اندیشه

عنوان: مهتاب خين: انقلاب، کردستان و دفاع مقدس به روايت فرمانده بسيجي حسين همداني
نویسنده: به اهتمام حسين بهزاد
انتشارات: فاتحان، ‎۱۳۸۹
سال انتشار: 1392
کتاب "مهتاب خیّن"، روایتی است از فرمانده بسیجی حسین همدانی از دوران انقلاب، کردستان و دفاع مقدس که به اهتمام حسین بهزاد به نگارش در آمده است.
راوی این رویدادها سردار سرتیپ پاسدار حسین همدانی؛ از فرماندهان ارشد جبهه میانی سر پل ذهاب، از بانیان گمنام لشکر 27 محمد رسول ا... ، نخستین فرمانده لشکر 32 انصار الحسین و فرمانده لشکر 16 قدس سپاه در دوران دفاع مقدس هشت ساله ملت ایران است.
در بخشی از این کتاب که به قلم ناشر نگارش یافته آمده است:" مهتاب خیّن روایتی است دست اول؛ از جنس " تاریخ شفاهی "، که رخدادهای مربوط به سال های مبارزه علیه دیکتاتوری پهلوی ، انقلاب اسلامی بهمن 57 ، استقرار نظام نوین ، تاسیس سپاه پاسداران، نبردهای داخلی جبهه کردستان و سرانجام ناگفته های فراوان از پیکارهای جبهه ی غرب و جنوب در مصاف با ارتش متجاوز رژیم به عدم پیوسته بعث عراق را در بر می گیرد."
یادآور می شود شهید حاج محمود شهبازی، در تاریخ 1337 در اصفهان متولد و در 1361 در خرمشهر به شهادت رسید. وی فرمانده سپاه همدان و اولین قائم مقام لشگر 27 محمد رسول الله(ص) و فاتح دو عملیات بزرگ فتح المبین و بیت المقدس بود که یکی موجب شکسته شدن حصر آبادان و دیگری آزاد سازی خرمشهر شده بود.
دو ویژگی ممتاز این کتاب یکی پرداختن به سیره دوستان شهید سردار همدانی از جمله سردار شهید مهندس محمود شهبازی است و دیگری اطلاعات نابی از جنگ در غرب کشور است . بیشتر اطلاعات ما از جنگ تحمیلی مربوط به جبهه های جنوب است به خاطر تعداد عملیات های انجام گرفته در این مناطق و شما با مطالعه این کتاب زوایای پنهانی از جنگ در غرب کشور را مشاهده خواهید کرد.

[h=1][/h][h=4]جنگ نرم
[/h]جنگ نرم مترادف اصطلاحات بسیاری در علوم سیاسی و نظامی است. در علوم نظامی از واژه هایی مانند جنگ روانی یا عملیات روانی و در علوم سیاسی از واژه هایی چون براندازی نرم، تهدید نرم، انقلاب مخملین و اخیرا به واژه انقلاب رنگین برای تبیین این اصطلاح استفاده می‌شود.
گاهی به جای جنگ از واژه های تهدید یا قدرت نیز استفاده می شود، ولی در نهایت هر دوبه یک مفهوم ختم می شوند. نظریه جنگ نرم طی دهه های اخیر وارد ادبیات سیاسی شده است و "ژوزف نای" از اندیشمندان معاصر معتقد است، مبنای قدرت سخت یا جنگ سخت بر "اجبار" و مبنای قدرت نرم بر "اقناع" است، او برخلاف بعضی از صاحب نظران، اقتصاد و دیپلماسی را در زیرمجموعه قدرت سخت قرار داده و تنها از رسانه بعنوان قدرت نرم نام می‌ برد.
در تمامی اصطلاحات بالا هدف مشترک تحمیل اراده گروهی بر گروه دیگر بدون استفاده از راه های نظامی است. اما از آنجا که در مورد گستردگی و حوزه فعالیت هر کدام اتفاق نظر وجود ندارد؛ اشاره کوتاهی به هر کدام از واژه های مذکور و سابقه تاریخی آنها خواهیم داشت.

