خواب و خوراک در سبک زندگی اسلامی

باسمه تعالی
باسلام:
صمت و جوع وسهر وعزلت و ذکر بدوام/نا تمامان جهان را بکند کار تمام(1

با توجه به اینکه بهترین زمان برای استراحت شب می باشد ، در شرع مقدس اسلام ، در بعضی از او قات خوابیدن توصیه شده و متقابلاخوابیدن در بعضی زمانها مکروه قلمداد شده است

بنابراین طبق برنامه عرضه شده از سوى دین مقدس اسلام از سر شب تا اذان صبح بخوابیم وبعد از نماز صبح فعالیت هاى روزانه را شروع کرده و از خواب بین الطلوعین و ابتداىروز که کراهت زیادى دارد، بپرهیزیم، طبیعى است که نزدیک ظهر خواب آلوده شده و به استراحت نیاز داریم.که به آن خواب قیلوله می گویند
جالب این است که این استراحت ،از سوى دین سفارش و اثرات مطلوبى از آن بر روح و جسم آدمى گزارش شده مثلا تقویت حافظه از جمله این اثرات است که در حدیث نبوى به آن اشاره شده است.»(2

از دیگر ویژگى هاى خواب قیلوله آن است که رؤیا در این زمان به واقعیت نزدیکتر است. از امام حسین(ع) روایت شده است که در زمان خواب قیلوله رؤیایى دروغ نخواهد بود.»3)

ادامه دارد...

پی نوشت:

1-قاسم انوار
2- دارالسلام، ج3، ص55. میرزا حسین نورى طبرسى.
3- همان

بنابراین در روایات اسلامی زمان های مختلفی مثل زمان خواب قیلوله (یک ساعت قبل از اذان ظهر) و خواب اول شب(1) به عنوان بهترین زمان های خواب معرفی شده

و زمان های دیگری مثل بین الطلوعین(2) آخر شب(3)(سحرگاه) و آخرین ساعات روز به عنوان بدترین زمان های خواب در شبانه روز معرفی شده اند

و یا در باره کراهت خواب پس از عصر و میان نماز مغرب و عشا روایتی وجود دارد که در منابع متعدد ذکر شده است:

امام باقر (ع) می فرماید: خواب پس از عصر موجب حماقت می شود و خواب میان مغرب و عشاء آدمى را از روزى محروم مى‏ سازد(4)

از این رو، فقها خواب بعد از عصر و بین نماز مغرب و عشا را مکروه می دانند(5)

ادامه دارد.....


پی نوشت:
1-حلیة المتقین ص ۱۲۶
2-همان
3-علامه طباطبایی، سنن النبی (ص)، ص ۱۴۱
4-شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ج 1، ص 502،
5-علامه حلّی، ، منتهی المطلب فی تحقیق المذهب، ج 5، ص 267،

باسمه تعالی
باسلام:
اسیر بطن اهل باطن نخواهد شد(1
در موردن خوردن و آشامیدن هم در اسلام عزیز دستورات جامعی داریم مثلا

قرآن كريم مى‏فرمايد: كلوا و اشربوا و لا تسرفوا انه لا يحب المسرفين‏ (2) (بخوريد و بياشاميد، ولى زياده روى نكنيد كه او اسرافكاران را دوست نمى‏دارد )

اين آيه گر چه بسيار ساده به نظر مى‏رسد، ولى امروزه ثابت‏شده كه يكى از مهم‏ترين دستورهاى بهداشتى همين آيه است; زيرا تحقيقات دانشمندان به اين نتيجه رسيده كه سرچشمه بسيارى از بيمارى‏ها، غذاهاى اضافى است كه به صورت جذب نشده در بدن انسان باقى مى‏ماند . اين مواد اضافى، هم بار سنگينى است‏براى قلب و دستگاه‏هاى ديگر بدن و هم منبع آماده‏اى است‏براى انواع عفونت‏ها و بيمارى‏ها . از اين رو، براى درمان بسيارى از بيمارى‏ها، نخستين گام، سوزانيدن مواد مزاحم و در حقيقت، زباله‏هاى بدن و پاك سازى جسم است .
عامل اصلى تشكيل اين مواد مزاحم، اسراف و زياده روى در تغذيه و به اصطلاح «پرخورى‏» است، و راه جلوگيرى از آن، جز رعايت اعتدال در غذا نيست; به ويژه در زمان ما كه بيمارى‏هاى گوناگونى مانند قند، چربى خون، تصلب شرائين، نارسايى‏هاى كبد و انواع سكته، فراوان شده، افراط در تغذيه، با توجه به عدم تحرك جسمانى كافى، يكى از عوامل اصلى محسوب مى‏شود .

