خدای خودم دفاع کنم؟ چرا نباید بتونم حق بودن ولایت امام علی رو ثابت کنم؟ خواهش میکنم کمکم کنید...من خدا رو نشناختم فقط و فقط از بچگی بهم گفتن نماز بخون خوب باش بدی نکن منم گفتم باشه اما واقعا اعتقاداتم سست هست... من باید چیکار کنم؟

من میخوام خدا رو حقیقتا بندگی کنم...از روی معرفت از روی یقین...

یک دنیا ممنونم


با تشکر

در پناه قرآن و عترت پیروز و موفق باشید

:Gol:

خودشناسی، مقدم بر هر شناخت دیگر است

بسمه تعالی

متنی که در ذیل تقدیم می شود،صحبتهای استاد معظم دکتر غلامحسین ابراهیمی دینانی،از شاگردان علامه طباطبائی رحمة الله علیه،در برنامه معرفت با اجرای محقق گرانقدر دکتر منصوری لاریجانی می باشد:


پرسش این است که انسان باید چه بکند تا بتواند در مسیر سیر و سلوک خودش، قله های قرب را فتح کند؟ آیا سیر عقلانی صرف یا تنها سیر عاشقانه می تواند انسان را به مقصد برساند یا اینکه تمهیدات دیگری لازم است؟
کسانی که صحبت های ما را می شنوند و آنچه را که به عنوان عقل و عشق می گوییم در ذهن خود تصور می کنند، شاید ذهن آنها به سمت مطبوعات و کتاب هایی که در این زمینه هست منعطف شود. غافل از اینکه هم عقل در آنها هست و هم عشق در آنها هست و آنچه خود دارند ز بیگانه تمنا می کنند.
آنچه که از تعالیم اهل بیت ما بدست می آید دعوت به درونگرایی است. به این معنا که انسان بیش از همه، کتاب انفسی خود را مطالعه کند تا به نتایج بهتری برسد. آیا همین موضوع به عنوان یک مبنا، نشان دهنده اساس عرفان اسلامی نیست که انسان باید آن نسخه الهی که در درونش وجود دارد را بیشتر مورد تأمل قرار دهد؟

بمیر پیش از آنکه بمیرانندت

در روایت شریفی از امیر مومنان است که فرمودند:
موتوا قبل ان تموتوا یعنی بمیرید پیس از آنکه شما را بمیرانند.
در این روایت موت ارادی، در مقابل موت غیر ارادی به عنوان یکی از فضائل نفس انسانی شمرده شده است برای موت ارادی که غرض اصلی از این دستور العمل انسان ساز، خروج از عادات و مشاهده حقایق عالم است راهکارهای متعددی وجود دارد اما بی شک یکی از بهترین راههای حصول آن، تفکر در شئون خلقت خویشتن و جهان پیرامونمان است.
در این باره مطالبی به قلم آمده است که به نظر میرسد بحث و تبادل نظر پیرامون آنها و رد یا تایید آنها میتواند برای خوانندگان محترم مفید واقع شود لذا همه دوستان خوب و وبزرگوارم را برای ادامه این بحث مفید و چکش کاری آن به این ادرس زیر دعوت میکنم.
http://www.askdin.com/thread21314.html

شناخت نفس یعنی چی؟

با سلام
من عرف نفسه فقد عرف ربه.
میخواستم بدونم منظور از شناخت نفس چیست؟ و چطور به دست میاد؟
با تشکر.

کارشناس بحث : سمیع

بنده آني که در بند آني....زیباست

بالاخره روي نياز به در گاه حضرت بي نياز مي آورم وضوئي و اشکي و راز و نيازي و نمازي ٬ و چه خوشست تنهايي و دل شب و چه خوشست همراه با مرغ يارب غم دل به دوست گفتن و يا رب يارب کردن ٬ سعي مي کنم غم ها را در ميان گذارم و سفره دل را بگشايم ٬ با خود عهد کرده ام که هر وقت توفيق چنين ساعاتي نصيب شد ٬ از دنيا و تعلقات آن حرفي بميان نياورم ٬ گاهي وسوسه هاي شيطاني مرا بطرف آنها مي کشاند ولي بخودم ملامت مي کنم که تو دربند چه چيزهايي هستي ‍مگر نشنيده اي که گفته اند ؛

بنده آني که در بند آني.بالاخره بنده سبحاني يا بنده شيطان؟اگر بنده سبحاني کارهايت را به او واگذار.اگر بنده درم و ديناري واگر فريفته زرق و برق اين بازاري٬ پس لاف بندگي و عبوديت مزن واصولا اگر شيعه حضرت علي (ع) هستي توجه داشته باش که مولا در بند دنيا نبود و بارها و بارها فرمود دنيا را به دنيا دوستان وثروت اندوزان واگذاريد و مکرر مي فرمود:

اي طلاهاي زرد و اي نقره هاي سفيد غير مرا فريب دهيد که من فريب شما را نمي خورم.

به خود مي آيم و به خود مي گويم که تو کيستي و چيستي؟يا رومي روم و يا زنگي زنگ ٬ اخر در اين ساعات و دقايق معنوي و با اين اعتقاد که : بنده آني که در بندآني پس بندگي کن،عبوديت کن با خدا حرف بزن،به خدا بگو،خدايا با همه آلودگي هايي که دارم ترا دوست دارم ،بنده توهستم روزی ترا می خورم ،سر بر آستان تو می گذارم خدایا

بر تن آلوده منگر روح پاکم را نظر کن

دوست دارم تا کنم در پیشگاهت بند گیها

من بتو رو کرده ام بر آستانت سر نهادم

دوست دارم بندگی را با همه شرمندگیها


اگر قبول داری که مقام انسان بالاتر از فرشته است اگر قبول داری که حضرت ختمی مرتبت محمد مصطفی (ص)مرتب می فرمود:

الفقر فخری (و این فقر که مایه فخر فخر بشریت است بی نیازی است نه تکدی )و اگر قبول داری که بزرگان دین از چهارده معصوم پاک (ع)واهل بیت بزرگوار آنها گرفته تا مراجع معظم تقلید و همه بزرگان علم و فضل و هنر هرگز بنده درم ودینار نبوده اند پس:

به پرواز آی و شاهینی بیاموز

تلاش دانه در خاشاک تا کی


این زنجیرهای دست و پاگیر تعلقات دنیائی را بشکن،آبرومند و سربلند زندگی کردن مهم است نه ثروتمند زندگی کردن.

این کاخ که می باشد گاه از تو و گاه از من

جاوید نخواهد ماند خواه از تو و خواه از من



خاستگاه بحث معرفت نفس

ضمن عرض سلام
بحث معرفت نفس از چه زمانی در عرفان اسلامی مطرح شد؟
کتب و آثاری که در این باب نوشته شده است را معرفی کنید؟
قبل از اسلام هم این بحثها مطرح بوده یا نه؟مثلا در یونان یا آئین هندو

کارشناس بحث : اویس

مگر معرفت به نفس ممکن است؟

ضمن عرض سلام
با توجه به حدیث معروف (من عرف نفسه فقد عرف ربه)آیا این حدیث(اگر درست بگویم) تعلیق به محال نیست؟
مگر معرفت به معنای واقعی آن به خدا ممکن است که راهش معرفت نفس باشد؟
آیا راهی به غیر از معرفت نفس وجود ندارد؟اگر دارد پس چرا اینهمه روی معرفت نفس تأکید می شود؟

کارشناس بحث : اویس