جنگ روانی، جنگ نرم
جنگ روانی پیشینه ای بسیار طولانی دارد؛ چرا که انسان‌ها برای تحت تأثیر قرار دادن طرف مقابل به شیوه‌ها و ترفندهایی متوسل می‌شدند، اما اصطلاح جنگ روانی در جنگ جهانی دوم در آمریکا و اروپا رواج یافت.
فولر، مورخ و تحلیلگر نظامی بریتانیایی اولین کسی بود که اصطلاح جنگ روانی را در سال 1920 به کار برد. در آن زمان استفاده فولر از واژه جنگ روانی در محافل نظامی و علمی بریتانیا و آمریکا توجه چندانی را به خود جلب نکرد. در ژانویه 1940 با انتشار مقاله ای با عنوان "جنگ روانی و چگونگی به راه اندازی آن" این اصطلاح برای اولین بار وارد ادبیات آمریکا شد. بر این اساس "جنگ روانی را باید استفاده از هر نوع وسیله ای به منظور تاثیر گذاری بر روحیه و رفتار یک گروه با هدف نظامی مشخص معنا کرد". در پایان جنگ جهانی دوم این اصطلاح به "فرهنگ لغت وبستر" وارد شد و بخشی از عبارت پردازی‌های سیاسی و نظامی آن زمان را تشکیل داد.
در سال 1950 یعنی تنها یک‌سال پس از پایان جنگ جهانی دوم "ترومن"، رئیس جمهور وقت آمریکا به منظور کسب آمادگی برای اجرای جنگ‌روانی در کره پروژه‌ای با عنوان "نبرد حقیقت" را با بودجه‌ای معادل 121میلیون دلار تصویب کرد. ارتش آمریکا اداره و ریاست جنگ‌ روانی را به عنوان بخش ستادی ویژه ایجاد کرد و در کنار واحدهای رزمی، واحدهای جنگ‌روانی گسترده‌ای را با استفاده از تجربیات جنگ‌جهانی دوم تشکیل داد. از آن‌زمان تاکنون، سازمان‌ها و واحدهای روانی ـ تبلیغاتی آمریکا با توسعه‌ای روزافزون همواره به عنوان یکی از بازوهای اصلی آن کشور در جنگ و صلح عمل کرده‌اند.
براندازی نرم، تهدید نرم، انقلاب مخملین، انقلاب رنگین
در سال های پایانی جنگ سرد، اولین پروژه براندازی نرم در لهستان و با رهبری "لخ والسا" در جنبش کارگری این کشور در سال 1984 تحقق یافت و با فروپاشی شوروی و یوگسلاوی و چند کشور دیگر اروپای شرقی براندازی نرم به مسئله جدیدی در حوزه قدرت و امنیت تبدیل شد.