مرحوم طبرسى در مجمع البيان (ذيل آيه) نقل مى‏كند:
«هارون الرشيد، طبيبى مسيحى داشت كه مهارت او در طب معروف بود . روزى اين طبيب به يكى از دانشمندان اسلامى گفت:

من در كتاب آسمانى شما چيزى از طب نمى‏يابم، در حالى كه دانش مفيد بر دو گونه است:

علم اديان و علم ابدان . او در پاسخش چنين گفت: خداوند همه دستورات طبى را در نصف آيه از كتاب خويش آورده است: «كلوا و اشربوا و لا تسرفوا»،
و پيامبر ما نيز طب را در اين دستور خويش خلاصه كرده است: «المعدة بيت الادواء و الحمية راس كل دواء و اعط كل بدن ما عودته‏» ; «معده خانه همه بيمارى‏هاست و امساك سرآمد همه داروهاست و آن چه بدن را عادت داده‏اى (از عادت صحيح و مناسب)، آن را از او دريغ مدار» .
طبيب مسيحى هنگامى كه اين سخن را شنيد، گفت:

«ما ترك كتابكم و لا نبيكم لجالينوس طبا» ; «قرآن شما و پيامبرتان براى جالينوس (پزشك معروف) طبى را باقى نگذاشته‏اند .

پی نوشت:
1-علامه حسن زاده آملی
2-مومنون 51

در روایات اسلامی هم توصیه هایی بر میزان وزمان غذا خوردن وارد شده است که توجه شما را به ذکر چند نمونه از آنها جلب می نمایم:

2-حضرت رسول (ص) : دل هاي خويش را با زياد خوردن و زياد نوشيدن نميرانيد، كه دل چون زراعت است، وقتي آب آن زياد شد خواهد مرد.

3-امام علي (ع): خوراكت را كم كن تا بيماري تو كم گردد.

4-حضرت رسول (ص) : محبوبترين شما در پيشگاه خدا آن کس است كه كم خوراكتر و سبكتر باشد.

5-حضرت رسول (ص) :يکي از انواع زياده روي، اين است که هر آنچه را دوست داري ، بخوري
.
6-امام صادق (ع): هر گاه مردم در خوراك خود ميانه رو باشند، بدن هايشان پايدار و محكم است.

7-امام رضا (ع): غذاي خود را با سبك ترين غذايي كه بدنت را به اندازه عادتت و بر حسب اقامتگاه و فعاليت ها و زمانه ات تغذيه مي كند، آغاز كن.

8-حضرت رسول(ص)در حالي غذا بخور كه اشتها داشته باشي و هنگامي دست از غذا بكش كه هنوز اشتهايت باقي است.

9-امام رضا (ع):هر کس غذاي افزون از اندازه بخورد ،اين غذا او را سودي نمي رساند ،و هر کس به اندازه بردارد ،اين غذا او را تغذيه مي کند و سود مي رساند .آب نيز چنين است. روش پسنديده براي تو ،آن است که از هر يک از انواع غذا ،در فصل ويژه آن ،بهره بگيري.در حالي که هنوز مقداري ميل داري ،از غذا دست بکش ،چرا که اين کار ،به خواست خداوند ،براي بدن سلامت آورتر ،براي عقل ذکاوت بخش تر ،و براي خود انسان مايه سبکي افزون تر است.

10-امام كاظم (ع): تدبير غذايي و رژيم خوراكي اين نيست كه اصلا چيزي نخوري ولكن رژيم اين است كه چيزي بخوري اما سبك.

11-امام علي (ع): يا كميل! شكمت را از خوراك پر مكن، براي آب هم جا بگذار و براي هوا هم قرار بده، تا اشتها داري دست از خوردن بردار، اگر اين كارها را انجام دادي خوراك بر تو گوارا گردد، همانا تندرستي با كم خوردن و كم نوشيدن است.

12-حضرت رسول (ص) : بر حذر باش از آنكه ، بخوري آنچه را اشتها نداري كه باعث حماقت و ناداني مي گردد.

13-امام علي (ع): از هميشه سير بودن و بسيار خوردن بپرهيزيد كه اين كار بيماري ها و رنج ها را بر مي انگيزاند.

14-امام رضا (ع): شب حتما غذا بخوريد، اگر چه مقدار كمي نان باشد، چون باعث قوت جسم مي شود.