استعمارگران از براندازی حکومت ها در یوگسلاوی، گرجستان، اوکراین، قرقیزستان و امثال آن با عنوان انقلاب های رنگی، به جای واژه خشن جنگ نرم یاد می نمایند.
انقلاب های مخملی یا "انقلاب های رنگی" و "گلی" از شیوه های براندازی نرم است که نوعی دگرگونی و جابجایی قدرت به همراه مبارزه منفی و نافرمانی مدنی را شامل می‌شود. انقلاب های رنگی و مخملی در جوامع پسا کمونیستی در اروپای مرکزی، شرقی و آسیای مرکزی اتفاق افتاد. این واژه برای نخستین بار از سوی "والسلاوهادل" رئیس جمهور پیشین چک که در آن زمان رهبر مخالفان چکسلواکی سابق بود، وارد ادبیات سیاسی شد. مخالفان حکومت در چکسلواکی با انجام سلسله اقدامات مرتبط و زنجیره‌ای در طی یک دوره شش هفته‌ای از 17 نوامبر تا 29 دسامبر 1989 در این کشور موفق به نوعی دگرگونی و جابجایی قدرت شدند. این پدیده سپس به شکل زنجیره‌ای در صربستان طی دو مرحله 1997 - 2000 ، گرجستان 2003 ، اوکراین 2004 و قرقیزستان 2005 ادامه یافت.
به طور کلی اهداف آمریکا از سازماندهی انقلاب های رنگین در کشور‌های هدف را در چارچوب حوزه‌های زیر می‌توان بررسی کرد:
- تسلط بر مناطق ژئوپلتیکی و ژئواستراستژیکی
- کنترل شریان انتقال انرژی و جلوگیری از تسلیحاتی شدن آن
- حذف و یا مهار نظام های مخالف در برابر نظام آمریکا
- ممانعت از ایجاد اتحادیه های نظامی و امنیتی در آسیا، خاورمیانه و آسیای مرکزی
- همسو کردن کشورهای هدف با سیاست های آمریکا
- فرصت سازی اقتصادی برای آمریکا
- مهار بیداری اسلامی
جورج سوروس ، رئیس بنیاد سوروس سرمایه دار بزرگ آمریکایی یا به عبارتی میلیاردر یهودی آمریکایی یکی از معماران اصلی انقلاب مخملین گرجستان در گفتگویی با روزنامه لس آنجلس تایمز اظهار داشت که : تمایل دارد سناریوی گرجستان در کشورهای آسیای مرکزی یعنی تاجیکستان، ازبکستان، قرقیزستان و ترکمنستان تکرار شود.
شرکت‌کنندگان انقلاب‌های رنگین اغلب از مقاومت مسالمت‌آمیز با هدف اعتراض‌ علیه دولت‌های غیرهمسو با آمریکا و حمایت از دمکراسی، لیبرالیسم و استقلال ملی استفاده کرده‌اند و معمولاً یک رنگ یا گل خاصی را به عنوان سمبل و نشانه خود برگزیده‌اند. اعتراض‌های صورت گرفته و نقش مهمی که سازمان‌های غیردولتی به ویژه سازمان‌های فعال دانشجویی در سازماندهی مقاومت مسالمت‌آمیز ایفا می‌کنند، این رویدادها را برجسته‌تر نشان می‌دهد.

اهداف اجرایی از جنگ نرم
همان طور که اشاره شد، جنگ روانى جدید عملى سازمان یافته و برنامه ریزى شده پدیده اى همیشگى و پیوسته است که اختصاص به مقطع زمانى خاصى ندارد. با توجه به این مسأله مى توان اهداف جنگ روانى را در یک تقسیم بندى به اهداف سیاسى و اهداف نظامى و در تقسیم بندى دیگر، آن را به اهداف و مقاصد استراتژیکى و مقاصد تاکتیکى تقسیم نمود
با توجه به این که ماهیت اصلى عملیات روانى به اعتراف خود آمریکایى ها عبارت است از تلاش براى تأثیرگذارى بر افکار، احساسات و تمایلات گروه هاى دوست، دشمن یا بى طرف مى توان تا حدودى به برخى از مهمترین اهداف جنگ روانى پى برد:
- تأثیرگذارى شدید بر افکار عمومى جامعه مورد هدف از راه طرح جنگ نرم و با ابزار خبر و اطلاع رسانى هدفمند و کنترل شده که نظام سلطه همواره از این روش براى پیشبرد اهداف خود سود جسته است و البته موفقیت هایى هم در این زمینه داشته است.
- ترساندن از مرگ یا فقر یا قدرت خارجى سرکوبگر و پس از آن دعوت به تسلیم از راه پخش شایعات و دامن زدن به آن براى ایجاد جو بى اعتمادى و ناامنى روانى.

- اختلاف افکنى در صفوف مردم و برانگیختن اختلاف میان مقام هاى نظامى و سیاسى کشور مورد نظر در راستاى تجزیه سیاسى کشور.
- اشاعه بذر یأس و نومیدى درمیان مردم و بویژه نسل جوان به منظور بى تفاوت کردن آنها نسبت به کشور خود و تحولات احتمالى آتى.
- کاهش روحیه و کارآیى رزمى ( در زمان جنگ نظامى).
- ایجاد اختلال در سامانه هاى کنترلى و ارتباطى کشور هدف.
- تبلیغات سیاه (با هدف براندازى و آشوب) به وسیله شایعه پراکنى، پخش تصاویر مستهجن ، جوسازى از راه پخش شب نامه ها و ...
- تقویت نارضایتى هاى ملت به دلیل مسائل مذهبى، قومى، سیاسى و اجتماعى نسبت به دولت خود به طورى که در مواقع حساس این نارضایتى ها زمینه تجزیه کشور را فراهم کند.
- تلاش براى بحرانى و حاد نشان دادن اوضاع کشور از راه ارائه اخبار نادرست و نیز تحلیل هاى نادرست و اغراق آمیز که مقام معظم رهبرى نیز در دیدار اخیر اعضاى مجلس خبرگان با ایشان به آن اشاره داشته و آن را در راستاى خط تهاجمى دشمن توصیف کردند.
با توجه به تمام مطالبى که گفته شد، ضرورت مقابله جدى با جنگ روانى دشمن به شیوه هاى سخت افزارى و نرم افزارى بر کسى پوشیده نمى ماند. اما در این میان وحدت استراتژیک تمام نهادهاى کشور براى پاسداشت تمامیت ارضى نیز مقدمه اى لازم براى خنثى کردن جنگ روانى دشمنان است.

آیندگان و روندگان

معرفی کتابهای «سفیر 7هزار روزه»، «آیندگان و روندگان» و کتاب «سیا در ایران».

«سفیر 7هزار روزه»
کتاب «سفیر 7هزار روزه» مربوط به خاطرات سیدتقی درچه‌ای از مبارزان نهضت انقلاب در سال‌های قبل از انقلاب است که در آن شرح مبارزان و نامه‌های امام خمینی(ره) به علما و مبارزان ارایه شده است. این خاطرات توسط حسین روحانی صدر تدوین و از سوی سوره مهر به چاپ دوم رسیده است.
حسین روحانی صدر تدوین‌کننده کتاب درباره این اثر گفت: «سفیر هفت هزار روزه» مربوط به خاطرات سید تقی درچه‌ای از مبارزین پیش از انقلاب است. مقام معظم رهبری در سال‌های 69 و70 از مبارزان انقلاب و دوستانشان خواستند که خاطرات خود را ثبت و ضبط کنند. بنابراین پس از سخنان رهبری، آقای درچه‌ای قبول کردند که خاطرات خودشان را بیان کنند.
این نویسنده ادامه داد: ناگفته نماند که آقای درچه‌ای چه در مدرسه خان و مدرسه فیضیه و چه در زندان، با مقام معظم رهبری همراه رهبر انقلاب بوده‌اند و اگر آیت‌الله خامنه‌ای برای کاری به تهران می‌آمدند، مامن و پناهگاه ایشان منزل آقای درچه‌ای بود و اگر آقای درچه‌ای به مشهد می‌رفتند، منزل رهبری را به عنوان پناهگاه انتخاب می‌کردند.
روحانی صدر گفت: البته قبل از ثبت این خاطرات ایشان بخش‌هایی از خاطرات خودشان را در محافل مختلف بیان کرده بودند، ولی مطالب بیان شده به صورت مدون نبود. تا این‌که در دورانی که او سرطان داشت، خاطراتش توسط دفتر ادبیات انقلاب اسلامی حوزه هنری ثبت و ضبط شد. آقای فخرزاده مسئول دفتر تاریخ شفاهی، تدوین این خاطرات را به من پیشنهاد کرد و من به دلیل بکر بودن این خاطرات قبول کردم این کار را انجام دهم.
وی افزود: بنابراین از سال 83 تدوین این خاطرات را شروع کردم و در این مدت هم با او معاشرت داشتم و هر بار که اشکال یا سوالی پیش می‌آمد به دیدن او می‌رفتم و آن‌ها را اصلاح می‌کردم. در سال 85 تدوین خاطرات آقای درچه تمام شد، ولی در سال‌های بعد هر بار که مورد تازه‌ای پیدا می‌کردم به این خاطرات می‌افزودم.
این نویسنده در مورد عنوان کتاب گفت: وقتی شروع به تدوین خاطرات آقای درچه‌ای کردم، دیدم هرچه می‌گوید با مجموعه «هفت هزار روز تاریخ ایران و انقلاب اسلامی» شباهت دارد، بنابراین بهترین عنوانی که به ذهنم رسید همین عنوان «سفیر 7 هزار روزه» بود.
روحانی صدر همچنین اضافه کرد: البته باید بگویم که ایشان از 17 سالگی یعنی از سال 1336 تا پیروزی انقلاب اسلامی نامه‌های امام خمینی به علما، مبارزین و بر عکس را منتقل می‌کردند. لذا ایشان به عنوان معتمد امام، علما و مبارزین انقلاب مطرح بودند.
کتاب «سفیر هفت هزار روزه» خاطرات سید تقی موسوی درچه‌ای، تولید دفتر ادبیات انقلاب اسلامی است که انتشارات سوره مهر، آن را در 708 صفحه منتشر کرده است.
«آیندگان و روندگان»