15-امام صادق (ع): خوردن شام را وامگذار ، هر چند به سه لقمه (نان) با نمك باشد.

پی نوشت:

1- علامه حسن زاده آملی /هزار ویک کلمه/کلمه 213
2- نهج الفصاحه ، حديث 2489
3-غررالحكم ،جلد 1 ،صفحه 114
4-كنز العمال، جلد 15 ،صفحه 261
5-كنز العمال، جلد 15 ،صفحه 263 ،حديث 40886
6-سفينه البحار ، جلد 2 ، صفحه 79
7-طب الرضا ،صفحه 15
8-بحار ، جلد 62 ، صفحه 291
9-طب الامام الرضا ،صفحه 14
10-وسائل الشيعه ، جلد 17 ، صفحه 183
11-تحف العقول ، صفحه 66
12-لئالي الاخبار ، ش 2
13-غرر الحكم ، جلد 51 ، صفحه 151

14-طب الائمه ،صفحه 65
15-مکارم الاخلاق ،جلد 1،صفحه424،حديث1447

باسمه تعالی
با سلام:
در مورد سوال حضرتعالی توجه شما را به این روایت جلب می نمایم:

عَنِ النَّضْرِ بْنِ سُوَيْدٍ عَنْعَلِيِّ بْنِصَامِتٍعَنِ ابْنِ أَخِي شِهَابِ بْنِ عَبْدِ رَبِّهِ قَالَ‏شَكَوْتُ إِلَى أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع مَا أَلْقَى مِنَ الْأَوْجَاعِ وَ التُّخَمِ فَقَالَ تَغَدَّ وَ تَعَشَّ وَ لَا تَأْكُلْ بَيْنَهُمَا شَيْئاً فَإِنَّ فِيهِ فَسَادَ الْبَدَن(1)

شخصی به خدمت امام صادق علیه السلام از بیماری های گوارشی شکایت کرد. آن حضرت فرمودند: صبحانه و شام بخور و میان آن دو چیزی نخور، چون مایه فساد بدن است.

بنابراین بر خلاف عادت امروز که ناهار تبدیل به اصلی ترین وعده غذایی مردم شده است، در تغذیه اسلامی غذا خوردن در اواسط روز جایگاهی نداشته برای سلامت مضر می باشد و باید برای سلامتی جسم ، به دو وعده غذا یعنی صبحانه به عنوان مهم ترین وعده غذایی و شام ،آنهم در ساعات ابتدایی شب، در شبانه روز اکتفا کرد.

پی نوشت:
1-المحاسن ج‏2بابالغداءوالعشاء..... ص : 420

به نام خدا
سلام

جناب سمیع گرامی در تاپیک http://www.askdin.com/thread25971.html من را با سنایی آشنا کردن . مرحوم سنایی یک شعری دارند در نکوهش زیاد خوردن .

[="Blue"]هرکس امروز قبله مطبخ شد / دانکه فرداش جای دوزخ شد
بهر کم خوردنست و بی‌آبی / ذهن هندو و نطق اعرابی
[/]
لینک کامل شعر : http://ganjoor.net/sanaee/hadighe/hdgh06/sh46/

یا حق

پرسش:
در سبک زندگی اسلامی باید چه اوقاتی از شبانه روز را خوابید؟ به چه میزان؟ ...همین طور در مورد غذا خوردن، به چه میزان و در چه اوقاتی باید غذا خورد؟
پاسخ:
«صمت و جوع و سهر و عزلت و ذکر بدوام/نا تمامان جهان را بکند کار تمام»(1)
با توجه به اینکه بهترین زمان برای استراحت شب می باشد، در شرع مقدس اسلام، در بعضی از او قات خوابیدن توصیه شده و متقابلا خوابیدن در بعضی زمان ها مکروه قلمداد شده است
بنابراین طبق برنامه عرضه شده از سوى دین مقدس اسلام از سر شب تا اذان صبح بخوابیم و بعد از نماز صبح فعالیت هاى روزانه را شروع کرده و از خواب بین الطلوعین و ابتداى روز که کراهت زیادى دارد، بپرهیزیم، طبیعى است که نزدیک ظهر خواب آلوده شده و به استراحت نیاز داریم.که به آن خواب قیلوله می گویند
جالب این است که این استراحت، از سوى دین سفارش و اثرات مطلوبى از آن بر روح و جسم آدمى گزارش شده مثلا تقویت حافظه از جمله این اثرات است که در حدیث آمده است:
«[=Traditional Arabic][=Traditional Arabic] أَتَى أَعْرَابِيٌّ إِلَى النَّبِيِّ ص فَقَالَ يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنِّي كُنْتُ ذَكُوراً وَ إِنِّي صِرْتُ نَسِيّاً فَقَالَ أَ كُنْتَ تَقِيلُ قَالَ نَعَمْ قَالَ وَ تَرَكْتَ ذَاكَ قَالَ نَعَمْ قَالَ عُدْ فَعَادَ فَرَجَعَ إِلَيْهِ ذِهْنُه‏ (2)
[=Traditional Arabic] یک اعرابی نزد پیامبرصلّی الله علیه و آله و سلّم آمد و گفت که حافظه قوی داشتم و حالا فراموشکار شده ام؛ فرمودند: قبلا قیلوله می کردی و حالا ترک کرده ای؟ گفت: آری، فرمودند: دوباره انجام بده، انجام داد و حافظه اش برگشت»
در موردن خوردن و آشامیدن هم در اسلام عزیز دستورات جامعی داریم مثلا