کتاب «آیندگان و روندگان» از مجموعه تاریخ شفاهی و تصویری ایران در عصر پهلوی دوم و سومین جلد آن است و گفت‌وگو با داریوش همایون از رجال سیاسی رژیم پهلوی و موسس روزنامه آیندگان را شامل می‌شود.
«حکمت و سیاست»، «فرماندهی و نافرمانی»، «آیندگان و روندگان» و «امنیت و اقتصاد» عنوان چهار جلد نخست از مجموعه تاریخ شفاهی و تصویری ایران در عصر پهلوی دوم است.
مجموعه پژوهش‌هایی همچون پروژه تاریخ شفاهی ایران در عصر پهلوی دوم را می‌توان پاره‌ای از فرهنگ اسلامی و ایرانی در طول تاریخ دانست که در آن نه تنها سخنان مخالفان همواره شنیده شده بلکه به گونه‌ای در تاریخ نیز مانده است. در این میراث درخشان اسلامی، حق داوری به جای گزینش‌گران به رهگذران و مخاطبان تاریخ سپرده شده است تا آنان سره‌ها را از ناسره‌ها جدا سازند. پس این سنت‌ها و عبرت‌های تاریخی‌اند که نقدها را عیار می‌گیرند نه واهمه از نقل‌ها و روایت‌های تاریخی بر این پایه.
در این پروژه باب نقد بخش مهمی از تاریخ معاصر ایران گشوده شد تا جامعه امروز ما بتواند در پرتوی آن فهم تاریخی، توان خویش را از این‌که چرا رژیم پهلوی در برابر انقلاب مردم ایران فروپاشید و چرا باید فرومی‌پاشید، درک کند.
این مجموعه 50 جلدی که در حال حاضر چهار جلد آن منتشر شده، مجموعه‌ای از ده‌ها گفت‌وگوی پژوهشی با تصمیم‌سازان و بازیگران اصلی پهلوی دوم است که با حمایت سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، کتابخانه مجلس، کتابخانه کنگره، سیمای جمهوری اسلامی و به سرپرستی حسین دهباشی تولید شده است.
کتاب «آیندگان و روندگان» سومین جلد از مجموعه چهارجلدی تاریخ شفاهی ایران در عصر پهلوی دوم است که دربرگیرنده خاطرات دکتر داریوش همایون از فعالان سیاسی رژیم پهلوی با سمت‌هایی همچون وزیر اطلاعات و جهانگردی، دبیر حزب مشروطه ایران و بنیانگذار روزنامه آیندگان است.
گفت‌وگو با داریوش همایون درسال 1387 در ژنو سوئیس، روایت دست اولی از مشاهدات وی در مباحثی همچون تحولات دوره رضاشاه، نهضت ملی نفت و نخست وزیری دکتر محمد مصدق، کودتای 28 مرداد، تشکیل و حضور در احزاب سیاسی، فعالیت‌های روزنامه‌نگاری تاسیس سندیکای نویسندگان و خبرنگاران، دربار سلطنتی و حواشی آن، تاسیس احزاب رستاخیز و سومکا، وزارت اطلاعات و جهانگردی روزهای انقلاب و فروپاشی حکومت پادشاهی و... است.
داریوش همایون (1307 تهران- 1389 ژنو)، دوره‌ای متنوع و طولانی از فعالیت سیاسی از جمله عضویت در حزب پان ایرانیسم، حزب ملت ایران ملت، حزب سوسیالیست ملی کارگران (سومکا) و قائم مقامی حزب رستاخیز را در کارنامه خود دارد. وی همچنین سردبیری سرویس خارجی روزنامه اطلاعات و تاسیس روزنامه آیندگان و سمت وزیر اطلاعات و جهانگردی را در سوابق خود دارد.
چاپ نخست کتاب «آیندگان و روندگان» در 495 صفحه، رقعی، جلد سخت همراه با نمایه، اسناد و چکیده انگلیسی با بهای 33 هزار تومان توسط سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران منتشر شده است.

« سیا در ایران»
کتاب« سیا در ایران» ترجمه نعمت الله عاملی از سوی انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شد.
کتاب«سیا در ایران» حاوی اسناد كودتای 28 مرداد است كه متن اصلی آن توسط دكتر دونالد ویلبر نگارش یافته و با ویرایش كریستوفر پتریك از سوی انتشارات «امریكن فری پرس» منتشر شده است. گزارش اصلی سیا، شامل ده فصل، پنج ضمیمه و یك چكیده است كه ویراستار سه ضمیمه‌ی كوتاه دیگر با عناوین «برادران رشیدیان، نزاع بر سرِ نفت ایران و مداخله‌ی بریتانیا در ایران» را برای ارائه‌ی اطلاعات بیشتر به مخاطبان به متن افزوده است. مطالعه‌ی اسناد این كتاب جزئیات تكان‌دهنده‌ای را از جنایات سازمان‌های جاسوسی انگلستان و آمریكا در طراحی و اجرای كودتای ننگین 28 مرداد برملا می‌کند.
در قسمت هایی از مقدمه این کتاب چنین می خوانیم:
«دوره‌ی ملی‌شدن صنعت نفت و متعاقب آن كودتای آمریكایی ـ انگلیسی 28 مرداد، یكی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین دوران تاریخ معاصر ایران به شمار می‌آید. این كودتا نه تنها ثمره‌ی سال‌ها تلاش و مجاهدت ملت ایران برای كسب آزادی و استقلال را از بین برد، بلكه چشم‌انداز آینده‌ی ایران را نیز تا چند دهه تیره و تار ساخت.
دولت بریتانیا كه تا نیمه‌ی قرن بیستم حاكمیت تقریباً مطلقی بر منابع نفتی ایران داشت ناگهان با بیداری و فریاد اعتراض ملت ایران مواجه شد كه ثمره‌ی این بیداری و مجاهدت در تصویب قانون ملی‌شدن صنعت نفت تجلی یافت. این قانون كه پایانی بر انحصار نفتی انگلیس در ایران به شمار می‌رفت شوك سنگینی به دولت بریتانیا وارد كرد. آنها حاضر به پذیرش شرایط جدید نبودند و با تأكید بر تداوم اجرای قرارداد 1933، تلاش‌های دیپلماتیك خود را آغاز كردند كه البته این تلاش‌ها نیز راه به جایی نبرد. با شكست تلاش‌های دیپلماتیك آنها به این نتیجه رسیدند كه برای دستیابی مجدد به منابع نفتی ایران راهی جز براندازی دولت مصدق نیست. از سوی دیگر، آمریكا نیز كه از انحصار نفتی انگلیس در ایران ناخرسند بود به بهانه‌ی خطرِ به قدرت رسیدن كمونیست‌ها و سقوط ایران در پرده‌ی آهنین، اما اساساً به طمعِ به دست آوردن سهمی از نفت ایران با دولت بریتانیا همراه شد و هر دو به این نتیجه رسیدند كه بقاء دولت وقت ایران به مصلحت نیست و باید برای این منظور دست به اقدامی مشترك و قاطع بزنند.
نتیجه‌ی مذاكرات نمایندگان سرویس‌های جاسوسی آمریكا و انگلیس، طراحی عملیاتی به نام عملیات آژاكس بود كه طی آن سیا و سرویس اطلاعات مخفی انگلیس با همكاری عواملِ داخلیِ خود در ایران توانستند دولت قانونی مصدق را ساقط نموده و سرلشگر زاهدی را كه عامل بیگانه بود به قدرت برسانند.»
کتاب «سیا در ایران» در 212 صفحه با بهای 55000 ریال روانه بازار نشر شده است.

به نام او

سلام علیکم
شیوه ی اندیشه ی ابلیس چگونه است که بعد از گذشت این همه مدت هنوز گناه و تکبرش را جبران نکرده است؟