قرآن كريم مى ‏فرمايد: «[=Traditional Arabic]كُلُوا وَ [=Traditional Arabic]اشْرَبُوا وَ لا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لا يُحِبُّ الْمُسْرِفين‏ (3)
بخوريد و بياشاميد، ولى زياده روى نكنيد كه او اسرافكاران را دوست نمى ‏دارد.
اين آيه گر چه بسيار ساده به نظر مى‏رسد، ولى امروزه ثابت ‏شده كه يكى از مهم‏ترين دستورهاى بهداشتى همين آيه است; زيرا تحقيقات دانشمندان به اين نتيجه رسيده كه سرچشمه بسيارى از بيمارى‏ها، غذاهاى اضافى است كه به صورت جذب نشده در بدن انسان باقى مى‏ ماند. اين مواد اضافى، هم بار سنگينى است‏براى قلب و دستگاه‏ هاى ديگر بدن و هم منبع آماده‏اى است‏براى انواع عفونت‏ها و بيمارى‏ها . از اين رو، براى درمان بسيارى از بيمارى‏ ها، نخستين گام، سوزانيدن مواد مزاحم و در حقيقت، زباله‏هاى بدن و پاك سازى جسم است.
عامل اصلى تشكيل اين مواد مزاحم، اسراف و زياده روى در تغذيه و به اصطلاح «پرخورى‏» است، و راه جلوگيرى از آن، جز رعايت اعتدال در غذا نيست; به ويژه در زمان ما كه بيمارى‏هاى گوناگونى مانند قند، چربى خون، تصلب شرائين، نارسايى‏هاى كبد و انواع سكته، فراوان شده، افراط در تغذيه، با توجه به عدم تحرك جسمانى كافى، يكى از عوامل اصلى محسوب مى‏ شود .

امام رضا (علیه السلام) دربیانی می فرمایند :شب حتما غذا بخوريد، اگر چه مقدار كمي نان باشد، چون باعث قوت جسم مي شود.(10)

امام صادق (علیه السلام) می فرمایند: خوردن شام را وامگذار ، هر چند به سه لقمه (نان) با نمك باشد.(11)

شخصی به خدمت امام صادق علیه السلام از بیماری های گوارشی شکایت کرد. آن حضرت فرمودند: صبحانه و شام بخور و میان آن دو چیزی نخور، چون مایه فساد بدن است.

بنابراین بر خلاف عادت امروز که ناهار تبدیل به اصلی ترین وعده غذایی مردم شده است، در تغذیه اسلامی غذا خوردن در اواسط روز جایگاهی نداشته برای سلامت مضر می باشد و باید برای سلامتی جسم ، به دو وعده غذا یعنی صبحانه به عنوان مهم ترین وعده غذایی و شام ،آنهم در ساعات ابتدایی شب، در شبانه روز اکتفا کرد.(13)
پی نوشت:
1.قاسم انوار.
2.[=Traditional Arabic]ابن بابويه، محمد بن على‏[=Traditional Arabic]،من لا يحضره الفقيه‏،ج1،ص503،[=Traditional Arabic][=Traditional Arabic]دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم‏،1413.
3.اعراف/31.
9-علامه حسن زاده آملی
10-مومنون 51
-11طب الائمه ،صفحه 65
12-مکارم الاخلاق ،جلد 1،صفحه424،حديث1447
13--المحاسن ج‏2باب الغداءوالعشاء[=traditional arabic]..... ص : 420